giao an TNST hoa 9 chu de 1

CHỦ ĐỀ
THIẾT KẾ PHƯƠNG ÁN PHỊNG VÀ THỐT HIỂM NGỘ ĐỘC KHÍ CACBON OXIT
KHI ĐỐT THAN
Thời gian thực hiện:
I. MỤC TIÊU:
- Xây dựng được phương án phịng và thốt hiểm ngộ độc khí cacbon oxit
- Biết được mức độ độc tính và hồn cảnh, cơ chế gây độc của khí cacbon oxit để bảo vệ an toàn cho bản
thân và cộng đồng, tăng cường ý thức bảo vệ môi trường.
II. CHUẨN BỊ:
- SGK hóa học lớp 9
- Giấy A0, A4, rô cy, giấy màu …
III. TIẾN HÀNH HOẠT ĐỘNG:
Hoạt động 1: Tìm kiếm thơng tin:
Chia mỗi lớp thành 4 nhóm:
- YC các nhóm:
+ Đọc thơng tin ở bài 28 SGK hóa học 9
+ Tìm kiếm thơng tin liên quan ở nhà, thư viện, trên mạng internet.... và hoàn thiện mẫu phiếu thu thập
thông tin sách tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học hóa học THCS trang 56
- Tính chất vật lí:
+ CO là một chất khí khơng màu,khơng mùi,khơng vị, nhẹ hơn khơng khí, có độc tính cao
+ CO ít tan trong nước
+ CO khơng bị hấp phụ bởi than hoạt tính.
- Tính chất hóa học:
+ CO là oxit trung tính:
- CO khơng phản ứng với nước , kiềm và axit.
+ CO là chất khử:
t0
CO + CuO   Cu + CO2
0

t

CO + FeO   Fe + CO2
t0
2CO + O2   2CO2
- Nguồn phát sinh khí CO:
+ Các chất hữu cơ bị đốt cháy khơng hồn tồn tạo ra nhiều CO, như than đá, giấy, xăng, dầu, khí đốt…
Khi chất hữu cơ được đốt cháy hồn tồn thì tạo thành CO2 theo phản ứng:
t0
C + O2   CO2

Khi đốt cháy khơng hồn tồn thì tạo ra CO theo phản ứng:
t0
2C + O2   2CO
Trong lò than, than được đốt cháy đỏ tạo ra CO2, CO2 bốc lên gặp than đang cháy đỏ lại tạo ra CO.
+ Trong công nghiệp gang thép, sắt được luyện trong các lò cao cùng với than cốc, đá vôi và một số
chất khác. Khi than cốc cháy tạo ra CO2, CO2 găp than cháy đỏ tạo ra CO, CO gặp quặng sắt trong lò,
khử quặng sắt thành gang. Tỷ lệ CO trong khí lị cao rất lớn, có thể thốt ra gây ơ nhiễm xung quanh,
trong và ngồi nơi làm việc.
+ Sản xuất khí đốt từ than đá tạo ra nhiều CO. CO là sản phẩm của quy trình sản xuất, được dùng làm
nhiên liệu.
+ Sản xuất đất đèn làm nguyên liệu tạo ra axetylen (C2H2) cũng sản sinh nhiều CO theo phản
ứng:
t0
6C + 2CaO  
2CaC2 + 2CO
+ Khí thải của các động cơ chứa nhiều CO.
+ Các nhà máy nhiệt điện sử dụng nhiên liệu than đá, dầu, khí đốt tạo ra CO trong quá trình đốt.
+ Nổ mìn tạo ra CO cùng nhiều chất độc khác.
+ Cháy nhà, cháy các chất hữu cơ… tạo ra nhiều khí độc trong đó có CO.

