Kính chào q thầy giáo, cơ giáo!
GIÁO VIÊN: LÊ THỊ MAI
Năm học: 2018 -2019
Tiết 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
Nêu điểm khác nhau
về bộ NST của ruồi
giấm đực và ruồi
giấm cái ?
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
x
x
Hình Bộ NST ở người
Trong hình trên cặp
NST nào là cặp NST
giới tính?
Trong tế bào ở người, có bao
nhiêu NST thường và bao
nhiêu NST giới tính?
Trong tế bào lưỡng bội (2n) có các cặp NST
thường luôn tồn tại thành từng cặp tương
đồng và 1 cặp NST giới tính (XX hoặc XY)
Ví dụ :Ở người: 44A +XX = nữ
44A +XY = nam
Tiết 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Nêu những điểm khác nhau giữa NST thường và NST
giới tính?
NST thường
NST giới tính
Số lượng Thường có số cặp lớn hơn 1
trong tế bào lưỡng bội.
Đặc điểm
Chức
năng
Tồn tại thành từng cặp
tương đồng giống nhau ở
con đực và con cái.
Mang gen qui định tính trạng
thường của cơ thể.
Chỉ có 1 cặp trong tế bào
lưỡng bội.
Tồn tại thành cặp tương
đồng (XX) hoặc không
tương đồng (XY) khác nhau
giữa con đực và con cái.
Mang gen qui định tính
trạng liên quan hoặc khơng
liên quan đến giới tính.
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
- Trong tế bào lưỡng bội (2n):
+ Có các cặp NST thường (A),
tồn tại thành từng cặp tương
đồng,
+ Có 1 cặp NST giới tính XX
hoặc XY.
- Chức năng của NST giới tính:
+ Mang gen qui định các tính
đực, tính cái.
+ Các tính trạng liên quan và
khơng liên quan đến giới tính.
Nữ
44A+XX
Nam
Bộ NST của người 44A+XY
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH
II. CƠ CHẾ NHIỄM SẮC THỂ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
▼ Quan sát hình 12.2 và trả lời
câu hỏi sau:
1. Có mấy loại trứng và tinh trùng
được tạo ra qua giảm phân?
2. Sự thụ tinh giữa các loại tinh
trùng mang NST giới tính nào
với trứng để tạo hợp tử phát
triển thành con trai hay con
gái?
3. Tại sao tỉ lệ con trai và con gái
sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1
II. CƠ CHẾ NHIỄM SẮC THỂ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
1. Có mấy loại trứng và tinh trùng
được tạo ra qua giảm phân?
Qua
phân,các
ở người
mẹtrùng
chỉ
2. Sự
thụgiảm
tinh giữa
loại tinh
sinh ra 1 loại trứng 22A + X , cịn
mang NST giới tính nào với trứng
người bố cho ra 2 loại tinh trùng 22A
để tạo hợp tử phát triển thành con
+ X và 22A + Y
trai hay con gái?
Sự thụ
trùng
3. Tại
sao tinh
tỉ lệ giữa
con tinh
trai và
conmang
gái
NSTsinh
giớilàtính
tạo ra hợp
sơ
xấpXxỉvới
1 : trứng,
1
tử chứa XX sẽ phát triển thành con
gái.Là do 2 loại tinh trùng mang X và
- Giới tính được xác định vào lúc nào ?
mang
Y được
tạo ramang
với tỉ NST
lệ ngang
Cịn
tinh trùng
giới
nhau,
tham
gia vào
trìnhtử
thụ
tinh
tính
Y với
trứng,
tạoq
ra hợp
chứa
-Sinh con trai hay gái là do người mẹ
vớisẽ
xác
suất
ngang
nhau.
( khơng bị
XY
phát
triển
thành
con trai.
có đúng không ?
ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh)
Bảng thống kê
Giới
Nam
Nữ
Lứa tuổi
Bào thai
114
100
Lọt lòng
105
100
10 tuổi
101
100
Tuổi già
85
93
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới
tính:
+ Cơ chế xác định giới tính là do sự
phân li của cặp NST giới tính
trong q trình phát sinh giao tử
và sự tổ hợp lại trong quá trình
thụ tinh.
+ Sơ đồ lai minh họa:
P: 44A+XX (♀) x 44A+XY (♂)
G: (22A+X) (22A+Y) : (22A+X)
F1: 44A+XX
:
44A+XY
(Con gái)
(Con trai)
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến
sự phân hóa giới tính:
44A + XX
44A + XY
22A +X 22A +Y 22A +X
44A + XY
44A + XX
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
Đọc thơng tin mục III Sách giáo khoa trang 40
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hố giới tính ?
+ Hooc mơn
+ Nhiệt độ, cường độ ánh sáng …
Bài12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Dùng Metyl testosteron (hoocmơn
sinh dục) tác động vào cá vàng cái
có thể làm cá cái biến thành cá đực.
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ
nở thành con đực, trên 320C thì nở
thành con cái.
Thầu dầu trồng trong ánh sáng
cường độ yếu thì số hoa đực
giảm.
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hố giới tính ?
Sự phân hố giới tính cịn chịu ảnh hưởng của các yếu
tố môi trường trong (hooc môn) và mơi trường ngồi :
nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 …
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
Nắm được những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hố
giới tính có ý nghĩa gì?
- Ý nghĩa: giúp con người chủ động điều chỉnh tỉ lệ
đực : cái ở vật ni và cây trồng phù hợp với mục
đích sản xuất.
Bài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
Sử dụng hooc mơn sinh
dục kết hợp với giải phẫu,
anh
Thanyarasmi
đã
chuyển đổi giới tính thành
nữ và đoạt vương miện
hoa hậu chuyển đổi giới
tính Thái Lan 2002.
Nam diễn viên Hàn Quốc
Lee Si Yeon đã chuyển đổi
thành một cô gái và đã lấy
chồng vào năm 2008.
TỔNG KẾT
Ở những loài mà giới đực là giới dị giao tử thì những trường hợp
nào sau đây đảm bảo tỉ lệ đực : cái xấp xỉ là 1:1?
a. Số giao tử đực bằng số giao tử cái.
b.
b Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng tương
đương.
c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài vốn đã bằng nhau.
dd. Xác suất thụ tinh của hai loại giao tử đực (mang NST X và
NST Y) với giao tử cái tương đương.
Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp điền vào chỗ trống thay cho
các số 1,2,3 …để hoàn chỉnh hình :
Cơ chế NST xác định giới tính ở người.
44A + XY
44A1+ XX
22A2+ X
22A + X
44A 4+ XX
22A3+ Y
44A5+ XY
* Đối với bài học tiết này:
- Học bài.
- Trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4, (SGK-T92).
*Đối với bài học tiết tiếp theo:
-Xem bài 13: Di truyền liên kết, tìm hiểu:
+ Thí nghiệm của Moocgan.
+ Hiện tượng di truyền liên kết là gì? Ý nghĩa
của di truyền liên kết?