Tiet 21

Tuần : 21
Tiết : 21
NS:

Bài 18:

HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH

I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức:
- Nêu được dấu hiệu về tác dụng lực chứng tỏ có hai loại điện tích và nêu đó là hai loại điện tích gì.
- Nêu được sơ lược về cấu tạo ngun tử.
2.Kỹ năng: Làm thí nghiệm về nhiễm điện do cọ xát.
3.Thái độ: Trung thực, hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. CHUẨN BỊ :
1. Giáo viên: Tranh phóng to mô hình đơn giản của nguyên tử.

2.Học sinh: Nhóm
- 3 mảnh nilong màu trắng đục cở 13cm x 25cm
- 1 bút chì vỏ gỗ còn mới - 1 kẹp giấy
- 2 thanh nhựa sẫm màu giống nhau dài 20cm, tiết diện tròn có lỗ ở giữa để đặt váo trục quay
- 1 mảnh len cỡ 15cm x 15cm - 1 mảnh lụa cỡ 15cm x 15cm
- 1 thanh thủy tinh - 1 trục quay có mũi nhọn thẳng đứng
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU :
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Hoạt động 1: Kiểm tra –tổ chức tình huống học tập¹ .5... phút
Kiểm tra:
2HS lên bảng trả lời.
HS1:

- Có thể làm cho 1 vật nhiễm điện HS1: Có thể làm nhiễm điện một
vật bằng cách cọ xát. Vật nhiễm
bằng cách nào ?
điện có khả năng hút các vật nhẹ
-Vật nhiễm điện có tính chất gì ?
khác hoặc phóng điện qua các vật
khác.
Bài 17.2 D. Một ống bằng nhựa.
Làm bài tập 17.2 SBT/36
HS2: Bài 17.5 C
HS2: Làm bài tập 17.6, 17.5 SBT/36
Bài 17.6. D
GV đánh giá – Ghi điểm
HS khác nhận xét
 Tổ chức tình huống học tập:
Ta biết các vật nhiễm điện có
thể hút các vật nhẹ khác. Vậy nếu 2
vật nhiễm điện để gần nhau chúng
có khả năng tương tác với nhau như
thế nào ?

Hs nêu dự đốn:
Hs1: Chúng hút nhau
HS2: Chúng đẩy nhau.
HS3: Khơng có hiện tượng gì xảy
ra.

Bài học hôm nay chúng ta sẽ khẳng Ghi tựa bài.
định lại dự đoán của các bạn.
Hoạt động 2: Làm thí nghiệm tạo hai vật nhiễm điện cùng loại và tìm hiểu lực tác dụng giữa chúng

¹ ..10.. phút
HS làm theo yêu cầu GV
I- Hai loại điện tích
Yêu cầu:
- Đọc thí nghiệm 1
Thí nghiệm 1
- Đọc thí nghiệm 1


- Tìm hiểu các dụng cụ cần
thiết và cách tiến hành TN.
- Trước khi cọ xát thì hai mảõnh
ni lông này có gì xẩy ra không ?
( HS yếu)
- Ngồi theo nhóm đã phân công và
tiến hành TN
Lưu ý :
- Cọ xát cho đều.
- Không cọ xát mạnh làm cong
mãnh ni lông
- Gọi 2 nhóm trình bày kết quả thí
nghiệm.
- Yêu cầu HS hãy nêu hiện tượng
xẩy ra.

 ưu ý: TH có 1 phần mảnh nilông
L
hút nhau là do 1 trong 2 phần mảnh
nilông đó chưa được nhiễm điện.
Hiện tượng xảy ra là do 1 phần

mảnh nilông kia bị nhiễm điện hút.
GV nhận xét, động viên các nhóm
làm TN tốt.
GV đặt câu hỏi:
Hai mảnh nilông khi cùng cọ xát
vào mảnh len thì nó sẽ nhiễm điện
giống nhau hay khác nhau ? Vì
sao ?( hs khá)
Yêu cầu:
Đọc và tiến hành TN hình 18.2

- Dụng cụ: : 2 mãnh ni lông,
thước nhựa,vải len
- HS :Không có hiện tượng
gì xẩy ra .
HS làm thí nghiệm theo nhóm

- HS giơ hai mãnh ni lông
đã cọ xát lên
- HS quan sát.
- Nêu được hiện tượng xảy ra :
Sau khi cọ xát: 2 mảnh nilông đẩy
nhau

- HS nêu được:vì hai vật giống
nhau cùng là nilông cùng cọ xát
vào 1 vật thì hai mảnh nilông
nhiễm điện giống nhau.
HS làm theo yêu cầu GV
- Đọc nội dung TN

Tiến hành TN hình 18.2.
- Thảo luận kết quả TN: Hai
thanh nhựa cùng cọ xát vào mảnh
vải khô thì đẩy nhau.
Nhận xét: Hai vật giống nhau,
GV thống nhất ý kiến và yêu cầu
được cọ xát như nhau thì mang
HS hoàn thành phần nhận xét.
- Làm thí nghiệm.
- Hoàn thành nhận xét.


