Tải Top 6 bài phân tích bài ca dao Thân em như tấm lụa đào phất phơ giữa chợ biết vào tay ai siêu hay - HoaTieu.vn

1. Dàn ý Thân em như tấm lụa đào, phất phơ giữa chợ biết
vào tay ai
I. Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận
II. Thân bài
1. Mơ típ “thân em”.
- Là mơ típ quen thuộc được sử dụng để nói về tiếng khóc than của người phụ nữ khơng được
làm chủ số phận của cuộc đời mình
- “Thân em” thường được so sánh với hai đối tượng:
+ Những vật nhỏ nhoi, tầm thường không đáng được quan tâm: "Thân em như giếng giữa
đàng", "thân em như quả cau khô", "thân em như trái bần trôi",...
+ Những thứ tốt đẹp nhưng không được coi trọng: "Thân em như tấm lụa đào", "thân em như
cánh hoa hồng", "thân em như đóa hoa rơi",...
=> Cách so sánh gợi lên thân phận nhỏ bé, bất hạnh của người phụ nữ.
=> Hai tiếng “thân em” thốt lên gợi cảm giác mềm mỏng, yếu đuối, rụt rè, khiêm nhường.
Người phụ nữ tự than cho số phận mình
2. Người phụ nữ tự ý thức về vẻ đẹp của mình
- Hình ảnh so sánh “tấm lụa đào”
+ Nghĩa đen: "Tấm lụa đào" là một mảnh vải đẹp, mềm mại, có giá trị. Tấm lụa đào là món
đồ trang sức trang trí cho con người hoặc đồ vật.
+ Nghĩa bóng: "Tấm lụa đào" gợi liên tưởng đến vẻ đẹp của người phụ nữ, mềm mại nuột nà.
Trong cuộc sống, người phụ nữ cũng âm thầm, lặng lẽ chịu đựng nhiều bất cơng.
=> Đây là hình ảnh so sánh rất đẹp, rất thanh cao.
- So sánh với bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương để thấy sự đồng cảm của đời sau
“Thân em vừa trắng lại vừa tròn”
=> Người phụ nữ tự ý thức được vẻ đẹp hình thức và nội tâm của mình
- Từ láy “phất phơ”:
+ Miêu tả trạng thái của tấm lụa đào khi đứng trong gió
+ Nói đến sự vơ định, nổi trơi, không tự làm chủ được số phận của người phụ nữ.
- Hình ảnh “chợ”
+ Nơi để trao đổi, giao lưu buôn bán, rất phức tạp.

+ Sự hiện diện của một xã hội phức tạp với đủ các loại người.
- Câu hỏi tu từ “biết vào tay ai”: Thể hiện sự chua xót, bất lực, vơ vọng của người phụ nữ
trước số phận.
=> Người phụ nữ nhỏ bé, bất hạnh không được làm chủ cuộc đời mình, ngay cả giá trị, phẩm
hạnh cũng phụ thuộc vào người khác.
3. Nghệ thuật
- Sử dụng các hình ảnh so sánh, ẩn dụ gợi liên tưởng độc đáo.
- Sử dụng các từ láy, câu hỏi tu từ


- Giọng điệu xót thương, ngợi ca.
4. Ý nghĩa của bài ca dao
- Thể hiện sự trân trọng vẻ đẹp của người phụ nữ
- Nói nên niềm cảm thơng, chia sẻ với số phận bấp bênh của người phụ nữ.
- Tố cáo xã hội phong kiến tàn bạo chà đạp lên quyền sống và hạnh phúc của người phụ nữ
III. Kết bài
- Khái quát lại vấn đề