- Cơ chế gây ngộ độc:
+ CO là khí khơng mùi vị, có độc tính cao rất nguy hiểm vì con người không cảm nhận được sự hiện
diện của CO trong khơng khí . Nếu con người hít thở phải một lượng quá lớn CO sẽ dẫn tới thương tổn
do giảm ôxy trong máu hay tổn thương hệ thần kinh cũng như có thể gây tử vong. Nồng độ chỉ khoảng
0,1% carbon monoxit trong khơng khí cũng có thể là nguy hiểm đến tính mạng
+ CO có áp lực với hemoglobin (Hb) trong hồng cầu mạnh gấp 230-270 lần so với ơxy nên khi được hít
vào phổi CO sẽ gắn chặt với Hb thành COHb ( Cacboxi hemoglobin) do đó máu khơng thể chun chở
ơxy đến tế bào.
+ Khi có từ 10 tới 30% COHb trong máu, con người sẽ gặp các triệu chứng như: đau đầu, buồn nôn,
mỏi mệt và choáng váng. Khi mức độ COHb đạt tới 50-60%, con người có thể bị ngất, co giật và có thể
dẫn đến hôn mê và chết. Như vậy với nồng độ trên 10000 ppm CO (1%CO) có trong khơng khí thở thì
con người sẽ bị chết trong vịng vài phút.
- Trên thế giới mỗi năm có hàng ngàn người bị chết ngạt do hít phải CO, trong đó chủ yếu là công nhân
làm việc trong các điều kiện khắc nghiệt thiếu khơng khí sạch và có nguy cơ cháy nổ cao như cơng nhân
hầm mỏ, lính cứu hoả kể các nhà du hành vũ trụ, các thợ lặn …Tình trạng thiếu oxy sẽ nguy hiểm đặc
biệt đối với người lớn tuổi, người thiếu máu, suy hô hấp và suy tim
+ Tỉ lệ HbCO: + Người không hút thuốc lá: 1 – 2%
+ Hút thuốc lá: 5 – 10 %
+ Nồng độ độc: > 10%
- Phịng và thốt hiểm khi ngộ độc khí CO:
Cách phịng khí CO:
+Biện pháp đơn giản có thể giúp ngăn ngừa ngộ độc khí CO là đầu tư thiết bị dị khí CO. Cài đặt thiết
bị này trong nhà và bên ngồi phịng ngủ cá nhân. Kiểm tra pin của máy dị khói ít nhất 2 lần một năm.
+Sử dụng các thiết bị theo khuyến cáo. Không dùng bếp gas hoặc lò nướng để sưởi ấm nhà. Chỉ sử
dụng máy sưởi đốt nhiên liệu khi có người theo dõi chúng và tất cả cửa trong nhà phải mở để thống
khí. Khơng chạy máy phát điện trong một khơng gian kín như tầng hầm hoặc nhà để xe. Mở cửa nhà để
xe trước khi khởi động xe.
+Giữ các thiết bị gas và lị sưởi trong tình trạng tốt. Hằng năm, đề nghị đơn vị chức năng đến kiểm tra
định kỳ các thiết bị khí đốt, bao gồm cả lị sưởi.
+ Nên lắp đặt đầu báo khí CO khơng dây chạy bằng pin trong nhà của bạn hoặc những nơi nhạy cảm,

dễ phát cháy hay sinh khói như: Bếp ăn, khu vực nấu nướng, phòng ngủ…Các thiết bị này sẽ báo cho
bạn trong các trường hợp khẩn cấp do cháy.
+ Các thiết bị như: Lò sưởi, máy sấy quần áo, lò nướng, hoặc bếp than…Nên được lắp đặt bởi những
người có kỹ thuật và kinh nghiệm.
+ Khi sử dụng tủ lạnh nếu ngửi thấy mùi khí gas thì đồng nghĩa là nó bị rị rỉ khí CO.
+ Nếu bạn sử dụng thiết bị cảnh báo và khóa gas tự động trong nhà thì nên lựa chọn những sản phẩm
được kiểm định và có xuất xứ rõ ràng.Khi xây nhà bạn nên lắp đặt hệ thống thơng hơi, hút gió. Nếu có
xảy ra rị rỉ khí gas hay cháy thì chúng có vai trị quan trọng cho sự an tồn của bạn và gia đình.Trong
trường hợp nhà bạn có lắp ống khói thì nên kiểm tra, vệ sinh hàng năm.
+ Khơng được sử dụng khí gas để sưởi ấm. Vì khí gas cháy tạo ra khí CO, nó sẽ tích lũy trong nhà của
bạn.
+ Có kế hoạch kiểm tra sức khoẻ định kỳ, phải có chế độ bồi dưỡng bằng hiện vật.
+ Xử lý chất thải trước khi đổ ra ngồi.
+ Giảm thiểu sự phát thải khí CO bằng cách điều chỉnh quá trình cháy là một cách cực kì hiệu quả và
khơng tốn kém để xử lý khí CO.
+ Khơng giống như sự phái thải khí SO2 – nó hoàn toàn phụ thuộc vào thành phần lưu huỳnh trong
nhiên liệu, sự phát thải CO của quá trình đốt nhiên liệu phụ thuộc vào 2 yếu tố:
+ Tỷ lệ nhiên liệu – khơng khí: Hệ số thừa khơng khí càng lớn thì lượng CO tạo thành càng ít, tuy nhiên
khí thừa sẽ dẫn tới sự tạo thành NOx nhiều hơn và thiết bị xử lý khí địi hỏi cũng lớn hơn.Vì vậy chúng
ta cần cân đối điều chỉnh lượng khí cấp sao cho phù hợp, vừa đủ.
+ Cách nạp nhiên liệu: Để hạn chế sự tạo thành CO thì việc cấp nhiên liệu phải thật hợp lý, cấp nhiên
liệu sao cho vừa đủ cháy và ngọn lửa không bị tắt ngúm trung quá trình nạp nhiên liệu. Đặc biệt là đối
với than và củi, khi cho vào vảo lò, cần cho vào theo nhiều đợt với lượng than hoặc củi vừa đủ cháy.


