Phát triển vận động cho trẻ 5 6 tuổi qua trò chơi dân gian tại trường mầm non hoa hồng 6 thị xã dĩ an tỉnh bình dương 2

TÓM TẮT
Ở lứa tuổi mầm non, sự phát triển về thể chất chính là cơ sở để phát triển các
mục tiêu khác như khả năng tư duy, khả năng cảm thụ thẩm mỹ… Một cơ thể khỏe
mạnh, một tinh thần minh mẫn chính là phương tiện tốt nhất để đứa trẻ có thể chiếm
lĩnh được tri thức trong xã hội.
Trẻ mẫu giáo (MG) 5 - 6 tuổi với sự phát triển về thể chất vận động cũng như
đặc điểm tâm lý đã có nhiều chuyển biến linh hoạt, phịng phú vì vậy hoạt động tổ
chức cho lứa tuổi này cần được đầu tư nhiều về hình thức. Trong những năm gần đây,
trò chơi dân gian là một hoạt động được u thích bởi trị chơi dân gian vừa khơi gợi
được cảm giác gần gũi, truyền thống lại vừa có thể lồng ghép một cách khéo léo các
nội dung phát triển vận động cho trẻ.
Xuất phát từ tình hình trên, bản thân là một giáo viên mầm non đang trực tiếp
tham gia giảng dạy, nhận thấy được tính cần thiết của việc phát triển vận động qua
trò chơi ngay từ nhỏ, người nghiên cứu thực hiện đề tài: “Phát triển vận động cho trẻ
5 - 6 tuổi qua trò chơi dân gian tại Trường mầm non Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh
Bình Dương”.
Luận văn gồm:
Phần mở đầu: Lý do chọn đề tài, mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, khách thể, giả
thuyết, phạm vi và phương pháp nghiên cứu.
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi qua TCDG
gồm: lý luận về phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi trên thế giới và tại việt nam,
các khái niệm liên quan đến đề tài nghiên cứu, các trò chơi dân gian, nội dung phát
triển vận động cho trẻ mẫu giáo, các hoạt động giáo dục, hình thức tổ chức và phương
pháp giáo dục, đặc điểm tâm lý của trẻ Mẫu giáo.
Chương 2: Thực trạng phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi dân
gian tại Trường mầm non Hoa Hồng 6 thị xã Dĩ An Bình Dương tập trung vào giới
thiệu về Trường mần non Hoa Hồng 6, khảo sát thực trạng của giáo viên và trẻ trường
mầm non Hoa Hồng 6 về phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi dân gian.

iv

Chương 3: Đề xuất biện pháp PTVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổ i qua TCDG tại Trường
mầm non Hoa Hồng 6, Thị xã Dĩ An, Tỉnh Bình Dương.
Kết luận: Kết luận và kiến nghị.

v


SUMMARY

At preschool age, physical development is the basis for developing other goals
such as the ability to think, the ability to perceive aesthetics ... A healthy body, a clear
mind is the way The best way for a child to gain knowledge in society.
MG 5 - 6 years old children with the development of physical movement as well
as psychological characteristics have had many flexible changes, rich rooms so
organizing activities for this age group needs a lot of investment in form. In recent
years, folk games are a favorite activity of folk games that both evoke a sense of
closeness, tradition, and skillfully integrated the content of motor development. for
children.
Stemming from the above situation, being a preschool teacher directly
participating in teaching, realizing the necessity of developing motor through games
at an early age, the researcher implemented the topic: "Measures to develop
mobilization for children aged 5 - 6 through folk games at Hoa Hong 6 Kindergarten,
Di An town, Binh Duong province".
The thesis includes:
The introduction, including the reasons for selecting the topic, purpose, task,
object, object, hypothesis, scope and research method.
Chapter 1: Theoretical basis for motor development for children 5 - 6 years old,
including some researches on the theory of motor development for children 5 - 6
years old in the world and in Vietnam, the concepts related to research topics, folk

games, advocacy development content for preschoolers, educational activities,
organizational forms and educational methods, psychological characteristics of
preschool children.
Chapter 2: The status of advocacy development for children 5 - 6 years old
through folk games at Hoa Hong Kindergarten 6 in Di An Binh Duong town including
introduction of Rose 6 school, surveying teachers' situation and 6 rose kindergarten
preschools on motor development for children aged 5 - 6 through folk games.

vi


Chapter 3: Proposing measures to develop equitisation for preschool children 5
- 6 years old through TCDG at Rose preschool 6, Di An, Binh Duong. Proposing
measures and assessing the effectiveness of the proposed method.
Conclusions, including conclusions and recommendations.

MỤC LỤC
TRANG TỰA

TRANG

LÝ LỊCH KHOA HỌC …………………………………………………………………..i
LỜI CAM ĐOAN ……………………………………………………………………….iii
LỜI CẢM ƠN …………………………………………………………………………….iii

vii


TÓM TẮT ………………………………………………………………………………iv
SUMMARY ………………………………………………………………………………v

MỤC LỤC

……………………………………………………………………………..vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT …………………………………………………xv
DANH MỤC CÁC BẢNG………………………………………………………. xv
MỞ ĐẦU …………………………………………………………………………………1
1.Lý do chọn đề tài

…………………………………………………………………1

2.Mục tiêu nghiên cứu

……………………………………………………………..3

3.Nhiệm vụ nghiên cứu

……………………………………………………………3

4.Đối tượng và khách thể nghiên cứu

…………………………………………….3

4.1.Khách thể nghiên cứu

………………………………………………………3

4.2.Đối tượng nghiên cứu

………………………………………………………3

5.Giả thuyết khoa học

…………………………………………………………….3

6.Phạm vi nghiên cứu

…………………………………………………………….3

7.Phương pháp nghiên cứu

……………………………………………………….4

7.1.Các phương pháp nghiên cứu lý luận

………………………………………..4

7.2.Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

…………………………………….4

7.2.1.Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi

……………………………………..4

7.2.2.Phương pháp phỏng vấn

………………………………………………….4

7.3.Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động

7.4.Phương pháp thống kê toán học

………………………………5

…………………………………………….5

8 Bố cục của luận văn ……………………………………………………………..5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 - 6
TUỔI QUA TRÒ CHƠI DÂN GIAN ………………………………………………….6
1.1.

Lịch sử nghiên cứu về phát triển vận động và trò chơi dân gian của trẻ mầm

non…………………………………………………………………………………6
1.1.1.Trên thế giới

……………………………………………………………….6

1.1.2.Ở Việt Nam

……………………………………………………………..10

1.2.

