Trình bày quan điểm chỉ đạo của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Liên hệ thực tiễn địa phương trong việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc?

Câu hỏi tiểu luận
Trình bày quan điểm chỉ đạo của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt
Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Liên hệ thực tiễn địa phương
trong việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc?

MỤC LỤC

Trang

5 Kết luận.................................................................................................................................. 15


Mở Đầu:
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, ba nguyên tắc của cuộc vận động văn hóa m ới:
Dân tộc, khoa học, đại chúng trong “Đề cương văn hóa Việt Nam” đã trở
thành ngọn cờ cổ vũ, động viên, tập hợp đơng đảo đội ngũ trí th ức, văn
nghệ sĩ, tạo thành sức mạnh tinh thần to lớn, góp phần vào thắng lợi của
cách mạng Việt Nam.
Dù đã nỗ lực và cố gắng nhưng do hạn chế về vốn kiến thức và nguồn tài liệu
nên nội dung của đề tài không thể tránh khỏi thiếu sót, rất mong nhận được ý
kiến đóng góp của người đọc và các thầy cơ để bài viết được hoàn thiện hơn ạ.

Em xin chân thành cảm ơn.

1

1 />
2


Văn hóa có vai trị đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của con ng ười

2

và xã hội lồi người. Văn hóa là nền tảng tinh th ần của xã h ội, đ ịnh h ướng
cho sự phát triển bền vững của xã hội. Văn hóa thấm sâu vào các lĩnh v ực
của đời sống xã hội và mọi hành vi của con người, điều ch ỉnh suy nghĩ và
hành vi của con người. Trong suốt chặng đường hơn 83 năm lãnh đ ạo nhân
dân tiến hành thắng lợi hai cuộc kháng chiến vĩ đại chống thực dân Pháp
và đế quốc Mỹ xâm lược, giải phóng dân tộc, th ống nh ất đất n ước, cũng
như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN hiện nay,
Đảng ta luôn nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trị của văn hóa và th ường
xun quan tâm lãnh đạo, phát huy sức mạnh văn hóa đối v ới s ự phát tri ển
bền vững của đất nước.
Ý thức sâu sắc về sức mạnh văn hóa đối với sự nghiệp giải phóng dân t ộc
thốt khỏi ách áp bức thống trị của thực dân Pháp xâm lược, ngay t ừ tháng
2 năm 1943, Đảng ta đã ban hành “Đề cương văn hóa Việt Nam". Đây là b ản
Cương lĩnh văn hoá đầu tiên của Đảng ta, đặt nền tảng lý luận cho s ự
nghiệp xây dựng nền văn hóa kháng chiến, kiến quốc trong cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và soi đường cho sự phát triển nền văn hóa
Việt Nam trong suốt hơn 70 năm qua.
2 />
3


Đảng ta xác định: "Văn hóa là một trong ba mặt trận: kinh tế, chính tr ị, văn
hóa", vì vậy, "phải hồn thành cách mạng văn hóa m ới hồn thành đ ược
công cuộc cải tạo xã hội" và "Đảng tiên phong ph ải lãnh đạo văn hóa tiên
phong"; đồng thời, đề ra ba nguyên tắc cuộc vận động văn hóa m ới: Dân
tộc, đại chúng, khoa học. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, ba nguyên t ắc c ủa
cuộc vận động văn hóa mới đã trở thành ngọn cờ cổ vũ, động viên, t ập h ợp

