Tiết 46 một thứ quà của lúa non cốm

Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tơi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng sớm lạnh trong lòng Hà Nội


I. TÌM HIỂU CHUNG:


1. Tác giả:
- Thạch Lam ( 1910 - 1942)
sinh tại Hà Nội, tên Nguyễn
Tường Vinh
sau đổi là Nguyễn Tường Lân.
- Ơng có sở trường về truyện
ngắn và thành cơng trong tuỳ
bút
- Văn của Thạch Lam nhẹ
nhàng tinh tế, giàu chất thơ,
nhân ái.

Thạch Lam ( 1910 - 1942)


2. Tác phẩm:
* Xuất xứ: "Một thứ quà
của lúa non : Cốm" in
trong tập tuỳ bút “Hà Nội
băm sáu phố phường”
(1943)

2. Thể loại: Tuỳ bút
3. Phương thức biểu
đạt chính: Biểu cảm

4. Bố cục:

3 phần

Phần
1: Từ
“Cơn
.
Tuỳ bút:
Là một
thểgió.
văn,. thường
miêu
tả, ghi
chép những hình
thuyền
rồng”
ảnh, sự việc có thực mà nhà văn

Sự sát,
hìnhchứng
thành
củađểcốm.
quan

kiến
bộc lộ
cảm xúc, suy nghĩ của mình
Phần
2:
Từ
“tiếp
theo.
.
.
trước các hiện tượng và vấn đề
nhũn
nhặn”
của
đời sống.
Đặc điểm tuỳ bút: thiên về biểu

Giáđậm
trị của
cảm,
chấtcốm.
trữ tình nên gần
với thơ. Bên cạnh đó cũng có các
Phần
3:
Đoạn
cịn
lại
yếu tố nghị luận, suy tư, triết lí.
TuỳBàn

bútvềkhơng
có cốtthức
truyện

sự thưởng
nhưng
đều
có
cảm
hứng
chủ
cốm.
đạo.


II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:


- Cơn gió mùa hạ lt qua
vừng sen trên hồ, nhuần
thấm cái hng thơm của
lá

...khi đi qua những
cánh đồng xanh, mà hạt
thóc nếp đầu tiên làm
trĩu thân lúa còn tơi,
ngửi thấy mùi thơm mát

1. Nguồn gốc, sự hình thành của cốm
a, Ngun gc:
-Hng thơm của lá sen trong làn gió hạ lt trên hồ
-Mùi thơm mát của bông lúa non trên cánh đồng

-Tính từ miêu tả
Cảm nhận tinh tế
vẻ đẹp thuần khiết của hạt cốm từ khi
còn là những hạt lúa non.


1. Nguồn gốc, sự
hình thành của
cốm
- Từ hạt lúa non.

Tỏc giả đã huy động nhiều giác quan
để cảm nhận đối tng, c bit l
dựng
giỏc cm những
nhn hng
HÃykhutìm
v. . .
chi
tiết
Cỏch cm
nhn cng tht tinh t:
cm
nhn t trong
ngoi, thy

c
miêu
tả rahạt
lúa
mựi v bên trong và cả sự lớn dần lên
nÕp
của
hạt lúa.
Đoạn văn
này thm
mcốm?
cm xỳc
non
làm
nên
- ca
Trong
cỏibc
v lxanh,
cú t
git
tỏc gi,
rừ s tinh
v sa
thiờn v
cm giác
của phất
Thạchhương
Lam, vị
trắng

thơm,
phảng
dùng từ
có chọn
lọc(1 sữa
loạt tính
gợi
ngàn
hoa
cỏ, giọt
dầntừđơng
tả), câu
vănlúa
có nhịp
điệucong
giống xuống,
như
lại,
bơng
càng
một đoạn thơ văn xi.

nặng vì cái chất q trong sạch
của Trời.


1. Ngn gèc, sự hình
thành cđa cèm:
- Tõ h¹t lóa non. 
- Cèm được lµm ra tõ sù

khÐo lÐo cđa con người.

- Rồi đến một loạt cách
chế biến, những cách
thức làm truyền tự đời
này qua đời khác, một sự
bí mật trân trọng và khe
khắt giữ gìn.



1.Nguồn gốc, sự hình thành của
=>cốm:
Nh vy cm c sinh ra từ sự tinh tuý của thiên
nhiên, đất trời và sù khÐo lÐo cđa con người.

