HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH BÀI THƠ, ĐOẠN THƠ

1. MỞ BÀI

HƯỚNG DẪN
PHÂN TÍCH ĐOẠN THƠ/BÀI
THƠ

CƠ
CƠ BẢN
BẢN
[TG
[CT] Khi nhắc đến__________là
chúng ta nhắc
]
đến_______________.
Hầu hết các tác phẩm
[Đặc
điểm] đều
của
ông
mang
phong
[PCST đậm
]]
cách_______.Tiêu biểu cho phong
cách sáng ĐỀ: Phân tích đoạn thơ sau, trình bày
tác
của
ông
phải
kể
đến

tác cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp vừa
[TP] + [HCST] +
phẩm________________.
Trong đó đoạn thơ hùng vĩ, dữ dội vừa thơ mộng trữ tình
[XX]
bức tranh thiên nhiên núi rừng Tây
trên được xem là đặc
nó của
[CT]sắc
Khinhất,
nhắc bởi
đến vì
Quang
Dũng là chúng ta nhắc đến một
Bắc
trong
số
những
nhà
thơ
trưởng
thành từ cuộc KCCP, ơng
giúp
người
đọc[LĐ]
cảm
nhận
được:
]
“Sơng

xa làm
rồi Tây
ơi!
cịn là một nghệ sĩ đa tài: vừa viết Mã
văn,
thơ,Tiến
soạn
“___________”
Nhớ
về rừng
vơi
nhạc, vẽ tranh. Hầu hết các tác
phẩm
của núi,
ông nhớ
đều chơi
mang
… giàu chất
đậm phong cách: phóng khống, lãng mạn,
chiều oai
linh
thác
gầm
nhạc và chất họa. Tiêu biểuChiều
cho phong
cách
sáng
tác
củathét,
Đêm

Hịchra
cọp
người.”
ơng phải kể đến tác phẩm
Tây đêm
Tiến.Mường
Tác phẩm
đờitrêu
năm
VÍ
Tiếnbài
– Quang
Dũng)
1948, vì nhớ về đơn vị cũ ơng(Tây
đã viết
thơ “Nhớ
Tây
DỤ
Tiến” sau này đổi thành “Tây Tiến” (Phù Lưu Chanh). In
trong tập “Mây đầu ơ”. Trong đó đoạn thơ trên được xem
là đặc sắc nhất, bởi vì nó giúp người đọc cảm nhận được:
“Vẻ đẹp vừa hùng vĩ, dữ dội, vừa thơ mộng, trữ tình của
bức tranh thiên nhiên Tây Bắc”


NÂNG
NÂNG
CAO
CAO

“Những trang sách suốt đời đi vẫn nhớ
Như đám mây ngũ sắc ngủ trên đầu…”
Có những tác phẩm ra đời để rồi lãng quên ngay sau đó. Nhưng lại có
những tác phẩm như dịng sơng đỏ nặng phù sa, in dấu ấn, chạm khắc trong
tâm khảm, để những tác phẩm ấy trở thành “những bài ca đi cùng năm
tháng” và để[CT
lại trong
tâm hồn
đọc
những
ấn tượng
bao giả
giờ quên
câu dẫn]
Haibạn
câu
thơ
mở đầu
đoạnkhông
thơ tác
đã gợi lên
[TG
[TP
dungkểcâu
thơ đó]
một trong số[Nội
đó phải
tới_________của________.
]
]Khi nhắc đến__________là

[Đặc
điểm]
[TG
Hai câu thơ mở
đầu
tác
giả
đã
gợi
lên cảm
chúng ta nhắc o
đến_______________.
Hầu
hếtđoạn
các tácthơ
phẩm
của
ơng
đều
mang
]
2. THÂN
BÀI cách_______.
[PCST
hứng
chủ
trùm cách
bài đó
nỗi
“nhớ”

đậm phong
Tiêuđạo
biểu bao
cho phong
sánglàtác
của
ông phải kể
]
[TG]+
o Hai câu thơ Trong
mở đầu
đoạn
giả
đãlàgợi
đến tác phẩm________________.
đó đoạn
thơthơ
trêntác
được
xem
đặc lên
sắc cảnh
BƯỚ
[HCST+XX]
sơng
nước
& đêm
liên “___________”
hoan gắn liền với những kỉ
nhất,

bởi
vì
nó giúp
người
đọc
nhận được:
[LĐcảm
C1

o
o
o
o

]
niệm khó phai
Hai câu thơ mở đầu đoạn thơ tác giả đã gợi lên nỗi
“nhớ” của tác giả về ngoại hình của người lính Tây
tiến
Bốn câu thơ mở đầu đoạn thơ chính là lời của người ở
lại trong khung cảnh chia tay đầy lưu luyến
Mười hai câu thơ mở đầu đoạn thơ chính là lời của
người ở lại liên tục nhắc nhớ người ra đi những kỷ
niệm gắn liền với chiến khu Việt Bắc
Mười câu thơ mở đầu đoạn thơ tác giả đã gợi lên bức
tranh thiên nhiên Việt Bắc đầy thơ mộng/ bức tranh
tứ bình đầy thơ mộng


