Bai 23 Dem nay Bac khong ngu

GVGD: Nguyễn Anh Thư
Trường: Tiểu học, THCS & THPT Victory



Tiết 93;94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. ĐỌC, TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả - Tác phẩm:
a. Tác giả: SGK
b. Tác phẩm: (1951)
- Hoàn cảnh: Chiến dịch biên giới Việt
Bắc - Thu đông tại chiến khu Việt Bắc
- Thể thơ: ngũ ngơn (5 tiếng một dịng thơ,
bốn dịng một khổ thơ)
- Phương thức biểu đạt: Kết hợp nhuần
nhuyễn giữa yếu tố tự sự , trữ tình.Thêm
yếu tố miêu tả.
- Mạch cảm xúc chính: kể về một đêm
khơng ngủ của Bác. Qua đó thể hiện tình
cảm của Bác đối với bộ đội, dân cơng , tình
cảm của anh đội viên đối với Bác.
2. Đọc , tìm hiểu chú thích
3. Bố cục

Nhà
Minh
tên khai
Minhthơ
Huệ

viếtHuệ
lại dựa
trên
sinh
là Nguyễn
Thái.
câu chuyện
có Đức
thật do
người
sinh
nămqn
1927kểmất
bạnƠng
là vệ
quốc
lại
năm
2003, kiến
q Bác
gốckhơng
Bến
khi chứng
Thủy,
thành
phố đi
Vinh.
ngủ, trên
đường
chiến dịch

Hộigiới
viên
Hội Nhà1950.
văn Việt
biên
Thu-Đông
Nam (1957)


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả - Tác phẩm:
2. Đọc , tìm hiểu chú thích
3. Bố cục: 3 phần

Khổ 1 ( mở truyện )
Thắc mắc của anh đội
viên.
Khổ 2 -15 ( thân truyện )
Câu chuyện giữa anh
đội viên , Bác.
Khổ cuối ( kết luận )
Lý do Bác không ngủ.

Bài thơ có bố cục
như thế nào?

Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả - Tác phẩm:
2. Đọc , tìm hiểu chú thích
3. Bố cục:

II. ĐỌC, TÌM HIỂU CHI TIT:
1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thc dy th nht:
- Ngc nhiờn, băn khoăn đến khắc khoải
(khổ 1)
- Nhìn, theo dõi những cử chỉ, hành động
của Bác (Khổ 2,3,4)

Lần Bác
đầu chưa
thức dậy,
Thấy
ngủ, anh
anh
cóviên
thái làm
độ gìgì?
?
đội

Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, TÌM HIỂU CHI TIẾT:

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất:
- Ngạc nhiên, băn khoăn đến khắc khoải
(khổ 1)
- Nhìn, theo dõi những cử chỉ, hành động
của Bác (Khổ 2,3,4)
+ Điệp từ "càng" diễn tả tình thương tăng
cấp
- Mơ màng như nằm trong giấc mộng đẹp
đẽ, ấm áp (khổ 5)
+So sánh, ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa
hồng
 Tình cảm thân thiết, ngưỡng mộ của anh
đội viên với Bác
- Thổn thức, thầm thì... (khổ 6) => Sự xúc
động
 Thương yêu, cảm phục trước tấm lòng
của Bác

(Minh Huệ)

Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng

Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Thổn thức cả nỗi lịng
Thầm
anhcâu
hỏi thơ
nhỏ thể
Tìmthì
các
Bác
ơi tình
Bác chưa
hiện
cảm ngủ
của anh
Bác có lạnh lắm khơng?

đội viên với Bác trong
Anh
lo dậy
Bác ốm
lầnnằm
thức
đầu tiên
Lịng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài.


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG

II. ĐỌC, TÌM HIỂU CHI TIẾT:

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất:
b. Lần thức dậy thứ ba:
- Hốt hoảng, giật mình, nằng nặc mời Bác ngủ
+ Từ láy "nằng nặc” + đảo trật tự ngôn từ, lặp
lại các cụm từ "mời Bác ngủ", Bác ơi! Bác ơi
mời Bác ngủ"
 diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, tình cảm
lo lắng chân thành mộc mạc của người đội
viên với Bác.
- “Lịng vui sướng mênh mơng. Anh thức ln
cùng Bác”

(Minh Huệ)

Anh hốt hoảng giật mình
Anh vội vàng nằng nặc
“ Mời Bác ngủ Bác ơi!
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi! Mời Bác ngủ!”
Anh đội viên nhìn Bác

Tìm các câu thơ
Bác
thể nhìn
hiệnngọn
tâmlửa

tư hồng
của
anh
đội
viênmênh
với mơng
Lịng
vui
sướng
Bác trong lần thức
Anh thức ln cùng Bác.
dậytừthứ
ba ?tấm
Tìm các
thể hiện

 Niềm vui của anh đội viên khi hiểu được tấm
lòng của anh đội viên đối
lòng , sự vĩ đại của Bác.

với Bác ?


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, TÌM HIỂU CHI TIẾT:

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất:

b. Lần thức dậy thứ ba:
- Hốt hoảng, giật mình, nằng nặc mời Bác ngủ
+ Từ láy "nằng nặc” + đảo trật tự ngôn từ, lặp
lại các cụm từ "mời Bác ngủ", Bác ơi! Bác ơi
mời Bác ngủ"
 diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, tình cảm
lo lắng chân thành mộc mạc của người đội
viên với Bác.
- “Lịng vui sướng mênh mơng. Anh thức ln
cùng Bác”
 Niềm vui của anh đội viên khi hiểu được tấm
lòng , sự vĩ đại của Bác.

