Mở khóa sáng tạo

Lờigiớithiệu

LỜIGIỚITHIỆU
Nhàtâmlýhọc,triếthọcnhânvănngườiĐức–ErichFrommđãnóirằng:“Sựsángtạođịihỏi
phảicócanđảmđểbngtaykhỏinhữngđiềuchắcchắn.”Điềuđơngiảnấykhơngphảiaicũng
biết,tinvàlàmđược.
Bạnlnbănkhoăntựhỏitạisaocóngườinghĩđượcrấtnhiềuýtưởngnhưngcóngườilại
khơngthểnghĩđượcgì;sángtạocóphảilànănglựctrờiphúchonhữngngườimaymắnhaycó
mộtphươngthứcbítruyềnnàochoýtưởngsángtạo?Mởkhóasángtạosẽchobạncâutrảlời
thuyếtphục.
Bạnsẽhiểuđượcrằngkhơnggìkhác,chínhcáchnghĩmới,cáinhìnmớivàniềmtinchắcchắn
sẽlàchìakhóađểbạnđếngầnvớilốitưduysángtạotrongcuộcsốngvàtrongcơngviệc.Mở
khóasángtạosẽtiếtlộchobạnquanhữngphươngphápđểtạoraýtưởngsángtạo.Những
câuchuyệnthựctếvàthúvịvềsángtạocùngcácbàitậprènluyệntrínãobổíchlàchiếcchìa
khóavạnnănggiúpbạnmởtoangcánhcửacủathànhcơng.
Hãythửcảmgiáccủasángtạo,bạnsẽthấynhiệttâmvàsaymêhơnvớicơngviệcvàcuộc
sốngphíatrước.
Xintrântrọnggiớithiệutớibạnđọccuốnsáchnhỏhữuíchnày!
HàNội,tháng7năm2013
CƠNGTYCỔPHẦNSÁCHALPHA


I.Sángtạolàgì?

1.Sángtạo
Trongnhiềunăm,cácnhànghiêncứuđãcốgắngtìmrabằngchứngđểchứngminhnguồngốc
củacácthiêntài.Trongnghiêncứunăm1904,HavelockEllisghichúrằnghầuhếtcácthiêntài
đềucóchalớnhơn30tuổivàmẹnhỏhơn25tuổivàthườngốmyếukhicịnnhỏ.Nhữnghọc
giảkhácchorằngnhiềungườisốngđộcthân(Descartes,Galileo,Newton),nhữngngườikhác
thìmồcơicha(Dickens)haymồcơimẹ(Darwin,MarieCurie).Rốtcuộc,nhữngcơsởdữliệu

nàychẳngnóilênđiềugì.
Cáchọcgiảcũngcốgắngđolườngmốiliênhệgiữatríthơngminhvàthiêntài.Nhưngchỉcótrí
thơngminhthơilàchưađủ.MarilunvosSavantcóchỉsốthơngminhlà228,caonhấttừtrước
đếnnay,khơngđónggópđượcnhiềuchokhoahọchaynghệthuậtmàchỉlàngườilàmchun
mụchỏi–đápchotạpchíParade.NgườiđoạtgiảiNobelRichardFeynmanhiếmkhiđạtchỉsố
IQ122,thấphơnnhiềusovớicácnhàvậtlýbìnhthườngkhác.
PhầnlớnmọingườiđềucóchỉsốIQởmứctrungbình,trướcmộtvấnđề,họcóthểđưara
đượcnhữngcâutrảlờithơngthường.Chẳnghạn,khiđượchỏi:“Mộtnửacủa13làbaonhiêu?”
lậptứcaicũngtrảlờiđượclà6,5haysáurưỡi.Câuhỏiqdễ,thườngbạnchỉnghĩcâutrảlời
trongvàitíchtắcrồichuyểnsựchúýsanghướngkhác.


Thơngthường,chúngtađưaracâutrảlờidựatrênnhữngkinhnghiệmthuthậpđượctrong
qkhứ.Khiđứngtrướcvấnđề,chúngtaliênhệvớinhữngthứtrongqkhứđãtừngxảyra.
Chúngtahỏi:“Tơiđãhọcđượcgìtrongcuộcsống,trongnhàtrườnghaytrongcơngviệcgiúp
tơigiảiquyếtvấnđề?”Rồichúngtalựachọnphươngándựatrênkinhnghiệmtrongqkhứ,
khơngtínhđếnnhữngphươngphápcủangườikhác,đểđưarakếtluậncủachúngta.Vìthực
hiệntheocácbướcrõràngdựatrênkinhnghiệm,chúngtangạomạnvàtinchắcvàogiảipháp
củamình.
Ngượclại,thiêntàikhơngthíchsựlặplại.Đứngtrướcvấnđề,họtựhỏilàmsaotìmrađược
nhiềuphươngánkhácnhauđểgiảiquyếtchúng,thayvìhỏixemhọđãđượcdạynhữnggìđể
giảiquyếtvấnđề.Họcókhuynhhướngđưaranhiềuphảnứngkhácnhau,mộtsốtrongđó
khơngtheoquyướcvànếukhảdĩ,sẽcóphươngánđộcnhất.Trởlạicâuhỏitrên:“Mộtnửacủa
13làbaonhiêu?”nhữngngườisángtạosẽnóirằngcónhiềucáchkhácnhauđểbiểuthị“mười
ba”vànhiềucáchkhácnhauđểgiảmmộtnửacáigìđó.Bạncóthểkhámpháranhiềuđiềuthú
vịtrongcâuhỏinàykhitìmđọccuốnsáchMộtnửacủa13là8doAlphaBooksxuấtbảnnăm
2012.
Ngườisángtạotìmnhiềucáchđểxemxétvấnđềtừcáchkémkhảthichotớicáchkhảthi
nhất.Sẵnsàngkhámphátấtcảcáccáchlàđiềurấtquantrọng,dùcóthểchỉtìmđượcmột
cáchkhảdĩ.CólầnngườitahỏiEinsteinsựkhácbiệtgiữaơngvàngườibìnhthườnglàthế

nào,ơngđáprằngnếubạnucầungườibìnhthườngtìmcâykimtrongđốngcỏkhơ,người
đósẽngừnglạikhitìmthấycâykim.Nhưngơngsẽ“mổxẻ”tồnbộđốngcỏkhơđểtìmkiếm
nhữngthứkhơngcầnthiếtkháccóthểtìmđược.
Khiđượchỏi:“Bạncósángtạokhơng?”phầnlớnsẽđắnđotrướckhitrảlờicâuhỏinàyvì
khơngtinrằngmìnhlàngườisángtạo.Thườngthườngchúngtavẫnmặcđịnhchỉcócácnghệ
sĩ,nhàđiêukhắc,nhàvăn,nhàthơ,casĩ,nhạcsĩ,vũcơngvàdiễnviênmớilànhữngngườisáng
tạođíchthực.Cóthểthêmvàodanhsáchnàycácnghệnhânvàkiếntrúcsư.
Điềulạlànhữngnghềnhưtàichính,kếtốnkhơngbaogiờđượcdẫnvàodanhmụcsángtạo
chỉđơngiảnlàvìngườitavẫnnghĩsángtạotrongkếtốnnghĩalàgianlậnsổsách,tàikhoản.
Danhsáchnhữngngườisángtạocũngkhơngbaogồmngườilaođộng,nơngdân,nhânviên
mơitrường,kỹsưvàđặcbiệtlàcơngnhânviênchức.Kỳthực,thươngnhânvàkỹsưlànhững
nghềcầnrấtnhiềusựkhéoléo,trítưởngtượngvàócsángtạo.Cơngnhânviênchức,bộđội
haycảnhsátvốnbịxemlànhữngngườicứngnhắcrậpkhnvìcơngviệchàngngàybuộcphải
tntheocácthủtụcvàquytắc.Nhưnghọlạilànhữngngườitháovát,tỉmẩntrongviệcgiải
quyếtcácthủtụchànhchính.Tệhơnnữa,nhữngngườilaođộngchântaycựcnhọcngàynày


quangàykhácnhưcơngnhân,nơngdângầnnhưbịđánhbậtkhỏiđịahạtcủasựsángtạo.Thật
làquanniệmsailầm!
Cócâuchuyệncũvềbangườithợxâythếnày:
Mộtngườikháchđingangquanơinhữngngườithợhồđangxâymộtbứctườngvàhỏivềcơng
việchọđanglàm.
Ngườithứnhấtchẳngsuynghĩgì,đápngay:“Chúngtơitrộnhồ,đặtcácviêngạchvàxây
tường.”
Chẳngcógìlạcả.
Ngườikháchđếnhỏingườithợthứhai,ơngđưataylaumồhơitrêntránrồitrảlời:“Tơiđang
làmcơngviệcmàmộtngàycóthểkiếmđược5bảngAnh.”
Cũngthườngthơi.
Ngườithợthứbađanglàmviệchăngsayđếnnỗikhơngđểýđếnsựcómặtcủangườikháchlạ.
Ngườikháchtớigầnhỏi:“Xinlỗi,ơngcóthểchobiếtơngđanglàmgìđượckhơng?”