2. Phân tích bài ca dao Thân em như tấm lụa đào - mẫu 1
Việt Nam ngày trước với chế độ phong kiến cổ hủ, “trọng nam khinh nữ” trở thành định kiến
khó có thể lay chuyển nổi. Chính vì thế mà số phận người phụ nữ trong xã hội ấy rất đau khổ
và bi thương. Thân phận người phụ nữ đã đi vào văn học dân gian xưa qua những bài ca dao
quen thuộc trong đó có bài cao dao với bao lời than thân tủi nhục:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
Ca dao xưa là hình thức sinh hoạt văn hóa mang tính tập thể rất phổ biến, phản ánh đời sống
vật chất và tinh thần của con người trong xã hội phong kiến với nhiều lễ giáo. Chính những
phong tục cổ hủ và lễ giáo phong kiến ấy đã đè ép biết bao nhiều số phận người phụ nữ,
khiến họ bất hạnh, bị dồn vào đường cùng., Bài ca dao trên mở đầu với mô tuýp “thân em”
quen thuộc. Nghe hai từ “thân em” thật đỗi dịu dàng khiến ta liên tưởng đến người con gái

nhỏ bé, yếu ớt. “Em” chứ không phải “tôi” , “cô”, xưng “em” ta cảm nhận được sự nhún
nhường yếu đuối của người phụ nữ. Lời than thân nghe mà chan chứa nước mắt nhẹ bẫng
trong không gian mà nặng trĩu trong lòng người. Với biện pháp so sánh “thân em” với “tấm
lụa đào”, câu ca dao đã ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ. Tấm lụa đào là một mảnh vải lụa
mỏng manh, mềm mại nhẹ nhàng dùng để may những chiếc áo, như chính người phụ nữ thời
xưa . Họ mang vẻ đẹp tâm hồn cao quý nhưng chỉ là cái bóng lặng lẽ, thậm chí là vơ hình, cứ
vậy mà sống với đầy rẫy những bất cơng bởi nền tảng phong kiến cố hữu. Tấm lụa đào tuy
đẹp đẽ là thế nhưng cuối cùng chúng chỉ là những thứ được bày bán ở chợ đông người:
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
Không gian ở đây là nơi chợ đông đúc, xô bồ với đủ thể loại người kẻ mua, người bán với các
loại mặt hàng khác nhau đa dạng phong phú thì đâu đó “tấm lụa đào” đẹp đẽ mỏng manh
đang bay “phất phới”. Một từ láy diễn tả hết thảy hoàn cảnh người phụ nữ đang phải đối mặt.
Họ trở thành đồ trang trí được bày bán giữa chợ, làm thứ để người ta tùy ý nâng lên đặt
xuống, hay tuy ý bay trong gió sương. Liệu có ai giữa nơi đơng kịt ấy nhận ra giá trị của tấm
lụa đào, hay nó cứ mãi phất phơ trước gió, mất định hướng mặc cho đẩy đưa giữa giơng gió
“hoa trơi mang mác biết là về đâu” .Những người phụ nữ yếu mềm ấy làm sao đủ sức, chủ
động đối mặt với khó khăn,cũng khơng định hướng nổi cho cuộc đời mình rồi sẽ ra sao. Câu
hỏi tu từ vang lên không chỉ để hỏi mà đó là tiếng kêu , tiếng than da diết đầy bi ai. Chẳng thế
đoán định nổi tương lai họ sẽ gặp một càng Kim Trọng thư sinh phong nhã hay gặp kẻ như
Mã Giám Sinh lừa lọc gian xảo, một Trương Sinh ích kỉ hẹp hịi. Cứ hồi nghi tương lai
khiến người phụ nữ ngày ngày sống trong hy vọng rồi lại lo lắng canh cánh một nỗi sợ trong
lòng. Họ hoàn toàn thụ động, trở thành những “kẻ yếu” trong xã hội cũ như Thúy Kiều trong
Đoạn trường tân thanh vậy. Khơng cịn khả năng chống lại hay phản kháng, phó mặc số phận
cho đời rồi chìm mình vào những nỗi khổ đau bất hạnh khơng lối thốt. Câu hỏi như tiếng
vọng bi ai, vang mãi đến thời đại sau này, khiến ta thương cảm xót xa trước sự cam chịu của


người phụ nữ, những giọt nước mắt chảy vào trong đúc kết lại thành bài ca dao lưu giữ muôn
đời.
Như vậy, bài ca dao là một thời than, một câu hỏi dài vang lên những bi thương của người

phụ nữ trong xã hội cũ. Qua đó ta nhận ra giá trị ,vẻ đẹp tâm hồn của họ, đồng cảm và xót
thương cho “thân em” đồng thơi ngợi ca phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam thời
xưa.

