KIỂM TRA MIỆNG
* Hãy tóm tắt đoạn trích “Lão Hạc” trong tác phẩm cùng
tên của Nam Cao?
- Lão Hạc là người cô đơn, vợ mất, con bỏ đi đồn điền cao
su, lão nuôi, yêu quý con Vàng, kỷ niệm của con trai lão.
- Đói kém, bị ốm, phải tiêu vào tiền dành dụm cho con →
Lão Hạc phải bán con Vàng
- Nhờ ông giáo trông hộ vườn, giữ tiền ma chay cho mình
→ tự tử bằng bả chó.
Câu 2: Lão Hạc có tình cảm như thế
nào với con chó Vàng?
- Gọi con chó là cậu Vàng như một bà hiếm hoi gọi
con cái. Bắt rận, đem ra ao tắm
- Cho ăn cơm….cái bát như một nhà giàu
- Nhắm vài miếng lại gắp cho nó một miếng
- Chửi yêu, nói với nó như nói một đứa cháu “À khơng,
ơng khơng giết… ơng ni”
Tình u tha thiết với lồi vật.
Tuần 4-Tiết 14
Văn bản:
Lão Hạc (TT)
(Nam Cao)
• “ Việc thứ nhất :lão thì già, con đi vắng, vả lại
nó cũng cịn dại lắm, nếu khơng có người
trơng nom cho nó thì khó mà giữ được vườn
đất để làm ăn ở làng này; tôi là người nhiều
chữ nghĩa , nhiều lí luận, người ta kiêng nể,
vậy lão muốn nhờ tôi cho lão gửi ba sào vườn
của thằng con lão; lão viết văn tự nhượng cho
tôi để không cịn ai tơ tưởng dịm ngó đến; khi
nào con lão về thì nó sẽ nhận vườn làm,
nhưng văn tự cứ để tên tôi cũng được,để thế
để tôi trông coi cho nó…”
• “Việc thứ hai: lão già yếu lắm rồi, không biết
sống chết lúc nào, con khơng có nhà , lỡ chết
không biết ai đứng ra lo cho được; để phiền
hàng xóm thì chết khơng nhắm mắt; lão cịn
được hăm nhăm đồng bạc với năm đồng bạc
vừa bán chó là ba mươi đồng bạc, muốn gửi
tơi để lỡ có chết thì tơi đem ra ,nói với hàng
xóm giúp, gọi là của lão của lão có tí chút ,
cịn bao nhiêu đành nhờ hàng xóm cả…”
• Mảnh vườn là tài sản duy nhất mà lão có thể để
dành cho con, nó gắn liền với trách nhiệm của
người làm cha mà lão cảm thấy ít nhiều chưa
trọn vẹn
• Món tiền mà cả đời lão tích góp để lo cho ma
chay . Món tiền nhỏ nhoi đó là danh dự của
một con người giàu lòng tự trọng , khơng muốn
mình trở thành gánh nặng cho hàng xóm.
- Cách duy trì cuộc sống của
lão:
• “ Ln mấy hôm tôi thấy lão chỉ ăn khoai,
Rồi khoai cũng hết, bắt đầu từ đấy, lão
chế được món gì ăn món ấy. Hơm thì lão
ăn củ chuối , hơm thì lão ăn sung luộc,
hơm thì ăn rau má với thỉnh thoảng một
vài củ ráy, hay bữa trai bưa ốc.”
Lão đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi,
quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc. Lão tru
tréo , bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại
giật mạng một cái nảy lên. Hai người đàn ông
lực lưỡng phải ngồi đè lên người lão. Lão vật vã
đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết…
- Bộc lộ rõ số phận, nhân phẩm tính cách của lão
và cũng là của những người nông dân nghèo trước
CM thángTám: nghèo khổ, bế tắc, cùng đường, giàu
tình thương và lịng tự trọng. Qua đó, tố cáo mạnh
mẽ sự tàn ác bất nhân của chế độ phong kiến đẩy
người lương thiện đến cái chết.
- Giúp mọi người hiểu rõ lão , quý trọng và thương
tiếc lão hơn “ đói cho sạch, rách cho thơm”
• Ơng giáo là trí thức nghèo, sống ở nơng
thơn, giàu tình thương, lịng tự trọng thân
thiết, là người lão Hạc tâm sự để tìm
nguồn an ủi; giúp đỡ lão Hạc.