Ngườithợdừngtayvàchậmrãitrảlời:“Tơiđangcùngmọingườixâymộttrongnhữngbức
tườngcủamộtnhàthờlớnmàsaunàytơicóthểdẫnconcháucủamìnhđếnthămvàtựhào
nóivớichúngrằngchaơngchúnglàngườigópphầnxâynênnhữngbứctườngcủanhàthờ
đó.”
Cùngmộtcơngviệcmàbangườicóbacáchtrảlờikhácnhau,cũngchínhlàbaquanniệmlàm
việcvàsốngkhácbiệtnhau.Haingườiđầutiênchỉchútâmvàonhữngnỗilođờithường,một
dạng“áocơmghìsátđất.”Ngườithứbađãđểtrítưởngtượngpháthuy.Đólàmộtdạngcủa
sángtạo.
ThiềnsưOshonóirằngtấtcảmọithứbạnlàmđềucóthểtrởnênsángtạo.Bảnthânhoạtđộng
khơngchứađựngsựsángtạohayphisángtạomàchínhngườilàmmanglạiýnghĩachonó.
Bạncóthểsơnmộtcáchmáymóckhơngsángtạo.Bạncóthểhátlặpđilặplạiđầynhàmchán,
nhưngbạncũngcóthểlàmsạchsànnhàmộtcáchđầysángtạo.Sángtạolàbạnthổivàoviệc
bạnđanglàmmộttháiđộ,mộtcáchtiếpcậnmới.Vìvậy,khơngcógìlạkhicónhữngngười
nhậnđượcrấtnhiềunhữnglờingợikhenvàdanhhiệuvềsángtạo.Aicũngcóthểsángtạo.Chỉ
cầnbạnthayđổisuynghĩvàthuyếtphụcchínhmìnhvàcóthểtựtinnói:“Tấtnhiên,tơirất
sángtạo!”.
TácgiảJackFostertrongcuốnsáchMộtnửacủa13là8đãliệtkêrấtnhiềuquanniệmvềsáng
tạo.Tựuchunglại,chúngtơiđồngtìnhvớiquanniệm:Sángtạochẳngqualàkếthợpnhữngcái


cósẵnlạivớinhauđểtạothànhcáimới.
JohannesGutenbergchếtạoramáyinsaunhữngkhámphátuyệtvờicủachuyếnthămquan
nhàmáyéprượuvàmáyđúctiền.
Thépluyệnđượcphátkiếnrasao?DomộtngườithợđồnghồcótênBenjaminHuntsman,ơng
đãnỗlựccảithiệnchấtlượngthépchodâycót,bắtchướccáchđốtlịnungthủytinh.
Ýtưởngphanhhơibắtnguồntừđâu?LàdomộtlầnGeorgeWestinghousexemcáchvậnhành
củamáykhoanđátrongcơngtrìnhxâydựngđườnghầmxunquadãynúiAn-pơ.
Vìsaomáytínhtiềnxuấthiện?DomộtlầnJamesRittyđitàuhơinướcvượtĐạiTâyDươngvà
nhìnthấythiếtbịđếmvịngquaychânvịt….
ChristopherSholesliênhệgiữacácphímđàndươngcầmvớimáygõchữđểphátminhraloại

máyđánhchữQWERTYhiệnđạiđầutiêntrênthếgiới.
Khơngsángtạo,thếgiớisẽbịhủydiệt.Chúngtacầnsángtạođểlàmviệchaygiảiquyếtmọi
vấnđềtrongcuộcsốnghàngngày.
Aicũngcókhảnăngsángtạo,quantrọnglàbiếtcáchnidưỡngtínhsángtạodầntheothời
gian.
Sángtạogắnliềnvớicảmxúctíchcực.Ngườisángtạolàngườilnvuitươi,lịngtrànđầy
tìnhu,sựtịmịvàhạnhphúc.Nhữngngườicónhiềukhảnăngsángtạonhấtđềulàngười
cảmthấyhạnhphúc.Nơinàocósợhãi,tứcgiận,buồnbã,lolắng,nơiđókhơngthểnảymầm
sángtạo.
Chỉnhữngngườimangtrongmìnhcảmxúctíchcựcmớicókhảnăngsángtạo.Chỉhọmới
quantâmđếnthếgiớixungquanhvàpháthiệnranhữngđiềuthúvịvàsốngđộngtrongcuộc
sốngđểtừđósángtạođượckhơinguồn.
Chungiacũngcóthểsai!
Tấtcảnhữngđiềudướiđâyđềuđượcnhậnđịnhbởicácchungia,nhưngthựctếđãchứng
minh,điềuhọnóihồntồnsai.
-Máyquayđĩa…chẳngcógiátrịthươngmạinào.
(ThomasEdisonnhậnxétvềphátminh
củamìnhnăm1880).
-Trongvịng50nămnữa,conngườisẽkhơngbayđược.
(WilburWrightnóivớiemtraiOrvillenăm1901,hainămtrướckhichiếcmáybaythửnghiệm


củahọbayđược).
-Kẻchếttiệtnàomuốnnghediễnviênnóicơchứ?
(HarryWarner,đồngsánglậphãngphimWarnerBros).
-Nhữngphátminhđãđạttớigiớihạncủachúngvàtathấykhơngcóhyvọngnàođểcóthể
tiếnxahơn.
(JuliusSextusFrontinus,kỹsưthiêntàingườiLaMãphátbiểutừnhữngnămđầuCơng
ngun).
-Mọithứcóthểphátminhđềuđãđượcphátminh.

(CharlesDuell,ỦyviênvănphịngsángchếHoaKỳ,năm1899).
-NgườiMỹcầncóđiệnthoạinhưngchúngtathìkhơng.Chúngtađãcóqnhiềungườiđưa
tinrồi.
(WilliamPreece,kỹsưtrưởngbưuđiệnAnh,năm1878).
-Tơinghĩrằngcómộtthịtrườngtồncầucho5máytính.
(ThomasWatson,chủtịchIBM,năm1943).
-Truyềnhìnhsẽkhơngthểduytrìđượcq6tháng,mọingườisẽthấyphátchánkhiphải
nhìnvàocáihộpnhỏbằnggỗdánmỗitối.
(DarrylZanuck,đồngsánglậpxưởngphim20thCenturyFox,năm1946).
-Làtơi,tơisẽđóngcửaApplevàtrảlạitiềnchocáccổđơng.
(MichaelDell,nhàsánglậpTậpđồnDell,năm1997).
-Chảcólýdogìđểaiđómuốnsởhữuriêngmộtchiếcmáytínhtạinhàcủahọ.
(KenOlsen,nhàsánglậpDigitalEquipmentCorp,năm1977).
-Khơngaimuốnmộtmáytínhcánhâncóbộnhớnhiềuhơn637KB,640KBđãlàqđủrồi.
(BillGates,năm1981).
-GiángsinhtớiiPodsẽxongđời.
(AlanSugar,nhàđầutưmạohiểm,năm2005).
Khơngphảichỉchungiamớicókhảnăngsángtạo
Bạnbiếtchiếcmáytínhtiềnđầutiêndoaisángchếrakhơng?LàJamesRitty-ơngchủcủa
mộtkháchsạn.