Cách thốt hiểm khí CO:
+ Ở trong đám cháy :
. Khi chúng ta xác định được nguyên nhân chính gây tử vong khi có hoản hoạn là khói thì điều cần làm
trước tiên khi có cháy, cần di tản ra khỏi khu vực nhiễm khói càng nhanh càng tốt. Tuy nhiên, khi gặp sự
cố, mọi người thường hoảng loạn, ít có thời gian để phản ứng. Do đó, cần bình tĩnh tìm ra nguồn khói từ

đâu và di chuyển theo hướng ngược lại. Người bị nạn phải cố gắng không hít khói. Một ngun tắc thốt
nạn rất quan trọng khi xảy ra cháy là mọi người cần lấy khăn thấm nước ướt che kín miệng và mũi để
lọc khơng khí khi hít thở, tránh bị ngạt khói gây nguy hiểm. Nạn nhân có thể sử dụng mặt nạ chống khói
khi được trang bị (nếu có). Đặc biệt, khi di chuyển, nên cúi thấp người hoặc di chuyển bằng cách bò
xuống sát dưới nền đất vì khói ln ln bay lên cao, nhằm tránh lượng khói hít vào thấp nhất có thể.
+ Khi sưởi than hoặc rò rỉ gas :
. Cần mở toang cửa xung quanh khi ngửi thấy mùi gas hoặc cảm thấy khó thở, nhức đầu , buồn nơn,
chóng mặt, khó thở ,...
. Nếu khơng kịp mở cửa thì lấy khăn hoặc quần áo, dấp nước đưa lên mũi để tránh cho bản thân hít quá
nhiều khí độc và tìm đường thốt ra ngồi .
. Kêu cứu với mọi người xung quanh. Gọi cho người thân, hàng xóm hoặc 115 để cầu cứu.
- Cách giải độc khi bị ngộ độc khí CO:
+ Khi thấy có người bị ngạt khí, cần mở hết các cửa để khơng khí tràn vào và đưa ngay nạn nhân ra
khỏi nơi có khí độc, nhanh chóng đưa tới bệnh viện cấp cứu, hạn chế di chứng. Trong trường hợp ngạt
khí do hỏa hoạn, nạn nhân cần tìm khăn ướt ấp ngay vào mũi để bảo vệ đường hơ hấp trong khi tự tìm
cách thốt ra hoặc chờ người đến cứu. Người đến cấp cứu nạn nhân cũng cần nhanh chóng gọi thêm
người hỗ trợ, đề phịng bị ảnh hưởng khí độc. Q trình tới viện nếu nạn nhân thở yếu hoặc bất tỉnh,
cần phải hà hơi thổi ngạt.
+ Cùng với những biểu hiện nhiễm độc CO do hỏa hoạn, nạn nhân có thể xuất hiện thêm các triệu
chứng của tình trạng say nóng, vết thương bị phỏng, do đó cần đưa nạn nhân ra khỏi đám cháy, nới
lỏng quần áo, làm mát bằng quạt gió hoặc chườm khăn mát. Thực hiện sơ cứu các vết thương phỏng
(nếu có) bằng cách sử dụng nước mát, sạch, dội nhẹ lên vết thương, chườm đá vùng bị phỏng và băng ép
nơi tổn thương để chống thoát dịch. Sau đó nhanh chóng gọi điện thoại cấp cứu hoặc chuyển nạn nhân
tới cơ sở y tế gần nhất ngay khi có thể
Hoạt động 2 (Học sinh làm ở nhà): Xử lý thông tin và xây dựng sản phẩm để tuyên truyền.
- HS thống nhất thông tin thu thập được từ đó sơ đồ hóa thơng tin dưới dạng sơ đồ tư duy bằng cách vẽ
sơ đồ có minh họa rõ ràng và sinh động.
- HS lựa chọn loại hình sản phẩm tuyên truyền trên giấy Ao, roci hoặc trình bày trên PowerPoin hoặc
videoclip.
- Bố cục phải đảm bảo nội dung của chủ đề:

+ TCVL, TCHH của CO
+ Nguồn phát sinh khí CO
+ Cơ chế gây ngộ độc
+ Phịng và thốt hiểm khi ngộ độc khí CO
+ Cách giải độc khi bị ngộ độc khí CO
- GV hỗ trợ cho nhóm hs của lớp để hồn thành sản phẩm.
Hoạt động 3 : Báo cáo sản phẩm:
- Các nhóm báo cáo sản phẩm trước lớp:
+ Từng nhóm trình bày sản phẩm trước tập thể lớp, thu thập các ý kiếm đánh giá, phản hồi về tính hiệu
quả để hồn thiện sản phẩm.
+ Yêu cầu báo cáo với thái độ trung thực thơng qua các thơng tin tìm kiếm được và tự tin thuyết trình
trước đám đơng.
+ u cầu các nhóm tiến hành tuyên truyền trong khu dân cư
IV.Đánh giá- rút kinh nghiệm
- Giáo viên hướng dẫn học sinh tự đánh giá(trang 50,51 sách hoạt động trải nghiệm sáng tạo lớp 8).
-Học sinh ghi lại những tình huống phát sinh, kinh nghiệm rút ra và xây dựng ý tưởng mới nộp cho giáo
viên.


-GV nhận xét và trao thưởng( một bịch kẹo) cho nhóm trình bày hay nhất.