Một số khái niệm được sử dụng trong đề tài …………………………….……14

viii


1.2.1.Phát triển …..…………………………………………………………………..…14

1.2.2.Phát triển vận động
1.2.3.Trò chơi

………………………………………………………..……………..15

1.2.4.Trò chơi dân gian
1.3.

……………………………………………………..……14

……………………………………….……………………17

Giáo dục phát triển vận động cho trẻ ở trường mầm non ……………….…..18

1.3.1.Mục tiêu phát triển vận động

……………………………………………….18

1.3.2.Nội dung phát triển vận động

……………………………………………..19

1.3.2.1.Hoạt động giáo dục ở trường mầm non

…………………………………19

1.3.2.2.Hoạt động giáo dục phát triển vận động ở trường mầm non

…………….20

1.3.3.Các hình thức tổ chức và phương pháp giáo dục ở trường mầm non
1.3.3.1.Hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường mầm non
1.3.3.2.Phương pháp giáo dục ở trường mầm non
1.3.4.Kiểm tra đánh giá
1.4.

……..22

…………..22

……………………………….22

…………………………………………………………..23

Trò chơi dân gian

…………………………………………………………..23

1.4.1.Đặc điểm của trị chơi dân gian cho trẻ mầm non
1.4.2.Qui trình tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non

………………………….23
………………………27

1.4.3. Một số yêu cầu khi lựa chọn và tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mầm non.29
1.4.3.1.Yêu cầu khi lựa chọn

…..……………………………………………………..29

1.4.3.2.Yêu cầu khi tổ chức …..……………………………………………………….29

1.5.

Đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ……………………..30

1.5.1.Đặc điểm nhận thức ……………………………………………………………..30
1.5.2.Đặc điểm nhân cách ……………………………………………………………..31
1.6.

Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển vận động cho trẻ qua trò chơi dân

gian

.31

1.6.1.Yếu tố khách quan ………………………………………………………………31
1.6.2.Yếu tố chủ quan

………………………………………………………………32

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1……………………………………………………..………...33

ix


CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 - 6 TUỔI
QUA TRÒ CHƠI DÂN GIAN TẠI TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG 6 THỊ XÃ
DĨ AN TỈNH BÌNH DƯƠNG
2.1.

………………………………………………34

Khái quát về Trường mầm non Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình

Dương
2.2.

34

Tở chức nghiên cứu thực trạng PTVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi qua TCDG tại trường

mầm non Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương ………………….…………35
2.2.1.Mục đích nghiên cứu thực trạng

………………………………………………35

2.2.2.Phương pháp nghiên cứu thực trạng

……………………………………..……35

2.2.2.1.Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
2.2.2.2.Phương pháp phỏng vấn

………………………………………..35

…………………………………………………….37

2.2.2.3.Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động ……………………….……..38
2.2.2.4.Phương pháp thống kê toán học

…………………………………………….38

2.2.3.Vài nét về khách thể khảo sát thực trạng tổ chức TCGD PTVĐ của trẻ mẫu giáo
5 - 6 tuổi tại trường MN Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tin
̉ h Bin
̀ h
Dương…………………………………………………………...………………...………39
2.3.

Kế t quả nghiên cứu thực tra ̣ng tổ chức TCGD PTVĐ của trẻ mẫu giáo 5 - 6

tuổi tại trường MN Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tin̉ h Bin
̀ h Dương

…………….….41

2.3.1. Nhận thức của GV về việc tổ chức TCGD PTVĐ của trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi………………………………………………………………………………………..41
2.3.1.1.Nhận thức của GV về tầm quan trọng của TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 –
6 tuổi…………………………..……………………………………………………….41
2.3.1.2.Nhận thức của GV về mục tiêu tổ chức TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi………………………………………………………………………………………...42
2.3.1.3.Nhận thức của GV về tầm quan trọng của các khâu trong tổ chức TCDG
PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi……………………………...…….……………….43
2.3.1.4.Đánh giá chung về nhận thức của GV về PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
qua TCDG

…………………………………………………………….………….…..45

x

2.3.2.Nội

dung

PTVĐ

cho

trẻ

mẫu

giáo

5

-

6

tuổi

thông

qua

TCDG………………..47
2.3.2.1.Lựa chọn nguồn TCDG để PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi

…………..…..47

2.3.2.2.Thực trạng ra quyết định sử dụng TCDG để PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
………………………………………………………………………………..……49

2.3.2.3.Thực trạng lựa chọn nội dung các TCDG để PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi

…………………………………………………………………………….….…..50

2.3.2.4.Thực trạng thực hiện các tiêu chí lựa chọn TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5
- 6 tuổi………………………….……………………..……………………………….…54
2.3.2.5.Thực trạng thực hiện các thao tác trong tổ chức TCDG PTVĐ
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi.. ………………………………………………………….........56

2.3.3.Hoạt động dạy học của giáo viên trong tổ chức TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo
5 - 6 tuổi tại trường MN Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình
Dương…………………………………...…………….…………………………….….....62
2.3.3.1.Xây dựng giáo án tổ chức TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi………62
2.3.3.2.Hướng dẫn trẻ chơi TCDG để PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
2.4.

………62

Đánh giá về thực trạng PTVĐ qua TCDG cho trẻ 5 - 6 tuổi ………………64

2.4.1. Đánh giá về thực trạng PTVĐ qua TCDG cho trẻ 5 - 6 từ phía phụ huynh.64
2.4.2. Đánh giá thực trạng PTVĐ qua TCDG cho trẻ 5 - 6 từ phía trường mầm
non………………………………………………………………………………………..65

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

…………………………………………………………..69

CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 - 6
TUỔI QUA TRÒ CHƠI DÂN GIAN TẠI TRƯỜNG MẦM NON HOA HỒNG 6,
THỊ XÃ DĨ AN, TỈNH BÌNH DƯƠNG……………………………………….72
3.1.

Cơ sở đề xuấ t biê ̣n pháp PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổ i qua

TCDG…..….72
3.1.1.Cơ sở pháp lý
3.1.2.Cơ sở thực tiễn

…………………………………………………………………72
……………………………………………………………….74

xi


3.2.

Nguyên tắ c đề xuấ t biê ̣n pháp PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổ i qua

TCDG.75
…………………………………………….75

3.2.1.Đảm bảo tính hệ thống - cấu trúc
3.2.2.Đảm bảo tính thực tiễn

3.2.3.Đảm bảo tính khả thi
3.3.