ChađẻcủahãngKodaklạilàmộtnhânviênnhàbăng,GeorgeEastman.ChínhEastmanlà
ngườisángchếramáyquayphimchạybằngcuộnphimnăm1888,khaisinhrangànhNhiếp
ảnhbìnhdân.
ChiếcbútbiđầutiêntrênthếgiớiđượcphátminhbởiLaszloBiro-phóngviênngười
Hungary.Khiđanglàmviệc,LaszloBironhậnthấymựcdùngđểinbáokhơrấtnhanhvàkhơng
làmchogiấybịnhịe.Ơngđãcốsửdụngcùngloạimựcchobútmáynhưngnhậnthấymực
khơngchảyrađầubútdomựcqsệt.Ơngđãlàmviệcvớianhtraimình,vốnlàmộtnhàhóa
họcvàđãphátminhrađầubútgồmmộtviênbicóthểxoaytrongmộthốc,dođócóthểlăn

mựctừốngchứamựcvàinlêngiấy.BirođãđăngkýphátminhởParisnăm1938.
Vàothậpniên1920,FlorenceLawrence,mộtnữdiễnviênnổitiếngtạiMỹđãsángchếrathiết
bịcótêngọi“autosignalingarm”tạmdịchlàTayxi-nhanơtơ,phiênbảnđầutiêncủađènxinhanngàynay.
Tìnhcờvàomộtbuổisángnăm1903,ngườibánnútchaiđếntừBostontênlàGillettecạorâu
vànhậnradaocạođãbịcùn.Ơngbănkhoăntạisaophảimấtnhiềuthờigianmàiđểlàmbén
lạilưỡidaomớicóthểdùngtiếpmàkhơngnghĩđếnmộtlưỡidaođủmỏngvàrẻđểcóthểvứt
đisaukhikhơngsắcnữa?Đểtrảlờicâuhỏinày,Gillettephảimấtđếntámnămđểđúcđược
mộtlưỡidaođủmỏngnhưmongmuốnvànăm1911ơngđãlấyđượcbằngsángchếvềchiếc
daocạonày.
2.Bàihọcsángtạotừcâuchuyệnphátminhbútxóa
Vàothậpniên1950,khimáyđánhchữđiệntửlầnđầutiênđượcgiớithiệu,mộtơngchủtốt
bụngđãmuachocơthưkýcủamìnhmộtchiếcmáyđánhchữ.Cáimáymớikhiếncơthưký
BetteNesmithsaymê,nhữngngóntaycơkhơngcịnđauđớnkhigõxuốngbànphímnữa.
NhưngniềmvuicủaBettesớmtanbiến.Khơngquenvớinhữngphímgõnhẹnhàng,cơmắc
hếtlỗisainàyđếnlỗisaikhácchođếnkhigiỏđựngrácchứađầynhữngláthưgõsai.Vàocuối
ngày,cơvẫnkhơngthểhồnthànhláthư.
Bettenghĩrấtnhiềucáchđểgiảiquyếtvấnđề,nhưngkhơngtìmđượcgiảipháp.Cuốicùng,cơ
nghĩđếnphảnứngcủasếpkhibiếtchuyệnnày.Ơngấyđãđầutưnhiềutiềnbạcvàocáimáy
nàyvàsẽthấtvọngbiếtbaonếucơkhơngthểlàmviệchiệuquảhơn.Thậmchícơcịncóthểbị
mấtviệc.
Rồimộtýtưởngbấtngờlóelêntrongđầucơ.Cơnhớđếnkhóahọcnghệthuật,ởđócơđược
họcvẽlênnhữnglỗisaivớicáchvẽđặcbiệtlàGesso.Aha!Tìmrarồi!
Bettevộivãtrởvềnhàtìmhộpvẽtrắngvàdùngbútvẽnhỏđểvẽlênnhữnglỗisai.Liquid


Paper(bútxóa)đượcphátminh.Năm1972,cơbánýtưởngnàychocơngtyGillettevớigiá50
triệuđơ-la.
3.Bàitậpvui
Bàitập1.Thửđốnnghề
Bạnhãythửđốnnghềnghiệpcủanhữngngườiđượcnhắctêndướiđâybằngcáchnốicộtbên

tráigồmtênnhàphátminhvàsảnphẩmđượcphátminhvớicộtbênphảilànghềnghiệpcủa
cácnhàphátminhđó.

Bàitập2.Tạosựliênkết
Nhữngkếthợpdướiđâyđãgiúpngườisángchếđạtđượcthànhcơng.Bạnhãythửchỉracác
liênkếtgiữachúng.
1.Nhữngsảnphẩmnàođượctạothànhnhờcáckếthợpdướiđây?
a.Tămxỉarăngvàbơnggịn.
b.Xehơivànhà.
c.Ghếngồivàbánhxe.
d.Bụinướchoavàđộngcơxehơi.
2.Tênmộtsốđịadanhẩmthựcnổitiếngtrênthếgiớiđượctạorabởisựliênkếtcácýtưởng
lạivớinhau.Bạncóthểnóitêndựavàocáccặpdướiđâykhơng?
a.CafébarvàRockMusic.
b.RestaurantvàHollywoodstars.
c.Pizzavàdịchvụgiaohàngtậnnhànhanh.


3.Nhữngsảnphẩmnổitiếngthếgiớinàođượctạorabằngnhữngcáchkếthợpdướiđây:
a.Đồnghồvàthờitrang.
b.Biavàđồuốngnhẹ.
c.Nướcuốngvàxaxỉphẩm.
Bàitập3.Sứcmạnhcủaquansát
Bạnhãythửquansátxemcóbaonhiêukhnmặttrongbứchìnhsauđây.

(Nguồn:Internet)


II.5bướcsángtạo

1.Hiểubiết
Sángtạolàqtrìnhkếthợpnhữngnhântốcũvớinhauđểtạothànhcáimới.Hiểubiếtlà
ngunliệuthơgiúpbạntạorasựkếtnốiđó.Càngbiếtnhiềuthứ,biếtsâuhaybiếtrộng,cơ
hộitạoraýtưởngmớicủabạncàngnhiều.
Hiểubiếtkhơngđơnthuầnchỉlànhữngkiếnthứcbạnđượcdạyởtrường.Nóphảilànhững
trảinghiệmtổngthểtrongcuộcsốngcủabạn.
Hãyđọcvàhọcnhữngthứkhơngthuộcphạmvicơngviệccủabạn.Cónhưvậy,bạnmớimong
tìmđượcnhiềunguồnýtưởng.Nếulàkỹsư,bạnnênđọcthêmnhữngthứkhácnhưthơca,
thiênvănhọc,haykểcảtâmlinh,nhữngthứhầunhưchẳngliênquangìđếncơngviệccủabạn.
Hãyđọcbáo,sách,chủđềbạnchưatừngđọctrướckia,xemnhữngbộphimbạnkhơngthích,
thửmộtsởthíchmới,họcnhữngkỹnăngmới,nóichuyệnvớingườilạvàphiêulưuđếnnhững