3. Phân tích bài ca dao Thân em như tấm lụa đào lớp mẫu 2
Trong kho tàng ca dao của Việt Nam có rất nhiều bài ca dao phản ánh một cách chân thực đời
sống tâm hồn của con người. Mỗi một bài ca dao đề cập đến một nội dung riêng của đời sống
mà trong đó nội dung than thân khiến người đọc cảm thấy xúc động và xót xa hơn cả. Người
phụ nữ sống trong xã hội cũ đã phải chịu q nhiều thiệt thịi và họ chỉ có một cách duy nhất
để thương cho chính mình đó là gửi tâm tư vào trong những bài ca dao như:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
Có rất nhiều bài ca dao bắt đầu bằng hai chữ thân em như vậy chẳng hạn “Thân em như hạt
mưa sa”, “Thân em như giếng nước giữa đàng”, “Thân em như lá đài bi”,… Tất cả đều nằm
trong nhóm ca dao than thân và ta thấy ở mỗi một bài ca dao người phụ nữ lại bị đẩy vào
những hoàn cảnh khác nhau. Họ chủ yếu bị phụ thuộc, sống nhưng khơng có tiếng nói, khơng
được coi trọng. Mặc dù cũng bắt đầu bằng hai chữ thân em nhưng bài ca dao Thân em như
tấm lụa đào vẫn mang những nét riêng biệt. Ở đây người phụ nữ đã ví thân mình như tấm lụa
đào. Rõ ràng sự so sánh này so với những sự so sánh khác như tơi lấy ví dụ ở trên có sự khác
biệt hồn tồn. Khi ví thân mình như tấm lụa đào, người phụ nữ đã nhận thức được vẻ đẹp
của bản thân mình. Đó là vẻ đẹp mềm mại, nổi bật và đầy sức sống. Có thể nói người phụ nữ
trong bài ca dao đang ở thời kì thanh xuân đầy rực rỡ. Đây cũng là giai đoạn đẹp nhất của
người phụ nữ. Đáng lẽ ở giai đoạn này người phụ nữ phải được hưởng hạnh phúc nhiều nhất
nhưng câu ca dao sau lại dập tắt mọi hi vọng.
Tấm lụa đào vừa đẹp đẽ lại vừa giá trị nhưng nó khơng được nằm ở vị trí trang trọng mà lại
phất phơ giữa chợ. Chợ là nơi đông đúc người qua kẻ lại, là nơi mà mọi thứ đều có thể mua
được bằng tiền. Như vậy tấm lụa đào cũng chỉ như một món hàng hóa mà bất cứ ai cũng đều
có thể sở hữu. Tấm lụa đào khơng có quyền tự quyết, khơng biết rồi đây mình sẽ rơi vào tay
ai. Rơi vào tay người biết trân trọng thì cuộc sống bớt tủi hờn cịn rơi vào tay người khơng
biết trân trọng thì coi như cuộc sống khơng cịn những niềm vui.

Bài ca dao đã bộc lộ rõ sự lo lắng của người phụ nữ về số phận của mình. Dù có đẹp đến
mấy, có giá trị đến mấy thì cũng cịn phụ thuộc vào tay người sở hữu. Cách ngắt nhịp 2/2/2
khiến cho bài ca dao nghe nhẹ nhàng nhưng lại vơ cùng thấm thía và bộc lộ được tâm trạng
của nhân vật trữ tình.
Thơng qua bài ca dao chúng ta thấy được vẻ đẹp của người phụ nữ trong xã hội cũ. Họ đã
nhận thức được giá trị của bản thân mình, chỉ tiếc là xã hội chưa cơng nhận họ nên họ vẫn
chưa có cái quyền mưu cầu hạnh phúc, chưa có quyền tự quyết. Qua đây chúng ta hiểu và
càng trân trọng hơn những người phụ nữ ấy.

