Bài giảng Kinh tế chính trị Mác-Lênin: Chương 5 - ThS. Nguyễn Thị Thu

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TƠN ĐỨC THẮNG
Khoa KHXH&NV

Bộ mơn Lý luận chính trị

KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC­LÊNIN

Dành cho bậc đại học – khơng chun lý luận chính 
trị
Mã mơn học: 306103

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

1


Kết cấu chương V
5.1. Kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt 
nam

5.1.1.  Khái niệm về kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt 
nam
5.1.2.  Tính tất yếu khách quan của việc phát triển kinh tế thị 
trường định hướng XHCN ở Việt nam.
5.1.3 Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ 
nghĩa ở Việt Nam

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

2


Kết cấu chương V
5.2. Hồn thiện thể chế  kinh tế thị trường định 
hướng XHCN ở Việt nam

5.2.1. Sự cần thiết phải hồn thiện thể chế kinh tế thị trường định 
hướng XHCN Việt nam
5.2.2. Nội dung thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt 
5.3. Các quan h
ệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam
nam
5.3.1 Lợi ích kinh tế và quan hệ lợi ích kinh tê`
5.3.1.1 lợi ích kinh tế
5.3.1.2 Quan hệ lợi ích kinh tế.
5.3.2 Vai trị nhà nước trong đảm bảo hài hịa các quan hệ lợi ích.
5.3.2.1 Bảo vệ lợi ích hợp pháp, tạo mơi trường thuận lợi cho hoạt động tìm kiếm lợi ích 
của các chủ thể kinh tê`
5.3.2.2 Điều hịa lợi ích giữa cá nhân, doanh nghiệp và xã hội
5.3.2.3. Kiểm sốt, ngăn ngừa các lợi ích có ảnh hưởng tiêu cực đối với sự phát triển xã 
hõi 11/29/21
CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
3
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

5.1. Khái niệm và tính tất yếu khách quan của 
phát triển kinh tế thị trường định hướng 
XHCN 
                   ở Việt nam
5.1.1.  Khái niệm về kinh tế thị trường định hướng 
              XHCN ở Việt nam
Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là 
nền  kinh  tế  vận  hành  theo  các  quy  luật  của  thị 
trường  đồng  thời    góp  phần  hướng  tới  từng  bước 
xác  lập  một  xã  hội  mà  ở  đó  dân  giàu,  nước  mạnh, 
dân  chủ  cơng  bằng,  văn  minh;  có  sự  điều  tiết  của 
Nhà n
ước do Đảng C
ộng s
n Vi
ệt Nam lãnh đạo.
CHƯƠNG
5: KTTTả
ĐỊNH
HƯỚNG
11/29/21
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

4


Quá trình hình thành nhận thức của Đảng
Cộng sản Việt Nam về kinh tế thị trường định
hướng XHCN.

- Khi bắt đầu đổi mới (1986) Đảng ta
quan niệm kinh tế hàng hóa có những mặt
tích cực cần vận dụng cho xây dựng chủ
nghĩa xã hội.

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

5


Quá trình hình thành nhận thức của Đảng
Cộng sản Việt Nam về kinh tế thị trường định
hướng XHCN.

• -

Trong quá trình đổi mới, từ tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý

kinh tế hàng hóa, kinh
tế thị trường là phương thức, điều kiện tất yếu
để xây dựng chủ nghĩa xã hội; từ áp dụng cơ chế thị
luận Đảng ta đã nhận thức rõ hơn,

trường đến phát triển kinh tế thị trường; đưa ra quan niệm và
từng bước cụ thể hóa mơ hình và thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa.

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

6


Quá trình hình thành nhận thức của
Đảng Cộng sản Việt Nam về kinh tế
thị trường định hướng XHCN.

•

- Tổng kết thực tiễn đổi mới kinh tế,
Đại hội IX khẳng định "Kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa là
mô hình kinh tế tổng quát của thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta".