- “Tơi muốn ơm chồng lấy lão mà khóc”
- Giữ hộ lão Hạc mảnh vườn và ba mươi đồng bạc
- “Tôi giấu giếm vợ tôi, thỉnh thoảng giúp ngấm ngầm lão”
Đồng cảm, xót thương cho hồn cảnh Lão Hạc.
Ln tìm cách giúp đỡ, an ủi và quý trọng nhân cách
Lão Hạc.
- “ Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn…”.
-“ Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng
buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác”
Tại sao ơng giáo lại có những suy nghĩ trái ngược như thế?
Em hiểu những ý nghĩ đó của ông Giáo như thế nào?
* Suy nghĩ của ông Giáo về cuộc đời
- Khi nói chuyện với Binh Tư
“Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn”
+ Buồn vì: đói nghèo có thể đổi trắng thay đen, biến người lương
thiện như Lão Hạc trở thành kẻ trộm cắp như Binh Tư
+ Buồn vì: một con người như Lão Hạc đành phải biến chất vì khơng
cịn tìm đâu ra miếng ăn tối thiểu hàng ngày
- Khi chứng kiến Lão Hạc chết Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn”
+ Vì khơng có gì hủy hoại được nhân phẩm của người lương thiện
như Lão Hạc để ta có quyền hy vọng và tin tưởng ở con người.
“Hay vẫn đáng buồn theo một nghĩa khác”
+ Vì người tốt như Lão Hạc mà hồn tồn vơ vọng, phải tìm đến cái
chết như một sự giải thốt tự nguyện và bất đắc dĩ
- Khi nói chuyện với vợ:
“ Chao ơi! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta khơng cố tìm
mà hiểu họ…không bao giờ ta thương”
+ Đây là lời triết lý lẫn cảm xúc trữ tình xót xa.
+ Khẳng định một thái độ sống, một cách ứng xử mang tinh thần
nhân đạo : Cần phải quan sát, suy nghĩ, nhìn nhận con người sống
quanh mình bằng lịng đồng cảm, bằng đơi mắt của tình thương.
+ Nêu một phương pháp đúng đắn, sâu sắc khi đánh giá con người:
phải biết đặt mình vào cảnh ngộ cụ thể của người khác thì mới hiểu
và cảm thơng đúng.
Ơng Giáo là người hiểu đời, hiểu người, chan
chứa tình u thương và lịng nhân ái sâu sắc.
Người trọng nhân cách không mất niềm tin vào
những điều tốt đẹp của con người.
III.Tổng kết:
1. Nghệ thuật
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất
(người kể là nhân vật hiểu,
chứng kiến toàn bộ câu
chuyện và cảm thông với
Lão Hạc.)
- Tự sự kết hợp nghị luận
(diễn tả được chiều sâu
tâm lý nhân vật.)
- Xây dựng được nhân vật
có tính cá thể hóa cao
2. Nội dung:
- Phẩm giá của người nông
dân không thể bị hoen ố cho
dù phải sống trong cảnh khốn
cùng.
-Cảm thông, trân trọng, ngợi
ca vẻ đẹp tiềm ẩn của người
nông dân trong cảnh khốn
cùng vẫn giàu lòng tự trọng.
* Ghi nhớ: SGK/48
Luyện tập
1. Trong tác phẩm “Lão Hạc”, đâu là chi tiết nghệ
thuật quan trọng nhất:
a. Chi tiết lão Hạc bán chó
bb. Chi tiết lão Hạc xin bả chó
c. Chi tiết lão Hạc tự tử bằng bả chó
d. Tất cả đáp án trên đều đúng
2. Điều gì lớn nhất ở người nơng dân đã khiến NC bày tỏ
thái độ trân trọng sâu sắc, qua nhân vật lão Hạc?
a. Tình cảnh khốn cùng của họ
b. Lòng yêu thương đối với con cái và với cả con vật nuôi.
cc. Ý thức tự trọng và nhân cách cao đẹp
3. Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc viết về đề tài:
a. Người nông dân nghèo bị áp bức
b. Người trí thức nghèo sống mịn mỏi trong xã hội cũ.
cc. Cả hai đề tài trên.
Hướng dẫn học tập:
+Nắm vững nội dung bài học.
+Làm bài tập sau :Qua truyện Lão Hạc
( NC) và đoạn trích tức nước vỡ (NTT)bờ em
hiểu như thế nào về cuộc đời và tính cách người
nơng dân trong xã hội cũ.
- Đối với bài học ở tiết học sau:
Soạn bài cô bé bán diêm
+ Trả lời câu hỏi SGK
+ Kể các lần em bé quẹt diêm và nêu những
ước mơ của cô bé.