Ung thư bàng quang
(Phần 3)
Tác dụng phụ của việc điều trị ung thư bàng quang là gì?
Những phương pháp thường dùng để điều trị ung thư bàng quang thường có
tác dụng phụ rất lớn. Khó mà giới hạn tác dụng phụ của điều trị để duy nhất những
tế bào ung thư được phá hủy, mô tế bào mạnh khoẻ có thể cũng bị hư hại. Điều
này giải thích tại sao việc điều trị có thể gây ra tác dụng phụ khó chịu. Tác dụng
phụ phụ thuộc vào kiểu điều trị được sử dụng và phần cơ thể được điều trị.
Khi bàng quang được loại bỏ, bệnh nhân cần một cách mới để cất giữ và
chuyển nước tiểu. Nhiều phương pháp được sử dụng. Một trong những cách đó là,
bác sĩ phẫu thuật sử dụng một mảnh ruột non người để tạo một ống dẫn mới. Một
đầu của ruột non được nối với niệu quản còn đầu kia đem ra ngoài phía thành bụng
dưới. Lổ mới được gọi là lổ tiểu nhân tạo. Một túi phù hợp với lổ tiểu nhân tạo để
tập hợp nước tiểu, và nó được giữ đúng chỗ một chất dính đặc biệt. Một hộ lý có
huấn luyện đặc biệt hoặc bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ cho bệnh nhân cách chăm sóc
cho lổ tiểu nhân tạo.
Một phương pháp mới hơn sử dụng bộ phận của ruột non để làm một túi
chứa mới ( gọi là nơi dự trữ điều khiển tự nhiên) bên trong thân thể. Nước tiểu tập
hợp ở đó và không xả ra túi ngoài. Thay vào đó, bệnh nhân học sử dụng một cái
ống (ống đái) để xả nước tiểu thông qua một lổ tiểu nhân tạo. Những phương pháp
khác hiện đang được phát triển nối một túi chứa làm từ ruột non tới phần còn lại
của niệu đạo. Một túi chứa làm từ ruột non và túi ngoài cơ thể không cần thiết
bởi vì nước tiểu ra khỏi cơ thể thông qua niệu đạo.
Phẫu thuật cắt bàng quang căn bản gây ra vô sinh cho cả đàn ông lẫn đàn
bà. Phẫu thuật này có thể cũng gây ra một số vấn đề tình dục. Trước đây, gần như
tất cả đàn ông trở nên bất lực sau phẫu thuật, nhưng những sự cải tiến trong giải
phẫu đã có thể ngăn ngừa được ở nhiều người đàn ông. Ở phụ nữ, âm đạo hẹp hơn
hoặc ngắn hơn, và sự giao hợp có lẽ khó khăn.
Trong thời gian xạ trị, người bệnh cảm thấy rất mệt mỏi. Người bệnh nên
được nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt. Xạ trị vùng bụng dưới có thể làm cho người
bệnh buồn nôn, ói, hoặc tiêu chảy. Thường tránh được những triệu chứng này
bằng chế độ ăn uống hợp lý hoặc dùng thuốc. Xạ trị có thể gây ra vô sinh và có thể
làm cho giao hợp không thoải mái.
Liệu pháp chữa bệnh hóa chất gây ra những tác dụng phụ bởi vì nó làm
không chỉ hư hại những tế bào ung thư mà còn cả các tế bào phát triển nữa. Những
tác dung phụ của liệu pháp chữa bệnh hóa chất phụ thuộc vào thuốc dùng. Ngoài
ra, mỗi bệnh nhân phản ứng lại khác nhau. Liệu pháp chữa bệnh hóa chất thông
thường ảnh hưởng tới tế bào tạo máu và tế bào bộ máy tiêu hóa. Kết quả là, người
bệnh bị những tác dụng phụ như : đề kháng kém hơn với bệnh truyền nhiễm, ăn
mất ngon, rụng tóc, buồn nôn và ói, người yếu hơn, và đau họng. Đó là những tác
dụng phụ ngắn hạn, và thường hết sau khi ngưng điều trị. Khi những thuốc trực
tiếp được đặt vào trong bàng quang, những tác dụng phụ này có lẽ được giới hạn.
Tuy nhiên, nó thường làm cho bàng quang bị kích thích.
