Tài liệu Giáo trình Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng_Chương 6 ppt

Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
ri :Chi phờ sổớ dủng väún ca khon väún thỉï i ( i= 1, n )

Chỉång VI
THU NHÁÛP - CHI PHÊ V KÃÚT QU HOẢT ÂÄÜNG
SN XÚT KINH DOANH CA DOANH NGHIÃÛP
I. THU NHÁÛP CA DOANH NGHIÃÛP
1. Khại niãûm v näüi dung ch úu cạc khon thu nháûp
Thu nháûp ca doanh nghiãûp l ton bäü cạc khon tiãưn thu âỉåüc tỉì cạc hoảt âäüng saín
xuáút kinh doanh (SXKD) cuía doanh nghiãûp.
Näüi dung chuí yãúu ca cạc khon thu nháûp ca doanh nghiãûp xáy làõp cng nhỉ
doanh nghiãûp sn xút nọi chung bao gäưm:
(1) Thu nháûp bạn hng (hay cn gi l doanh thu tiãu thuỷ vóử baỡn giao cọng trỗnh
hoaỡn thaỡnh vóử tióu thuỷ sn pháøm tỉì cạc hoảt âäüng SXKD chênh (vãư tiãu thủ sn
pháøm váût liãûu xáy dỉûng, sn pháøm cå khê xáy dỉûng, vãư dëch vủ tỉ váún, thiãút
kãú...)) âáy l cạc hoảt âäüng kinh doanh cå bn ca doanh nghiãûp. Thu nháûp bạn
hng l bäü pháûn thu nháûp ch úu nháút, chiãúm tyí troüng låïn nháút trong täøng säú
thu nháûp, nọ quút âënh âãún sỉû täưn tải v phạt triãøn ca doanh nghiãûp trong
cảnh tranh.
(2) Thu nháûp vãư tiãu thủ sn pháøm tỉì cạc hoảt âäüng sn xút - kinh doanh phủ ca
doanh nghiãûp xáy làõp.
(3) Thu nháûp tỉì cạc hoảt âäüng âáưu tỉ ti chênh vo cạc âån vë khạc.
(4) Thu nháûp tỉì cạc hoảt âäüng ti chênh (nghiãûp vủ ti chênh).
(5) Thu nháûp tỉì cạc hoảt âäüng khạc (hoảt âäüng báút thỉåìng) bao gäưm cạc khon thu
nháûp khäng thỉåìng xun, khäng äøn âënh, khọ dỉû kiãún trỉåïc...nhỉ thu nháûp vãư
thanh l, nhỉåüng bạn ti sn cäú âënh...thu tỉì caùc khoaớn nồỹ khọng ai õoỡi...
2. Yẽ nghộa.

Giáo viên: Nguyễn ThÞ Thu Thđy.

-50-

Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
- Thu nhỏỷp cuớa doanh nghiãûp l ngưn ch úu âãø âm bo trang tri cạc khon chi
phê sn xút kinh doanh m doanh nghiãûp â b ra, thu nháûp l âiãưu kiãûn tiãn quút
âãø doanh nghiãûp êt nháút cọ thãø tiãúp tủc tại sn xút gin âån cng nhỉ tại sn xút
måí räüng.
- Thu nháûp ca doanh nghiãûp l ngưn âm bo cho doanh nghiãûp thỉûc hiãûn nghéa
vủ âäúi våïi nh nỉåïc (cọ tiãưn âãø näüp cạc khon thú, phê, lãû phê theo quy âënh).
- Thu nháûp ca doanh nghiãûp l ngưn âm bo cho doanh nghiãûp thỉûc hiãûn trạch
nhiãûm âäúi våïi bản hng (tr nåü ngỉåìi bạn, ngỉåìi cung cáúp, ngỉåìi nháûn tháưu, tr nåü
cäng nhán viãn...cng nhỉ cạc ch nåü...). Cọ thãø nọi thu nháûp bạn hng ca doanh
nghiãûp l âiãưu kiãûn váût cháút âãø doanh nghiãûp thæûc hiãûn âæåüc nguyãn tàõc “Giỉỵ chỉỵ tên
trong kinh doanh”.
- Thu nháûp ca doanh nghiãûp l ngưn âãø doanh nghiãûp cọ thãø tham gia liãn doanh,
gọp väún, âáưu tỉ ti chênh ra ngoi doanh nghiãûp nhàịm âảt âỉåüc cạc mủc tiãu kinh
doanh.
- Ngoi ra thu nháûp ca doanh nghiãûp l âiãưu kiãûn váût cháút giuùp doanh nghióỷp thổỷc
hióỷn mọỹt sọỳ chổồng trỗnh xaợ họỹi; hoảt âäüng tỉì thiãûn m tỉì cạc hoảt âäüng ny gọp
pháưn náng cao uy tên ca doanh nghiãûp cng nhỉ vë thãú ca doanh nghiãûp åí âëa
phỉång.
3. Thu nháûp bạn hng (doanh thu tiãu thủ) ngưn thu ch úu ca doanh
nghiãûp.
Doanh thu bạn hng ca doanh nghiãûp l giạ trë ca sn pháøm, hng hoạ, dëch vủ,
lao vủ m doanh nghiãûp â chuøn giao, â cung cáúp cho khạch hng bao gäưm c
phủ thu v phê thu thãm ngoi giạ bạn (nãúu cọ). Giạ trë ca hng bạn âỉåüc tho thûn
ghi trong håüp âäưng kinh tãú vãư mua bạn v cung cáúp sn pháøm, hng hoạ, dëch vủ â
âỉåüc ghi trãn hoạ âån bạn hng hồûc ghi trãn cạc chỉïng tỉì khạc cọ liãn quan âãún
bạn hng hồûc cung cáúp dëch vủ.
Doanh thu bạn hng cọ thãø thu âỉåüc tiãưn hồûc chỉa thu âỉåüc tiãưn ngay (do cạc tho