4. Phân tích Thân em như tấm lụa đào phất phơ giữa chợ
biết vào tay ai - mẫu 3


Ca dao dân ca là tấm gương phản ánh đời sống tâm hồn, tư tưởng, tình cảm của nhân dân lao
động. Ca dao đề cập đến nhiều khía cạnh khác nhau trong cuộc sống, một trong những khía
cạnh đó chính là lời than thân ai ốn, xót xa của những người phụ nữ trong xã hội cũ. Một
trong những bài ca dao tiêu biểu thể hiện lời than thân ấy chính là bài:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.
Cuộc đời của người phụ nữ xưa phải chịu vô vàn tủi cực, đắng cay bất hạnh, nó đã được phản
ánh trong rất nhiều bài ca dao khác nhau như:
Chàng ơi phụ thiếp làm chi
Thiếp như cơm nguội đỡ khi đói lịng
Hay:
Thân em như lá đài bi,
Ngày thì dãi nắng, đêm thì dầm sương
Ngày ngày hai bữa cơm đèn
Lấy gì mà phấn răng đen hỡi chàng.
Bài ca dao cũng nói về thân phận, số phận bất hạnh của người phụ nữ, song ở bài ca dao này
vẫn có những điểm riêng biệt. Đây là một trong số ít bài ca dao mà người phụ nữ ý thức sâu

sắc về vẻ đẹp của bản thân: “Tấm lụa đào”. Tấm lụa mang vẻ đẹp mềm mại, óng ả, nổi bật về
màu sắc. Không chỉ vậy tấm lụa đào còn tượng trưng cho tuổi trẻ, tuổi thanh xuân đẹp đẽ,
giàu sức sống, đây là giai đoạn đẹp nhất với mỗi người con gái. Và nhân vật trữ tình – người
con gái cũng ý thức rất rõ về vẻ đẹp của bản thân.
Nếu trong câu thơ thứ nhất lời thơ vui vẻ, khẳng định bản thân bao nhiêu thì câu thơ thứ hai
lại ngậm ngùi, chua xót bấy nhiêu: “Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”. “Tấm lụa đào” vừa
đẹp về hình thức, vừa giàu giá trị nhưng lại “phất phơ giữa chợ” – nơi kẻ qua người lại bn
bán trao đổi hàng hóa, vật dụng. Ở nơi đó mọi vật đều có thể mua bán bằng tiền. Bởi vậy
“tấm lụa đạo” đã trở thành một món hàng hóa, có thể mua bán và trở thành vật sở hữu của bất
cứ đối tượng nào. Tấm lụa không được lựa chọn, khơng được tự quyết định số phận của
mình. Hình ảnh ẩn dụ kết hợp với câu hỏi tu từ “biết vào tay ai” chứa đựng biết bao lo lắng
về thân phận phụ thuộc, mong manh của người phụ nữ xưa. Đó cũng là lời than, ai ốn của
biết bao người phụ nữ:
Thân em như giếng giữa đàng
Người thanh rửa mặt, người phàm rửa chân.
Nghệ thuật của bài cũng là một nét đặc sắc không thể không kể đến. Trước hết sử dụng motip
quen thuộc “thân em”. Motip này thường kết hợp với các sự vật, hiện tượng giản dị, gần gũi
với con người: “tấm lụa” “miếng cau” “hạt mưa sa” “củ ấu gai”,… kết hợp với biện pháp so
sánh, cho thấy rõ nét vẻ đẹp, cũng như số phận bất hạnh của người phụ nữ. Ngôn ngữ bài ca
dao có sự chọn lọc kĩ lưỡng, giàu giá trị biểu cảm nhưng lại vô cùng giản dị, gần gũi với lời
ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân. Bài ca dao ngắn, chỉ có hai câu, sử dụng thể thơ lục bát
với nhịp chẵn 2/2/2 dịu dàng, êm ái với cách gieo vần chân đã diễn tả một cách chính xác tâm
trạng của nhân vật trữ tình. Tất cả những yếu tố nghệ thuật đó, kết hợp hài hịa với nhau tạo
nên sự thành công cho tác phẩm.
Bằng thứ ngôn ngữ giản dị, giàu giá trị biểu cảm bài ca dao đã cho thấy vẻ đẹp và thân phận
của người phụ nữ trong xã hội cũ. Họ mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp nhưng lại
chịu nhiều bất công, không được quyền quyết định cuộc đời, lựa chọn hạnh phúc cho bản