- Vẻ đẹp của người
tơn thêm vẻ đẹp của
cốm.
- Cốm trở thành nhu
cầu thưởng thức của
người Hà Nội.
-Tình cảm yêu quý,
trân trọng cội nguồi
trong sạch, đẹp đẽ,
giàu sắc thái văn hóa
dân tộc.


1.Ngn gèc cđa cèm

* Lêi b×nh ln 1 : "Cèm
Cèm c làm ra từ hng là thứ quà riêng biệt của
vị thanh khiết của
đất nc giản dị và
đồng quê, sự khéo léo
thanh khiết của đồng
của con ngi.
quê cỏ nội An Nam gợi
cho em cách hiểu mới mẻ
2 Giá trị của cốm
- Cốm
quà? tặng của
nào
vềlà
cốm
đồng quê.
-Cốm là thức quà thiêng
- Cốm là đặc sản của
liêng ,kết tinh hng vị
dân tộc vì nó kết tinh
thanh khiết của đồng
hng vị thanh khiết của
quê.
đồng quê.
- Cốm là quà quê, thức
quà thiêng liêng.
- Ca ngợi rất sâu sắc,
thấm thía.

2 Giá trị của cốm

-Cốm làm quà sêu
tết,góp phần trong hạnh
phúc lứa đôi của con
ngi

* Theo dõi lời bình luận
2!
Ai đà nghĩ đầu tiên dùng
cốm để làm quà sêu
tết... Hồng cốm tốt đôi...
hai vị nâng đỡ nhau để
hạnh phúc c lâu bền.
Tác giả bình luận về
vấn đề gì ?
- Dùng cốm làm quà sêu
tết.


2 Giá trị của cốm

Câu hỏi thảo luận?

Sự hoà hợp tng xứng
Hai phng diện:
hồng - cốm c phân
- Hoà hợp màu sắc :
tích trên những phng

xanh ti - đỏ thắm
diện nào? Nêu ý nghĩa
-Hoà hợp hng vị : thanh của tục lệ đó?
đạm ngọt sắc,
-Hai vị nâng đỡ nhau
để hạnh phúc lâu bền Sự hoà hợp của triết lý
âm dng.
- Cốm góp phần cho
nhân duyên của con ngi
tốt đẹp hơn.


2 Giá trị của cốm

-Hai giá trị: vật chất văn hoá tinh thần (nét
đẹp của văn hoá dân
tộc).

Qua phần văn bản
chúng ta vừa tìm hiểu
em thấy cốm có những
giá trị nµo ?


Tác giả phê phán điều
gì,lời phê phán có ý
nghĩa gì?
(Thật đáng tiếc khi chúng ta
thấy những tục lệ tốt đẹp ấy
mất dần, và những thức quý

của đất nc mình dần thay
bằng những thức bóng bảy
hào nháng và thô kệch bắt
chc ngi ngoài: những kẻ mới
giàu vô học có biết đâu mà
thng thức c những vẻ cao
quý kín đáo và nhũn nhỈn?)


Hồn
g
cốm
tốt
đôi.




3. Sự thng thức cốm

? Khi viết về cách ăn
cốm, Thạch Lam đà viết
nh thế nào ?
- ăn cốm từng chút ít,
thong thả và ngẫm
nghĩ.


3. Sù thưởng thøc cèm
- Bằng nhiều giác quan.

? T¸c giả đà thể hiện
cách cảm thụ, thng thức
cốm bằng ấn tượng tõ
nhiỊu gi¸c quan. Em h·y
chØ ra ?
- Thưởng thøc cốm bằng :
+ Khứu giác : Mùi thơm
phức của lúa.
+ Vị giác : Chất ngọt của
cốm
+ Thị giác : màu xanh.
+ Xúc giác: Tơi mát của lá
+ Sự suy tng: Cái dịu
dàng,thanh đạm


Tỏc gi thuyết phục ngi
mua cốmnh thế nào?
Vì sao?
3. Sự thưởng thøc cèm
- Bằng nhiều giác quan.
- Sản phẩm kết tih từ nhiều

giá trị thiên nhiên¸ đất trời,
con người.

“ Hìi các bà mua hàng! Chớ
có thọc tay hay mân mê
thức quà thần tiên ấy, hÃy

nhẹ nhàng mà nâng đỡ,
chút chiu mµ vt ve...”

- Cèm lµ léc cđa Trêi, lµ
sù khÐo léo của con
ngi, là sự tiềm tàng
nhẫn nại của thần Lúa.
Cốm là sản phẩm kết
tinh từ nhiều giá trị
thiên nhiên, trời đất, con
ngi. Lời đề nghị của
tác giả với những người