thûn vãư thanh toạn bạn hng)
Näüi dung thu nháûp bạn hng (doanh thu bạn hng) ca doanh nghiãûp xáy làõp bao
gäưm:
(1) Doanh thu tổỡ hoaỷt õọỹng baỡn giao cọng trỗnh, haỷng muỷc cọng trỗnh hoaỡn thaỡnh
cho õồn vở giao thỏửu, õỏy laỡ näüi dung chuí yãúu nháút, chiãúm tyí troüng låïn nháút
trong täøng thu nháûp cuía doanh nghiãûp xáy làõp.
(2) Doanh thu tổỡ caùc hoaỷt õọỹng saớn xuỏỳt phuỷ trồỹ.

Giáo viên: Nguyễn ThÞ Thu Thđy.

-51-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
Doanh thu tổỡ vióỷc cung cáúp sn pháøm ca bäü pháûn sn xút phủ, phủ tråü ca
doanh nghiãûp xáy làõp nhỉ bạn váût liãûu xáy dỉûng, sn pháøm cå khê, sỉía chỉỵa...
(3) Doanh thu tỉì cạc hoảt âäüng sn xút kinh doanh khạc (hoảt âäüng ngoi xáy
láúp) nhỉ doanh thu tỉì hoảt âäüng sn xút kinh doanh nh hng, khạch sản, sn
xút näng nghiãûp, ni träưng thu hi sn...dëch vủ khạc do cạc hat âäüng ca
doanh nghiãûp xáy dỉûng thỉûc hiãûn.
4. Ngoi nhỉỵng khon thu tỉì cạc hoảt âäüng sn xút kinh doanh chênh, sn
xút kinh doanh phủ, phủ tråü v cạc hoảt âäüng sn xút kinh doanh khạc nãu,
cạc doanh nghiãûp cn cọ cạc khon thu sau:
+ Thu tỉì hoảt âäüng ti chênh: bao gäưm cạc khon thu âỉåüc tỉì cạc hoảt âäüng cọ liãn
quan âãún huy âäüng, qun l v sỉí dung väún kinh doanh ca doanh nghiãûp.
+ Thu tỉì hoảt âäüng báút thỉåìng (hoảt âäüng báút thỉåìng l nhỉỵng hoảt âäüng diãùn ra
khäng thỉåìng xun, khäng dỉû kiãún trỉåïc cng êt cọ kh nàng thỉûc hiãûn).
5. Láûp dỉû toạn doanh thu tiãu thủ ca doanh nghiãûp xáy làõp.
Trong hãû thäúng dỉû toạn (kãú hoảch) sn xút kinh doanh ca doanh nghiãûp xáy làõp,
dỉû toạn tiãu thủ sn pháøm l quan trong nháút, chi phäúi âãún ton bäü cạc dỉû toạn (KH)

khạc. Hãû thäúng dỉû toạn ca mäüt doanh nghiãûp xáy làõp bao gäưm:
+ Dỉû toạn (KH) vãư tiãu thủ sn pháøm.
+ Dỉû toạn vãư sn xút .
+ Dỉû toạn chi phê ngun váût liãûu trỉûc tiãúp.
+ Dỉû toạn chi phê nhán cäng trỉûc tiãúp.
+ Dỉû toạn chi phê mạy thi cäng.
+ Dỉû toạn chi phê sn xút chung.
+ Dỉû toạn chi phê bạn hng (bn giao) v chi phê qun l.
+ Dỉû toạn lỉu chuøn tiãưn tãû.
+ Dỉû toạn låüi tỉïc.
+ Dỉû toạn bng cán âäúi ti chênh.
Cäng thỉïc tênh säú doanh thu tiãu thủ sn pháøm k kãú hoảch (DT) nhỉ sau:

DT

=

n

∑ (S
i =1

Ti

xG

i

)

DT l doanh thu tiãu thủ sn pháøm

Sn l säú lỉåüng sn pháøm tiãu thủ ca tỉìng loaỷi trong kyỡ kóỳ hoaỷch;

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thủy.

-52-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
Gi laỡ giaù baùn âån vë sn pháøm (giạ khäng cọ thú);
i l loải sn pháøm tiãu thủ;
II. CHI PHÊ CA DOANH NGHIÃÛP
1. Khại niãûm
Chi phê sn xút kinh doanh ca doanh nghiãûp l ton bäü chi phê sn xút, chi phê
tiãu thủ sn pháøm, chi phê qun l m doanh nghiãûp phi b ra âãø thỉûc hiãûn hoảt
âäüng sn xút kinh doanh trong mäüt thåìi k nháút âënh.
2. Phán loải chi phê.
Hiãûn nay cọ cạc cạch phán loải ch úu sau:
a) Phán loải chi phê theo yãúu täú chi phê (hay coìn goüi l phán loải theo tênh cháút
kinh tãú ban âáưu ca chi phê)
Theo cạch phán loải ny nhỉỵng chi phê cọ chung tênh cháút kinh tãú âỉåüc xãúp vo mäüt
úu täú chi phê. Chi phê saín xuáút cuía doanh nghiãûp - gäưm cạc úu täú sau:
- úu täú ngun váût liãûu: Bao gäưm ton bäü giạ trë ngun váût liãûu chênh, váût liãûu
phủ, phủ tng.... dng cho sn xút thi cäng xáy làõp.
- Yãúu täú nhiãn liãûu, âäüng læûc.
- Yãúu täú tiãưn lỉång v cạc khon phủ cáúp theo tiãưn lỉång cho cạn bäü cäng nhán
viãn.
- Cạc khon trêch theo tiãưn lỉång gäưm kinh phê cäng âon, bo hiãøm x häüi, bo
hiãøm y tãú.