thân. Bài ca dao giúp ta thấu hiểu sâu sắc hơn nỗi khổ của cuộc đời người phụ nữ xưa, và trân

trọng cuộc sống bình đẳng hiện nay.

5. Phân tích Thân em như tấm lụa đào phất phơ giữa chợ
biết vào tay ai - mẫu 4
Chế độ phong kiến hà khắc, tư tưởng trọng nam khinh nữ đã từng bước dồn ép người phụ nữ
vào con đường khơng lối thốt, họ phải sống trong sự áp đặt, bị vùi dập bị coi thường, nhưng
không thể phản kháng bởi họ không có cái quyền đó. Trong khi người ta đề cao vai trị của
người đàn ơng bao nhiêu thì người phụ nữ lại càng trở nên rẻ rúng bấy nhiêu. Đã có biết bao
người phụ nữ phải đau khổ, ngậm đắng nuốt cay, khơng khỏi than vãn cho cuộc đời mình,
xưa có nàng Kiều bạc mệnh, có bà chúa thơ Nơm Hồ Xuân Hương, dù tài sắc vẹn toàn nhưng
đời cũng lắm truân chuyên. Để rồi nhiều cay đắng tủi nhục quá, người phụ nữ đã có những
câu hát, câu ca dao than thân ví von thật sâu sắc, cũng thật bi ai.
“Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.”
Từ “em” là chỉ người phụ nữ thời xưa, họ tự ví mình như “tấm lụa đào”, ở đây có đến tận hai
nghĩa. Thứ nhất là phiếm chỉ vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam khi xưa, đã là lụa, lại còn là
lụa đào, một màu đỏ hồng phơn phớt tựa như đôi má đào của người con gái cịn son trẻ. Vẻ
đẹp ấy khơng chỉ là sự mềm mại, uyển chuyển, kinh diễm mà còn là những nét đẹp từ sâu
trong tâm hồn người phụ nữ, là lòng thủy chung son sắt, đức hy sinh cao cả, cơng dung ngơn
hạnh, tam tịng tứ đức thời phong kiến ấy phụ nữ nào mà khơng có đủ. Một nghĩa khác, “tấm
lụa đào” ấy tuy đẹp nhưng lại vô cùng mỏng manh, yếu đuối, dễ bị tổn thương, khiến ta dễ
liên tưởng đến số phận long đong, nhẹ tựa lơng hồng của người phụ nữ. Đó là một thân phận
mà tiếng nói khơng có giá trị, thân phận khơng có giá trị, bị người ta xem nhẹ, nhiều lúc
những tưởng chẳng khác gì một món đồ đẹp mà nhẹ bẫng, bỏ chút tiền đã có được. Thân
phận “tấm lụa đào” là như vậy.
Câu “Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai” càng nói lên nỗi đau đớn, xót xa cho thân phận của
người phụ nữ. Tại sao nhẹ nhàng đẹp đẽ, bay bổng đến thế mà lại chẳng thể quyết định số
phận của mình. “Phất phơ giữa chợ”, người phụ nữ tự ví mình khơng khác gì món hàng đem
đặt giữa chợ cho người đời chọn lựa, nâng lên đặt xuống, kì kèo mặc cả, chẳng may nếu
khơng “bán” được thì lại chịu số phận bị bỏ đi hay sao. Mấy chữ “biết vào tay ai”, càng làm