đông đảo đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ vào Hội Văn hố c ứu qu ốc và soi
đường cho các hoạt động của đội ngũ văn nghệ sĩ, trí th ức, tạo thành s ức
mạnh tinh thần to lớn, động viên, cổ vũ nhân dân ta tiến hành cuộc T ổng
khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thắng lợi, lập nên n ước Việt
Nam dân chủ cộng hòa và Chiến thắng lịch sử Điện 3Biên Phủ - lừng lẫy
năm châu, chấn động địa cầu.
Trong hơn 20 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đảng đã lãnh đ ạo đ ội
ngũ văn nghệ sĩ, trí thức quán triệt sâu sắc nguyên tắc tính dân tộc, tính
đại chúng, tính khoa học của Đề cương Văn hóa Việt Nam; kế th ừa, phát
huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc qua m ấy nghìn
năm dựng và giữ nước, đồng thời tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa của
nhân loại, sáng tạo ra những tác phẩm văn hóa nghệ thuật kiệt xuất, ph ục
vụ kịp thời cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. S ức mạnh n ội sinh
của văn hóa đã được phát huy mạnh mẽ, tiếp thêm s ức mạnh cho dân t ộc,
trở thành niềm cổ vũ, động viên to lớn đối với quân và dân hai mi ền Nam
- Bắc; nâng cao tinh thần yêu nước, thôi thúc mạnh mẽ phong trào thi đua
giữa tiền tuyến và hậu phương, quyết tâm thực hiện lời dạy của Ch ủ tịch
Hồ Chí Minh: “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, góp ph ần gi ải phóng
hồn tồn miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

3 />
4


Sau chiến thắng vĩ đại Mùa xuân năm 1975, cả n ước b ước vào xây d ựng
chủ nghĩa xã hội. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV của Đảng đã tiếp tục
khẳng định: Tiến hành đồng thời ba cuộc cách mạng, trong đó tập trung
tiến hành cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực t ư t ưởng, văn hóa
nhằm xây dựng nền văn hóa mới và con người mới xã hội ch ủ nghĩa phát
triển toàn diện và thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “ Muốn xây

dựng thành cơng chủ nghĩa xã hội, phải có những con người mới xã h ội chủ
nghĩa ”.
Trong thời kỳ đổi mới của đất nước, với tư duy đổi m ới toàn diện, Đ ảng đã
chủ trương đổi mới tư duy trên lĩnh vực văn hóa. Tháng 11 năm 1987, B ộ
Chính trị (Khóa VI) đã ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TW về lãnh đạo văn
hóa - văn nghệ trong cơ chế thị trường. Nghị quyết đã xác định những định
hướng lớn chỉ đạo việc đổi mới và nâng cao chất lượng phê bình văn h ọc nghệ thuật; công tác 4quản lý văn học - nghệ thuật và một số nhiệm vụ
văn hóa - văn nghệ.
Đặc biệt, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong th ời kỳ quá đ ộ lên ch ủ nghĩa
xã hội năm 1991 của Đảng xác định một trong sáu đặc trưng của xã h ội
chủ nghĩa mà nhân dân ta xây dựng là: Có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà
bản sắc văn hóa dân tộc. Tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh
vực tư tưởng, văn hóa làm cho thế giới quan Mác - Lênin và t ư t ưởng H ồ
Chí Minh giữ vị trí, vai trò chỉ đạo trong đời sống tinh thần xã hội. Đ ồng
thời, kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của các dân
tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng một xã h ội dân ch ủ, văn
minh vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người; ch ống t ư t ưởng, văn hóa
phản tiến bộ, trái với truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trái v ới ph ương
4 />
5


hướng đi lên chủ nghĩa xã hội.
Quán triệt nguyên tắc tính dân tộc, tính đại chúng, tính khoa h ọc, C ương
lĩnh đã chỉ rõ những định hướng về xây dựng nền văn hóa mới gồm: Tạo ra
đời sống tinh thần cao đẹp, phong phú, đa dạng, có nội dung nhân đ ạo, dân
chủ, tiến bộ. Phát huy vai trò văn học, nghệ thuật trong nuôi d ưỡng, nâng
cao tâm hồn Việt Nam; khẳng định và biểu dương những giá trị chân chính,
bồi dưỡng cái chân, thiện, mỹ theo quan điểm tiến bộ; đấu tranh phê phán
những cái phản văn hóa, lỗi thời, thấp kém; bảo đảm quy ền đ ược thông