điện tích cùng loại và khi được
đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau.

Hai vật nhiễm điện khác nhau thì
Hs dự đốn: HS1: hút nhau, HS2:
sao ?
khơng có hiện tượng gì xảy ra.
Hoạt động 3: Làm thí nghiệm , phát hiện hai vật nhiễm điện hút nhau và mang điện tích khác loại
¹ ...12. phút
Thí nghiệm 2
HS làm theo yêu cầu GV
Yêu cầu:
- Đọc yêu cầu thí nghiệm 2.
- Đọc yêu cầu thí nghiệm 2.
- Dụng cụ: Thước nhựa , mãnh
- Nêu dụng cụ thí nghiệm.
len, thủy tinh hữu cơ

HS : Hút hoặc đẩy
Yêu cầu HS dự đoán kết quả
- Làm TN thấy được hiện tượng
GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm
- Đặt đĩa nhựa chưa nhiễm điện xảy ra.
lên mũi nhọn, đưa thanh thủy tinh
chưa nhiễm điện lại gần nhau xem
- Đóa nhựa, thanh thủy tinh chưa
có tương tác với nhau không?
nhiễm điện: Chưa có hiện tượng
(HS yếu)
gì.
- Cọ xát thanh thủy tinh với lụa, Đưa thanh thủy tinh nhiễm điện
đưa lại gần đũa nhựa, quan sát hiện lại gần thước nhựa : Thanh thủy
tượng xảy ra, nêu nhận xét, giải tinh hút thước nhựa .
thích?
- Sau đó cọ xát thanh nhựa với - Nhiễm điện cả thanh thủy tinh
mảnh dạ đặt lên mũi nhọn, thanh và thước nhựa: Thanh thủy tinh
thũy tinh với mảnh lụa, đưa lại gần hút thước nhựa mạnh hơn.
quan sát hiện tượng xảy ra.
- HS nêu nhận xét.
Yêu cầu:
- Rút ra nhận xét bằng cách Nhận xét: Thanh nhựa sẫm màu
tìm từ thích hợp trong khung và thanh thủy tinh khi cọ xát thì
chúng hút nhau do mang điện
điền vào chỗ trống.
tích khác loại.
- HS khác nhận xét.
- HS ghi vào vở
- Vì nếu nhiễm điện cùng loại

Trả lời câu hỏi:
- Tại sao em lại cho rằng thanh thì nó phải đẩy nhau.
thủy tinh và thanh nhựa nhiễm điện
khác loại ?
- HS hoàn thành kết luận, ghi vở.
Từ đó rút ra kết luận.
HS làm theo yêu cầu GV
GV thông báo quy ước về điện tích
Yêu cầu:
- Đọc C1.
- Đọc C1.
- Thảo luận nhóm nhỏ 2 em 1
- Thảo luận nhóm trả lời
bàn.
C1: Cọ xát mảnh vải và thanh
- Trả lời C1
nhựa – mảnh vải và thanh nhựa
đều nhiễm điện.
- Chúng hút nhau khi mảnh vải
và thanh nhựa nhiễm điện khác


loại.
- Mảnh vải mang điện tích (+),
thước nhựa mang điện tích (-).
Hs trả lời:
Kết luận:.
-Có hai loại điện tích: Điện tích Mơ tả TN chứng tỏ hai vật nhiễm - Hai mảnh ni lông khô cọ sát bằng
điện cùng loại, hai vật nhiễm điện vải khơ đặt gần nhau thì đẩy nhau
dương (+) và điện tích âm (-)

