CHIẾU DỜI ĐÔ CỦA LÍ CÔNG UẨN

Tiết 89, 90 – Văn bản:

Lí Cơng Uẩn


TIẾT 89, 90

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)
I. Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
-Lí Cơng Uẩn (974 -1028)
– Lí Thái Tổ, q ở tỉnh
Bắc Ninh .
-Ơng là người thơng minh,
nhân ái và sáng lập ra nhà
Lý.

TƯỢNG LÍ CƠNG UẨN - Ở HÀ NỘI


Lý Công Uẩn (974 – 1028 )


Khi mới 20 tuổi, Lý Công
Uẩn được đưa vào triều
làm một chức quan võ.
Vốn là người thơng minh,
có sức khoẻ và chí lớn,
Cơng Uẩn từ đó ngày
càng được tin cậy trong
triều, về sau làm tới Tả

thân vệ Điện tiền chỉ huy
sứ và trở thành trụ cột
của nhà tiền Lê.


Vì vậy ngay sau khi Lê
Long Đĩnh mất, mọi
triều thần mà người chủ
xướng là quan Chi Hậu
Đào Cam Mộc nhận thấy
Lý Cơng Uẩn là người
khoan hịa, nhân thứ và
được lịng muôn dân
nên đã tôn ông lên làm
vua. Lý Công Uẩn lên
ngôi vua, lấy niên hiệu
là Thuận Thiên, triều Lý
được thành lập. Cuộc
chuyển giao triều đại từ
họ Lê sang họ Lý đã
diễn ra một cách hồ
bình êm thấm.


2.Tác phẩm:
a. Hoàn cảnh ra đời:-Ra đời năm 1010 nhằm
bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư ra Đại La.

b. Thể loại:

Chiếu

+ Mục đích: do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.
+ Nội dung: Thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao có ảnh
hưởng đến thời đại.
+ Hình thức : Được viết bằng văn xi(văn vần) có xen kẽ
những câu văn biền ngẫu


Nhà vua ban chiếu


CHIẾU DỜI ĐƠ
(Thiên đơ chiếu )
3.Đọc – chú thích:
4. Phương thức biểu đạt: Nghị luận
5. Bố cục:

3 phần (2 luận điểm)


CHIẾU DỜI ĐƠ
(Thiên đơ chiếu )

Bố cục: 3 phần
P1: Từ đầu -> không thể không dời đô: N êu lý do dời đô
P2 :Tiếp cho đến muôn đời: Nêu lý do chọn thành Đại La là
kinh đô mới
P3 : Phần cịn lại: Khẳng định quyết định tâm dời đơ

CHIẾU DỜI ĐƠ
(Thiên đơ chiếu )
II. Tìm hiểu chi tiết


1. Lí do dời
Xa nhà Thơng đến vua Bàn Canh năm
đô
lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vơng

cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời
Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện
chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi
trung tâm, mu toan nghiệp lớn, tính kế
muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh
trời, dới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện
thì thay đổi. Cho nên vận nớc lâu dài,
phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà
Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thờng
mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Th
ơng, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi
đây, khiến cho triều đại không c lâu
bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao
tốn, muôn vật không đợc thích nghi. Trẫm
rt đau xót về việc đó, không thể không
dời đổi.


1. Lí do dời đơ:

a. Lịch sử các triều đại ở Trung Quốc:
- Nghệ thuật: So sánh đối
- Nhà Thương năm lần dời đơ
chiếu, dẫn chứng tồn diện,
nhà Chu ba lần dời đơ.
tiêu biểu lập luận thấu tình đạt
- Lý do: Theo ý trời, ý dân.
lý.
- Kết quả: Đất nước thịnh vượng
-Ý nghĩa:
+ Dời đơ là việc làm chính
b.Thực tế lịch sử nhà Đinh,Lê:
nghĩa vì nước vì dân theo mệnh
- Nhà Đinh, Lê không dời đô
trời
- Trái ý trời, ý dân
- Kết quả: Triều đại không lâu bền …
=>Thái độ và quyết định của nhà vua:
Trẫm rất đau xót … không thể không
dời đổi.

+ Thể hiện thực lực của nước
ta lớn mạnh, ý chí tự cường.



2.Lí do chọn thành Đại La là kinh đơ mới .
Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao
Vơng: ở vào nơi trung tâm trời đất; đợc
cái thế rồng cuộn hổ ngồi; đà đúng ngôi nam

bắc đông tây; lại tiện hớng nhìn sông dựa
núi; địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà
thoáng. Dân c khỏi chịu cảnh khốn khổ
ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú
tốt tơi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này
là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu
của bốn phơng đất nớc; cũng là nơi kinh
Trẫm
muốn
vàovơng
sự thuận
của đất
đô bậc
nhất dựa
của đế
muônlợiđời.

ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế
nào?


2. Lí do chọn thành Đại La là kinh đơ mới
-Về

mặt lịch sử: Nơi xưa Cao Vương đóng đơ.

-Về mặt địa lí:Trung tâm, có núi có sơng, đất rộng bằng cao thống .
-Về văn hố chính trị: Là mảnh đất thịnh vượng,, đầu mối giao lưu.
 Hội tụ đủ mọi mặt của đất nước xứng đáng là trung
tâm văn hoá, kinh tế, chính trị).

Đại La
Về lịch sử

Về địa lí

Về văn hố

Cao Vương
đóng đơ

Trung tâm của
trời đất

Mảnh đất
thịnh vượng

Hội đủ điều kiện Kinh đô


Bố cục và lập luận của bài
Dời đô là điều đà từng xảy
ra trong lịch sử

Lí do dời
đô

Chọn Đại La
làm nơi
định đô

Khẳng
định quyết
tâm dời đô

Hạn chế của việc đóng đô ở
Hoa L
Đại La đà từng là kinh đô
Đại La có nhiều lợi thế

Nhất
thiết
phải dời
đô

Đại La là
nơi tốt
nhất để
định đô

Mong đợc sù ®ång thn cđa mäi ng
ưêi


III/ Tổng kết :
1.Nội dung: Khát vọng một đất nước thống nhất, độc lập,
hùng cường, khẳng định ý chí tự cường và sự lớn mạnh
của dân tộc Đại Việt.

2.Nghệ thuật: Thuyết phục người nghe bằng lí lẽ chặt
chẽ,sử dụng những câu văn biền ngẫu giàu hình ảnh và sự

kết hợp hài hồ giữa lí và tình.


Cố đô Hoa Lư


Một số cơng trình tiêu biểu của Thăng Long - Hà Nội

Chùa Một Cột


Lăng Chủ Tịch Hồ Chí Minh


HỒ GƯƠM,THÁP RÙA


§Ịn §« (1030)



Văn miếu Quốc Tử Giám


Sân vận động quốc gia Mỹ Đình