……………………………………………………….75
…………………………………………………..…….76

Mơ ̣t sớ biê ̣n pháp PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổ i qua TCDG ……………76

3.3.1.Nâng cao nhận thức của CBQL và GVMN về PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 -–6
……………………………………………………………………..77

tuổ i qua TCDG

3.3.1.1.Mục đích của biện pháp 1

……………………………………………………77

3.3.1.2.Nội dung biện pháp 1 …………………………………………………………77
3.3.1.3.Cách thức thực hiện của biện pháp 1 …………………………………………77
3.3.1.4.Điều kiện thực hiện biện pháp 1 ………………………………………………78
3.3.2.Tạo môi trường thuâ ̣n lơ ̣i đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính phục
vụ
t̉ i

viê ̣c

tổ

chức

TCDG

PTVD

cho

trẻ

mẫu

giáo

5

-

6

……………………………79

3.3.2.1.Mục đích, ý nghiã của biện pháp 2 ……………………………………………79
3.3.2.2.Nội dung của biện pháp 2 …………………………………………………….79
3.3.2.3.Cách thức thực hiện của biện pháp 2 …………………………………………79
3.3.2.4.Điề u kiê ̣n thực hiê ̣n biện pháp 2 ……………………………………….……..81
3.3.3.Sưu tầm, bổ khuyế t các TCDG phù hợp với yêu cầ u PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5
- 6 tuổ i…………………………………………………………………..…………..…82
3.3.3.1.Mục đích, ý nghiã của biện pháp 3

………………………………………….82

3.3.3.2.Nội dung của biện pháp 3 ……………………………………………………..83
3.3.3Cách thức thực hiện của biện pháp 3 ……………………………………………83
3.3.3Điề u kiê ̣n thực hiê ̣n biện pháp 3 …………………………………………………85
3.4.
giáo

Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của ba biện pháp PTVĐ cho trẻ mẫu
5

-

6

tuổ i

qua

TCDG………………………………………………………………..85
3.4.1.Mô tả cách thức khảo sát

………………………………………………….85

xii


3.4.1.1.Cơng cụ khảo sát ………………………………………………………………..85
3.4.1.2.Cách tính điểm bảng hỏi ………………………………………………………..85
3.4.2.Vài nét về khách thể khảo sát …….………………………………………………86
3.4.3.Khảo sát tính cần thiết của ba biện pháp PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 t̉ i qua
TCDG …………………………………………….……………………………………….87

3.4.4.Khảo sát tính khả thi của ba biện pháp PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổ i qua
TCDG ……………………………………………………………..………………………89
3.5.

Thực nghiệm sư phạm biện pháp tạo môi trường thuâ ̣n lơ ̣i đảm bảo điều kiện

về cơ sở vật chất, tài chính phục vụ viê ̣c tổ chức TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 6 t̉ i ………………………………………………………………...……………….…..90
3.5.1.Mục đích thực nghiệm

……………………………………………………….90

3.5.2.Đối tượng, phạm vi và thời gian thực nghiệm ………………………………….90
3.5.3.Điều kiện tiến hành thực nghiệm ……………………………………………….90
3.5.4.Quy trình tổ chức thực nghiệm …………………………………………………91
3.5.5.Kết quả thực nghiệm ……………………………………………………………..91
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3………………………………………………………….96
KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ………………..…………………………….………..98
1.Kết luận
2.Kiến nghị

…………………………………………………….…………………98
…………………………………………………………………………..99

TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………...……………………………………102
PHỤ LỤC…………………………………………..………………..…….…….104
Phụ lục 1: DANH SÁCH GIÁO VIÊN THAM GIA KHẢO SÁT ………………104
Phụ lục 2: PHIẾU KHẢO SÁT ……………………………………………………...106
Phụ lục 3: PHỎNG VẤN

……………………………………………………………115

Phụ lục 4: PHIẾU QUAN SÁT HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ………………………120
Phụ lục 5: DANH SÁCH TRẺ THỰC NGHIỆM…………………………..….…121
Phụ lục 6: BIÊN BẢN QUAN SÁT HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC………………….…..123
Phụ lục 7: BIÊN BẢN PHỎNG VẤN DÀNH CHO GIÁO VIÊN MẦM NON

125

Phụ lục 8: GIÁO ÁN MINH HỌA……………………………………………….131

xiii


Phụ lục 9: HÌNH ẢNH MINH HỌA………………………………………..……139

xiv


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt

STT

Từ- cụm từ đầy đủ

1

Bô ̣ GD&ĐT

Bô ̣ Giáo du ̣c và đào tạo

2

CBQL

Cán bô ̣ quản lý

3

ĐTB

Điể m trung bin
̀ h

4

GDMN

Giáo du ̣c mầ m non

5

GV

Giáo viên

6

GVMN

Giáo viên mầ m non

7

MN

Mầ m non

8

Nxb

Nhà xuấ t bản

9

PTVĐ

Phát triển vận động

10

TCDG

Trò chơi dân gian

xv

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:Quy ước thang đinh
̣ khoảng các mức đô ̣ của phiếu hỏi …………………37
Bảng 2.2:Vài nét về khách thể nghiên cứu của đề tài ……………………………….40
Bảng 2.3: Nhận thức của GV về tầm quan trọng của TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo
5 - 6 tuổi

……………………………………………………………………………41

Bảng 2.4: Nhận thức của GV về mục tiêu tổ chức TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi

…………………………………………………………………………………42

Bảng 2.5: Nhận thức của GV về tầm quan trọng của các khâu trong tổ chức TCDG
PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi …………………………………………………….43
Bảng 2.6: Đánh giá chung về nhận thức của GV về PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
qua TCDG

………………………………………………………………………….45

Bảng 2.7: Thực trạng lựa chọn nguồn TCDG để PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi47
Bảng 2.8: Thực trạng ra quyết định sử dụng TCDG để PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi ………………………………………………………………………………………49
Bảng 2.9: Thực trạng lựa chọn nội dung các TCDG để PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi …………………………………………………………………………………….50
Bảng 2.10: Thực trạng thực hiện các tiêu chí lựa chọn TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu giáo
5 - 6 tuổi

……………………………………………………………………………54

Bảng 2.11: Thực trạng thực hiện các thao tác trong tổ chức TCDG PTVĐ cho trẻ mẫu
giáo 5 - 6 tuổi

…………………………………………………………………….56

Bảng 2.12: Kết quả nghiên cứu các nguyên nhân tác đô ̣ng đến hiệu quả tổ chức TCDG
PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

………………………………………………65

Bảng 3.1: Cách quy đổi điểm các mức độ cho thang đo ……………………………85
Bảng 3.2: Vài nét về khách thể tham gia khảo sát …………………………………..86
Bảng 3.3: Mức đô ̣ cầ n thiế t của một số biện pháp PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổ i
qua TCDG