vùngđấtlạ.
Cáchnhanhnhấtvàdễnhấtđểthuđượckiếnthứclàđọcbáocuốituần.Bạncóthểkhơngđọc
tấtcảtintứcnhưnghãyđọcnhữngtintứcnổibậttrongcácmục:chínhtrị,thểthao,khoahọc,
sứckhỏe,tàichính,giảitrí,...
Hãytạothóiquenđọcbấtkỳtờbáonàotrướcnaybạnkhơngbaogiờđọc.Đọcnhữngtờbáo
khácnhauítnhấtmộtthángmộtlần.Chọnnhữngtiêuđềtạpchímàbạnkhơnghứngthú,
chẳnghạn:Nghệthuậtxămmìnhvàbạnsẽngạcnhiênvớinhữngkiếnthứcmớimẻvừakhám
phá.Đọclướtquanhữngtàiliệuxalạtrongkhichờxekhơngchỉlàcáchtuyệtvờiđểgiếtthời
gianmàcịnlàcơhộimởranhữngchântrờitrithứcmớilàmgiàutrísángtạocủabạn.
Trịchuyệnvớingườinướcngồibấtcứnơiđâuvàbấtkỳlúcnàocóthể.Hàohứngđặtcâuhỏi
đểthêmhiểubiếtvềvănhóa,lốisống,hệthốngchínhtrịxãhộiởđấtnướccủahọhaybấtkỳ
chủđềnàomàbạnítbiếthoặckhơngbiếtgì.Tínhhiếukỳlànềntảngtạonênsựsángtạo.
Cànglàmgiàukiếnthức,bạncàngdễcóđượcýtưởng.Hãytìmkiếmtrithứcngồiđịahạt
cơngviệcchunmơncủamình.
Chínhhiểubiếtthưphápđãgiúp“vuatáo”SteveJobsđưaranhữngmẫuthiếtkếtuyệtvời.
TrongbàiphátbiểutạitrườngĐạihọcStanfordnăm2005,ơngkểlại:“Tơiđãđượchọcvề
nhiềukiểuchữkhácnhau,đượchọccáchlàmsaođểthayđổikhơnggiangiữanhữngchữcáivà

cáchđểtạonênnhữngkiểuchữđẹptuyệtvời.Thưphápkhơngnhữngmangtínhlịchsửmàcịn
rấtđẹpvàtinhtếkhiếntơicảmthấyvơcùnghấpdẫn.”
BetteNesmith,ngườiphátminhrabútxóađãgiảiquyếtvấnđềđánhmáy,nhờnhữnghiểu
biếtvềhộihọa.
Cóthểkhơngcónhữngbằngchứngkhoahọccụthể,nhưngnhiềungườitinvàogiácquanthứ
sáu,chínhlàtrựcgiác.Mộtsốngườiđềcậpđếntrựcgiácnhưmộtqtrìnhtưduycủatiềm
thứcvẽlênnhữngtrảinghiệmmàchúngtakhơngnhớ.Khơngaibiếtchínhxácnóhoạtđộng
rasao,nhưngnhiềungườichứngminhrằngtrựcgiáclànguồncộicủasángtạođíchthựccư
trútrongmỗichúngta.XindẫnramộtcâuchuyệnvuivềHiểubiết:
Ngườiđànơngbiếttuốt
Ngàyxưa,cómộtngườiunthâmlàmnghềbánchữkiếmsống.Chữơngtabánchỉcótác
dụngnếukháchhànggiữnóchoriêngmìnhvàcốluậnraýnghĩacủanómàkhơngnhờbấtkỳ
aigiúp.
Tiếngtămcủaơngnổinhưcồn,baytớitainhàvua.


Nhàvuachotriệungườiđànơngthơngtháiđóđếnlâuđài,nhưngơngkhơngđến.Khơngcịn
lựachọnnàokhác,nhàvuađànhđếnmuachữcủaơng.Lúcnhàvuađến,ngườiđànơngchăm
chúquansátmàkhơngnóimộtlời.Cuốicùng,ơngviếtbachữ:“Tabiếthết!”vàlấycủanhà
vua30đồngtiềnvàngchomỗitừđó.
Nhàvuacốnghĩxemýnghĩaẩngiấuđằngsaubachữđólàgì,nhưngkhơngthành.Ơngngẫm
nghĩnóhếtngàynàysangngàykhác.Thậmchí,ơngkhơngdámthamkhảonhữngcậnthầntin
cậynhất,vìơngbiếtrõtácđộngcủanhữngchữđósẽmấthiệulựckhiơnglàmvậy.
Mộtngàynọ,nhàvuachogọingườithợcạocủamìnhtớilâuđàiđểcắttóc.Nhàvuavẫntiếp
tụcsuyngẫmvềnhữngtừnàytronglúcngườithợcạocắttóc.Cuốicùng,khơngthểtựchủ
đượcnữa,nhàvuabuộtmiệngnóitonhữngtừnày:“Tabiếthết!”.Khnmặtngườithợtái
mét.Hắnlậptứcđánhrơicondaođangdùngđểcạomặtchonhàvuavàquỳxuống.
“Xinbệhạthatộichohạthần.Hạthầncốrạchcổbệhạvìnghetheolệnhcủaanhtraibệhạ
thơiạ,”ngườithợcạokhóclóccầuxinđứcvuathatội.
Batừđóđãcứusốngnhàvua.

Bạnnghĩsao?Bạncónghĩngườiđànơngthơngtuệkiacóthựcsựbiếtmọichuyệnsẽxảyra
haychỉdoơngđãdùnghiểubiếtcủamìnhđểbiếtchắchiểulncónhữngkẻrìnhrậpmuốn
cướpngơicủanhàvua?
Bàitậpvui
Đểgiảiquyếtcácvấnđềdướiđây,bạncầnbiếtvềlĩnhvựcthểthao,khoahọcvàcósựquansát
sắcbén.
Bàitập1
Mộtphụnữđangđổnướcnóngvàobồntắmthìhếtnướcnóng.Vìvậy,bàtaquyếtđịnhđun
thêmmộtítnướcđổvàobồntắmđểtăngnhiệtđộnướclênnhưmongmuốn.Saumộtlúc,
chồngbàbướcvào.Ơngbảobàngừngviệcđólạivìbàcànglàmnóngnước,bồntắmcủabà
càngnguộithêm.Vìsao?
Bàitập2
Cóhaicơgáiđangđấuquầnvợt.Họphảichơi5settrướcđốithủmớiquyếtđịnhđượckếtquả.
Khikếtquảcuốicùngđượcthơngbáo,mỗicơgáithắng3set.Hỏisaolạicóchuyệnđóxảyra?
Bàitập3
Có200cầuthủthamgiavàomộttrậnđấuquầnvợtđơnhạđován.Giảđịnhrằngkhơngcótrận
nàothắngdễdàng,hỏiphảichơibaonhiêutrậnđấuđểquyếtđịnhngườithắngcuộc?


2.Suynghĩ
Suynghĩlàhoạtđộngtâmtrítạorasựkếtnốihữuíchnhằmtìmranhữnggiảiphápkhảthiđể
giảiquyếtvấnđề.Khơnglạlẫmgì,hầunhưaicũngbiếtnãocóhaibáncầu,báncầunãotrái
chủvềtưduylogic,cịnbáncầunãophảichủvềsángtạo.Bạncầnsửdụngcảhaibáncầunão
nàyđểcóthểsảnsinhraýtưởngchonhữngứngdụngthựchành.
TheobậcthầysángtạonổitiếngthếgiớiEdwarddeBono,cóhaidạngthứccủaqtrìnhtư
duy:
Dạngthứcthứnhấtlàtưduytheochiềudọchaytưduyhộitụ.Dạngthứcnàyđượcsosánhvới
việcđàoxớimộtcáihangsâuhơn.Vấnđềvớidạngtưduychiềudọcnàylànếubạnđàomột
cáihangsai,bạnsẽkhơngthểtìmđượcgiảiphápdùbạncóđàosâuđếnđâu.
Dạngtưduythứhailàtưduytheochiềunganghaytưduyphânkỳ.Dạngtưduynàyđượcví