người ta hiểu được cái số lênh đênh của kiếp hồng nhan xưa, sống mà không được lựa chọn
hạnh phúc cho riêng mình. Đến cả người vốn tài sắc và bản lĩnh như nữ sĩ Hồ Xuân Hương
cũng chẳng thoát khỏi kiếp đong đưa. Bà bất hạnh có hai đời chồng, rồi cả hai lần đều chịu
kiếp làm lẽ, đêm ngày sống trong cay đắng, thiếu thốn tình cảm, phải thốt lên rằng “chém cha
cái kiếp chồng chung”, thì hẳn bà đã phải căm giận đến mức độ nào. Không chỉ riêng mình
Hồ Xn Hương mà có lẽ cả vạn kiếp phụ nữ thời ấy đều có chung một nỗi đớn đau, hờn tủi
như vậy. Khi mà chế độ phong kiến, lệnh cha mẹ là lệnh trời, cha mẹ đặt đâu con phải ngồi
đó, khơng có quyền phản kháng lựa chọn, biết là gặp được người chung tình, biết làm ăn, yêu
thương vợ con hay gặp phải kẻ sở khanh, ăn chơi trác táng, làm khổ vợ con. Ôi, kiếp hồng
nhan khi ấy chỉ trông vào mỗi sự may mắn của số phận, tựa hạt mưa sa, trời thương thì vào
lầu son gác tía, trời khơng thương thì chịu lạc ra ruộng cày chẳng biết.
Tồn bộ câu ca dao nghe thì phong tình, phong nhã đấy nhưng đọc thật kỹ, để suy tư nghiền
ngẫm thì mới thấy được lời than ốn thật tinh tế mà người xưa gửi gắm. Thân phận phụ nữ là
tấm lụa mượt mà, quý giá nhưng lại chẳng ai chịu hiểu cho vẻ đẹp tiềm ẩn ấy. Đó là lời than,
lời ốn trách thật nhẹ nhàng, nhưng rất đỗi ngậm ngùi xót xa, đại biểu cho tiếng nói, sự phản
kháng yếu ớt và tế nhị của người phụ nữ khi xưa đối với những bất công ngang trái mà họ


phải gánh chịu. Làm thân con gái đã thiệt thòi, lại phải chịu nhiều đắng cay, tủi nhục thì sao
có thể khơng xót xa, khơng hờn giận cho cam.

6. Phân tích Thân em như tấm lụa đào phất phơ giữa chợ
biết vào tay ai - mẫu 5
Trong xã hội xưa người phụ nữ luôn là những người bé cổ thấp họng phải chịu nhiều thiệt
thịi. Họ khơng dám cất lên tiếng nói địi quyền sống, quyền đấu tranh. Thân phận người phụ
nữ đã đi vào văn học dân gian xưa qua những bài ca dao quen thuộc :
“Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”
Ca dao là hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian rất phổ biến, đúc kết trong đó nhiều tình cảm
và cũng là lời than thân trách phận. Các tác giả dân gian có lẽ đã thấu suốt được nỗi đau đó,