………………………………………………………………………….87

Bảng 3.4: Mức đô ̣ khả thi của một số biện pháp PTVĐ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổ i
qua TCDG ……………………………………………………………………………….89

xvi


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong tác phẩm “Trẻ em như là một nhà khoa học: một cách tiếp cận theo thuyết
Kiến tạo về Khoa học Giáo dục trẻ ấu thơ” tác giả Christine Chaillé và Lory Britain
nhận định: “Đối với trẻ nhỏ, hoạt động thể chất thường là một phần tất yếu của hoạt
động tinh thần” [4, 45] như một khẳng định về tầm quan trọng của hoạt động thể chất

đối với trẻ em. Giáo dục mầm non là bậc học đặt nền móng cho sự phát triển toàn
điện của trẻ với các mục tiêu được xác định rõ trong chương trình GDMN bao gồm:
Nhận thức, thể chất, tình cảm xã hội, ngơn ngữ và thẫm mỹ. Trong các mục tiêu chung
này, giáo dục phát triển thể chất cho trẻ em là nội dung quan trọng, đặt nền móng cho
sự phát triển về thể lực lẫn trí lực và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ. Nghị
quyết Ban chấp hành Trung ương Đảng lần IV (khóa VII ) đã chỉ rõ: “Việc chăm sóc,
bồi dưỡng, phát huy nhân tố con người theo hướng phát triển cao về trí tuệ, cường
tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức” [15, 32]. Điều này
cho thấy được tầm quan trọng của giáo dục thể chất, phát triển vận động đối với trẻ
em trong công tác giáo dục đào tạo.
Ở lứa tuổi mầm non, sự phát triển về thể chất chính là cơ sở để phát triển các
mục tiêu khác như khả năng tư duy, khả năng cảm thụ thẩm mỹ… Một cơ thể khỏe
mạnh, một tinh thần minh mẫn chính là phương tiện tốt nhất để đứa trẻ có thể chiếm
lĩnh được tri thức trong xã hội. Điều này diễn ra xuyên suốt từ những năm ở nhà cho
đến khi trẻ bắt đầu bậc học mầm non. Giáo dục thể chất cũng là nội dung giáo dục
đầu tiên trong khung chương trình Giáo dục mầm non đang hiện hành gồm 2 nội dung
chính là phát triển vận động và giáo dục dinh dưỡng, sức khỏe với mục tiêu, nội dung
và hình thức tổ chức [2]. Chuẩn phát triển 5 tuổi dành cho trẻ mầm non được ban
hành năm 2010 của Bộ GDĐT cũng chỉ rõ nội dung bộ chuẩn gồm 120 chỉ số thuộc
các lĩnh vực khác nhau trong đó điều 5 bao gồm 26 chỉ số thuộc lĩnh vực phát triển
thế chất [3]. Để giúp trẻ phát triển vận động có nhiều hình thức khác nhau như giờ
học thể dục có chủ đích, trò chơi vận động được thiết kế riêng, hoạt động ngoài trời
tự do... Trong xu hướng đổi mới giáo dục mầm non hiện nay, việc tổ chức hoạt động

1


phát triển thể chất cần phải chú ý kích thích tính tích cực vận động của từng trẻ, tạo
cho trẻ sự hứng thú, làm nảy sinh cảm xúc tích cực, phấn khởi, bởi đó chính là những
yếu tố quan trọng thúc đẩy trẻ tích cực tham gia vận động nhằm phát triển vận động

tốt nhất cho trẻ. Đẻ làm được điều này, giáo viên mầm non thường tích hợp phát triển
vận động cho trẻ thơng qua hình thức vui chơi, một hình thức chủ đạo của trẻ mẫu
giáo. Tổ chức hoạt động cho trẻ trong xu thế dạy học hiện nay, dạy học hướng vào
trẻ, lấy trẻ làm trung tâm vừa phức tạp lại hết sức đơn giản. Những yêu cầu về việc
đổi mới nội dung, hình thức tổ chức ngày càng tăng cao vì mỗi một lứa tuổi yêu cầu
không giống nhau đặc biệt càng về cuối tuổi mẫu giáo yêu cầu ngày càng tăng cao.
Trẻ MG 5 - 6 tuổi với sự phát triển về thể chất vận động cũng như đặc điểm tâm lý
đã có nhiều chuyển biến linh hoạt, phịng phú vì vậy hoạt động tổ chức cho lứa tuổi
này cần được đầu tư nhiều về hình thức.
Trong những năm gần đây, trị chơi dân gian là một hoạt động được u thích
bởi trị chơi dân gian vừa khơi gợi được cảm giác gần gũi, truyền thống lại vừa có thể
lồng ghép một cách khéo léo các nội dung phát triển vận động cho trẻ. Trò chơi dân
gian không chỉ phát triển được các vận động thơ như chạy nhảy, leo trèo mà cịn giúp
trẻ phát triển các vận động tinh, khéo léo thông qua sự đa dạng hình thức tổ chức
cũng như nội dung. Trị chơi dân gian nếu được tổ chức hợp lý sẽ có thể giúp trẻ hứng
thú, tích cực và hoạt động sơi nổi, hiệu quả hơn. Trị chơi dân gian là một nội dung
không mới, đang được tổ chức thường xuyên ở trường mầm non tuy nhiên vẫn dừng
lại ở mức tự phát và hình thức mà chưa đi sâu vào nghiên cứu giá trị của nó đối với
sự phát triển trẻ em. Ở lứa tuổi này, nhu cầu được thực sức trong các hoạt động đa
dạng, mang tính mới mẻ và hoạt động tập thể để được vận dụng và hoàn thiện các kỹ
năng, kỹ xảo vận động là một nhu cầu cấp thiết và phù hợp.
Xuất phát từ tình hình trên, bản thân là một giáo viên mầm non đang trực tiếp
tham gia giảng dạy, nhận thấy được tính cần thiết của việc phát triển vận động qua
trò chơi ngay từ nhỏ, người nghiên cứu thực hiện đề tài: “Biện pháp phát triển vận
động cho trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi dân gian tại Trường mầm non Hoa Hồng 6, thị
xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương”.