- Kháúu hao ti sn cäú âënh: Kháúu hao ca táút c ti sn cäú âënh ca doanh nghiãûp
xáy làõp.
- Chi phê dëch vủ mua ngoi dng vo sn xút kinh doanh nhỉ chi phê vãư dëch vủ
sỉỵa chỉỵa, chi phê âiãûn nỉåïc.
- Chi phê khạc bàịng tiãưn gäưm nhỉỵng chi phê bàịng tiãưn cho nhỉỵng chi phê maỡ theo
tờnh chỏỳt kinh tóỳ thỗ khọng thóứ xóỳp chuùng vo 6 úu täú â nãu.
b) Phán lai chi phê theo khon mủc tênh giạ thnh (hay cn gi l phán loải
chi phê theo cäng dủng kinh tãú v âëa âiãøm phạt sinh ca chi phê)
Theo cạch phán loải ny nhỉỵng chi phê cọ chung mäüt cäng dủng âỉåüc xãúp vo
mäüt khon mủc chi phê.
+ Khon mủc chi phê ngun váût liãûu trỉûc tiãúp.
+ Khon mủc chi phê nhán cäng trỉûc tiãúp.
+ Khon mủc chi phê sỉí dủng mạy thi cọng.
+ Khoaớn muỷc chi phờ saớn xuỏỳt chung.

Giáo viên: Nguyễn ThÞ Thu Thđy.

-53-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
Giaù thaỡnh toaỡn bọỹ cọng trỗnh xỏy lừp gọửm: Giaù thaỡnh saớn phỏứm xỏy làõp + chi phê
bạn giạ thnh sn pháøm
cáưn chụ :
* Nãúu l sn pháøm xáy làõp:
Giạ thnh sn pháøm xáy làõp gäưm 4 khon mủc: khon mủc chi phê váût liãûu; khon
mủc chi phê nhán cäng; khon mủc chi phê mạy thi cäng v khon mủc chi phê sn
xút chung.
* Nãúu l sn pháøm cäng nghiãûp: (sn pháøm cå khê xáy dỉûng; váût liãûu xáy dỉûng v
cạc sn pháøm khạc) giạ thnh sn pháøm gäưm 3 khon mủc theo quy âënh

1141TC/CÂKT ngy 01-11-1995 ca Bäü Ti chênh, bao gäưm:
+ Khon mủc chi phê ngun váût liãûu trỉûc tiãúp.
+ Khon mủc chi phê nhán cäng trỉûc tiãúp.
+ Khon mủc chi phê sn xút chung.
c) Phán loải chi phê theo mäúi quan hãû ca chi phê våïi khäúi lỉåüng cäng viãûc, våïi
sn pháøm hon thnh (phán loải chi phê theo cạch ỉïng xỉí ca chi phê)
(1) Chi phê kh biãún (cn gi chi phê thay âäøi, chi phê biãún âäøi hay biãún phê).
Chi phê kh biãún l nhỉỵng chi phê m giạ trë ca nọ s tàng, gim theo t lãû våïi sỉû
tàng gim ca mỉïc âäü hoảt âäüng- ca khäúi lỉåüng cäng viãûc, ca sn pháøm hon
thnh.
Âàûc âiãøm ca chi phê kh biãún:
+ Mỉïc chi phê kh biãún tênh cho mäüt âån vë sn pháøm (1 âån vë khäúi lỉåüng cäng
viãûc) l khäng âäøi.
+ Täøng säú chi phê kh biãún s tàng lãn khi mỉïc âäü hoảt âäüng tàng (khäúi lỉåüng cäng
viãûc hồûc khäúi lỉåüng sn pháøm tàng) . Thüc loải ny gäưm cọ chi phê ngun váût
liãûu trỉûc tiãúp, chi phê tiãưn lỉång (theo sn pháøm), giạ väún bạn hng, chi phờ bao bỗ
õoùng goùi...
(2) Chi phờ bỏỳt bióỳn (coỡn goüi chi phê cäú âënh, âënh phê).
Chi phê báút biãún cọ thãø chia thnh 2 loải: chi phê báút biãún bàõt büc v chi phê báút biãún
khäng bàõt büc.
• Chi phê báút biãún bàõt buäüc coï 2 âàûc âiãøm:
+ Coï bn cháút láu di: nh xỉåíng, thiãút bë, cå såí hả táưng, liãn quan âãún kinh doanh
trong nhiãưu nàm.
+ Khäng thãø càõt gim âãún khäng cho d mỉïc âäü hoảt âäüng gim xúng hồûc chi phê
sn xút bë giạn âoản.

Gi¸o viên: Nguyễn Thị Thu Thủy.