thơng cảm với thân phận người phụ nữ. Bài ca dao mở đầu bằng công thứ quen thuộc “thân
em” tựa như những khúc tự hát buồn. Ta còn bắt gặp ở trong rất nhiều bài ca dao khác, trở
thành tiếng nói thân phận chung của người phụ nữ xuất hiên trong xã hội xưa. Bài ca dao là
sự tự ý thức về thân phận mình giữa cuộc đời người phụ nữ tự ví mình với những vật nhỏ bé
“ tấm lụa đào” gợi vẻ dịu dàng, duyên dáng. Lụa là thứ vải quý qua đó cho thấy vẻ đẹp duyên
dáng, trẻ trung nữ tính của người phụ nữ. Người phụ nữ rất có ý thức về giá trị của mình, tự
khẳng định bản thân. Hai câu ca dao tưởng đây là lời ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ, tuy
nhiên dải lụa đào đẹp. sang trọng, kiêu hãnh như thế lại bị đặt vào giữa chợ, trở thành đối
tượng sở hữu của nhiều người có nhu cầu mua bán. Hình ảnh khiến người đọc thấm thía số
phận lệ thuộc, bị định đoạt, nổi trôi, mong manh của người phụ nữ. Thân phận của người phụ
nữ đã được văn học thành văn nhắc đến. Hồ Xuân Hương thì đồng cảm với phận bảy nổi ba
chìm của thân em vừa trắng lại vừa trịn. Nguyễn Du thương xót thốt lên: “ Đau đớn thay
phận đàn bà” và Tú Xương cũng thổn thức khi viết về bà Tú: “Lặn lội thân cò khi quãng
vắng.”
Đặc biệt câu hỏi tu từ “ biết vào tay ai” đã diễn tả nỗi xót xa, lo âu về số phận không thể định
đoạt. Người phụ nữ không chỉ khổ về cái nghèo, cơ cực mà còn khổ về những dày vị trong
tâm hồn. Chính xã hội phong kiến với hủ tục hà khắc ràng buộc lễ nghi đã đẩy họ chìm vào
nỗi khổ khơng thể thốt ra. Và cùng là nỗi đau xót nhất là nhân vật trữ tình trong lời than thân
khi người con gái ở trong lứa tuổi đẹp nhất của cuộc đời thì nỗi lo âu về thân phận lại ập ngay
đến với họ. Sự đối lập giữa hai dòng thơ cho ta thấm thía nỗi lo và nỗi đau về thân phận
người phụ nữ giữa cuộc đời. Câu hỏi mà cũng là lời than, lời mong trước cuộc đời đầy bất
trắc là biểu hiện của trạng thái sống lo âu, bị động xét đến cùng là tiếng than thân. Câu hỏi
như tiếng vọng bi ai, vang mãi đến thời đại sau này, khiến ta thương cảm xót xa trước sự cam
chịu của người phụ nữ, những giọt nước mắt chảy vào trong đúc kết lại thành bài ca dao lưu
giữ muôn đời.
Bài ca dao với việc sử dụng khéo léo những hình ảnh so sánh, ví von ẩn dụ từ nhguwx sự vật
quen thuộc hàng ngày đãtruyền tải sâu sắc thấm thía nỗi niềm của người phụ nữ trong xã hội
xưa.

7. Phân tích Thân em như tấm lụa đào phất phơ giữa chợ

biết vào tay ai - mẫu 6
Thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa luôn bị coi thường, rẻ rúng. Họ luôn phải chịu
đựng những bất công trong xã hội, khơng được làm chủ chính mình. Những người phụ nữ đã
cất lên lời than để bày tỏ nỗi niềm của mình, để cho người đời thấu hiểu cảm thơng cho thân


phận họ. Những lời than ấy được viết thành những câu hát dân ca, những bài ca dao lưu
truyền rộng rãi. Một trong số đó chính là câu:
“Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”
Câu ca dao được viết bằng thể thơ lục bát, một thể thơ truyền thống của tộc. Bài ca dao mở
đầu bằng từ “thân em”. Đây là một cách mở đầu quen thuộc, thường thấy trong ca dao và nó
trở thành mơ típ được sử dụng nhiều trong những câu hát than thân. Ví như câu:
Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng hạt vào vườn hoa”
Hay câu:
“Thân em như giếng giữa đàng
Người thanh rửa mặt người phàm rửa chân”
Mô típ này chính là để bày tỏ nỗi lịng của người phụ nữ trong xã hội cũ. “Thân em” là thân
phận cửa người phụ nữ nói chung. Ngay từ từ đầu tiên trong câu thơ thứ nhất đã nhấn mạnh
đến đối tượng mà câu ca dao hướng đến. “Thân em” giống như một lời xưng hô nhỏ nhẹ,
mềm mỏng của người con gái đang chuẩn bị giãi bày tâm sự của mình. Bên cạnh đó tác giả
dân gian cịn sử dụng biện pháp so sánh giữa “thân em” với “tấm lụa đào”. Phép so sánh
ngang bằng để thấy được em như tấm lụa đào.
Trước tiên chúng ta phải hiểu được thế nào là tấm lụa đào để có thể hiểu được nghệ thuật so
sánh trong bài ca dao này. Tấm lụa đào là một loại vải óng ả, mềm mượt và đẹp. So sánh
người phụ nữ với tấm lụa đào để khẳng định vẻ đẹp của người phụ nữ. Họ khơng chỉ đẹp bởi
nhan sắc bên ngồi mà cịn ở cả những phẩm chất đạo đức tốt đẹp. Nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương
cũng đã từng ví người phụ nữ giống như chiếc bánh trôi nước:
“Thân em vừa trắng lại vừa trịn”

