Tài liệu Nhân giống vô tính ở thực vật (PP giâm chiết ghép) pdf

Nhân giống vô tính ở
thực vật
(PP giâm chiết ghép)



3. Một số phương pháp nhân giống vô
tính ở thực vật đang được ứng dụng
rộng rãi trong nông nghiệp - Phương
pháp giâm cành và chiết cành
3.1. Cơ sở sinh học của phương
pháp
Theo viện sĩ Maximop, mỗi bộ phận
của cây, ngay đến mỗi tế bào, đều có
tính độc lập về mặt sinh lí rất cao.
Chúng có khả năng khôi phục lại các
cơ quan, bộ phận không đầy đủ và trở
thành một cá thể mới hoàn chỉnh.
Trong cơ thể thực vật, nước và các
chất khoáng hoà tan được vận chuyển
từ rễ lên lá theo mạch gỗ, còn các sản
phẩm hữu cơ sản xuất ở lá được
chuyển xuống gốc (rễr, củ, … ) theo
mạch rây. Khi ta cắt đứt con đường
vận chuyển theo mạch rây, các sản
phẩm hữu cơ sẽ tập trung ở các tế bào
vỏ của phần bị cắt (phía trên p). Các
chất hữu cơ này cùng với chất điều
hoà sinh trưởng Axin nội sinh (được
tổng hợp ở ngọn cây chuyển xuống)

sẽ kích thích sự hoạt động của tượng
tầng và hình thành mô sẹo, rồi sau đó
hình thành rễ từ mô sẹo ở chỗ bị cắt,
khi gặp điều kiện thuận lợi. Quá trình
hình thành rễ bất định này có thể chia
làm ba giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Tái phân chia tượng
tầng (mô phân sinh bên m)
- Giai đoạn 2: Xuất hiện mầm rễ
- Giai đoạn 3: Sinh trưởng và kéo dài
của rễ, rễ đâm qua vỏ ra ngoài.
3.2. Ưu điểm và nhược điểm của
phương pháp giâm và chiết cành
- Ưu điểm và nhược điểm của phương
pháp giâm cành
+ Hệ số nhân cao
+ Cây con giữ nguyên đặc tính di
truyền của bố mẹ
+ Cây sớm ra hoa, kết quả
+ Cần chăm sóc chu đáo trong thời
gian đưa từ vườn ươm vào sản xuất
đại trà.
- Ưu điểm và nhược điểm của phương
pháp chiết cành
+ Cây con giữ nguyên đặc tính di
truyền của bố mẹ
+ Thời gian có cây giống nhanh, cây
sớm ra hoa, kết quả
+ Cây thấp, tán gọn
+ Hệ số nhân thấp

3.3. Kĩ thuật giâm cành và chiết
cành
* Kĩ thuật giâm cành gồm các bước
sau:
- Cắt cành: Cắt vát, tránh dập nát từng
đoạn 10 - 15 cm các cành bánh tẻ
(không non quá k, không già quá)
- Giâm cành: Cành đã cắt có thể cắm
trực tiếp, hoặc xử lí bằng chất kích
thích ra rễ (nhóm Auxin n), sau đó
cắm vào nền giâm
- Chuyển cây vào vườn ươm: Khi rễ
cây mọc nhiều và đủ dài ở các cành
giâm, chuyển cây vào vườn ươm và
chăm sóc chu đáo
- Đưa cây vào trồng đại trà: Khi cây
đã đủ rễ và lá, đưa cây vào trồng đại
trà.
* Kĩ thuật chiết cành gồm các bước
sau:
- Cắt khoanh vỏ: Khoanh 2 vòng vỏ
quanh cành chiết (khoảng cách giữa 2
vòng bằng 1k,5 - 2 lần đường kính
cành chiết). Bóc vỏ và cạo sạch các
lớp tế bào dính trên lõi gỗ.
- Bó bầu: Sau khi khoanh vỏ, để khô
nhựa cây (từ vài giờ đến vài ngày t)
rồi bó bầu. Trước khi bó bầu có thể
xử lí chất kích thích ra rễ (nhóm
Auxin n) nếu cần thiết. Nguyên liệu

bó bầu thường dùng là rễ bèo Nhật
Bản đã phơi khô + phân chuồng + đất
phù sa. Sau khi phủ kín vết cắt, dùng
giấy polyetilen bọc ngoài, buộc kín
hai đầu, tưới nước để giữ độ ẩm cao
trong suốt quá trình ra rễ ở cành chiết.
- Cắt cành chiết: Khi thấy xuất hiện
nhiều rễ ở bầu, rễ bắt đầu chuyển sang
màu vàng nâu, thì cắt rời cành khỏi
cây mẹ (chỗ cắt cách bầu khoảng 2
cm về phía dưới c). Sau đó đem trồng
ở vườn ươm và tiếp tục chăm sóc cây
con.
3.4. Những điều cần lưu ý trong kĩ
thuật giâm và chiết cành:
Để công việc giâm và chiết cành có
hiệu quả cao, cần chú ý đến các nhân
tố môi trường và yếu tố nội tại thích
hợp cho việc ra rễ. Đó lá ánh sáng,
nhiệt độ, độ ẩm, chất nền, chất bó
bầu, bản chất và chất lượng của giống
và cuối cùng là việc sử dụng hợp lí
các chất kích thích ra rễ thuộc nhóm
Auxin.