-54-

Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
ã Chi phờ bỏỳt biãún khäng bàõt büc l nhỉỵng chi phê cọ thãø thay âäøi trong tỉìng thåìi
k kãú hoảch ca nh qun trë doanh nghiãûp.
Vê dủ: chi phê qung cạo, Marketing, chi phê bäưi dỉåỵng nghiãn cỉïu... chi phê báút
biãún khäng bàõt büc cọ âàûc âiãøm:
+ Cọ bn cháút ngàõn hản.
+ Trong trỉåìng håüp cáưn thiãút ngỉåìi ta cọ thãø càõt gim chụng âi (càõt gim âãún
khäng).
d) Phán loải chi phê theo lénh vỉûc hoảt âäüng kinh doanh, ta chia chi phê thnh 3
loải:
- Chi phê sn xút kinh doanh bao gäưm: Chi phê liãn quan âãún hoảt âäüng sn xút
kinh doanh cuía doanh nghiãûp (chi phê saín xuáút, chi phê tiãu thủ v chi phê qun l).
- Chi phê hoảt âäüng ti chênh bao gäưm: Chi phê liãn quan âãún hoảt âäüng vãư väún v
âáưu tỉ ti chênh.
- Chi phê báút thỉåìng gäưm: Nhỉỵng chi phê khäng thỉåìng xun, khäng dỉû kiãún trỉåïc
hồûc nãúu cọ dỉû kiãúncng êt kh nàng xy ra.
e) Phán loải chi phê theo chỉïc nàng trong sn xút kinh doanh, ton bäü chi phê
ca doanh nghiãûp chia lm 3 loải:
- Chi phê sn xút: Chi phê liãn quan âãún chãú tảo sn pháøm.
- Chi phê tiãu thủ: Bao gọửm nhổợng chi phờ lión quan õóỳn quaù trỗnh tiãu thủ sn
pháøm.
- Chi phê qun l doanh nghiãûp: Gäưm nhỉỵng chi phê qun l hnh chênh, qun trë
kinh doanh v nhỉỵng chi phê chung khạc liãn quan âãún hoảt âäüng kinh doanh ca
doanh nghiãûp.
f) Phán loải chi phê theo mọỳi quan hóỷ vồùi quy trỗnh cọng nghóỷ chóỳ taỷo saín pháøm,
ta chia chi phê kinh doanh cuía doanh nghiãûp lm 2 loải:
- Chi phê cå bn: L nhỉỵng chi phê nhàịm thỉûc hiãûn u cáưu cå bn ca quy trỗnh
cọng nghóỷ gọửm chi phờ vỏỷt lióỷu, nhỏn cọng, chi phê kháúu hao thiãút bë mạy mọc...
- Chi phê chung: Laỡ nhổợng chi phờ lión quan õóỳn quaù trỗnh tọứ chỉïc qun lê, âiãưu hnh

sn xút kinh doanh nhỉ chi phê qun lê phán xỉåíng, chi phê bạn hng, chi phê qun
lê doanh nghiãûp.
g) Phán loải chi phê theo cạch thỉïc kãút chuøn chi phê, chi phê ca doanh nghiãûp
âỉåüc chia thnh 2 loải:
- Chi phê sn pháøm: l nhỉỵng chi phê gàõn liãưn våïi viãûc sn xút sn pháøm hoỷc mua
caùc saớn phỏứm.

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thủy.

-55-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
- Chi phờ thồỡi k: l nhỉỵng chi phê lm gim låüi tỉïc ca doanh nghiãûp trong mäüt thåìi
k no âọ.
III. CẠC LOẢI THÚ CH ÚU ÂÄÚI VÅÏI DOANH NGHIÃÛP.
1.Khại niãûm v vai tr cuớa thuóỳ
Thuóỳ laỡ mọỹt hỗnh thổùc huy õọỹng õoùng goùp bàõt büc theo lût âënh ca cạc ch thãø
näüp thú (cạc doanh nghiãûp, täø chỉïc v dán cỉ...) cho nh nổồùc bũng mọỹt phỏửn thu
nhỏỷp cuớa mỗnh.
Quọỳc họỹi khoaù 10 Nỉåïc cäüng ho x häüi ch nghéa Viãût nam â âãư ra mỉïc âäüng
viãn thú chiãúm khong 20 % GDP. Theo lût thú hiãûn hnh hãû thäúng thú ca nh
nỉåïc ta gäưm:
1-Thú giạ trë gia tàng;
2-Thú thu nháûp doanh nghiãûp v thú thu nháûp cạ nhán (thú LT trỉåïc âáy);
3-Thú tiãu thủ âàûc biãût;
4-Thú xút, nháûp kháøu;
5-Thú ti ngun;
6-Thú nh, âáút;
7-Phê, lãû phê...