- Thanh thủy tinh và thanh nhựa
-Các vật mang điện tích cùng khác loại?( HS giỏi)
sau khi cọ xát bằng vải khô đặt gần
loại thì đẩy nhau
nhau thì chúng hút nhau.
VD:Hai mảnh ni lông khô cọ sát
Hs ghi vở
Gv chốt lại đáp án đúng
bằng vải khơ đặt gần nhau thì
đẩy nhau
- Các vật mang điện tích khác
loại thì hút nhau.
VD: Thanh thủy tinh và thanh
nhựa sau khi cọ xát bằng vải khô
đặt gần nhau thì chúng hút
nhau.
Hoạt động 4: Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo nguyên tử ¹ ...10. phút
II- Sơ lươc về cấu tạo nguyên GV treo tranh vẽ về mô hình cấu tạo
nguyên tử hình 18.4
tử
Mỗi nguyên tử là một hạt rất
nhỏ:
- Ở tâm có một hạt nhân mang
điện tích dương.
- Xung quanh hạt nhân là các
electron mang điện tích âm Yêu cầu:
chuyển động tạo thành lớp vỏ - Đọc phần II SGK tr 51.
nguyên tử.
- Thảo luận nhóm nhỏ 2 em 1 bàn.
- Tổng điện tích âm của - Trình bày sơ lược về cấu tạo

electron có trị số tuyệt đối nguyên tử trên mô hình, nhận biết
bằng điện tích dương của hạt ký hiệu hạt nhân và electron.
nhân.
- Electron có thể dịch chuyển
từ nguyên tử này sang nguyên
tử khác.
- Đếm số dấu (+) ở hạt nhân và số

- HS quan sát tranh

HS làm theo yêu cầu GV
- Đọc phần II SGK tr 51.
- Thảo luận
- Một HS lên bảng kết hợp với
hình vẽ nêu sơ lược về cấu tạo
nguyên tử, nhận biết được hạt
nhân mang điện tích dương,
electron mang điện tích âm.

dấu (-) ở các electron để nhận biết Hs lắng nghe
nguyên tử trung hòa về điện.
GV thông báo thêm nguyên tử có
kích thước vô cùng nhỏ bé.
Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố ¹ 5.... phút
Cá nhân HS suy nghó trả lời
III- Vận dụng
Vận dụng
-Yêu cầu học sinh trả lời câu C2, C2: Trước khi cọ xát, thước nhựa
C3, C4:
và miếng vải đều có điện tích

dương và điện tích âm vì chúng
đều cấu tạo từ các nguyên tử.
Trong đó hạt nhân mang điện tích
dương, electron mang điện tích


+ Một vật nhiễm điện âm (-)
khi có thêm electron.
+ Một vật nhiễm điện dương(+)
khi mất bớt electron

Củng cố:

âm.
C3: Trước khi cọ xát, các vật
chưa nhiễm điện – không hút mẫu
giấy.
C4: Sau khi cọ xát:
- Mảnh vải mất electron –
nhiễm điện dương.
Gọi 1 vài HS trả lời, HS khác nhận
- Thước nhựa nhận thêm
xét câu trả lời của bạn.
electron – mang điện tích âm.
- HS trả lời.
+ Một vật nhiễm điện âm (-) khi
có thêm electron.
+ Một vật nhiễm điện dương(+) khi
Khi nào vật nhiễm điện âm, khi nào mất bớt electron.
Các nhân đọc và trả lời

vật nhiễm điện dương? ( HS khá)
- HS đọc mục “Có thể em chưa
biết”
Bảng phụ bài tập 18.5-18.7 SBT/39
GV chốt lại
- Đọc “Có thể em chưa biết”

Hoạt động 5: Dặn dò ¹ .3... phút
- Về nhà học bài kết hợp vở ghi và SGK.
- Làm các bài tập 18.1-18.3, 18.8-18.11SBT.(tr.38-39)
- Chuẩn bị bài mới: “Dòng điện – nguồn điện”
+ Tìm hiểu sự tương tác giữa dòng điện và dòng nước.
+ Tìm ví dụ các nguồn điện thường dùng trong cuộc sống.

Bổ sung sau tiết dạy
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
PHỤ TRANG

18.1 . Câu kết luận đúng là D. Quả cầu và thước nhựa bị nhiễm điện cùng loại
18.2 . Hình a ghi dấu “ + ” cho vật B

Hình b ghi dấu “ -” cho vật C
Hình c ghi dấu “-“ cho vật F
Hình d ghi dấu “ + ” cho vật H
18.3 . a) Tóc bị nhiễm điện dương. Khi đó eclectron dịch chuyển từ tóc sang lược
nhựa ( lược nhựa thêm e- còn tóc mất bớt e-)
b) Vì những sợi tóc đó nhiễm điện cùng loại nên chúng đẩy nhau