2

2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề xuất biện pháp phát triển vận động cho trẻ 5 – 6 tại trường Mầm non Hoa
Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
-

Hê ̣ thớ ng hóa cơ sở lý luận về PTVĐ qua TCDG cho trẻ 5 - 6 tuổ i

-

Khảo sát thực trạng PTVĐ qua TCDG cho trẻ 5 - 6 tuổ i tại trường MN Hoa Hồng 6,
thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

-

Đề xuất biện pháp và thực nghiệm sư phạm một biện pháp PTVĐ qua TCDG cho trẻ
5 - 6 tuổ i tại trường MN Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình vận động của trẻ 5 - 6 tuổ i qua TCDG tại trường MN Hoa Hồng 6,
thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp PTVĐ qua TCDG cho trẻ 5 - 6 tuổ i tại trường MN Hoa Hồng 6, thị
xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
5. Giả thuyết khoa học
Hiện nay lĩnh vực phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổ i tại trường MN Hoa
Hồng 6 đã được quan tâm phát triển nhưng vẫn còn một số hạn chế nhất định như:
chạy nhảy, leo trèo, bò trườn, vận động các ngón tay, cổ tay…chưa nhanh nhẹn, hoạt
bát. Nếu tạo mơi trường thuận lợi đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính phục

vụ việc tổ chức trị chơi dân gian phát triển vận động cho trẻ thì vận động của trẻ sẽ
nhanh nhẹn và hoạt bát hơn. tại trường Mầm non Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình
Dương.
6. Phạm vi nghiên cứu
Khảo sát trên 40 học sinh lớp lá, 4 CBQL và 31 GV
Đề tài tập trung nghiên cứu thực nghiệm một trong ba biện pháp phát triển vận
động cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua trò chơi dân gian tại hai lớp Lá 1 và Lá 2 ở trường
MN Hoa hồng 6, TX. Dĩ An, Bình Dương.

3


7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Mu ̣c đích: Khái quát hóa, hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về ngôn
ngữ tuổi mầm non, phát triển vận động cho trẻ mầm non đặc biệt là lứa tuổi 5 - 6 tuổi,
phương pháp phát triển vận động cho trẻ.
Cách thức thực hiện: Tập hợp các tài liệu khoa học, tham khảo một số cơng
trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài để phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa những
nghiên cứu nói trên làm cơ sở lý luận về phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi.
7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1.

Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Mục đích: Đây là phương pháp nghiên cứu chính của đề tài. Tác giả xây dựng

phiếu thăm dò ý kiến, dành cho CBQL và dành cho GVMN đang giảng da ̣y ta ̣i trường
MN Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương nhằ m xác đinh
̣ thực trạng PTVĐ
QUA TCDG, đánh giá chung về phát triển vận động qua TCDG cho trẻ 5 - 6 tuổi tại

trường MN Hoa Hồng 6, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
Cách thực hiện: Dựa trên cơ sở lý luận của đề tài để xây dựng bảng hỏi phù
hợp với mục đích nghiên cứu. Bảng hỏi được thiết kế bao gồm các câu hỏi để thu
thập thông tin về phát triển vận động qua TCDG cho trẻ 5 - 6 tuổi, về các biện pháp
và yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển khả năng này. Bảng hỏi được
thực nghiệm trước khi điều tra chính thức trên nhóm khách thể được hỏi.
7.2.2.

Phương pháp phỏng vấn
Mục đích: Khẳng định kết quả của phương pháp điều tra; khai thác sâu thực

trạng phát triển vận động qua TCDG cho trẻ 5 - 6 tuổi tại trường MN Hoa Hồng 6,
thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
Cách thực hiện: Sau khi thu số liệu và xử lý, người nghiên cứu tiến hành phỏng
vấn trực tiếp GVMN đang dạy trẻ 5 - 6 tuổi, trẻ 5-6 tuổi và phụ huynh của các lớp
này.

4


7.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
Mục đích:Thơng qua các sản phẩm mà cô và trẻ tạo ra trong quá trình hoạt động
để tìm hiểu những vấn đề nghiên cứu liên quan đến phát triển vận động qua trị chơi
dân gian như: trực quan hố các biểu hiện, đặc điểm tâm lý, tình cảm, quá trình tạo
ra sản phẩm. Một phần quan trọng của phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
sư phạm là nghiên cứu những tài liệu lưu trữ của cơ và trẻ như: trình độ đầu vào,bản
ghi chép nhưng đặc điểm riêng của cá nhân, hứng thú, nhu cầu… Những tài liệu này
giúp ta hiểu rõ hơn về quá khứ, hiện tại, về trình độ phát triển của cá nhân và tập thể
và những đặc điểm khác của cơ và trẻ trong q trình nghiên cứu.
Cách thực hiện: tập hợp bài giảng, video lưu trữ về hoạt động TCDG PTVĐ

của cô và trẻ trong suốt q trình nghiên cứu từ đó phân tích những vấn đề liên quan
đến phát triển vận động của trẻ.
7.4. Phương pháp thống kê tốn học
Mục đích: Xử lý sớ liê ̣u thu được từ phương pháp điều tra bằng bảng hỏi chính
xác, có độ tin cậy cao, làm cơ sở để phân tić h, biǹ h luâ ̣n. Tương quan của các chỉ số
có thể giúp người nghiên cứu xác định những vấn đề cầ n được quan tâm, chú tro ̣ng
để từ đó có những giải pháp khả thi, phù hơ ̣p với điề u kiê ̣n thực tế .
Cách thức thực hiện: Các thông tin thu thập từ điề u tra thực tra ̣ng được xử lý và
phân tích trên máy vi tính với phần mềm xử lý Excel để tính tần số, thứ hạng, tỷ lệ
phần trăm, trị số trung bình, độ lệch tiêu chuẩn
8. Bố cục của luận văn
Ngoài các phần như Mở đầu, Mục lục, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục,
luận văn được chia làm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi qua TCDG
Chương 2: Thực trạng phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi qua TCDG tại
trường Mầm non Hoa Hồng 6, Thị xã Dĩ An, Tỉnh Bình Dương.
Chương 3: Đề xuất biện pháp phát triển vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi qua TCDG
tại trường Mầm non Hoa Hồng 6, Thị xã Dĩ An, Tỉnh Bình Dương.

5


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 6 TUỔI QUA TRÒ CHƠI DÂN GIAN
1.1. Lịch sử nghiên cứu về phát triển vận động và trò chơi dân gian của trẻ mầm
non
1.1.1.