tin, quyền tự do sáng tạo của công dân; phát triển các ph ương ti ện thông
tin đại chúng, thông tin đa dạng, nhiều chiều, kịp th ời, chân th ực và b ổ ích.
Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Đảng Trung ương (khóa VIII) tháng 7
năm 1998, đã ra Nghị quyết chuyên đề về: "Xây dựng nền văn hóa tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc", xác định những quan điểm cơ bản:
Một là, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là m ục tiêu, v ừa là
động 5lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Quan điểm ch ỉ rõ vai trị
to lớn của văn hóa trong tiến trình lịch sử dân tộc và tương lai đ ất n ước.
văn hóa khơng phải là kết quả thụ động, yếu tố đứng bên ngoài, bên cạnh
hoặc đi sau kinh tế, phụ thuộc hồn tồn vào trình độ phát tri ển kinh t ế
mà văn hóa vừa là mục tiêu, vừa động lực thúc đẩy kinh tế. “Văn hóa th ấm
sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã hội, vào từng người, t ừng gia
đình, từng tập thể và cộng đồng, từng địa bàn dân cư, vào mọi sinh ho ạt và
quan hệ con người, tạo ra trên đất nước ta đời sống tinh th ần cao đ ẹp".
Hai là, nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên ti ến, đ ậm đà
5 />
6


bản sắc dân tộc. Tiên tiến là yêu nước và tiến bộ, trong đó, c ốt lõi là lý
tưởng độc lập dân tộc và CNXH theo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng H ồ
Chí Minh, nhằm mục tiêu tất cả vì con người, vì hạnh phúc và s ự phát tri ển
phong phú, tự do, toàn diện của con người trong m ối quan h ệ hài hòa gi ữa
cá nhân và cộng đồng, giữa xã hội và tự nhiên. Bản sắc dân tộc bao gồm
những giá trị truyền thống tốt đẹp, bền vững, những tinh hoa của c ộng
đồng các dân tộc Việt Nam, được vun đắp qua lịch sử hàng ngàn năm đ ấu
tranh dựng nước và giữ nước. Đó là, lịng u nước n ồng nàn, ý chí t ự
cường dân tộc, tinh thần đồn kết, ý thức cộng đồng gắn kết cá nhân - gia
đình - Tổ quốc; lịng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình, đạo lý; c ần cù,
sáng tạo trong lao động, sự tinh tế trong ứng xử, tính giản dị trong cuộc

sống; dũng cảm, kiên cường, bất khuất trong đấu tranh ch ống giặc ngoại
xâm …
Ba là, nền văn hóa Việt Nam là nền văn hóa thống nhất mà đa dạng trong
cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Đây là tư tưởng tiến bộ và nhân văn, phù
hợp với thực tiễn của cộng đồng 54 dân tộc đang sinh sống ở Việt Nam và
xu thế chung của cộng đồng quốc tế đang hướng tới xây dựng m ột công
ước quốc tế về đa dạng văn hóa hiện nay.
Bốn là, xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của tồn dân do Đảng
lãnh đạo, trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng. Quan điểm xác
định trách 6nhiệm của mọi người dân Việt Nam đều tham gia sự nghiệp
xây dựng và phát triển văn hóa nước nhà; cơng nhân, nơng dân, trí th ức là
nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng th ời là nền tảng của s ự
nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đ ội ngũ
trí thức, văn nghệ sĩ gắn bó với nhân dân, giữ vai trò quan trọng, là l ực
lượng nòng cốt trong sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa.
6 />
7


Năm là, văn hóa là một mặt trận. Xây dựng và phát triển văn hóa là một s ự
nghiệp cách mạng lâu dài, địi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự kiên trì
thận trọng. Quan điểm chỉ rõ: Cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh v ực t ư
tưởng - văn hóa hiện nay đang diễn ra hết sức nóng bỏng, quy ết liệt, ph ức
tạp. Văn hóa là một lĩnh vực hết sức nhạy cảm và khác v ới các ho ạt đ ộng
kinh tế. Tuy không trực tiếp tạo ra của cải vật chất, nh ưng các hoạt động
văn hóa ln mang ý nghĩa chính trị - xã hội, có tác động sâu sắc đối v ới đ ời
sống tư tưởng, tình cảm, tâm lý, tập quán cộng đồng. Vì v ậy, c ần ph ải ti ến
hành một cách kiên trì, thận trọng, tránh nóng vội, chủ quan, duy ý chí;
phát huy tinh thần tự nguyện, tính tự quản và năng lực làm chủ của nhân
dân trong xây dựng và phát triển văn hóa; đẩy mạnh phong trào “Toàn dân

đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, làm cho văn hóa th ấm sâu vào toàn
bộ đời sống và hoạt động của xã hội, vào từng con người, từng gia đình,
từng tập thể và cộng đồng, cũng như mọi lĩnh vực sinh hoạt và quan hệ
con người trong xã hội.
Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương (khóa IX) đã tiến thêm m ột
bước về khẳng định vai trị của văn hóa: "Bảo đảm sự gắn kết gi ữa nhiệm
vụ phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng, ch ỉnh đốn Đảng là then ch ốt
với khơng ngừng nâng cao văn hóa - nền tảng tinh th ần của xã h ội; t ạo nên
sự phát triển đồng bộ của ba lĩnh vực trên chính là điều ki ện quy ết đ ịnh
bảo đảm cho sự phát triển toàn diện và bền vững của đất n ước".
7

Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng tiếp tục nhấn mạnh, phải

giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao chất l ượng n ền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; quan tâm chăm lo xây
dựng, hoàn thiện những phẩm giá nhân cách tốt đẹp của con ng ười Vi ệt
7 />
8


Nam.
Trong quá trình hội nhập và phát triển, để chủ động đấu tranh làm th ất
bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh v ực
tư tưởng, văn hóa và ngăn chặn "luồng văn hóa độc h ại" xâm nh ập vào
nước ta từ nhiều con đường khác nhau, Bộ Chính trị (khóa X) đã k ịp th ời
ban hành Nghị quyết số 23-NQ/TƯ “Về tiếp tục xây dựng và phát triển văn
học, nghệ thuật trong thời kỳ mới”, định hướng cho toàn Đảng, tồn dân và
tồn qn quyết tâm giữ gìn, bảo vệ "bản sắc văn hoá dân tộc” trong th ời
kỳ hội nhập quốc tế. Bộ Chính trị yêu cầu cấp ủy, chính quy ền, Mặt tr ận,

đồn thể các cấp và đội ngũ đảng viên, cán bộ tăng cường đ ấu tranh trên
lĩnh vực tư tưởng, văn hóa và chung tay góp s ức, kiên quy ết ngăn ng ừa,
phịng, chống sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa độc h ại, ảnh h ưởng
đến văn hóa truyền thống và đạo đức xã hội.
Kế thừa ba nguyên tắc cuộc vận động văn hóa mới của “Đề c ương Văn hóa
Việt Nam” và phát triển tư tưởng văn hóa của Đảng, Cương lĩnh xây d ựng
đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát tri ển
năm 2011) tiếp tục khẳng định: “Xây dựng nền văn hóa Vi ệt Nam tiên ti ến
đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển toàn diện, thống nhất trong đa d ạng,
thấm nhuần sâu sắc tinh thần nhân văn, dân chủ tiến bộ; làm cho văn hóa
gắn kết chặt chẽ và thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, trở thành nền
tảng tinh thần vững chắc, sức mạnh nội sinh quan trọng của sự phát tri ển.
Kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng
các dân tộc Việt Nam, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại, xây d ựng
một xã hội dân chủ, cơng bằng, văn minh, vì lợi ích chân chính và ph ẩm giá
con người, với trình độ tri thức, đạo đức, thể lực và th ẩm mỹ ngày càng
cao” .

9


8

Dưới sự lãnh đạo của Đảng trong hơn 25 năm đổi mới, lĩnh v ực văn hóa đã

đạt được nhiều thành tựu to lớn, quan trọng. Tư tưởng, đạo đ ức và l ối
sống của cán bộ, đảng viên và nhân dân đã có những chuyển biến tích c ực.
Nhiều giá trị mới về văn hóa, chuẩn mực đạo đức được khẳng đ ịnh và
nhân rộng trong xã hội. Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây d ựng đ ời sống
văn hóa" và Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm g ương đạo đ ức H ồ