nhưviệcđàonhiềucáihangkhácnhau(tìmkiếmnhiềugiảipháp).Khảnăngtìmđượcgiải
phápđúngsẽtănglên.ĐúngnhưLinusPaulingtừngnói:“Cáchtốtnhấtđểcóđượcýtưởngtốt
làcóthậtnhiềuýtưởng.”
Dạngtưduythứhaicầnchoviệcsảnsinhranhiềuýtưởngsángtạo.Nhữngkỹthuậtsángtạo
cănbảnđượcnóiđếntrongcuốnsáchnàynhằmgiúpnângcaotưduyhộitụcủabạn.
XinkểchobạnnghevềcâuchuyệnsuynghĩtạonênsángtạocủahãngWaltDisney:
HãngWaltDisney
TrongphịnglàmviệccủahãngWaltDisneylncómộtbứctườngđểnhânviênthểhiệný
tưởngcủamìnhdướiđủdạngthức,từchữviếtchotớikýhọavàsơđồ.Aicũngđượctựdothể
hiệnýtưởngcủamình.Nhờvậymàýtưởngmỗilúcmộttănglên.Quảlàsựkíchthíchtinh
thầnlớnlao.
Hãytưởngtượng,tưởngtượngthậtnhiều!Trẻconlàbậcthầyvềtưởngtượng.Cànglớn,trí
tưởngtượngcàngítđi,nhưngxemphimviễntưởngvàđọctruyệncổtíchcóthểgiúpbạnhồi
phụcđượcđiềuđó–khơnghồntồnnhưngcịnkháhơnlàkhơnglàmgì.
Ngơnngữthìcógiớihạn,cịntrítưởngtượnglàvơbiên.
Hãycùngnhauđặtranhiềucâuhỏi.Càngnhiềucàngtốt:Giảsửthếnày,giảsửthếkia…Nếu
khơng…thì…
Bạnmuốnbiếtchứcnăngtừngbộphậntrongngơinhà?Hãyliêntụcđặtcâuhỏi!
Nếukhơngcónó,ngơinhàsẽthếnào?
Nếuđặtnóvàochỗkhác,cóảnhhưởnggìkhơng?


Ngơinhàsẽrasaonếukhungnhàkhácđi?
Nếumấtđimộtbộphận,lấygìđểthaythế?...
Đưaranhiềuthamsốđểlựachọn,bạnsẽdễdànglựachọnđượccáchtốiưunhất.Nếubạnchỉ
có2màusơnđểsơnmộtcănphịngchothíchhợp,bạnbuộcphảihàilịngvớimộttronghai,
nhưngkhicótrongtaytới20màusơnthìbạnsẽdễdànglựachọnđượcmàusắcthíchhợpvới
tínhcáchbảnthânmìnhnhất.Bạnchỉcóthểcóđượckếtquảtốtnhấtkhibạncóđượcýtưởng
tốtnhất.
Bàitậpvui

Bàitập1
Bạncóthểdichuyển1quediêmđượcxếpnhưhìnhdướiđểthành1hìnhvngtừ4quediêm
nàykhơng?

Bàitập2
Chỉdichuyển1quediêmđểđượcđẳngthứcđúng.

Bàitập3
Thêm1nétđểbiếnsố9LaMãthànhsố6(dướimọihìnhthức).

3.Ấpủ


Nếusaukhinghĩnátócmàvẫnchưaraýtưởngkhảquannào,bạnnêndừnglại.Bạncóthểthư
giãn,làmbấtkỳviệcgìvàđểmặcchotiềmthứccủamìnhtiếptụccơngviệc.Ngườitagọiđólà
qtrìnhấpủ.
Khithưgiãn,tríóccủabạnchùngxuống,tinhthầntrởnênnhẹbớt,nóđượctựdođểtạoracác
kếtnốimớimàtừđósựsángtạosẽsảnsinh.Qtrìnhấpủýtưởngcũngnhưấptrứng.Nhiều
thứdiễnrabêntrongmàbạnkhơngthấyđượcbằngmắtthường.Sựấpủcóthểmấtvàiphút,
vàigiờ,vàingày,vàithánghaythậmchívàinăm.
Qtrìnhấpủxuấthiệndướinhiềucách:lúcnghỉngơithưgiãn,khiđangvuichơi,lúcđang
tậptrunglàmviệcgìđóhaythậmchílàkhiđangngủ.
ArchimedesđãkhámpháraĐịnhluậtArchimedeskhiơngđangtắm.NhàbáchọcEinsteingiải
quyếtnhiềuvấnđềkhoahọckhiơngđangchơivĩcầmhaykhiđangchợpmắt.CharlesDarwin
tìmrasựliênkếttrongthuyếtTiếnhóacủamìnhkhiơngđangđiềukhiểnxengựa.Seymour
Cray,chađẻcủasiêumáytính,mộtlầnđàođườnghầmdướingơinhàđãchoơngsựấpủtốt
nhất.
HãngxehơiNissanđãấpủýtưởngđểthiếtkếmẫuxehơimớinhưthếnào?Câuchuyệnsau
đâysẽchobạnbiếtrõđiềuđó!
XehơiNissanPathfinder

TrụsởNissanđặttạiSanDiego,MỹlànơithiếtkếcácmẫuxehơiNissanchothịtrườngMỹ,
đứngđầulàơngJerryHirshberg,chủtịchcơngty.Cơngtynhậnnhiệmvụphảithiếtkếmột
chiếcxehơikiểudángthểthaomớiđượcgọilàNissanPathfinder.
Hirshbergvànhómthiếtkếlàmviệccậtlựctrongnhiềutháng,nhưngkhơngtàinàochora
đượcnhữngnétđặctrưngchochiếcxehơimới.Họtuyệtvọngkhihạnchótđếngần.
NhưngHirshbergkhơnghoangmang.Ơngchotồnbộ50nhânviêncủamìnhnghỉgiảilaođể
xembộphimSựimlặngcủabầycừu.Bộphimcầnsựtậptrungcaođộđểtheodõicácđoạnhội
thoạivàcốttruyện.Khixemphim,tấtcảmọingườiđềukhơngnghĩgìđếnbảnthiếtkế
đauđầukianữa.
Thờigianthưgiãnngắnlàcầnthiếtchogiaiđoạnấpủcủanhânviên.Họđượctáitạothêm
nhiềunănglượngvàýtưởngbắtđầutntrào.Dựánthànhcơngđúngthờihạn.
Nếumộtlúcnàođó,bạnđauđầutìmgiảiphápchovấnđềmàvẫnchưara,hãydànhthờigian
nghỉngơiđểấpủýtưởng.
Bàitậpvui


Nhữngvấnđềdướiđâyđềuđơngiảnnhưngucầuphảicótưduysángtạo.Chúngđềcậptới
cáctìnhhuốngthực.Đểgiảiquyếtchúng,bạncầnthốtrakhỏilốitưduythơngthường.Giai
đoạnấpủsẽgiúpbạntìmracâutrảlời.
Bàitập1.10quảtáo
Cuốibữatiệcsinhnhật,bàchủnhàthấycịn10quảtáođựngtronggiỏ.Bàchomỗiđứatrẻ
mangvềmộtquảtáo.Saukhicả10đứatrẻđãnhậnđượctáo,vẫncịnmộtquảtáotronggiỏ.
Hỏitạisao?
Bàitập2.Rơitừtịanhà20tầng
Mộtngườiđànơngngồiuốngcafégầncửasổ.Đangthíchthúngắmnhìncảnhvậtbênngồithì
bấtngờơngtabịđẩyxuống,rơikhỏitịanhà20tầng.Nhưngơngtavẫntiếpđấtantồn,
khơngđauđớngì,trongkhidướiđấtkhơnghềcóđệm.Tạisaolạinhưvậy?
Bàitập3.Đolượngnướctronghồ
Giảsửcómộtcáihồnhỏméomóđằngsaunhàbạn.Độsâucủanóthayđổivàbạnkhơngthể
biếtđượcchínhxáclàbaonhiêu.Khơngcóconsơngnàochảyvàohaychảyrakhỏihồ.Làm