Trên thế giới
Các cơng trình trên thế giới tập trung nghiên cứu chơi các trò chơi phát triển

vận động, tiêu biểu như:
Nhà triết học cổ đại hy Lạp Aristot ( 384 - 322 TCN), những người theo chủ
nghĩa nhân đạo thời phục hưng như Môngtenho (1533 - 1592), những người theo chủ
nghĩa xã hội không tưởng như: Saint- simon (1760 - 1825), Roobert Owen (1771 1858) đến những nhà bác học và giáo dục nổi tiếng của Nga như: M.V.Lomonoxop
(1711 - 1765), V.G.Belinxki (1811 - 1848), K.Đ. Usinxki (1824 - 1870),
N.G.Strecnsepxki (1828 - 1889), P.Ph.lexgap (1837 - 1909) và nhiều người khác nữa
đã phát triển, bảo vệ tư tưởng của học thuyết về phát triển hài hòa giữa năng lực, thể
chất và tinh thần của con người. Các nghiên cứu đã làm rõ sự phát triển thể chất có
mối quan hệ với phát triển trí tuệ, đạo đức thẩm mỹ và hoạt động lao động. Quá trình
thực hiện bài tập thể chất được xem như là một quá trình thống nhất giữa sự hoàn
thiện tinh thần và thể chất [4].
N.K.Krupxkaia (1869 - 1939) là người có cơng lao lớn nhất trong q trình
phát triển lí luận về giáo dục tồn diện cho trẻ mầm non. Bà đã chỉ ra sự cần thiết
phải nghiên cứu lí luận giáo dục mới, xây dựng trên cơ sở học thuyết Mac - Lenin,
kết hợp với nhiệm vụ của nhà nước xã hội chủ nghĩa. Bà cho rằng, GDTC cho trẻ có
ý nghĩa to lớn, coi luyện tập thể dục thể thao là nhiệm vụ quan trọng để làm vững
mạnh thế hệ mai sau. Ghi nhận sự tác động có ích của bài tập thể chất lên cơ thể trẻ,
bà đề cao vai trò của trò chơi. Trò chơi không chỉ củng cố sức khỏe của cơ thể, mà
nó cịn sử dụng với mục đích giáo dục, góp phần hình thành, củng cố kĩ năng bài tập
thể chất, giáo dục cách biết điều khiển bản thân, có tổ chức, có tính cách [4].
E.G.Levi - Gorinhepxkaia là bác sĩ - nhà giáo dục. Bà đã đóng góp nhiều cơng
lao trong lĩnh vực lí luận và thực tiễn GDTC cho trẻ mầm non. Tác phẩm “Rèn luyện

6


cơ thể trẻ” và “Sự phát triển vận động cơ bản của trẻ mầm non” của bà và A.I.Bucopva
đã giúp cho các nhà nghiên cứu có cơ sở xây dựng hệ thống vấn đề phát triển vận
động của trẻ mầm non, bài tập thể chất cho trẻ mầm non. A.I.Bucopva nghiên cứu
vấn đề phát triển vận động của trẻ mầm non, bà đã chứng minh và đưa ra quá trình

dạy trẻ các vận động, ý nghĩa, nội dung, cách thức tổ chức và phương pháp tiến hành
của nó [4].
Những cơng trình nghiên cứu khoa học về phương pháp của N.A.Metlop,
M.M.Kontorovich, L.I.Mikhailopva, A.I.Bucopva có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát
triển lí luận và thực tiễn của GDTC mầm non. Cùng với những tác giả khác, họ đã
nghiên cứu chương trình GDTC cho trẻ, giáo trình giảng dạy cho trường trung học
sư phạm và những trò chơi vận động cho các trường mầm non. Một trong những cơng
trình đầu tiên về hình thành kĩ năng vận động ở trẻ đó là cơng trình nghiên cứu của
Đ.V.Khuckhlaieva. bà đã xác định ý nghĩa và mối tương quan của phương pháp dạy
học với việc hình thành kĩ năng vận động ở trẻ 3 - 7 tuổi [4].
Năm 1972, A.V.Kenheman và D.V.Khuckhlaieva đã viết cuốn sách “Lí luận
và phương pháp GDTC cho trẻ mầm non”, đây là sự đúc kết của hàng trăm công trình
nghiên cứu trong lĩnh vực GDTC cho trẻ mầm non. Ở phương Tây, các nhà giáo dục
chủ yếu nghiên cứu khía cạnh ứng dụng của GDTC. Các nghiên cứu mang tính chất
tản mạn, đi sâu nghiên cứu phương pháp rèn luyện từng bộ môn thể dục, thể thao
dành cho trẻ lớn tuổi, ít có những cơng trình về lí luận và phương pháp GDTC cho
trẻ mầm non. Tuy nhiên, họ đã có những thành cơng lớn trong việc soạn ra những
trắc nghiệm nhằm đánh giá khả năng vận động của trẻ mầm non [4].
L.V. Karmanova, V.G. Frolov và những nhà nghiên cứu khác đã nghiên cứu
việc tổ chức cho trẻ tập thể dục trong khơng khí trong lành nhằm tăng cường hoạt
động thể chất cho trẻ em. M. Runova khi nghiên cứu về phương pháp tích cực hóa
vận động cho trẻ em đã lưu ý rằng cần phải chú ý đến mức độ phát triển cá nhân của
trẻ [4].
Hàng loạt các nghiên cứu của các nhà giáo dục Nga đã nghiên cứu về phương
pháp tăng mật độ vận động trên giờ thể dục và khẳng định rằng, nội dung các bài tập

7


vận động, sự kết hợp hợp lý, độ phức tạp, thời gian thực hiện, tác động của cảm xúc...

đều có ảnh hưởng lớn đến mật độ vận động và sự tích cực của trẻ trên giờ học thể dục
[4].
Để giờ học thể dục đáp ứng được các yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục, giáo dưỡng
và bảo vệ sức khỏe cho trẻ, theo D.V.Xuxlaeva, cần phải đảm bảo sự thú vị, tạo cho
trẻ có những cảm xúc tích cực nhất định bằng cách đưa thêm những bài tập vận động
mới lạ và tăng dần độ phức tạp của các nhiệm vụ, yêu cầu trẻ phải suy nghĩ cách thực
hiện, thể hiện sự tích cực vận động, cảm xúc tích cực, mong muốn đạt được kết quả
tốt [4].
Hứng thú đối với việc thực hiện vận động của trẻ 5 - 6 tuổi tăng lên trong quá
trình tự thực hiện bài tập, nâng cao ý thức khắc phục khó khăn. Vì vậy, để tổ chức
thành công giờ học thể dục, giáo viên cần nắm vững đặc điểm của từng đứa trẻ và
trên cơ sở đó có phương pháp hướng dẫn phù hợp với từng cá nhân trẻ trong hoạt
động tập thể, có tính đến những biện pháp giảm tải những căng thẳng tâm lý, thể chất
của trẻ và kịp thời điều chỉnh chúng.
N. Aksenova khẳng định, các hoạt động hấp dẫn có thể làm tăng mật độ động
của giờ học. Trẻ 5 - 6 tuổi đã có sự quan tâm, hứng thú đối với các hoạt động vận
động, đặc biệt là của hoạt động vận động có yếu tố thi đua, thi đấu nhờ đó sự tích cực
vận động được tăng cường [4].
Trong đó, nhà tâm lý học đương đại Howard Gardner đã trình ra một lý thuyết
tâm lý học mới, đó là lý thuyết về nhiều dạng trí khơn mà tác giả gọi tắt là lý thuyết
MI2 (Multiple Intelligences). Cốt lõi của lý thuyết này là sự thừa nhận nhiều thành
phần trí khôn trong một hoặc những năng lực con người, những dạng trí khơn khác
nhau đó là trí khơn ngơn ngữ, trí khơn âm nhạc, trí khơn logic- tốn, trí khơn khơng
gian, trí khơn cơ thể-tri giác vận động và trí khôn cá nhân. Một con người phát huy
được một hoặc nhiều thành phần trí khơn thì có thể đạt tới nhiều thành tựu trong cuộc
sống. Trong đó, trí khơn cơ thể-vận động được thể hiện nổi bật qua khả năng kiểm
soát cơ thể và khả năng sử dụng các đồ vật một cách khéo léo [29].