Đó là vẻ đẹp bên ngồi trịn trịa, đầy đặn và phúc hậu của người phụ nữ. Hơn thế nữa cịn có
vẻ đẹp bên trong, vẻ đẹp tâm hồn “mà em vẫn giữ tấm lòng son. Thế mới thấy được vẻ đẹp
của người phụ nữ nhẹ nhàng, thanh thoát giống như tấm lụa đào nổi bật hơn hẳn so với các
loại vải khác. Đó là một thứ vải mềm, mỏng manh dùng để làm được nhiều vật dụng khác.
Ứng với người phụ nữ trong xã hội cũ. Họ không chỉ đẹp đẽ ở bề ngồi mà cịn là người có
tấm lịng nhân hậu, là những người chịu thương chịu khó, chăm chút cho gia đình. Họ là
những chiếc bóng âm thầm, lặng lẽ hi sinh cho người khác, họ chịu nhiều những đắng cay, tủi
nhục nhưng lại không hề được trân trọng:
“Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”
Éo le thay tấm lụa đào vốn đẹp đẽ lại đặt ở giữa chợ, một nơi đông đúc, xô bồ và có mn
loại người trong xã hội. Có những người có con mắt tinh tường biết được giá trị của tấm lụa
đào nhưng cũng đầy kẻ chẳng phân biệt được tốt xấu, ánh mắt phàm tục. Tấm lụa đào vô tri
vô giác chỉ biết lẳng lặng đứng trong quầy hàng và chờ đợi, ngóng trơng khơng biết mình sẽ
rơi vào tay ai bây giờ. Vốn là một thứ đẹp đẽ, có giá trị nhưng lại không tự quyết định cho số
phận mình, họ bị đẩy vào trạng thái thụ động chỉ quanh quẩn trong nhà.
Như chúng ta đã biết, người phụ nữ trong xã hội xưa thường phải sống một cuộc sống khuôn
phép, tuân theo nhiều quy tắc trong xã hội. Họ ngồi việc lao động, chăm sóc chồng con cịn
phải tn thủ tam tịng, tứ đức. Tam tịng chính là: tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử
tòng tử. Có thể thấy người đàn ơng mới là trụ cột trong gia đình và người phụ nữ phải lấy
người đàn ông làm gốc để thực hiện hoạt động của mình. Rồi tứ đức tức là người phụ nữ phải
có đủ công – dung – ngôn – hạnh, không được làm trái với những điều trên.


Câu ca dao đã đem lại cho chúng ta cái nhìn về số phận cam chịu, tủi nhục mà người phụ nữ
xưa từng phải trải qua. Với cách so sánh giàu tính biểu tượng, câu ca dao đem lại cho người
đọc nhiều tình cảm, cảm xúc. Những nỗi lo âu, bất lực trước số phận. Những con người cam
chịu cả một đời nhận lấy đắng cay muôn phần. Ấy vậy mà họ chẳng hề được người ta cảm
thông, sẻ chia.
Câu ca dao trên, người xưa không chỉ dùng để than thân trách phận mà còn bộc lộ nỗi niềm
khao khát nhận được sự đồng cảm và được hưởng sự công bằng trong xã hội.