Chí Minh", các phong trào thi đua yêu nước ngày càng được m ở rộng và
từng bước đi vào thực chất trong đời sống xã hội. Công cuộc bảo tồn và
phát huy các di sản văn hoá của dân tộc đã đạt đ ược nhi ều ti ến bộ. Nhi ều
di sản văn hoá vật thể, phi vật thể được bảo vệ và phát huy giá tr ị. cơng tác
xã hội hố đã thu hút được đông đảo các tổ ch ức và cá nhân tham gia b ảo
vệ và phát huy giá trị di sản văn hố, góp phần tích c ực gìn gi ữ b ản s ắc văn
hóa, phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp trong kho tàng di sản văn
hóa dân tộc, dần loại bỏ những sự lỗi thời, lạc hậu.
Tuy nhiên, do những tác động tiêu cực từ mặt trái của c ơ chế th ị tr ường và
hội nhập quốc tế, lĩnh vực văn hóa cũng đã bộc lộ nh ững hạn ch ế nh ất
định, tác động khơng nhỏ đến văn hóa truyền thống của dân tộc.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI chỉ rõ: “Văn hóa phát triển ch ưa tương
xứng với tăng trưởng kinh tế. Quản lý văn hóa, văn nghệ, báo chí, xu ất b ản
cịn thiếu chặt chẽ. Mơi trường văn hóa bị xâm hại, lai căng, thi ếu lành
mạnh, trái với thuần phong mỹ tục, các tệ nạn xã hội, tội ph ạm và s ự xâm
nhập của các sản phẩm và dịch vụ độc hại làm suy đồi đạo đ ức, nh ất là
trong thanh, thiếu niên, rất đáng lo ngại".
Đây là những nguy cơ tiềm ẩn làm xói mịn các giá trị văn hóa, đ ạo đ ức
truyền thống tốt đẹp của dân tộc, gây mất trật tự an ninh xã hội, c ản tr ở
8 />
10


sự phát triển bền vững của đất nước. Để xây dựng nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến đậm đà, 9đậm đà bản sắc dân tộc, làm cho văn hóa gắn kết chặt
chẽ và thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, trở thành nền tảng tinh th ần
vững chắc, sức mạnh nội sinh quan trọng của sự nghiệp đẩy mạnh cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đại hội đại biểu toàn quốc l ần th ứ XI
của Đảng đã xác định các chủ trương, biện pháp sau:
Một là, củng cố và tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong

phú, đa dạng. Đưa phong trào “Tồn dân đoàn kết xây d ựng đ ời s ống văn
hóa” đi vào chiều sâu, thiết thực hiệu quả; xây dựng nếp sống văn hóa
trong các gia đình, khu dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghi ệp, làm cho các
giá trị văn hóa thấm sâu vào mọi mặt đời sống. Tiếp tục đẩy mạnh việc
giáo dục, bồi dưỡng đạo đức, lối sống có văn hóa; xây dựng nếp sống văn
minh trong việc cưới, tang, lễ hội. Sớm có chiến lược quốc gia về xây d ựng
gia đình Việt Nam, góp phần giữ gìn và phát triển nh ững giá trị truy ền
thống của văn hóa, con người Việt Nam, ni dưỡng, giáo dục th ế hệ
trẻ. Xã hội hóa các hoạt động văn hóa, chú trọng nâng cao đời sống văn hóa
ở nơng thơn, vùng khó khăn, thu hẹp khoảng cách h ưởng th ụ văn hóa gi ữa
các vùng, các nhóm xã hội, giữa đơ thị và nơng thôn...
Hai là, phát triển sự nghiệp văn học, nghệ thuật; bảo tồn, phát huy giá tr ị
các di sản văn hóa truyền thống, cách mạng. Tiếp tục phát triển n ền văn
học nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, giàu ch ất nhân
văn, dân chủ, vươn lên hiện đại, phản ánh chân thật, sâu sắc đ ời sống, l ịch
sử dân tộc và công cuộc đổi mới đất nước. Khuyến khích tìm tịi, th ể
nghiệm những phương thức thể hiện và phong cách nghệ thuật mới, đáp
ứng nhu cầu tinh thần lành mạnh, đa dạng và bồi dưỡng lý tưởng, th ị hiếu
thẩm mỹ cho công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Bảo vệ sự trong sáng của
9 />
11


