Tài liệu Ứng động và hướng động pdf

Ứng động và
hướng động


- Phân biệt ứng động và hướng động :
hướng động là hình thức phản ứng
của một bộ phận của cây trước tác
nhân kích thích theo một phương
hướng xác định; còn ứng động là hình
thức phản ứng của cây trước tác nhân
kích thích không định hướng và hình
thức này phản ứng nhanh hơn hình
thức phản ứng hướng động.
- Ứng động không sinh trưởng liên
quan đến sức trương nước, thể hiện
khi lá cây bị va chạm, làm giảm sức
trương nước của tế bào một cách khá
nhạy cảm (như "dòng điện sinh học"
truyền dẫn nhanh) khiến cho lá chét
hay các tua cuốn, lông, lần lượt co
cụm lại. Sau một thời gian, lá trở lại
trạng thái bình thường.
- Ứng động sinh trưởng gồm các vận
động theo nhịp điệu đồng hồ sinh học
: chỉ ứng động có tính chu kì theo thời
gian nhất định trong ngày ở từng loại
cây.


Hướng động ở thực vật

Hướng động ở thực vật có sự tham gia
của hoocmôn sinh trưởng (auxin)
cùng với nhân tố bên ngoài thuận lợi
cho các vận động đó.
Giải thích tính hướng đất, do sự phân
bố điện tích không đồng đêu : mặt
dưới của rễ mang điện tích dương còn
mặt trên mang điện tích âm, tạo sự sai
biệt về hiệu điện thế (vài mV) làm rễ
quay xuống. Tính hướng đất còn được
giải thích bằng vai trò của hạt tinh bột
luôn dồn về phía đáy mỗi tế bào, sức
trương nước lớn khiến khối lượng mặt
dưới mỗi tế bào nặng hơn làm rễ đâm
thẳng xuống.
Về tính hướng sáng, nhận thấy trong
đa số trường hợp, cuống lá, phiến lá
luôn hướng về phía ánh sáng sao cho
các tia sáng rơi thẳng góc trên bề mặt
đạt tối đa. Đặt cây cạnh một nền đen,
lá cây quay về phía chiếu sáng.
Năng lượng tối thích cho một sự uốn
cong đạt cực đại 1 - 10 J/m
2
trong ánh
sáng trắng ( thường đạt khi lá nhận
ánh sáng mặt trời trong một vài phần
trăm giây). Sự uốn cong của thân bắt
đầu ở cách chóp đỉnh 3 mm, sau một

thời gian 15 - 20 phút.
Ngoài ra, cây còn có tính hướng nhiệt
(tìm đến nơi có nhiệt độ tối thích
nhất), hướng theo dòng chảy ở các
kheo suối.
Trong nông nghiệp, dựa vào tính
hướng để cung cấp các nhu cầu cần
thiết cho cây (nước, ánh sáng, phân
bón, )