nhom 6

Nhóm
Vấn đề con người trong
triết học Mác - Lênin


Bản chất con người.
Quan niệm về con người trong triết học trước Mác.
1.1. Quan niệm về con người trong triết học phương Đông.
- Phật giáo: Con người là sự kết hợp danh và sắc, đời sống con người
trên trần thế là tạm bợ, cuộc sống vĩnh hằng ở “Niết bàn”.


• - Nho giáo: Giải thích con người trên cơ sở
đạo đức .
• + Khổng Tử:”Tính tương cận, tập tương
viễn”.
• + Mạnh Tử : “duy thiện”.
• + Tuân Tử: “Duy ác”.
• - Lão giáo: Con người sinh ra từ “Đạo”,
nên phải sống “vô vi”


1.2. Quan niệm về con người trong triết học phương Tây.

Trong triết học Hy Lạp cổ đại, con người là tiểu vũ trụ.
Triết học Tây âu trung cổ xem con người là sản phẩm của thượng đế.
Triết học Tây âu Phục hưng - cận đại đề cao vai trị trí tụê con người,
xem con người là thực thể có lý tính.
Triết học cổ điển Đức đề cao con người và vai trò hoạt động của con
người.

• + Hêghen : Con người là hiện thân của “ý
niệm tuyệt đối”, con người có khả năng
nhận thức giới tự nhiên.
• + Phoiơbắc: Con người là sản phẩm của
giới tự nhiên, là thực thể biết tư duy”.


• Triết học trước Mác xem xét con người

một cách trừu tượng, tuyệt đối hoá mặt
tinh thần hoặc thể xác con người, tuyệt
đối hố mặt sinh học mà khơng thấy mặt
xã hội của con người.


2. Quan niệm của triết học Mác
- Lênin về bản cht con ngi.
ã Phơ- bách hoà tan bản chất tôn giáo vào bản

chất con ngời. Nhng bản chất con ngời
không phải là một cái gì trừu tng cố hữu
của cá nhân riêng biệt. Trong tính hiện thực
của nó, bản chất con ngời là tổng hoà những
quan hệ xà hội (C.Mác và ph.Ăngghen: Toàn tập, Nxb. Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 1995, t.3, tr.11).


21. Con người là thực thể thống nhất giữa mặt sinh vật
và mặt xã hội.

Con người

Sinh

Vật

Xã
hội


ã Trong 2 mặt đó Mác coi trọng mặt xà hội trong
việc hình thành bản chất con ngời.


• 2.2. Trong tính hiện thực của nó bản chất
con người là tổng hồ những quan hệ xã
hội.
• Khơng có con người trừu tượng, thốt ly hồn
cảnh lịch sử-xã hội. Con người luôn xác định,
sống trong một điều kiện lịch sử cụ thể và con
người bị những điều kiện lịch sử xã hội đó chi
phối.


ã 1. Con ngời sống, hoạt động trong một xÃ
hội, một thời đại, trong những điều kiện lịch sử
nhất định, cùng với xà hội mình khai thác
thiên nhiên, sinh hoạt xà hội, phát triển ý thức.
Từ đó, con ngời mới hình thành và thực hiện

đợc bản chất thật sự của m×nh.


ã 2. Bản thân hoạt động sản xuất của con ngời
là hoạt động mang tính xà hội. Làm cho con
ngời khác con vật.
ã Bản chất con ngời đợc hình thành và biến
đổi cùng với quá trình biến đổi của xà hội
ã Phơ- bách coi bản chất con ngời là cái vốn
có, trừu tợng, tự nhiên, bất biến.


ã 3. Quan hệ giữa mặt tự nhiên và mặt xà hội của
con ngời
ã Có quan điểm cho rằng Mác đà phủ nhận mặt
tự nhiên của con ngời, phủ nhận cái sinh vật
trong yếu tố cấu thành bản chất con ngưêi?


ã 4. Thông qua hoạt động thực tiễn, con ngời
làm biÕn ®ỉi ®êi sèng x· héi ®ång thêi cịng
biÕn ®ỉi chính bản thân mình. Con ngời trong
tính hiện thực của nã.


ã 5. Bản thân quan hệ sản xuất là quan hệ xà hội
của con ngời trong sản xuất cũng hình thành
và biến đổi với sự biến đổi quan hệ giữa con
ngời với tự nhiên. Điều đó có nghĩa là các
quan hệ xà hội quy định bản chất con ng ời

không tách rời, cô lập với quan hệ giữa con
ngời với tù nhiªn.


ã 6. Phải xem xét các quan hệ xà hội cấu thành

bản chất con ngời trong sự liên hệ "tổng hoà"
của chúng.
ã Sự thống nhất cái chung toàn nhân loại với cái
đặc thù giai cấp, dân tộc trong cái riêng của
mỗi cá nhân con ngời.


2.3. Con người là chủ thể và là sản phẩm của lịch sử.

Con người

hội
Tự

Nhiên

Xã


ã 2. Quan điểm triết học Mác - Lênin về giải
phóng con ngời
ã
a. Vị trí vấn đề con ngời trong triết học
Mác - Lênin

ã
Triết học mác-xít mang tính nhân văn thể
hiện toàn bộ suy nghĩ và tình cảm của Mác
trong cuộc đấu tranh cho hạnh phúc của nhân
dân, cho sự giải phóng của cả nhân loại và của
mỗi con ngời.


ã Theo Mác, nhiệm vụ chính của triết học, là góp
phần thực hiện sự nghiệp giải phóng con ng i.
khắc phục tình trạng tha hoá . Triết học Mác
không chỉ giải thích thế giới mà còn cải tạo thế
giới.


ã "Tiền đề đầu tiên của toàn bộ lịch sử nhân loại
thì dĩ nhiên là sự tồn tại của những cá nhân con
ngời sống"