Tài liệu Dùng thuốc bổ cho phụ nữ có thai - Nên hay không? docx

Dùng thuốc bổ cho phụ nữ có
thai - Nên hay không?
Khi có thai, bà mẹ nào cũng mong muốn con mình sau này sẽ khỏe mạnh,
thông minh hơn người. Vì thế họ luôn luôn nghĩ đến việc phải tẩm bổ trong thời
kỳ này. Ngoài chế độ dinh dưỡng nhiều người đã tìm tới sự giúp đỡ của các loại
thuốc bổ. Vậy việc dùng các loại thuốc bổ đó như thế nào, và sự cần thiết của
chúng đến đâu? Dưới đây là ý kiến của người sử dụng và các chuyên gia.
Dùng thuốc bổ mong mẹ khỏe, con khỏe

Chị Nguyễn Thu Hiền - Lai Xá, Hoài Đức, Hà Nội.
Lấy nhau được gần 3 năm tôi mới có bầu. Đây là niềm vui rất lớn của vợ
chồng tôi. Vì vậy, ngay từ những ngày đầu tôi đã có ý thức bồi bổ trong ăn uống
và sắp xếp chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Khi đi khám định kỳ tôi được bác
sĩ kê cho uống viên sắt và acid folic. Lúc đầu tôi cố gắng uống đều nhưng do tính
không kiên trì, thuốc lại khó uống kết hợp với việc khi dùng bị táo bón nên thời
gian sau đó tôi uống thất thường và dần dần đã bỏ không uống nữa. Nghe mấy
người bạn mách tôi lại tự mua thuốc vitamin tổng hợp về uống nhưng cũng chỉ
được vài hôm. Những tháng cuối của thai kỳ, theo kinh nghiệm của các cụ, chồng
tôi khuyên nên cắt lấy ít thuốc bắc về uống vì thuốc bổ đông y dùng sẽ rất an toàn.
Nhiều người bạn của tôi cũng đã dùng. Có người chịu khó hơn đã dùng thuốc bổ
đông y trong suốt thời kỳ mang thai, có người còn được mẹ chồng hầm gà với
thuốc bắc để tẩm bổ nữa. Thế là tôi tìm đến sự hỗ trợ của thuốc bổ đông y với
mong muốn mẹ khỏe, con khỏe
Một số thuốc cần thiết nhưng phải sử dụng hợp lý trong thai kỳ

PGS.TS. Vương Tiến Hòa - Giảng viên Bộ môn phụ sản Trường Đại học Y
Hà Nội:
Việc sử dụng thuốc nói chung đối với phụ nữ có thai là hết sức quan trọng,
trước hết phải bảo đảm sức khỏe cho mẹ và phải an toàn cho thai nhi. Đối với
thuốc bổ, trước hết cần phải hiểu thế nào là thuốc bổ? Đây là từ dân gian thường
dùng, thực ra đó là những thuốc bổ sung, hỗ trợ nâng cao sức khỏe cho người mẹ

trong khi có thai làm cho mẹ khỏe hơn và một phần thuốc qua bánh rau làm cho
thai phát triển tốt hơn. Các thuốc bổ hay được sử dụng ở phụ nữ có thai là viên sắt,
acid folic, canxi, magiê, vitamin B6, vitamin E, polyvitamin
Viên sắt có tác dụng tạo hồng cầu. Đối với nhu cầu bình thường, nếu người
phụ nữ ăn uống không đầy đủ hoặc hằng tháng bị kinh nguyệt kéo dài mất máu
nhiều cũng có thể gây thiếu máu. Khi có thai, thai nhi sử dụng các dưỡng chất của
người mẹ nhiều hơn nên phải bổ sung sắt. Xu thế hiện nay người ta còn dùng cả
viên sắt ngay cả sau khi sinh 1 - 2 tháng để chống thiếu máu cho bà mẹ và trẻ đang
bú mẹ.
Đối với acid folic (vitamin B9) tốt nhất là sử dụng trước khi có thai 3 - 4
tháng và trong khi có thai lại càng cần hơn. Lợi ích của vitamin này là giúp cho
thai nhi không bị các khuyết tật về thần kinh.
Canxi được bắt đầu sử dụng ở tuần thứ 16 trở lên (khi thai đầu bắt đầu hình
thành cấu trúc xương). Càng gần đủ tháng, thai nhi càng phát triển và sẽ lấy canxi
từ trong huyết thanh của người mẹ sang để cung cấp cho thai nhi phát triển và
hoàn thiện khung xương. Nếu người mẹ ăn uống thiếu canxi lại không được cung
cấp thêm canxi (bổ sung canxi) sẽ dẫn đến tình trạng loãng xương ở mẹ bởi vì
người mẹ phải huy động canxi từ bộ xương của mình đưa vào máu và qua bánh
rau để cung cấp cho thai nhi. Trường hợp người mẹ đa thai thì mức độ huy động
canxi sẽ nhiều hơn nên càng cần phải bổ sung canxi. Tuy nhiên phải bổ sung từ từ
chứ không phải cứ lo thiếu mà đưa một lượng lớn canxi vào cơ thể trong một thời
gian ngắn là được.
Có một số thuốc có thể sử dụng trong thời kỳ có thai như magie B6 (là
thuốc có khoáng chất magie lẫn vitamin B6, có tác dụng ổn định trao đổi chất
đồng thời góp phần giảm nguy cơ bị tiền sản giật), vitamin E tự nhiên. Các thuốc
này có thể kết hợp với vitamin C liều cao 500mg sẽ làm giảm nguy cơ tiền sản
giật. Ngoài ra có thể bổ sung kẽm và một số chất vi khoáng khác.
Nhưng không phải cứ uống thật nhiều thuốc bổ là tốt, vấn đề cơ bản là sử
dụng thế nào cho hợp lý. Ví dụ, viên sắt nếu uống nhiều quá sẽ gây táo bón, hay
bổ sung nhiều canxi quá mức yêu cầu thì canxi sẽ lắng đọng ở thận gây sỏi thận