8-Thú thu nháûp cạ nhán (dỉû kiãún);
2. Thú giạ trë gia tàng (GTGT)
a) Âäúi tỉåüng chëu thú GTGT l hng hoạ, dëch vủ dng cho sn xút, kinh doanh
v tiãu dng åí Viãût nam
b) Càn cỉï tênh thú v phỉång phạp tênh thú GTGT
Càn cỉï tênh thú GTGT l giạ tênh thú v thú sút.
• Giạ tênh thú giạ trë gia tàng
Theo âiãưu 6 ca Nghë âënh 79/2000/NÂ-CP giạ tênh thú GTGT ca hng hoạ dëch
vủ âỉåüc xạc âënh nhỉ sau:
+ Âäúi våïi hng hoạ, dëch vủ do cå såí sn xút kinh doanh bạn ra hồûc cung ỉïng
cho âäúi tỉåüng khạc l giạ bạn chỉa cọ thú GTGT.
+ Âäúi våïi hng hoạ nháûp kháøu. Giạ tênh thú = giạ nháûp kháøu tải cỉía kháøu + thú
nháûp kháøu.
+ Sn pháøm hng họa âãø biãúu tàûng, âãø trao âäøi, hồûc tr thay lỉång giạ tênh thú l
giạ tênh thú ca sn pháøm hng hoạ tỉång âỉång tải thåìi âiãøm phạt sinh nghiãûp vủ.
+ Âäúi våïi hng hoạ bạn theo phỉång thỉïc tr gọp. Giạ tênh thú GTGT l giạ baùn
traớ mọỹt lỏửn chổa coù thuóỳ.

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thñy.

-56-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
+ ọỳi vồùi gia cäng sn pháøm hng hoạ, giạ tênh thú l giạ gia cäng chỉa cọ thú
bao gäưm tiãưn cäng, tiãưn váût liãûu phủ, nhiãn liãûu..v cạc chi phê khạc âãø gia cäng.
+ Âäúi våïi gia cäng làõp âàût.
@ Âäúi våïi trỉåìng håüp xáy dỉûng làõp âàût cọ bao tháưu ngun liãûu thỗ giaù tờnh thuóỳ
gọửm caớ giaù trở nguyón vỏỷt lióỷu.
Thuóỳ GTGT âáưu ra

Giạ trë DT xáy làõp trỉåïc thú
=
X Thú sút
(Bn giao thanh toạn)
(giạ khäng cọ thú GTGT)
Do âọ
Giạ trë dỉû toạn XL sau thú
(sau khi â tênh thú GTGT)

=

Giạ trë dỉû toạn xáy
làõp trỉåïc thú

+

Thú GTGT
phi näüp

• Thú sút thú giạ trë gia tàng
Theo quy âënh tải âiãưu 7 nghi âënh 79/2000/NÂ-CP thuãú suáút thuãú GTGT âæåüc quy
âënh nhæ sau:
+ Thú sút 0% ạp dung âäúi våïi:
- Hng hoạ xút kháøu, gia cäng hng xút kháøu.
- Sỉía chỉỵa thiãút bë mạy mọc, phỉång tiãûn váûn ti, cung ỉïng pháưn mãưm cho nỉåïc
ngoi, cho doanh nghiãûp chãú xút, dëch vủ xuáút kháøu lao âäüng.
+ Mæïc thuãú suáút 5% âäúi våïi hng hoạ dëch vủ.
- Than âạ, than cạm, than bn, than cäúc...
- Sn pháøm cå khê (trỉì sn pháøm cå khê tiãu dng).
- Sn pháøm luûn cạn kẹo kim loải âen, kim loải mu.

- Khn âục cạc loải.
- Hoạ cháút cå bn ( âỉåüc ghi trong danh mủc)
- Mạy vi tênh, linh kiãûn maïy vi tênh.
- Váût liãûu näø, que hng + xàm läúp.
- Dáy cạp âiãûn, giáúy in bạo.
- Nỉåïc sảch phủc vủ sn xút v sinh hoảt.
- Phán bọn, qûng sn xút phán - thúc trỉì sáu..
- Sn pháøm träưng trt, chàn ni, thỉïc àn gia sục.
- Lỉång thỉûc, thỉûc pháøm.
- Xáy dỉûng làõp âàût, duy tu, sỉía chổợa, phuỷc chóỳ di tờch lởch sổớ...

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thñy.

-57-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
- Nhaỡ, cồ sồớ hả táưng, nảo vẹt lưng lảch...
- Dëch vủ khoa hc k thût
+ Mỉïc thú sút 10% âäúi våïi hng hoạ, dëch vủ:
- Dáưu m, khê âäút qûng v khai khoạng.
- Âiãûn thỉång pháøm, sn pháøm cå khê tiãu dng.
- Sn pháøm âiãûn tỉí + sn pháøm hoạ cháút, m pháøm.
- Âỉåìng sỉỵa, bạnh kẻo, sn pháøm gäúm sỉï...
- Dëch vủ bỉu chênh, tỉ váún kho sạt thiãút kãú, dëch vủ kiãøm toạn, kãú toạn bo
hiãøm...
- Khạch sản, dëch vủ àn úng.
+ Mỉïc thú sút 20 % âäúi våïi hng hoạ:
- Vng bảc, âạ qu do cå såí kinh doanh mua vo bạn ra.
- Xäø säú kiãún thiãút, dëch vủ mäi giåïi

- Âải l tu biãøn.
IV. LÅÜI NHÛN PHÁN PHÄÚI LÅÜI NHUÁÛN.
1. Khaïi niãûm, näüi dung, nguyãn tàõc phán phäúi
Låüi nhuáûn l kãút qu ti chênh cúi cng do cạc hoảt âäüng kinh doanh ca doanh
nghiãûp trong mäüt thåìi k mang lải.
Låüi nhûn ca mäüt doanh nghiãûp trong mäüt k hoảch toạn l pháưn chãnh lãûch giỉỵa
mäüt bãn l doanh thu thưn (hồûc thu nháûp thưn ca táút c cạc hoảt âäüng) våïi mäüt
bãn l ton bäü chi phê b ra.
Näüi dung låüi nhûn: kãút qu kinh doanh (li, läù) bàõt ngưn tỉì cạc hoảt âäüng sau:
+ Låüi nhûn hoảt âäüng kinh doanh l khon chãnh lãûch giỉỵa täøng säú doanh thu
thưn vãư bạn sn pháøm, hng hoạ, dëch vủ våïi giạ thnh ton bäü ca sn pháøm, hng
hoạ, dëch vủ â tiãu thủ.
Li tỉì hoảt âäüng sn xút
kinh doanh