tiếng Việt, khắc phục yếu kém, nâng cao tính khoa học, sức thuy ết ph ục
của hoạt động lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật. Chăm lo đ ời s ống v ật
chất, tinh thần, tạo điều kiện để đội ngũ những người hoạt động văn hóa,
văn học, nghệ thuật sáng tạo nhiều tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng 10và
nghệ thuật...
Ba là, phát triển hệ thống thơng tin đại chúng. Chú trọng nâng cao tính tư
tưởng, phát huy mạnh mẽ chức năng thông tin, tổ ch ức và ph ản bi ện xã h ội

của các phương tiện thơng tin đại chúng vì lợi ích của nhân dân và đ ất
nước; khắc phục xu hướng thương mại hóa, xa rời tơn chỉ, mục đích trong
hoạt động báo chí, xuất bản. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng, xây d ựng đ ội
ngũ hoạt động báo chí, xuất bản vững vàng về chính trị, t ư t ưởng, nghi ệp
vụ và có năng lực đáp ứng tốt, yêu cầu của thời kỳ m ới. Phát tri ển và m ở
rộng việc sử dụng internet, đồng thời có biện pháp quản lý, hạn ch ế m ặt
tiêu cực,...
Bốn là, mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về văn hóa; đổi m ới,
tăng cường việc giới thiệu, truyền bá văn hóa, văn học, nghệ thuật, đ ất
nước con người Việt Nam với thế giới; mở rộng, nâng cao chất lượng, hiệu
quả hoạt động thông tin đối ngoại, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực văn hóa,
báo chí, xuất bản. Tiếp thu những kinh nghiệm tốt về phát triển văn hóa
của các nước; giới thiệu các tác phẩm văn học, nghệ thuật đặc sắc của
nước ngoài với công chúng Việt Nam.
Đậm đà bản sắc dân tộc làm nền tảng tinh th ần c ủa xã h ội, là đ ộng l ực,
sức mạnh nội sinh quan trọng của sự nghiệp đổi mới đất n ước, bảo v ệ T ổ
quốc trong bối cảnh tồn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế. Điều này đúng
với khẩu hiệu của chúng ta trong thời đại ngày nay: Hòa nh ập ch ứ không
10 />
12


hòa tan, chúng ta hội nhập với sự phát triển của thế giới nh ưng song song
với đó vẫn giữ được những nét truyền thống, nét đặt trưng của dân tộc.
Tuy nhiên giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc khơng có nghĩa là đóng c ửa, khép
kín, “nhốt” nền văn hóa dân tộc khỏi sự ảnh h ưởng c ủa bên ngồi mà nó
đồng nghĩa với việc giao lưu hợp tác văn hóa để tiếp nh ận nh ững giá tr ị
văn hóa của 11nhân loại tiến bộ làm cho nền văn hóa dân tộc giàu có h ơn,
hiện đại hơn, có sức sống mãnh liệt hơn, đề kháng trước nh ững y ếu t ố
phản văn hóa.

Chúng ta cần phải trang bị cho mình tình yêu n ước, t ự hào v ề dân t ộc, có
như vậy thì mới giữ được những nét đặc trưng của dân tộc mình. Bên cạnh
đó, những tri thức đúng đắn về văn hóa đất nước cũng là điều vơ cùng c ần
thiết. Phải hiểu đúng thì mới bảo vệ được nó, phải hi ểu đúng thì m ới
khơng làm nó mất đi, mai một dần theo thời gian.
Trước xu thế toàn cầu hóa của thế giới hiện nay, chúng ta khơng th ể phát
triển trong sự tách biệt với thế giới. Hội nhập kinh tế, giao lưu về văn hóa
giữa các nước đang diễn ra hết sức sôi động. Nhưng nếu khơng có m ột b ản
lĩnh vững vàng, một chiến lược phát triển đúng đắn thì việc giao l ưu đó sẽ
dẫn đến nguy cơ đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc. Để mở rộng giao l ưu,
hội nhập mà khơng đánh mất bản sắc của mình, chúng ta ph ải tr ở v ề v ới
Tư tưởng Hồ Chí Minh: Bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, ti ếp thu tinh hoa
văn hóa nhân loại, những phải lấy bản sắc văn hóa dân tộc làm n ền t ảng,
làm bản lĩnh. Nền tảng có vững chắc, bản lĩnh có v ững vàng m ới ti ếp thu
được tinh hoa văn hóa nhân loại một cách đúng đắn, m ới ch ủ đ ộng, t ự tin
hội nhập và làm giàu thêm, sáng lên đặc trưng văn hóa dân tộc.