thếnàođođượckhốilượngnướctronghồ?
4.Tìmrarồi!
Cuốicùngthìýtưởngcũngxuấthiệnsauthờigianấpủ.Chắcbạnkhơngqnhìnhảnhnhà
báchọcArchimedesđãchạytừbồntắmrangồiđườngvàhétvang:“Eureka!”khipháthiện
raphươngphápxácđịnhvàngngunchấttrongvươngmiệncủanhàvua.“Eureka”trởthành
mộtbiểutượngchocảmgiácvuisướngkhigiảiquyếtđượcvấnđềkhókhănhaypháthiệnra
điềugìquantrọng.
Sángtạolàcơngviệcgiankhổnhưngđángđểbỏcơngsức.NhưlờiEinsteinnói,đólàtrải
nghiệmđẹpvàcơbảnnhấtcủaconngười.CùngđọclạicâuchuyệncủaArchimedesvàtìmraý
tưởngsángtạotheocáchcủabạn.
LựcđẩyArchimedes
MộthơmQuốcvươngxứHyLạpmuốnlàmmộtchiếcvươngmiệnmớivàthậtđẹp.Vuacho
gọingườithợkimhồntới,đưachoanhtamộtthỏivàngóngánh,ucầuanhtaphảilàm
nhanhchovuachiếcvươngmiện.
Khơnglâusauvươngmiệnđãđượclàmxong,rấtđẹpvàrấttinhvi.Quốcvươngrấthàilịngvà
độilênđiđilạilạitrướcmặtcácđạithần.Lúcđócótiếngthìthầm:“Vươngmiệncủabệhạđẹp
qnhưngkhơngbiếtcóđúngđềulàvàngthậtkhơng?”Quốcvươngnghexongliềnchogọi


ngườithợkimhồntớivàhỏi:“Chiếcvươngmiệnngươilàmchotacóđúnglàtồnbằngvàng
khơng?”
Ngườithợkimhồnbỗngđỏmặt,cúixuốngthưavớinhàvuarằng:“Thưabệhạtơnkính,số
vàngNgườiđưaconđãdùnghết,vừađủkhơngthừacũngkhơngthiếu,nếukhơngtinbệhạcho
cânlạithửxemcóđúngnặngbằngthỏivàngNgườiđưachoconkhơngạ.”
Cácđạithầnđemvươngmiệnracânthử,quảlàkhơngthiếu,nhàvuađànhphảithảngườithợ
kimhồnvề.Nhưngnhàvuabiếtrằnglờinóicủangườithợkimhồnấykhócóthểtinđượcvì
anhtacóthểdùngbạcđểthayvàngvớitrọnglượngtươngđươngmànhìnbềngồikhơngthể
pháthiệnrađược.
QuốcvươngbuồnphiềnđemchuyệnnàynóivớiArchimedes.ArchimedesliềnnóivớiQuốc
vương:“Đâyquảlàbàitốnkhó,thầnxingiúpNgườilàmrõchuyệnnày.”

Vềđếnnhà,Archimedescânlạivươngmiệncùngthỏivàng,đúnglàtrọnglượngbằngnhau.
Ơngđặtchiếcvươngmiệnlênbànngắmnghíavàsuynghĩđếnmứcngườiphụcvụgọidùng
bữamàkhơnghaybiết.
Ơngnghĩ:“Vươngmiệnnặngđúngbằngthỏivàng,nhưngbạclạinhẹhơnvàng,nếunhưtrong
vươngmiệncótrộnlượngbạcnặngđúngbằnglượngvànglấyra,thìchiếcvươngmiệnnày
phảilớnhơnchiếcvươngmiệnlàmhồntồnbằngvàng.Làmthếnàođểbiếtđượcthểtích
củachiếcvươngmiệnnàyvàthểtíchcủachiếcvươngmiệnlàmtồnbằngvàngcáinàolớn,
cáinàonhỏ?Chẳnglẽphảilàmmộtchiếcnữa,nhưvậythìthậttốncơngtốnsức.”Archimedes
lạinghĩ:“Đươngnhiêncóthểnấulạichiếcvươngmiệnnàyvàđúcthànhvàngthỏiđểxemnó
cịntobằngthỏivàngcũkhơng,nhưngnhưvậychắcchắnnhàvuakhơngđồngý,tốtnhấtlà
phảinghĩracáchgìkhácđểsosánhthểtíchcủachúng.Nhưngcáchgìđây?”
Archimedestrầmlặngsuytư,ơngvắtócsuynghĩmãimàvẫnchưatìmracách.Ơngthường
lặnglẽngồicảbuổi,mọingườinóiơng“đangbí”.
MộthơmArchimedesđitắm,vìmảisuynghĩ,ơngđểnướcchảyđầybồntắm,sắptràncảra
ngồi.Ơngbướcvàobồntắm,nướctrànrangồi,ơngcàngchìmngườivàobểnhiềuthìnước
càngtrànrangồinhiều.Archimedesnhưbừngtỉnh,mắtbỗngsánglên,ơngnhìnnướctrànra
ngồibểvànghĩrằng:Sốnướctrànracóthểbằngvớithểtíchphầncơthểcủaơngchiếm
trongbểnướckhơng?Ơngvuimừngchođầynướcvàobồntắmvàlạibướcvàobồn,sauđólại
làmlạimộtlầnnữa.Độtnhiên,ơngbỗngchạyrangồivỗtayreolên:“Tơiđãpháthiệnrarồi,
pháthiệnrarồi!”màqncảmặcquầnáo.
Ngàythứhai,ArchimedesđãlàmthựcnghiệmtrướcmặtQuốcvươngvàcácđạithầnvàcócả


ngườithợkimhồnđểmọingườicùngxem.Ơngthảvươngmiệnvàthỏivàngcùngtrọng
lượngvàohaidụngcụđựngnướccóthểtíchbằngnhauđượcchứađầynước,sauđóthunước
trànravàohaibìnhđựng.Kếtquảchothấynướcởbênvươngmiệntrànranhiềuhơnbênthả
thỏivàngrấtnhiều.
Archimedesnói:“Mọingườiđềuđãnhìnthấy.Rõrànglàvươngmiệnchiếmchỗởtrongnước
nhiềuhơnsovớithỏivàng,nếunhưvươngmiệnđềulàvàngthìlượngnướctrànraởhaibên
sẽbằngnhau,cũngtứclàthểtíchcủachúngbằngnhau.”

Ngườithợkimhồnkhơngcịngìđểthanhminhđượcnữa,Quốcvươngbựctứctrừngphạt
anhta.NhưngcũngrấtruivìArchimedesđãgiúpvuagiảiđượcbàitốnkhónày.
Bàitậpvui
Giảiquyếtvấnđềtrongcuộcsống
Dướiđâylànhữngvấnđềcóthậttrongcuộcsốngđãđượcgiảiquyếtthànhcơngmộtcách
khéoléovàtàitình.Cácgiảiphápđềurấtđơngiảnvàrõràng.
Hãyápdụngcácbướcsángtạođểgiảiquyếttìnhhuống.
Bàitập1.Dầugộiđầuvàkhăntắm
Mộtcâulạcbộxãhộibịmấtnhữngchiếckhăntắmvàdầugộiđầutrongphịngtắm.Khơng
kiểmtratúixáchcácthànhviên,bạnsẽgiảiquyếtvấnđềnàythếnàomàkhơnglàmphiềnbất
kỳai.
Bàitập2.Ngườiđưathưvàconchó
Mộtngườiđưathưphảichuyểnthưđếnngơinhàgỗrộnglớncómộtconchórấtdữtợngác
cổng.Chỉcómộtcáchđểgiaothưlàđidọcconđườngtừcổngtớicửatrướccủangơinhà.Con
chóbịxíchởmộtcáicâyvàdâyxíchđủdàiđểnóvớitớiđượcbấtkỳaiđingangquanó.Hàng
ràodâyxíchbaoquanhngơinhà.Bạnnghĩngườiđưathưcóthểantồnđiquaconchóđược
khơngvàbằngcáchnào?
5.Pháttriểnýtưởng
Saukhikhámphárađiềugìđó,bạnsẽ
làmgìtiếptheo?
Pháttriểnlàhànhđộngbiếnýtưởngtrởnênhữudụng,thiếtthựcvàtốtnhấtlàđemlạilợi
nhuận.Nghĩrađượcýtưởngmớichỉlàbướcđầu,pháttriểnýtưởngđểthànhsảnphẩmthực
mớilàđiềukhókhănvàcầnnhiềucơngsứcnhất.Aicũngcóthểcóýtưởng,nhưngkhơngphải
aicũngbiếnýtưởngthànhhiệnthựcđược.


