Bai 3 Tu lay

Kiểm tra bài cũ
- Đọc thuộc lòng một bài ca dao về tình
yêu quê hương, đất nước, con người.
Trình bày nội dung, nghệ thuật của bài ca
dao đó ?


TỪ LÁY
I. Các loại từ láy :
1. Xét ví dụ a.
? Các từ láy sau đây có gì giống nhau và
khác nhau về đặc điểm âm thanh ?
đăm đăm: Láy lại tiếng gốc  Từ láy toàn bộ
mếu máo: Láy bộ phận m

 Từ láy bộ phận

liêu xiêu : Láy bộ phận iêu  Từ láy bộ phận


Xét ví dụ b.
? Vì sao các từ láy sau khơng nói là
bật bật, thẳm thẳm ?
- bật bật  bần bật : biến đổi phụ âm cuối
để tạo sự hài hòa về âm thanh.
- thẳm thẳm  thăm thẳm : biến đổi thanh
điệu để tạo sự hài hòa về âm thanh.
2. Ghi nhớ/ SGK/42 (học thuộc)


- Từ láy toàn bộ: Các tiếng lặp lại nhau hoàn toàn

( nhỏ nhỏ, xiêu xiêu ) hoặc tiếng đứng trước biến đổi
thanh điệu hoặc phụ âm cuối để tạo ra sự hài hòa về
âm thanh ( nho nhỏ, đèm đẹp, xôm xốp ).
- Từ láy bộ phận: Giữa các tiếng có sự giống nhau về
phụ âm đầu ( long lanh, nhăn nhó ) hoặc phần vần (lác
đác, lí nhí).


Nghĩa của
của từ
từ láy
láy .ha hả, oa oa,tích tắc,
II/? Nghĩa
gâu gâu được tạo thành do đặc điểm gì về
1.âm
Xétthanh
ví dụ.?
Ví dụ a. ha hả, oa oa, tích tắc, gâu gâu
 mơ phỏng âm thanh.
Ví dụ b.
? Các từ láy trong mỗi nhóm ở SGK có
- Lí nhí, li ti, ti hí.
điểm gì chung về âm thanh và ý nghĩa ?
 Cùng vần i, gợi sự nhỏ bé.
- Nhấp nhô, phập phồng, bập bềnh.
 Lặp lại phụ âm đầu và vần ấp. Trạng thái
vận động khi lên khi xuống, gồ ghề không
bằng phẳng

Ví dụ c. So sánh nghĩa của từ láy so với
nghĩa của tiếng gốc
-mềm mại - mềm , đo đỏ - đỏ
 Nghĩa giảm nhẹ hơn
-Ào ào – ào , ầm ầm - ầm
 Nghĩa nhấn mạnh hơn
2. Ghi nhớ / SGK/42 (học thuộc


- Nghĩa của từ láy được tạo bởi đặc điểm âm thanh
của tiếng và sự hòa phối âm thanh giữa các tiếng.
- Trong trường hợp từ láy có tiếng gốc có nghĩa thì
nghĩa của từ láy có thể có những sắc thái riêng so
với tiếng gốc : sắc thái biểu cảm, sắc thái nhấn mạnh
hoặc giảm nhẹ.


III/ Luyện tập :
Nhóm 1,2: Bài tập 1/SGK/43
Nhóm 3,4: Bài tập 2/SGK/43
Nhóm 5,6: Bài tập 3/SGK/43
Nhóm 7,8: Bài tập 4/SGK/43


Bài tập 1: Tìm các từ láy và sắp xếp theo bảng phân loại các từ láy trong đoạn văn sau:

Mẹ tôi, giọng khản đặc, từ trong màn nói vọng ra:
-Thôi, hai đứa liệu mà đem chia đồ chơi ra đi.
Vừa nghe thấy thế, em tôi bất giác run lên bần bật, kinh hoàng đa cặp mắt
tuyệt

vọng nhìn tôi. Cặp mắt đen của em lúc này buồn thăm thẳm, hai bờ mi đà sng mọng
lên vì khóc nhiều.
Đêm qua, lúc nào chợt tỉnh, tôi cũng nghe tiếng nức nở, tức tởi của em. Tôi cứ phải
cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhng nớc mắt cứ tuôn ra nh suối, ớt đầm
cả gối và hai cánh tay ¸o.
S¸ng nay dËy sím, t«i khÏ më cưa, rãn rÐn đi ra vờn, ngồi xuống gốc cây hồng
xiêm. Chợt thấy động phía sau, tôi quay lại: em tôi đà theo ra từ lúc nào. Em lặng lẽ
đặt tay lên vai tôi. Tôi kéo em ngồi xuống và khẽ vuốt lên mái tóc.
Chúng tôi cứ ngồi im nh vậy. Đằng đông, trời hửng dần. Những bông hoa thợc dợc
trong vờn đà thoáng hiện trong màn sơng sớm và bắt đầu khoe bộ cánh rực rỡ của
mình. Lũ chim sâu, chim chiền chiện nhảy nhót trên cành và chiêm chiếp hót. Ngoài
đờng, tiếng xe máy, tiếng ô tô và tiếng nói chuyện của những ngời đi chợ mỗi lúc một
ríu ran. Cảnh vật vẫn cứ nh hôm qua, hôm kia thôi mà sao tai họa giáng xuống anh
em tôi nặng nề nh thÕ nµy.


Bài tập 1. Phân loại :

Từ láy toàn bộ

Từ láy bộ phận

bần bật

rực rỡ, rón rén

thăm thẳm

lặng lẽ, ríu ran
nặng nề nức nở

chiêm chiếp

Nhảy nhót, tức tưởi


Bài tập 2: Điền các tiếng láy vào trớc hoặc sau các tiếng gốc
để tạo ra từ láy:

lấp ló
..........

thõm thấp
..............

Nho nhá
..........

chênh chÕch
..............

nhối
nhøc .........

anh ¸ch
............

khang
............kh¸c

3/ Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống :
a/ nhẹ nhàng
b/ nhẹ nhõm
a/ tan tành
b/ tan tác
a/ xấu xa
b/ xấu xí


Bài tập 4: Đặt câu với mỗi từ: nhỏ nhắn, nhỏ
nhặt, nhỏ nhẻ, nhỏ nhen, nhỏ nhoi.
-Anh y tớnh tỡnh nhỏ nhen,ích kỉ.
-Món tiền nhỏ nhoi ấy có đáng là bao.