11 />
13


Mỗi sinh viên phải tự mình phấn đấu, rèn luyện, tự trau dồi cho bản thân
những kỹ năng cần thiết, khơng ngừng nâng cao trình độ chun mơn,
nghiệp vụ, nỗ lực rèn luyện vì lợi ích chung của cộng đồng và vì chính s ự
phát triển của cá nhân. Quan trọng hơn, các bạn trẻ cần xây dựng bản lĩnh
văn hóa, sẵn sàng đấu tranh với những hoạt động, sản phẩm văn hóa
khơng lành mạnh.
Với trách nhiệm của mình, Hội Sinh viên Việt Nam cần tiếp tục đ ẩy m ạnh
việc giáo dục tư tưởng, đạo đức, tác phong sống trong sinh viên và coi đây
là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, cần thường xuyên thực hiện tốt. Đẩy

mạnh tổ chức các cuộc thi tìm hiểu liên quan lịch sử hào hùng, truy ền
thống văn hóa của đất nước, của quê hương. Hơn nữa, phải ch ủ động, sáng
tạo và linh hoạt trong tổ chức các 12hoạt động định hướng cho sinh viên
tiếp thu những mặt tích cực, tiên tiến của văn hóa hi ện đ ại; đ ồng th ời kh ơi
dậy tinh thần tự hào dân tộc, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân
tộc. Kiên quyết đấu tranh đối với những biểu hiện vô cảm; kh ơi d ậy tinh
thần tương thân, tương ái trong tuổi trẻ.
Hội Sinh viên Việt Nam các cấp cần trở thành mái nhà chung ấm áp đ ể sinh
viên đóng góp, cống hiến trong các phong trào Hội.
Hội Sinh viên cần tạo nhiều hơn nữa các sân ch ơi lành m ạnh đ ể đáp ứng
nhu cầu học tập, vui chơi và giải trí của hội viên, sinh viên. Khuy ến khích
và tạo mọi điều kiện để sinh viên đăng ký và tham gia nghiên c ứu, th ực
hiện các đề tài khoa học, trong đó chú trọng các đề tài liên quan b ảo v ệ, gìn
giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Những hội viên và quan trọng hơn là những cán bộ nòng cốt của H ội ph ải
là những người tiên phong đi đầu, làm gương trong công tác này, ch ủ đ ộng
xây dựng tác phong, lối sống đẹp, sống có ích... và đ ộng viên, khuy ến khích
các bạn trẻ hưởng ứng. Được như vậy, vai trò của Hội Sinh viên trong vi ệc

12 />
14


giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc sẽ nhanh chóng đ ược kh ẳng
định.
Dưới đây là một số biện pháp giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc:
Một là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục ý thức t ự giác c ủa ng ười
dân trong việc bảo tồn, phát huy di sản văn hóa gắn v ới qu ảng bá du l ịch.
Từ đó khơi dậy lòng tự hào của mỗi dân tộc đối với di sản văn hóa tốt đ ẹp
của cộng đồng mình bằng các hoạt động như: tiếp tục đẩy m ạnh cơng tác