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

7


Quá trình hình thành nhận thức của

Đảng Cộng sản Việt Nam về kinh tế
thị trường định hướng XHCN.

• - Đại hội XI khẳng định: "Nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở
nước ta là nền kinh tế hàng hóa nhiều
thành phần, vận hành theo cơ chế thị
trường, có sự quản lý của nhà nước, dưới
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

8


Quá trình hình thành nhận thức của
Đảng Cộng sản Việt Nam về kinh tế
thị trường định hướng XHCN.

• - Đại hội XII của Đảng có sự phát triển mới
bằng việc đưa ra quan niệm: "Nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
là nền kinh tế vận hành đầy đủ, đồng bộ
theo các quy luật của kinh tế thị trường,
đồng thời bảo đảm định hướng xã hội chủ
nghĩa phù hợp với từng giai đoạn phát triển
của đất nước. Đó là nền kinh tế thị trường hiện

đại và hội nhập quốc tế; có sự quản lý của nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, do Đảng
Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, nhằm mục tiêu
11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

9


5.1.2 Tính tất yếu khách quan của việc
phát triển kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

10


Một là, phát triển KTTT định hướng XHCN là
phù hợp với tính quy luật phát triển khách quan

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

11


Hai là, do tính ưu việt của kinh tế
thị trương trong thúc đẩy phát
triển

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

12


Ba là, do đó là mơ hình kinh tế thị trường phù
hợp với nguyện vọng của nhân dân mong muốn
dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh.

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

13


• Như vậy, có thể xem phát triển kinh tế thị 

trường  định  hướng  xã  hội  chủ  nghĩa  ở 
nước  ta  là  bước  đi  quan  trọng  nhằm  xã 
hội hóa nền sản xuất xã hội, là bước đi tất 
yếu của sự phát triển  từ sản xuất nhỏ lên 
sản xuất lớn, là bước quá độ để đi lên chủ 
nghĩa xã hội.

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

14


5.1.3 Đặc trưng của kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam.
• * Về mục tiêu: Kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa là phương
thức để phát triển lực lượng sản xuất,
xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của
chủ nghĩa xã hội; nâng cao đời sống
nhân dân, thực hiện "dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

15


phát triển lực lượng sản xuất,
xây dựng cơ sở vật chất - kỹ
thuật của chủ nghĩa xã hội

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

16


xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật
của chủ nghĩa xã hội( cao tốc HN – 
Quảng Ninh)

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

17


Cao tốc Quảng ngải – Quảng Nam

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

18


Cảng Cát lái – TP.HCM

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

19


Nhà ga Nội Bài

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

20


* Về quan hệ sỡ hữu và thành
phần kinh tế

• Sở hữu được hiểu là quan hệ giữa con
người với con người trong quá trình
sản xuất và tái sản xuất xã hội trên cơ
sở chiếm hữu nguồn lực của quá trình
sản xuất và kết quả lao động tương
ứng của quá trình sản xuất hay tái sản
xuất ấy trong một điều kiện lịch sử
nhất định.
11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

21


Sở hữu bao hàm nội dung
kinh tế và nội dung pháp lý.
• Về nội dung kinh tế, sở hữu là cơ sở, là
điều kiện của sản xuất.
• Về nội dung pháp lý, sở hữu thể hiện
những quy định mang tính chất pháp
luật về quyền hạn, nghĩa vụ của chủ
thể sở hữu
• =>Nội dung kinh tế và nội dung pháp lý
của sở hữu thống nhất biện chứng trong
một chỉnh thể
11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG

XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

22


• Kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam là nền kinh tế có
nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành
phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước
giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân là
một động lực quan trọng, kinh tế nhà
nước, kinh tế tập thể cùng với kinh tế
tư nhân là nòng cốt để phát triển một
11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

23


Các thành phần kinh tế hiện nay

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

24

11/29/21

CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG
XHCN VÀ CÁC QH LỢI ÍCH KT Ở VN

25