8

Tác giả Thomas Armstrong cũng đã chỉ ra rằng, vấn đề cốt lõi của trí thơng
minh về khả năng vận động của cơ thể là khả năng điều khiển một cách thuần thục
các chuyển động cơ thể của con người (như các vận động viên, vũ công, diễn viên
kịch câm và diễn viên đóng phim) và năng lực sử dụng bàn tay để điều khiển các đồ
vật một cách khéo léo (các nhà điêu khắc, thợ mộc, thợ hàn và thợ may). Ngoài hai
năng lực được đặc biệt quan tâm và rèn luyện trên, các chuyên gia sức khỏe có ý kiến
rằng thực ra có một số kỹ năng nhất định trong năng lực thể chất, bao gồm cả sức
mạnh, khả năng chịu đựng, khả năng thích ứng, khả năng giữ bình tĩnh, sự khéo léo,
khả năng diễn tả, khả năng phối hợp động tác và cả phản xạ tốt [29].
Nhà giáo dục Maria Montessory quan niệm rằng: sự phát triển của trẻ không
chỉ dựa vào sự phát triển của tâm lý mà còn dựa vào vận động của cơ thể. Vận động
đem lại sức khỏe cho cơ thể, đem lại lòng dũng cảm và sự tự tin, cũng như những ảnh
hưởng không thể coi thường cho tâm lý. Thông qua vận động rèn luyện thân thể, cơ
bắp trẻ sẽ luôn khỏe mạnh, không bị suy nhược và trở nên cường tráng đầy sức sống.
Nhờ vận động, trẻ nhỏ có thể thực hiện ý chí của mình thơng qua sự kiềm chế và vận
dụng tự chủ cơ quan vận động. Vì thế người lớn cần có sự quan tâm đúng mực đến
vận động với quá trình phát triển của trẻ [4].
Những năm gần đây, trong lĩnh vực GDTC cho trẻ MN đã có số lượng đáng
kể các cơng trình nghiên cứu khoa học về chế độ sinh hoạt, hình thành kỹ năng vận
động cho trẻ MN, phát triển tố chất thể lực trong vận động, dạy trẻ các bài tập vận
động cơ bản và bài tập thể thao. Năm 1972, A.V. Kenhenman và Đ.V. Khúckhlaieva
đã viết cuốn sách “Lí luận Và phương pháp giáo dục thể chấtcho trẻ mầm non” [4].
Trong hướng dẫn về các trò chơi dân gian của trẻ em, UNICEF, cơ quan trẻ
em của Liên Hợp Quốc cho biết các trò chơi dựa trên thể thao là cơ hội để vui vẻ và
năng động nhưng cũng là "cách học các giá trị quan trọng và kỹ năng sống, bao gồm
tự tin, làm việc nhóm, giao tiếp, hịa nhập , kỷ luật, tôn trọng và chơi công bằng "
[29].
Năm 1995, tác giả Sierra, Judy và Kaminski, Robert ( Quyển sách “Trò chơi
truyền thống của trẻ em: trò chơi từ 137 quốc gia và nền văn hóa” của tác giả đã khái

9


quát lại 137 trò chơi dân gian của trẻ con trên các quốc gia. Các trò chơi này tập trung
vào: vận động, âm nhạc và trí tuệ cho trẻ con từ 4-14 tuổi. Đây chính là một tín hiệu
vui bởi lẽ TCDG đã được chú trọng trên khắp thế giới [18].
Quyển “Let's Play: Traditional Games of Childhood, p.5. Kids Can” (tạm dịch:
Hãy vui chơi: các trò chơi truyền thống của trẻ con (Gryski, Camilla, 1998) đã chỉ ra
vai trò quan trọng của trò chơi dân gian, trò chơi truyền thống của từng quốc gia đến
sự phát triển của trẻ em. Quyển sách đã tổng hợp lại một số trò chơi dân gian trên thế
giớ và đa phân đều là các trị chơi liên quan đến vận động [18].
Đó là sự đúc kết của nhiều cơng trình của các tác giả trên thế giới trong lĩnh
vực PTVĐ và TCDG cho trẻ MN nhằm phát triển vận động cho trẻ từng bước làm
nền tảng cho sự phát triển toàn diện.
1.1.2.

Ở Việt Nam
Giáo dục phát triển thể chất nói chung và phát triển vận động cho trẻ mâm non

nói riêng là một trong những lĩnh vực quan trọng và được nhiều nhà nghiên cứu tâm
lí, giáo dục tại Việt Nam quan tâm nghiên cứu.
Nghiên cứu về giáo dục thể chất, giáo dục phát triển vận động cho trẻ em nói
chung và trẻ em tại trường mầm non cùng các tài liệu hướng dẫn giáo viên mầm non
có thể tổ chức hoạt động giáo dục thể chất, phát triển vận động cho trẻ mầm non trong
suốt những năm vừa qua đã được thực hiện xuyên suốt qua các tác giả sau:
- Tác giả Đặng Thành Hưng và Nguyễn Hồng Thuận trong nghiên cứu về “Giáo
dục thể chất cho trẻ mầm non” đã tổng hợp gần như đầy đủ các khái niệm về giáo
dục thể chất, giáo dục vận động cho trẻ lứa tuổi mầm non. Quyển giáo trình được xây
dựng cơng phu nhằm cung cấp cho các giáo viên mầm non một cái nhìn tổng quan

nhất về công tác giáo dục thể chất, vộng động cho trẻ mẫu giáo trước tuổi học [10].
- Tác giả Đặng Hồng Phương trong tài liệu “Phương pháp hình thành kỹ năng,
kỹ xảo vận động cho trẻ mần non” đã phân chia hai loại kĩ năng vận động phát triển
trong lứa tuổi mầm non, đó là vận động thơ là sử dụng các cơ lớn và vận động tinh
đòi hỏi sử dụng các cơ nhỏ của bàn tay và các ngón tay. Việc đạt được sự thành thạo
trong các kĩ năng này là một trong những nhiệm vụ phát triển thể chất quan trọng của