(Minh Huệ)

Kể hai lần để nổi bật được
tâm trạng khác nhau:

LUẬN
- Lần THẢO
đầu: là sự ngạc nhiên,
sao
tác vẫn
giảvâng
cảmVì
phục
nhưng
Bác đi thuật
ngủ.
chỉ lời

tường
-lần
Lần thứ
ba: thứ
hốt hoảng
thức
nhấtgiật
mình rồi vui sướng khi cảm
,nhận
thứđược
ba của
sự vĩ anh
đại của
độiluôn
viên
? Bác.
Bác, thức
cùng
Ý
thơ tập trung hơn , hình
tượng Bác nổi bật hơn.


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, TÌM HIỂU CHI TIẾT:

(Minh Huệ)

1/ C¸i nhỡn và tâm trạng của anh đội viên i

vi Bác:
a. Lần thức dậy thứ nhất:
b. Lần thức dậy thứ ba:
2. Hình ảnh Bác Hồ trong đêm khơng ngủ:
- Thời gian, không gian: Trời khuya, bên bếp
lửa, mưa, lều xơ xác.
-Cử chỉ: Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ nhàng.

 Lo lắng ân cần, chăm chút u thương

Trong
cảnh
ấy,
Bác hồn
thức
trong
Những
hành
động,
Bác
có cảnh
những
hành
hồn
cử chỉ
ấy thểnhư
hiện
động,
cử
điều

ởchỉ
Bác
thếgì
nào
? gì ??


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, TÌM HIỂU CHI TIẾT:

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
2. Hỡnh ảnh Bác Hồ trong đêm không ngủ:
- Thời gian, không gian: Trời khuya, bên bếp lửa,
mưa, lều xơ xác.
-Cử chỉ: Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ nhàng.
 Lo lắng ân cần, chăm chút yêu thương
- Hình dáng: vẻ mặt trầm ngâm, mái tóc bạc, ngồi
đinh ninh, chịm râu im phăng phắc, cao lồng lộng
+ Các từ láy gợi hình  gợi hình ảnh Bác cụ thể,
chân thực, sinh động.
+ So sánh ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa hồng  sự
vĩ đại, gần gũi , nhân ái
 Hình ảnh Bác vừa gần gũi, thân thiết vừa
cao cả, thiêng liêng.
- Lời nói, tâm tư: khơng an lịng, thương đồn dân
cơng...
 Lòng yêu thương bao la, rộng lớn

(Minh Huệ)

- Khổ cuối : Bác thức là
chuyện thường tình.

 Cuộc đời Bác chỉ dành
cho dân, cho nước.

Ý nghĩa khổ thơ
Điệpcuối
ngữlà“đêm
gì? nay”
một lần nữa khẳng
định gì ?



Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, TÌM HIỂU CHI TIẾT:

(Minh Huệ)

1. Nghệ thut:

1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên đối
- Thơ tự sự mà giàu chất trữ tình.
với B¸c:
a. Lần thức dậy thứ nhất
b. Lần thức dậy thứ ba

2. Hình ảnh Bác Hồ trong đêm khơng ngủ

III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật
2. Nội dung

Trong thơ có sự kết hợp kể
chuyện, miêu tả , biểu cảm.

- Chi tiết giản dị, cụ thể mà cảm
động.
- Lời thơ giản dị, chân thành với
nhiều từ láy gợi hình, gợi cảm.
2. Nội dung:
- Phản ánh tấm lòng yêu thương,
giản dị mà sâu sắc, rộng lớn của
Bác đối với quân , dân ta.
- Biểu hiện tình cảm yêu kính,
cảm phục của người chiến sĩ,
cũng là của mọi người đối với
lãnh tụ


CỦNG CỐ
Câu 1: Điều gì khiến anh đội viên xúc động khi thức dậy lần thứ 3?
A. Thấy Bác còn thức, đang ngồi trầm ngâm bên bếp lửa.
B. Thấy Bác đi dém chăn cho tất cả mọi người.

Chúc
các

bạnlo !cho các con.
C. Thấy Bác thức như
một mừng
người cha
chăm
Câu 2: Tại sao đêm nay Bác khơng ngủ?
A. Bác là một người khó ngủ.
B. Bác đang bận việc.
C. Bác lo lắng cho chiến sĩ , cho chiến dịch ngày mai.
D. Trời rét quá, Bác không thể ngủ được.
Câu 3: Ý nghĩa của ba câu thơ kết bài?
A. Đêm nay chỉ là một trong rất nhiều đêm không ngủ của Bác.
B.Cả cuộc đời Bác dành trọn vẹn cho dân, cho nước.
C. Đó chính là lẽ sống "Nâng niu tất cả chỉ quên mình" của Bác.
D. Cả 3 ý trên.


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ
I. ĐỌC , TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, TÌM HIỂU CHI TIẾT:
1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên
i vi Bác:

(Minh Hu)

HNG DẪN VỀ NHÀ

a. Lần thức dậy thứ nhất
b. Lần thức dậy thứ ba
2. Hình ảnh Bác Hồ trong đêm khơng ngủ

III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật
2. Nội dung

1. - Học thuộc lòng bài thơ
- Nắm chắc nội dung
đã học.
2. Chuẩn bị bài ẨN DỤ