=

Doanh thu thưn (thu
nháûp thưn)

-

Giạ thnh ton
bäü sn pháøm

+ Låüi nhûn hoảt âäüng ti chênh l khon chãnh lãûch giỉỵa täøng säú thu tỉì cạc hoảt
âäüng ti chênh våïi täøng säú chi cho cạc hoảt âäüng ti chênh (hoảt âäüng ti chênh l
hoảt âäüng liãn quan âãún huy âäüng väún, âáưu tỉ ti chênh...)
+ Låüi nhûn hoảt âäüng báút thỉåìng l khon chãnh lãûch giỉỵa täøng säú thu våïi säú chi
ca cạc hoaỷt õọỹng bỏỳt thổồỡng.

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thủy.

-58-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
* Cồ chóỳ phỏn phäúi låüi nhuáûn:
Hiãûn nay cå chãú phán phäúi låüi nhuáûn sau thú v qun l cạc qu trong cạc doanh
nghiãûp nh nỉåïc âỉåüc củ thãø hoạ trong Thäng tỉ 64-TT/BTC ngy 07/6/1999 ca Bäü
Ti chênh. Theo Thäng tỉ ny låüi nhûn ca doanh nghiãûp nh nỉåïc sau khi näüp thú
thu nháûp doanh nghiãûp (thuãú låüi tæïc træåïc âáy) âæåüc phán phọỳi theo trỗnh tổỷ sau õỏy:
1-Buỡ khoaớn lọự cuớa caùc nàm trỉåïc khäng âỉåüc trỉì vo låüi nhûn trỉåïc thú.
2-Näüp tiãưn thu sỉí dung väún ngán sạch nh nỉåïc.
3-Tr cạc khon tiãưn bë phảt do: vi phảm lût thú, lût mäi trỉåìng (phảt do vi phảm
lût phạp)
4-Trỉì cạc khon chi phê thỉûc tãú â chi nhỉng chỉa âỉåüc trỉì khi xạc âënh thu nháûp
chëu thú ca doanh nghiãûp.
5-Chia li cho cạc âäúi tạc gọp väún theo håüp âäưng håüp tạc kinh doanh (nãúu cọ).
6-Pháưn cn lải ca låüi nhûn sau khi trỉì cạc khon (1,2,3,4,5) âỉåüc dng:
a) Trêch láûp cạc qu dỉû phng ti chênh, qu âáưu tỉ phạt triãøn, qu dỉû phng tråü cáúp
máút viãûc lm...theo t lãû v mỉïc khäúng chãú theo quy âënh ca nh nỉåïc.
b) Chia li cäø pháưn trong trỉåìng håüp phạt hnh cäø phiãúu.
c) Trêch láûp cạc qu khen thỉåíng v phục låüi theo quy âënh ca nh nỉïåc.
d) Våïi låüi nhûn cn lải (nãúu cn) sau khi â trêch â cạc qu khen thỉåíng v phục
låüi theo quy âënh âỉåüc bäø sung vo qu âáưu tỉ phạt triãøn.
2. nghéa chè tiãu låüi nhûn
+ L chè tiãu cháút lỉåüng täøng håüp phn nh kãút qu cúi cng mi hoảt âäüng kinh
doanh ca doanh nghiãûp trong k.
+ Låüi nhûn l ngưn têch ly cå bn âãø måí räüng tại sn xút x häüi (thäng qua

khon thú thu nháûp doanh nghiãûp näüp vo ngán sạch nh nỉåïc).
+ Trong chỉìng mỉûc no âọ låüi nhûn thãø hëãn sỉïc mảnh ca doanh nghiãûp, triãøn
vng ti chênh ca doanh nghiãûp, sỉïc háúp dáùn “thu hụt” väún âáưu tỉ vo doanh
nghiãûp.
Tuy nhiãn âãø âạnh giạ cháút lỉåüng hoảt âäüng saớn xuỏỳt kinh doanh cuớa doanh nghióỷp
thỗ khọng chố tióu låüi nhûn tuût âäúi m cn phi dng chè tiãu låüi nhuáûn tæång âäúi
(chè tiãu tè suáút låüi nhuáûn).
Täøng säú låüi nhuáûn (LN træåïc thuãú)
Tè suáút låüi nhuáûn väún

=

Täøng säú vọỳn sổớ dung bỗnh quỏn
(VC + VL)

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thñy.

X 100

-59-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.