10


trẻ lứa tuổi mầm non và nó thường xuất hiện trong những trò chơi của trẻ. Cùng với
sự lớn lên của trẻ kết hợp với sự giáo dục, rèn luyện, đứa trẻ dần dần phát triển thành
thục nhiều kĩ năng vận động tinh khéo, nhờ đó mà đến cuối tuổi mầm non trẻ đã có
những tiền đề giúp cho việc chuẩn bị thể lực đến trường phổ thông. [20]
- Tác giả Đặng Hồng Phương trong nghiên cứu “Phát triển tính tích cực vận
động cho trẻ mầm non” đã chỉ ra rằng phát triển tính tích cực vận ở trẻ là q trình
vận dụng các phương pháp tích cực nhằm phát huy khả năng vận động và đảm bảo
mật độ vận động của trẻ trong hoạt động giáo dục thể chất, đặc biệt là trong tiết học
thể dục [19].
- Luận án Tiến sĩ Tâm lý học của tác giả Nguyễn Thị Như Mai năm 2001 đã
thực hiện nghiên cứu Tâm vận động ở trẻ 5 - 6 tuổi. Sau khi tổng kết nhiều quan điểm,
tư tưởng, khái niệm khác nhau của các nhà tâm lý học trên thế giới, tác giả đã cho
rằng: Có 5 yếu tố cơ bản của tâm vận động trẻ em: Phát triển vận động thô, phát triển
vận động tinh, phát triển ngôn ngữ, phát triển giác quan, phát triển tư duy, nhận thức.
Trong đó thì yếu tố đọc - vẽ - viết hướng vào phương thức nhận thức, chuẩn bị về
mặt kĩ năng học tập cho trẻ vào trường phổ thông. Đọc - vẽ - viết có mối quan hệ chặt
chẽ với nhau và là nơi thể hiện mối quan hệ giữa tâm vận động và con người, giữa
tâm vận động và nhân cách [14].
- Tác giả Nguyễn Thị Bích Hồng năm 2013 qua luận văn thạc sỹ của mình đã trình
bày được vai trị của TCDG đối với sự phát triển kỹ năng hợp tác của trẻ 5-6 tuổi [9].

- Năm 2013, tác giả Nguyễn Thị Yến Linh cũng đưa ra các khái niệm cơ bản và
vận dụng thành công các biện pháp nâng cao tính tích cực vận động trong hoạt động
thể dục của trẻ M G 5 - 6 tuổi tại TP. HCM [13].
- Khi nghiên cứu khả năng tâm vận động của trẻ 3 - 4 tuổi, Phan Thị Thu đã đề
cập đến vận động tinh như là một nhân tố quan trọng của tâm vận động, ảnh hưởng
đến quá trình phát triển tâm lý của trẻ [25].
Để giúp trẻ thấy việc giáo dục thể chất, PTVĐ khơng gị bó và cứng nhắc,
khuôn mẫu, các nhà tâm lý giáo dục mầm non đã nghiên cứu sử dụng trò chơi như
một phương tiện để thể hiện mà cụ thể trong nghiên cứu này, tác giá sử dụng hệ thống

11


trò chơi dân gian quen thuộc, gần gũi với trẻ em Việt Nam. Các cơng trình nghiên
cứu tiêu biểu về trò chơi dân gian là:
-

Nghiên cứu về trò chơi và vai trò của trò chơi đối với sự phát triển của

học sinh nhỏ được một số nhà khoa học trong nước đề cập đến dưới góc độ nghiên
cứu tâm lí học và giáo dục học: PGS.TS Nguyễn Ánh Tuyết trong tác phẩm "Giáo
dục mầm non những vấn đề lý luận và thực tiễn" đã giới thiệu về khái niệm chơi, đồ
chơi và vai trò của đồ chơi, sự phân loại các trò chơi và tác dụng giáo dục của trò
chơi đối với sự phát triển toàn diện của trẻ lứa tuổi mẫu giáo [23, tr.41].
-

Tác giả Lê Anh Thơ trong cơng trình nghiên cứu khoa học "Nghiên

cứu sử dụng một số trò chơi vận động dân gian trong giáo dục thể chất cho trẻ mẫu
giáo 3 - 5 tuổi" đã đề cập đến vấn đề sử dụng TCDG như là phương tiện phát triển

vận động cho trẻ mẫu giáo trên cơ sở nghiên cứu, triển khai thực nghiệm một số
TCDG vận động phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo giai đoạn 3 - 5 tuổi [26].
-

Tác giả Hồng Cơng Dụng cũng dành nhiều thời gian nghiên cứu về trò

chơi dân gian. Báo cáo “Tổ chức trò chơi dân gian ở trường mầm non” đăng trên Tạp
chí Giáo dục Mầm non đã giúp cho người đọc có cái nhìn khái qt về các biện pháp,
hình thức tổ chức trị chơi dân gian cho trẻ ở trường mầm non [5, tr.31].
-

Mảng trò chơi dân gian cũng được quan tâm nhưng hầu như chỉ là sự

tổng hợp các trò chơi dân gian trong các quyển sách: 100 trò chơi dân gian Việt Nam;
Trò chơi dân gian Việt Nam; Trò chơi dân gian cho trẻ từ 3-6 tuổi...của Nhà xuất bản
Giáo dục. [7]
-

Tác giả Y Tâm-Tơ Đình Tuấn với bài viết “Trị chơi dân gian trong lễ

hội truyền thống của người Mơ Nông” đăng trên tạp chí Văn hóa Dân gian đã chỉ ra
các trò chơi dân gian dặc sắc của người Mơ Nông trong sự phát triển hiện nay. Bảo
tồn được nét văn hóa truyền thống chính là mục tiêu hướng đến của bài viết [12, tr.54].
-

Tác giả Nguyễn Thị Thanh Nguyệt với 2 bài viết “Vai trò của trò chơi

dân gian đối với sự phát triển trí tuệ cho trẻ mẫu giáo” [16] và “Biện pháp tổ chức
trò chơi dân gian nhằm hình thành tính sáng tạo cho trẻ mầm non” [17] đăng trên
Tạp chí Dạy Học số 10 năm 2014 và tháng 7 năm 2015 đã nêu bật được vai trò của

12