BƯỚ

BƯỚ
C2
C3

- Địa danh xuất hiện đầu
bài thơ: Sông Mã
[CT] Phân tích: nghệ thuật  nội dung
- Điệp từ “nhớ”
o Tác giả đã sử dụng thủ pháp nghệ
thuật
- Từ láy “chơi vơi” + gieo
o Với biện pháp Hai
tu từcâu thơ mở đầu đoạn
vần thơ
“ơi”tác giả đã gợi lên
o Tác giả đã vận dụng linh hoạt nghệ
cảm hứng chủ đạo bao trùm bài thơ đó là nỗi
thuật
o Bên cạnh “nhớ”
đó, tác giả cịn sử dụng
“Sơng Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
nghệ thuật
o BằngVÍngịi bút dạt dào cảm
xúc
Nhớ
về____
rừng núi, nhớ chơi vơi”
VÍ
đã được
DỤ

DỤ gợi lên qua nghệ thuật

Với sự xuất hiện của địa danh “Sơng Mã” ở đầu bài
thơ đây chính là con sơng gắn liền với nơi đóng
qn của trung đồn, chứng kiến bao vui buồn,

[Dẫn
thơ]


vần “ơi” ở cuối câu thơ. [Vần “ơi” là âm mở, tạo
độ vang, khơng dứt], làm cho người
đọc có cảm tưởng như có một nỗi nhớ vơ hình, vơ
lượng, khơng thể đo đếm, đầy ám ảnh, luôn lơ
lửng trong tâm trí của đại đội trưởng Quang Dũng,
chỉ cần chạm nhẹ là bật ra thành tiếng gọi thiết
tha “Tây Tiến ơi!”


BƯỚ
C4

[Tóm lại] Tác phẩm______là bài
thơ xuất sắc nhất của_______.
Vì vậy, _______đã trở thành tác
phẩm
tiêu
biểu
cho
PCST______của tác giả. Nhà thơ

đã rất thành công khi kết hợp
3. KẾT
BÀIpháp nghệ
linh hoạt
các thủ
thuật như:_______nhằm làm nổi
bật chủ đề cũng như ý nghĩa
tư tưởng của tác phẩm. Với
ngơn ngữ giản dị, giàu cảm
xúc, giàu nhịp điệu

VÍ DỤ

[Tóm lại] Tác phẩm Tây Tiến là bài thơ
xuất sắc nhất của Quang Dũng. Vì vậy,
Tây Tiến đã trở thành tác phẩm tiêu
biểu cho PCST: phóng khống, lãng
mạn, giàu chất nhạc và chất họa của
tác giả. Nhà thơ đã rất thành công khi
kết hợp linh hoạt các thủ pháp nghệ
thuật như: điệp từ, điệp ngữ, tương
phản…. nhằm làm nổi bật chủ đề cũng
như ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm. Với
ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc, giàu
nhịp điệu


VÍ DỤ
Quả thật nhà văn/nhà
thơ____đã thực sự đem đến

cho người đọc một luồng gió
mới thơng qua tác phẩm văn
học_______. Đặc biệt là đoạn
thơ trên khiến chúng ta hoài
niệm về thời kỳ_____ được
xem là thời kỳ huy hoàng của
lịch sử, ở đó có nhà văn/ nhà
thơ______đã dệt nên những
áng thơ sống mãi trong lòng
người đọc

Đ
Ề:

Quả thật nhà thơ Quang
Dũng đã thực sự đem đến cho
người đọc một luồng gió mới
thơng qua tác phẩm văn học
“Tây Tiến”. Đặc biệt là đoạn
thơ trên khiến chúng ta hoài
niệm về thời kỳ KCCP oanh
liệt của dân tộc, được xem là
Rút bài học thực tiễn
thời kỳ huy hồng của lịch sử,
ở đó có nhà thơ Quang Dũng
Phân tích đoạn thơ sau, trình bày cảm
nhận của anh/chị về vẻ đẹp vừa hùng
vĩ, dữ dội vừa thơ mộng trữ tình của
HƯỚNG DẪN bức tranh thiên nhiên núi rừng Tây Bắc
LẬP DÀN Ý CHI TIẾT

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi
…
Chiều chiều oai linh thác gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.”
(Tây Tiến – Quang Dũng)


BƯỚ
C1

BƯỚ
C2

Lập dàn ý

Mở bài
Thân bài

Xác định luận điểm

nhiên
Bức tranh thiên
Tây Bắc
+ Hùng vĩ, dữ dội
Địa hình/hiểm trở
iệt
Thời tiết/khắc ngh
nh
+ Thơ mộng trữ tì

Hoa về
Mưa xa khơi


* Hai câu thơ mở đầu bài thơ
- Địa danh xuất hiện đầu bài thơ: Sông Mã
- Điệp từ “nhớ” + Từ láy “chơi vơi” + gieo vần “ơi”
* Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, dữ dội
- Địa hình – hiểm trở
+ Điệp từ “dốc”
+ Từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”
+ Điệp ngữ “ngàn thước” + tương phản “cao, xuống” + nhịp thơ
4/3
+ Đảo ngữ “heo hút” + Liệt kê địa danh “Sài Khao, Mường
Lát…”
+ Nhân hóa “thác gầm thét”, “cọp trêu người”:
- Thời tiết – khắc nghiệt
+ Từ tượng hình “sương lấp”, “đêm hơi”
+ Tình từ “mỏi”
* Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc thơ mộng, trữ tình
+ Nhân hóa “hoa về”
o Hoa rừng
o Tàn lửa


o Người lính Tây Tiến
* Kết luận: Như vậy, bằng ngịi bút tài hoa của mình nhà thơ đã
thành cơng vẽ lên bức tranh thiên nhiên Tây Bắc vừa hùng vĩ, dữ
dội, vừa thơ mộng, trữ tình
* Nghệ thuật

1.

Kết bài