Tọứng sọỳ lồỹi nhuỏỷn (LN trỉåïc thú)

Tè sút låüi nhûn
giạ thnh

=

Tè sút låüi nhûn
Doanh thu

=

X 100
Täøng giạ thnh ton bäü SP

Täøng säú LN tiãu thủ trong k
Täøng doanh thu tiãu thủ

X 100

Chỉång VII
KÃÚ HOẢCH HOẠ TI CHÊNH TRONG DOANH NGHIÃÛP
I.KÃÚ HOẢCH TI CHÊNH V KÃÚ HOẢCH HOẠ TI CHÊNH
- Kãú hoảch ti chênh ca doanh nghiãûp laì mäüt bäü pháûn cáúu thaình quan troüng ca
kãú hoảch sn xút - ké thût - ti chênh bao gäưm viãûc täø chỉïc ngưn väún, täø
chỉïc sỉí dủng cạc ngưn ti chênh nhàịm âảt âỉåüc hiãûu qu cao thãø hiãûn åí chäù
bo ton v phạt triãøn väún sn xút, ln chuøn väïn nhanh, tảo láûp va sỉí dủng

Gi¸o viên: Nguyễn Thị Thu Thủy.

-60-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
caùc nguọửn caùc nguọửn ti chênh linh hoảt trong âiãưu kiãûn nãưn kinh tãú thë trỉåìng
cọ sỉû âiãưu tiãút ca nh nỉåïc.

- Kãú hoảch hoaù taỡi chờnh ồớ doanh nghióỷp laỡ mọỹt quaù trỗnh nhiãưu kháu:phán têch
tênh toạn, lãn kãú hoảch v âiãưu hnh kãú hoảch. Nọi cạch khạc : Kãú hoảch hoạ
ti chênh laỡ quaù trỗnh chuỏứn bở nhổợng lỏỷp luỏỷn bũng sọỳ liãûu cọ càn cỉï v âỉa ra
cạc biãûn phạp thỉûc hiãûn cạc quút âënh ti chênh â âãư ra.
II.PHÁN TÊCH TI CHÊNH- GIAI ÂOẢN ÂÁƯU CA KÃÚ HOẢCH HOẠ TI
CHÊNH DOANH NGHIÃÛP
1. nghéa ca viãûc phán têch nhỉỵng chè tiãu âàûc trỉng ti chênh ca doanh
nghiãûp
-

Viãûc phán têch cạc chè tiãu âàûc trỉng ti chênh ca doanh nghiãûp s giụp cho lnh âảo
v bäü pháûn ti chênh ca doanh nghiãûp thỏỳy õổồỹc tỗnh hỗnh taỡi chờnh hióỷn taỷi vaỡ dổỷ
õoaùn tiãưm nàng ti chênh trong tỉång lai, chøn bë càn cổù lỏỷp kóỳ hoaỷch taỡi chờnh cho
thồỡi kỗ tổồng lai.

- Viãûc phán têch cn giụp cho cạc ngán hng, cạc nhaỡ õỏửu tổ xem xeùt tỗnh hỗnh
taỡi chờnh cuớa doanh nghiãûp v cọ nhỉỵng quút âënh ti chênh, quút âënh ti tråü
v âáưu tỉ thêch håüp vo doanh nghiãûp.
2.Nhỉỵng chè tiãu âàûc trỉng vãư ti chênh ca doanh nghiãûp
a).Nhọm chè tiãu vãư kãút cáúu ti chênh
- Hãû säú gọp väún l chè tiãu âàûc trỉng vãư kãút cáúu ti chênh ca doanh nghiãûp, hãû säú
ny biãøu thë sỉû gọp väún ca nhỉỵng ngỉåìi ch såí hỉỵu doanh nghiãûp so våïi sỉû ti
tråü ca nhỉỵng ngỉåìi cho vay (ngán hng, ngỉåìi mua trại phiãúu ca doanh
nghiãûp).
- Hãû säú nåü (hãû säú ân báøy) - hãû säú ny âỉåüc tênh bàịng cạch chia täøng säú nåü cho
täøng säú ngưn väún ca doanh nghiãûp åí thåìi âiãøm tênh toạn.
- Hãû säú thanh toạn låüi tỉïc vay (li vay) : Hãû säú ny âỉåüc xạc âënh bàịng cạch chia
täøng säú låüi nhûn trỉåïc khi näüp thú v tr li vay cho täøng säú li vay phaới traớ
trong kỗ.
b).Nhoùm caùc chố tióu õỷc trổng vóử hoảt âäüng sn xút kinh doanh, vãư sỉí dủng cạc

ngưn lỉûc
Cạc chè tiãu thüc nhọm ny gäưm:
- Säú vng quay hng täưn kho hay säú vng quay väún váût tỉ, hng hoạ.
Chè tiãu ny âỉåüc xạc âënh bàịng tè lãû giổợa doanh thu tióu thuỷ saớn phỏứm trong kỗ vaỡ sọỳ
dổ bỗnh quỏn vỏỷt tổ, haỡng hoaù trong kỗ.

Giáo viên: Ngun ThÞ Thu Thđy.

-61-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
-

Kỗ thu tióửn bỗnh qn : Chè tiãu ny âỉûoc dng âãø âo lỉåìng kh nàng thu häưi väún
trong thanh toạn tiãưn hng, cho thỏỳy khi tióu thuỷ saớn phỏứm thỗ sau bao lỏu doanh
nghióỷp thu õổồỹc tióửn .