Đểlàmđượcđiềunày,bạnlncầnđếnsựgiúpđỡcủangườikhác.Bạnkhơngthể“đơn
thươngđộcmã”thựchiệncảqtrình.Bạncầnsựtrợgiúpcủanhữngngườicóchunmơn
trongnhiềulĩnhvực,nhưkhâusảnxuất,marketing,tàichínhvàbánhàng,…Nhưtrongtrường
hợpcủaBetteNesmith,ngườiphátminhrabútxóa,bàđãnhậnđượcsựgiúpđỡcủanhàhóa

họcđểcóđượccơngthứcđúngvàhỏiýkiếncủachungiamarketingđểđặttênchosản
phẩmcũngnhưđónggóisảnphẩmtrơngthậtbắtmắt.
CâuchuyệnsángtạovềchiếctãgiấycủaMarionsẽgiúpbạnhìnhdungcụthểhơnvềvấnđề
này.
Chiếctãgiấytiệndụng
Trướcđây,cácbàmẹsaukhisinhconnhỏvẫnphảixoayxởcảngàyvớicơngviệcthay,giặt
giũ,phơiphóng,…tãlót,quầnáovànệmgiường.Đóquảlàmộtgánhnặngvàlàmtiêutốn
khơngítthờigianvàcơngsức.Chưakểđếnchuyệncácembékhơngthểngủtrịngiấcvìkhó
chịuvớichiếctãướtnhẹp.
MarionDonovansinhsốngtạiConnecticutcảmthấygánhnặngđóngàymộtlớnhơnsaukhi
chịsinhđứaconthứhai.Vớibảntínhtịmị,hamsángtạo,chịMarionvắtócsuynghĩcáchcải
thiệntìnhhìnhthayvìngồithanphiềnhayvắtkiệtsứclựccủamình.Nếuvấnđềlàdochiếctã,
thìhãybắtđầutừchiếctã.Marionnảyraýnghĩ:“Giácóloạitãdùngmộtlầnthìhaybiếtbao
nhiêu!”.
Vàomộtđêmmấtngủnăm1946,chịđãquyếttâmbiếnýtưởngđóthànhhiệnthực.Ngồibên
chiếcmáymay,chịdùngmộtmảnhmàntắmđểmaythửchiếctãđầutiên.
Nhiềungàysau,Marionkiêntrìhồnthiệnýtưởngcủamình:chịmaychiếctãtheohìnhdạng
mộtcáiquầnnhỏđểembédễdàngmặcvàovàchịcũngtìmcácloạivậtliệukhácnhauđểlàm
saochiếctãvừathấmhúttốt,lạivừamềmmại,nhẹnhàngkhitiếpxúcvớilàndacủaembé;
cáclớptãcũngphảiđảmbảosaochoquầnáobênngồivàgiườngđệmkhơngdễdàngbịướt
haybịbẩn.
Cuốicùng,khiđãkháhàilịngvớisảnphẩmcủamình,Marionđặttênchochiếctãlà“Chiếc
thuyền”,vớiýnghĩachiếctãnàysẽgiúpcácembélnđượckhơráovàsạchsẽ,nhưchiếc
thuyềnchởcácbéđichơitrênmặtbiểnmàchẳngbénàobịướt!Tãgiấy(haycịngọilàbỉm)
đãrađờimộtcáchthúvịnhưvậy.
Mãiđếnnăm1949,“Chiếcthuyền”mớiđượccơngnhậnmộtcáchrộngrãi.Hainămsau,sản
phẩmnàyđượccấpbằngsángchếvàtêncủabàmẹMarionDonovanđượcghidấutronglịch
sửtừđó.

Sauđó,chịđãbánphátminhchotậpđồnKeko.Chẳngbaolâusau,tãgiấydùngmộtlầnđược
sảnxuấtmộtcáchrộngrãivàngànhcơngnghiệpsảnxuấttãgiấyliêntụcpháttriển.
Bàitậpvui
Phảiđảmbảorằngýtưởngđượctruyềntảithànhcơngtrongqtrìnhpháttriển.Điềukhó
khănnhấtcủapháttriểnýtưởngcólẽlàthuyếtphụcngườikhácmuasảnphẩmcủabạn.Đây
làlúccầnđếntàimarketing.Nếuđãcóýtưởng,bạnlàmthếnàođểpháttriểnmộtchiếndịch
marketing?Hãysoạnkếhoạchchonhữngtìnhhuốngdướiđây:
Bàitập1.Ưuthếcủakẻnhỏbé
Aicũngbiếtđitàulàchậmvàkémhiệnđạihơnmáybayrấtnhiều.Tuynhiên,tàucóhailợithế
là:giáthànhrẻvàcảnhquanmàhànhkháchcóthểquansátđượctrongsuốtchuyếnđi.Bạn
làmthếnàođểsángtạonênmộtchiếndịchquảngcáothuyếtphụcmọingườichútâmhơntới
haiưuđiểmđó?
Bàitập2.Tậndụngcơhội
Năm1986,BritishAirwaystiếnhànhmộtđợtquảngcáolớnởMỹbằngviệctrao5200vébay
đếnLnĐơnchonhữngchuyếnbayvàongày10thángNăm.VirginAtlanticAirwaysquyết
địnhlợidụngsựquảngcáocủaBritishAirwaysđểquảngbádịchvụcủamình.Nếubạnlà
VirginAtlanticAirways,bạnsẽlàmgì?
Bàitập3.Váctrênlưngngườikhổnglồ
TạihộichợsáchquốctếFrankfurt,mộtnhàxuấtbảnnhỏchunvềsáchthiếunhithmột
gianhàngđểquảngbásáchcủamình.Vấnđềởđâylàgianhàngcủahọlạinhỏbésovới20
gianhàngkháccùngdãy.Điểmbấtlợikháclàgianhàngnàynằmởgiữadãy.Tuyvậy,ngườita
vẫnlàmchonónổibậtvàthuhútcácemnhỏmàkhơngphảibỏranhiềucơngsứcvàchiphí.
Họđãlàmthếnào?


III.Nhữngkỹthuậtsángtạocănbản:

1.Kỹthuậtsángtạo
Độngnão(brainstorming)
Trướcmỗivấnđề,bạnnghĩrabaonhiêuýtưởng?Cóngườivừalịngvớimộtýtưởngduy

nhất,nhưngcóngườilạicốtìmkiếmnhiềuýtưởngkhácnhau.
Bíquyếtlà:bỏquagiớihạn,bắtnãohoạtđộnghếtcơngsuất,rồibạnsẽngạcnhiêntrướcsức
sángtạocủachínhmình.
Khisửdụngkỹthuậtđộngnão,hãychuẩnbịmộtcâybútvàgiấytrắngđểbạnvànhómviếtra
tấtcảsuynghĩ.Càngnhiềungườithamgiathảoluận,càngcócơhộinhiềuýtưởngnảysinh.
Màchỉmấtmộtthờigianngắn.
Đừngépmìnhchỉviếtraýtưởngtốt.Cứviếtsuynghĩthốngquatrongđầucũngđược.
Đừngbậntâmxemmìnhcótrìnhbàyđẹphaykhơng,cứvẽranếubạnthích,thậtnhanhchóng,
đểsuynghĩliêntụcchảytràn.
Đừngchỉnghĩđếnmộtthứ.Hãynghĩđếnmọithứcóliênquan.
Cứviếtvàđừngdừngbútđểsuynghĩ.Nếubạndừnghơn10giây,bạnđangtậptrungqnhiều


vàomộtýtưởng.Hãylậptứcbỏquamộtbênvàquaysangnhữngthứliênquankhác,tasẽ
quaylạivớinósau.
Mụcđíchcủaqtrìnhnàykhơngphảilàtìmđượcchínhxácmộtýtưởnghồnthiệnmàlà
đưarađượccàngnhiềuýtưởngcàngtốt.Thậtngớngẩnkhiengạichínhsuynghĩcủamình.
Bạnnghĩxâymộtngơinhàkhơngcầntớimáilàýnghĩngớngẩnsao?Vậymàngườitađãlàm
đượcđiềuđóđấy!
Khơngcóýtưởngthìkhơngcókếtquả.
Sửdụngkỹthuậtđộngnãokhilàmviệcnhóm
Đừngphêbình
Phêbìnhmộtýtưởnglàcấmđốnnóhồntồn.
Đừngđánhgiá
Đừngbaogiờđánhgiáýtưởngtrongsuốtqtrìnhhìnhthànhýtưởng.Hãykhíchlệngười
trongnhómnóirabấtkỳđiềugìcótrongđầuhọ.Trongtrườnghợpnày,càngđiênrồcàngtốt.