Ăn mất ngon có thể là một vấn đề nghiêm trọng cho bệnh nhân trong thời
gian trị liệu. Những bệnh nhân ăn tốt có thể giảm bớt những tác dụng phụ của điều
trị, vì vậy dinh dưỡng tốt là một kế hoạch quan trọng của đièu trị. Việc ăn tốt có
nghĩa là có đủ calo để ngăn ngừa giảm trọng lượng và có đủ protein để xây dựng
và sửa chữa những cơ bắp, những cơ quan, da, và tóc. Nhiều bệnh nhân phát hiện
ra rằng, ăn nhiều bữa và những bữa ăn nhẹ nhỏ trong ngày thì dễ hơn ba bữa ăn
lớn.
Tác dụng phụ của điều trị ung thư thay đổi tùy bệnh nhân. Tác dụng phụ
này không giống nhau giữa những đợt điều trị mặc dù trên cùng một bệnh nhân.
May mắn là, đa số các tác dụng phụ đều tạm thời. Các bác sĩ, điều dưỡng, và bác
sĩ chuyên khoa dinh dưỡng có thể giải thích tác dụng phụ của điều trị ung thư và
có thể gợi ý các cách để giải quyết vấn đề này.
Điều gì xảy ra sau điều trị ung thư bàng quang?
Việc khám đều đặn rất quan trọng sau điều trị ung thư bàng quang. Bàng
quang cần kiểm tra với nội soi. Bất kỳ những khối u bề mặt nào tái phát đều được
loại bỏ. Nước tiểu được kiểm tra phát hiện tế bào ung thư và chụp X quang ngực,
IVP, hoặc những xét nghiệm khác có thể được thực hiện.
Một bệnh nhân ung thư bàng quang cần phải theo dõi chặt chẽ vài năm, bởi
vì những khối u bàng quang có thể tái phát. Nếu ung thư tái phát, thì sự dò tìm
sớm là quan trọng để việc điều trị bổ sung có thể được khởi động.
Bệnh nhân có thể đối phó ung thư bàng quang như thế nào?
Chẩn đoán ung thư bàng quang làm thay đổi cuộc sống bệnh nhân và người
thân họ. Những thay đổi này khó kiểm soát. Bệnh nhân, gia đình và bạn bè có
những cảm xúc và lo âu khác nhau. Với họ, ung thư có nghĩa là cái chết đã gần kề.
Cần có những thông tin và dịch vụ nâng đỡ giúp họ đương đầu những vấn đề này
dễ dàng hơn.
Người mang căn bệnh ung thư có thể lo lắng về chăm sóc gia đình, duy trì
công việc, và tiếp tục những hoạt động hằng ngày. Bận tâm về những xét nghiệm,
điều trị, nhập viện, viện phí. Bác sĩ, y tá, và nhân viên y tế có thể trả lời câu hỏi về
điều trị, việc làm, hay vấn đề khác. Gặp gỡ những nhà hoạt động xã hội, giúp
khuyên nhủ họ qua đó người bệnh có thể bày tỏ tâm tư của mình. Họ cũng có thể
giới thiệu những nơi trợ giúp về phục hồi chức năng, nâng đỡ tinh thần, tài chính,
phương tiện vận chuyển, hay chăm sóc tại nhà.
Bạn bè và gia đình phải biết nâng đỡ ủng hộ tinh thần bệnh nhân. Các bệnh
nhân ung thư bàng quang thường tập hợp thành một nhóm, họ chia sẻ những vấn
đề phải đối mặt với bệnh và hiệu quả của điều trị. Tuy nhiên, phải nhớ rằng không
ai giống ai. Cách áp dụng điều trị cho bệnh nhân này thì đúng nhưng không đúng
cho bệnh nhân khác, ngay cả khi họ có cùng loại ung thư. Ý tưởng tốt là thảo luận
những lời khuyên của bác sĩ, gia đình, bạn bè.
Những bệnh nhân ung thư bàng quang có thể tìm kiếm sự hỗ trợ nào?
Người bị ung thư nên học cách sống sao cho phù hợp với những thay đổi
sau khi bị bệnh, từ đó họ mới cảm thấy thoải mái và lạc quan hơn. Thường, nhân
viên xã hội ở bệnh viện hoặc phòng khám có thể gợi ý với những tổ chức thiện
nguyện trong nước hay nước ngoài tìm cách giúp đỡ người bị ung thư bằng chia sẽ
tình cảm, tài chính, vận chuyển, chăm sóc tại nhà…
Nếu bệnh nhân có vấn đề với lổ tiểu nhân tạo, bác sỹ, y tá, hoặc bác sĩ
chuyên khoa tiết niệu có thể giúp đỡ họ. Sự điều chỉnh lổ tiểu nhân tạo có thể dễ
hơn nhiều với lời khuyên và sự hỗ trợ của những người mắc bệnh tương tự.