hoặc lắng đọng ở bánh rau làm giảm chức năng của bánh rau sẽ làm giảm trao đổi
chất dinh dưỡng giữa mẹ và con làm cho thai kém phát triển và sẽ nhẹ cân khi
sinh.
Như vậy, các chất trên là rất cần thiết cho phụ nữ có thai. Thiếu nó hay thừa
đều gây nên những bất cập. Điều quan trọng là phải sử dụng hợp lý. Muốn biết
cách sử dụng đúng và hợp lý theo tuổi thai thì phải khám thai định kỳ để được tư
vấn và ghi đơn thuốc hợp lý cũng như phải dự các buổi truyền thông và tư vấn cho
phụ nữ mang thai để có kiến thức chăm sóc thai nghén tốt để mẹ khỏe, thai khỏe
và kết quả sẽ sinh ra những em bé khỏe mạnh về thể chất ngay từ khi mới sinh góp
phần nâng cao chất lưọng dân số.
Có thể bị sảy thai do thuốc bổ đông y

Bác sĩ - Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Xuân Hướng - Chủ tịch Hội Đông y
Việt Nam:
Đối với người phụ nữ có thai không gì có thể thay thế được chế độ dinh
dưỡng. Nếu ăn uống tốt, đầy đủ, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, thai nhi phát triển
bình thường, mẹ khỏe thì không cần phải dùng đến thuốc gì cả. Chỉ tìm đến sự hỗ
trợ của đông y khi phụ nữ có thai cảm thấy mệt mỏi trong người, ăn uống kém,
người gầy, da khô cụ thể:
- Trong thời gian thai nghén bị nôn oẹ nhiều, không ăn uống được, làm ảnh
hưởng tới sự phát triển của thai. Có thể dùng bài thuốc trong đó có củ gai, trúc nhự
(tinh tre), mạch môn để điều trị.
- Trường hợp dọa sảy thai, dân gian thường cho uống nước ngải cứu. Lấy
một nắm lá ngải cứu (khoảng 20g), rửa sạch, đun lấy nước uống. Có nơi còn bỏ
quả trứng gà để vừa ăn trứng gà vừa uống một bát nước ngải cứu. Ngày uống
khoảng 2 lần, uống trong 3 ngày thì thai sẽ trở lại bình thường (không đau bụng).
Đây là bài thuốc Nam trong đông y hay dùng.
- Trường hợp nếu thai không phát triển thì dùng một số bài thuốc có tác
dụng bổ cho mẹ để có đủ khí huyết nuôi con. Do là các bài thuốc bổ huyết nên khi
dùng cần phải dùng hết sức thận trọng.

- Sau khi sinh người mẹ ít nhiều cũng bị mất máu, vì thế nên dùng một đợt
thuốc bổ đông y để bồi bổ lại khí huyết.
Tuy nhiên, cần nhớ rằng dùng thuốc bổ trong đông y là cả một nghệ thuật.
Vì các vị thuốc được coi là bổ trong đông y không phải lúc nào cũng bổ. Nó có thể
bổ với người này nhưng lại gây hại với người kia. Ví dụ: chỉ một vị thuốc nhân
sâm (đây là một vị thuốc bổ trong đông y) nhưng nếu là thai hàn thì không được
uống sâm Trung Quốc (vì sâm Trung Quốc có tính hàn). Khi thai nhiệt thì lại
không được uống sâm của Hàn Quốc (vì sâm Hàn Quốc lại có tính ôn) và không
phải người phụ nữ nào có thai cũng uống được sâm.
Qua nghiên cứu cho thấy có một tỷ lệ nhất định bị sảy thai do dùng thuốc
bổ đông y. Nguyên nhân là do trình độ của thầy thuốc kém nên không biết xem
mạch. Vì nếu trường hợp thai nhiệt mà thầy thuốc lại cho các vị nóng hay trường
hợp tử cung hàn (bào cung hàn) lại cho uống thuốc có tính hàn hoặc trong lúc dọa
sảy thai nếu cho uống thuốc kích thích vào sẽ gây sảy thai. Tuy nhiên trong ăn
uống cũng cần tránh ăn những thức ăn quá nóng, quá lạnh hoặc quá kích thích,
không làm việc nặng nhọc vì cũng dễ gây sảy thai.