Kỗ thu tióửn bỗnh quỏn =

Caùc khon phi thu x 360
Doanh thu thưn

- Säú vng quay väún lỉu âäüng - chè tiãu ny âỉåüc tênh bàịng caùch chia doanh thu
tióu thuỷ saớn phỏứm trong kỗ cho sọỳ dổ bỗnh quỏn vọỳn lổu õọỹng cuớa doanh nghióỷp
trong kỗ.
- Hióỷu suỏỳt sổớ duỷng vọỳn cọỳ õởnh - õổồỹc tênh bàịng cạch chia doanh thu itãu thủ
sn pháøm trong kỗ cho sọỳ dổ bỗnh quỏn vọỳn cọỳ õởnh cuớa doanh nghiãûp.
- Hãû säú quay vng ca ton bäü väún âỉåüc xạc âënh bàịng cạch chia doanh thu tiãu
thủ sn phỏứm trong kỗ cho sọỳ dổ bỗnh quỏn cuớa tọứng cạc lai väún ca doanh

nghiãûp.
c).Nhọm chè tiãu vãư kh nàng thanh toạn
Nhọm ny gäưm cạc chè tiãu sau:
- Hãû säú kh nàng thanh toạn hiãûn thåìi (hiãûn hnh) - chè tiãu ny âỉåüc tênh bàịng
cạch chia täøng säú ti sn lỉu âäüng v âáưu tỉ ngàõn hản cho säú nåü ngàõn hản.
- Hãû säú kh nàng thanh toạn nhanh :
Chè tiãu ny âỉåüc tênh bàịng cạch trỉì khon giạ trë váût tỉ hng hoạ täưn kho v
chi phê sn xút dåí dang ra khi täøng säú ti sn lỉu âäüng rọửi chia cho sọỳ nồỹ
ngừn haỷn bồới vỗ giaù trở váût tỉ hng hoạ täưn kho v chi phê sn xút dåí dang chỉa
thãø chuøn ngay thnh tiãưn, cáưn cọ thåìi gian âãø bạn chụng v cọ kh nàng máút
giạ nhiãưu nãn chụng l nhỉỵng khon cọ kh nàng thanh toạn kẹm nháút.
d).Nhọm chè tiãu vãư kh nàng sinh låüi
- Doanh låüi sn pháøm tiãu thủ : chè tiãu ny âỉåüc xạc âënh bàịng cạch chia låüi
nhûn thưn cho doanh thu tiãu thủ sn pháøm.
- Doanh låüi väún: chè tiãu ny âỉåüc xạc âënh bàịng cạch chia låüi nhûn thưn cho
sọỳ dổ bỗnh quỏn cuớa tọứng sọỳ vọỳn cuớa doanh nghióỷp trong kỗ.
Cuợng tổồng tổỷ nhổ chố tióu naỡy,coù chố tióu doanh lồỹi taỡi saớn:

Doanh lồỹi taỡi saớn =

Giáo viên: Ngun ThÞ Thu Thđy.

Låüi nhûn sau thú
Täøng ti sn

-62-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.
- doanh lồỹi vọỳn ch såí hỉỵu - chè tiãu ny âỉåüc xạc âënh bàịng cạch chia doanh låüi

ton bäü väún cho tè trng väún âỉåüc ti tråü bàịng ngưn väún ch såí hỉỵu.
3.Phán têch cạc chè tiãu âàûc trỉng vãư ti chênh ca doanh nghiãûp
Phỉång phạp phán têch âỉåüc sỉí dủng ch úu laỡ phổồng phaùp so saùnh:
- so saùnh kỗ naỡy vồùi kỗ trổồùc õóứ thỏỳy roợ xu hổồùng thay õọứi vóử taỡi chờnh, thỏỳy õổồỹc
tỗnh hỗnh taỡi chờnh õổồỹc caới thióỷn hay xáúu âi âãø cọ bãûn phạp tỉång ỉïng.
- So saùnh thổỷc tóỳ kỗ naỡy vồùi mổùc trung binh cuớa ngnh, nghéa l so sạnh våïi
nhỉỵng doanh nghiãûp cng loải õóứ thỏỳy tỗnh hỗnh taỡi chờnh cuớa doanh nghióỷp
õang ồớ hiãûn trảng täút hån hay xáúu hån.
4.Phỉång phạp phán têch ti chênh Dupont
Theo phỉång phạp Dupont, nghiãn cỉïu mäúi quan hãû giỉỵa cạc chè tiãu :vng quay
ti sn,doanh låüi tiãu thủ sn pháøm, hãû säú nåü v doanh låüi väún ch såí hỉỵu.Mäúi
quan hãû ny âỉåüc biãøu thë qua phỉång trỗnh sau:

Lồỹi nhuỏỷnsau thuóỳ Lồỹi nhuỏỷnsau thuóỳ Doanhthu thuỏửn Tọứng ti sn
=
x
x
Väún ch såí hỉỵu
Väún ch såí hỉỵu
Doanhthu thưn Täøng ti sn
Tỉì cäng thỉïc trãn, cọ thãø biãøu diãùn hãû thäúng phán têch ti chênh dupont theo så âäư
sau:

Låüi nhûn sau thú
DT thưn

x

DT thưn
Täøng ti sn

Låüi nhûn sau thú
Täøng ti sn

x

Täøng ti sn
Väún ch såí hỉỵu

Låüi nhûn sau thú
Väún ch sồớ hổợu

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thủy.

-63-


Tài chính trong doanh nghiệp xây dựng.

TAèI LIU THAM KHAO
1- Ti chênh doanh nghiãûp - trỉåìng ÂHXD - Ch biãn: PGS-TS Nguùn Âàng Hảc Nh xút bn xáy dỉûng H Näüi - 2001.
2- Qun Trë ti chênh - Nguùn Hi Sn - NXB Thäúng Kã.
3- Qun Trë ti chênh - aỷi hoỹc aỡ nụng - 2004.

Giáo viên: Nguyễn Thị Thu Thñy.

-64-