Sốlượngýtưởng
Độngnãocốtyếulàcócàngnhiềuýtưởngcàngtốt.Lúcnàysốlượngquantrọnghơnchất
lượng.

Thúcđẩy
Nhữngngườithamgiacảmthấyđượckhíchlệhơntrướcnhữngýtưởngmớibộtphátnhằm
phốihợpvàđiềuchỉnhchúng.Đừngkhăngkhăngchorằngýtưởngcủamìnhđúng.Hãytham
khảoýtưởngcủacảnhóm.
Trongquá trı̀nhđộ ngnã o,mộ tý tưởngkhô ngphả ichı̉củ ariê ngai,nó là sả nphamcủ acả
nhó m.
Ngoà ira,quytrı̀nhdướiđâ ysẽ giú pbạ ntochứcđộ ngnã othà nhcô ng.
-Đừnglapđặ tbatkỳ thietbịquansá thaynghe-nhı̀nnà o.Đieunà yratquantrọ ng,bởinó
khiennhữngngườithamgiacả mthaythoả imá iđưaranhữngý tưởngđiê nro,thayvı̀bịbien
thà nhnhữngkẻ ngoc.
-Mọ iý tưởngđeuđượcliệ tkê đededà ngthamkhả o.Chú ngcanđemọ ithà nhviê ncó thethay
và thamchieuché o,kethợphayđieuchı̉nh.
-Neucan,danhsá chý tưởngcanđượcphâ nphá ttớicá cthà nhviê nvà ocuoibuoiđehọ có the


xemlạ ivà nghiê ncứuthê m.
-Cancó mộ tnhó mtrưởngđeđieuhà nhbuoihọ pvà mộ tngườighilạ iý tưởng.
Trongbuoiđộ ngnã o,nhữngngườithamgiađượckhuyenkhı́chsửdụ ngnã ophả i(đieukhien
suynghı̃sá ngtạ o)hơnlà phannã otrá i(suynghı̃logic).Mộ tbuoiđộ ngnã othà nhcô nglà có
phaný tưởngđiê nronhieuhơnphaný tưởnglogic.Nó ichung,nhữngý tưởngđiê nrothựcra
khô ngphả ikhô nghữuı́ch.Chú nggó pphansả nsinhranhữngý tưởngmớimẻ ,thietthực.
Cácbướcđộngnão
Chuanbị
Bướcnà ycotyeulà đedanmọ ingườivà omộ tchieckhungtưduyđiê nro.Thườngthı̀nó ké o
dà itừ5đen10phú t.Chủ đeđượcchọ nkhô ngnhatthietphả icó liê nquanvớivanđetrọ ng
tâ m,nhưngtotnhatnê nchọ nmộ tchủ đehà ihước,vuinhộ n.Changhạ nnhưliệ tkê tatcả cô ng
dụ ngcủ amộ tchieccoc.
Nhắclạivấnđề
Nhữngngườithamgiađượcyê ucaunhaclạ ivanđetheonhieucá chkhá cnhau.Thô ngthường,
khihỏ iđú ngcâ uhỏ iđongnghı̃avớiviệ cđã điđượcmộ tnửachặ ngđườngtı̀mgiả iphá pcho

vanđeđó roi.
Độ ngnã o
Nhưđã nó iởtrê n,đâ ycũ ngchı́nhlà phantrọ ngtâ mcủ abuoiđộ ngnã o.
Tı̀mhieuthê m
Đâ ylà khoả ngthờigianxả hơigiữahaibướcthuthậ pvà đá nhgiá ý tưởng.Có thelà mộ tquã ng
nghı̉giả ilaonganhoặ cmộ tđợtnghı̉ké odà i,có thelà và ingà yhayvà ituantù ythuộ cvà ođộ
phứctạ pcủ avanđe.Thườngthı̀ý tưởngsẽ đượcghilạ ivà đượcphá tđentừngthà nhviê nđe
họ xemqua.
Đá nhgiá
Đâ ylà lú ccá cý tưởngđượclongghé p,ketnoilạ ivớinhauđechorađờinhữngý tưởnghữuı́ch
và thietthực.Nó icá chkhá c,đâ ychı́nhlà giaiđoạ n“Eureka”trongquá trı̀nhsá ngtạ o.
Kếhoạchtriểnkhai
Khiđã có nhữnggiả iphá ptoiưu,canphả icó mộ tkehoạ chvà chienlượctrienkhaisaocho
phù hợp.


Sauđâylànhữngcâuchuyệnthúvịvềcáchvậndụngcụthểcủaphươngphápđộngnãođểcho
ranhữngýtưởngđộcđáo.
Câ uchuyệ nveđô igià ymatbò
Mộ tnhà sả nxuatgià ydé pthựchiệ nmộ tbà itậ pđộ ngnã onhamthuthậ pý tưởngđephá t
triendò ngsả nphamgià ymới.Đautiê n,vanđeđượcđặ tralà canphả ilưutâ mđenloạ igià y
nà o.Già ythờitrangchonữgiới,già ydachonamgiớihaygià ythethao?Saukhixemxé tnhieu
ý kienkhá cnhau,họ điđenketluậ nlà canphả itậ ptrungvà onhó mgià yđibộ vớinhữngtı́nh
nă ngđặ cbiệ t.
Ratnhieuý tưởngđã đượcđưara.Mộ tsochorangnê ngancuộ nlò xovà ođegià y,mộ tsokhá c
lạ igợiý nê nsả nxuatloạ igià ycó thelaprá pvà tù yý thayđượccá cbộ phậ nhaynhữngđô igià y
mà upastel,…Cuoicù ng,ý tưởngngớnganvà điê nronhatthuộ cvemộ tnhâ nviê nbá nhà ng
songganlò mo.
Anhaychorang:“Tạ isaochú ngtakhô ngthekhâ unhữngđô imatbò có santronglò mogan
đâ yvà omũ igià yđechú ngcó thenhı̀nđượcmọ ivậ tkhiđangdichuyennhı̉?”

Mọ ingườicườilê nvuivẻ và đongý rangđó là ý tưởngđiê nronhattrongbuoiđộ ngnã ongà y
hô mđó .Ngườiquả nlý cô ngty,đongthờicũ nglà nhó mtrưởngcủ abuoiđộ ngnã oyê ucau
nhữngngườithamdựtậ ptrungvà oý tưởngnà ytrướcgiờgiả ilao.
Saugiờgiả ilaolà phanđá nhgiá .Đó là lú cxemxé tnhữngmặ tthietthựccủ aý tưởng.Mộ thı̀nh
thứcminhhọ aý tưởngbaogomviệ clapongkı́nhquanghọ cthayvı̀matbò ,mộ tý khá ccho
rangphả ilapmộ tthietbịhapthụ chanthươngganlienđangtrướcđehapthụ lựctá cđộ ng,
hayý tưởngkhâ uđô imatgiả đetrô ngđô igià ythậ tđặ cbiệ t,…
Và ogiữabuoihọ p,có mộ tngườigợiý rangthayvı̀đeđô igià yquansá tmọ inơiconngườiđi
tới,tothơnlà đengườitaquansá tnhữngnơiđô igià yđiqua.Ngaylậ ptức,mộ tnhà thietke
già ythamdựbuoihọ pliê nhệ đô igià yvớichiecgươngphả nchieucủ axemá yvà đenghịgan
thê msọ cphả nquangvà ogó tgià y.Và gợiý nà yđã đượcđưavà ophá ttrienthà nhsả npham.
Ngà ynay,chú ngtathaynhữngđô igià ycó sọ cphá tsá ngtrongbó ngtoiđemọ ingườicó the