tun truyền phong trào tồn dân đồn kết xây dựng đ ời s ống văn hóa ở
khu dân cư, nếp sống văn hoá mới ở các bản, làng, gia đình, dịng h ọ; xây
dựng hình ảnh đẹp, ấn tượng trong việc cưới, việc tang, lễ h ội, đ ẩy lùi h ủ
tục lạc hậu, các tệ nạn cờ bạc, ma túy, mại dâm, bạo lực, gây r ối tr ật t ự
công cộng; xây dựng các tổ, đội văn nghệ ở các xã, th ị trấn, các c ơ quan,
đơn vị, trường học, điểm dân cư tại các bản; th ường xuyên t ổ ch ức, giao
lưu văn hoá các dân tộc nhân các ngày lễ, hội.
Hai là, nâng cao năng lực lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quy ền; phát
huy sự chủ động, tích cực của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, tổ ch ức
chính trị xã 13hội và các tầng lớp nhân dân trong việc bảo tồn, phát huy bản
sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trên địa bàn huy ện.
Ba là, tiếp tục đẩy mạnh rà soát, thống kê tồn bộ các lo ại hình văn hóa,
như văn hóa vật thể như: kiến trúc nhà ở, dụng cụ lao động s ản xu ất, đ ồ
gia dụng, phương tiện vận chuyển, nhạc cụ,...); văn hóa phi v ật th ể nh ư:
truyện kể, văn thơ (truyền miệng, chữ viết…), địa chí, hương ước, ca dao,
tục ngữ, câu đố, lễ hội, phong tục, tín ngưỡng, ca múa nh ạc, dân ca, trị
chơi, ẩm thực, các nghề thủ cơng truyền thống, lịch sử của địa ph ương và
từng địa danh...
Bốn là, tập trung quy hoạch bảo tồn, phát huy di s ản văn hoá g ắn v ới xây
dựng hệ thống du lịch ở các địa phương một cách đồng bộ và khoa h ọc, đ ể
các hoạt động này nhanh chóng trở thành những sản phẩm du lịch đặc thù,
13 /> />
15


hấp dẫn, góp phần thay đổi bộ mặt nơng thơn, làng, bản, làm cho đ ời s ống
văn hoá ở địa phương ngày càng phong phú.
Năm là, huy động mọi nguồn lực xã hội hóa, c ộng đ ồng dân c ư, ngu ồn h ỗ
trợ để đầu tư bảo tồn bản sắc văn hóa, gắn với sản ph ẩm đặc tr ưng du
lịch, kêu gọi các cá nhân, tổ chức doanh nghiệp đầu tư hoạt đ ộng kinh

doanh các điểm thể thao, vui chơi giải trí trên địa bàn quận, huy ện.
Mỗi cá nhân đặc biệt là bản than mình phải tìm hiểu nh ững b ản s ắc văn
hóa vốn có của dân tộc, giữ gìn và phát huy những giá trị đó v ới bạn bè năm
châu. Bên cạnh đó, cần tham gia nhiều hơn những hoạt đ ộng đ ể tuyên
truyền, mang đến cho bản thân mình nguồn tri th ức về bản s ắc văn hóa
dân tộc. Cần phải đặt trách nhiệm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc lên
hàng đầu, tích cực trau dồi hiểu biết của mình về những giá trị văn hóa tốt
đẹp của nước nhà. Có như vậy, những bản sắc văn hóa dân t ộc m ới đ ược
giữ gìn và duy trì tốt đẹp. Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là trách nhi ệm
chung của tất cả những con người Việt Nam mang dòng máu đỏ da vàng
chúng ta. Chính vì thế, ta cần có ý th ức giữ gìn và phát huy nh ững truy ền
thống đó để nó ngày càng đẹp đẽ và phát triển rộng rãi h ơn.
14

14 /> />
16


Kết Luận
Qua nội dung trên, giữ gìn bản sắc văn hố dân tộc là đóng góp có ý nghĩa
đầu tiên cho đất nước mà mỗi thanh thiếu niên có th ể làm và hãy làm b ắt
đầu từ việc điều chỉnh, uốn nắn chính những hành vi, ý th ức của bản thân
mình. Có thể nói giữ gìn bản sắc văn hố khơng chỉ có ý nghĩa v ới cộng
đồng dân nhân loại mà còn rất ý nghĩa đối với mỗi con người vì nh ững giá
trị văn hóa được thể hiện trong nếp sống, nếp nghĩ hằng ngày của m ỗi con
người

17

Tài liệu tham khảo:
/> /> /> />
18


19