Bai 3 Cac phuong cham hoi thoai tiep theo

Tiết 13:


TIẾT 13: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI (TT)
I. Quan hÖ giữa phơng châm
Chào hỏi
hội thoại với tình huống
Anh chàng nọ ở nhà vợ tại một
giao tiếp.
vùng quê, đợc ngời nhà dặn là
1. Ví dụ:
phải luôn chào hỏi mọi ngời xung
2.Nhận xét:
quanh.
-Cú tuõn th phng
Một hôm, anh ta ra đờng và thấy
chõm lch s vỡ cú s
một ngời đang đốn cành trên một
quan tõm n ngi
cây cao, liền ra dấu gọi.
khỏc.
Ngời kia dõng viƯc, lËt ®Ët trÌo
- Câu hỏi được sử
xng, hái:
dụng khơng đúng
lúc, đúng chỗ.
-Cã chun g× thÕ?
3. Kết luận: Ghi nh:
(SGK 36).

-Có gì đâu! Bác làm việc vất vả lm

phải không?


Quả bí khổng lồ
NGI
NvXIN
Hai anh chàng đi qua
một khu
ờn trồng bí. Một anh thấy
Mt
n xin
quảngi
bí to, kêu
lên :ó gi. ụi mt ụng hoe,nc mt
ụng- Chà,
gin quả
gia,
tỏi! nht,ỏo qun t tơi. Ơng chìa
bÝđơi
kia mơi
to thËt
tay Anh
xin tơi:
b¹n cã tÝnh hay nói khoác, cời mà bảo rằng:
Tụi-Thế
lc ht
tỳilấy
ngìn
cú ly
mtquả

xu, bí
khụng
thì đÃ
làmtỳi
to.kia,
Tôi khụng
đà từngthấy
những
to hơn
cúnhiều.
c khn
tay, lần, tôi tận mắt trông thấy một quả bí to bằng cả
Có một
chng
cúđằng
gỡ ht.
cái nhà
kiaễng
kìa. vn đợi tôi. Tôi chẳng biết làm thế
nào.Anh
Bànkia
tay
tôingay:
run run nắm chặt ly bn tay run ry ca
nói
ụng:
-Thế thì đà lấy gì làm lạ. Tôi còn nhớ, một bận tôi trông thấy
- Xin
ng
gin

chỏu!
khụng
cú gỡ cho ụng c.
mộtụng
cái nồi
đồng
to bằng
cảChỏu
cái đình
làng ta.
ễngAnh
nhỡn
chm
chm,
ụi
mụi n n ci:
nóitụikhoác
ngạc
nhiên
hỏi:
- Chỏu
cm
n chỏu!
Nh
vytolvậy?
chỏu ó cho lóo ri.
- Cáii,
nồi
ấy dùng
để làm

gì mà
Khi Anh
y tụi
hiu ra: C tụi na, tụi cng va nhn
kiacht
giải thích:
c
mt
ú để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà.
- Cái
nồicỏi
ấygỡ
dùng
ca ụng.
Anh nói khoác biết bạn chế nhạo mình bèn nói lảng sang
Tuc-ghờ-nhộp )
chuyện khác(Theo
.




THẢO LUẬN NHĨM :3’
Hình ảnh và các câu chuyện trên chúng ta
đã được học trong các tiết trước,hãy
cho biết trong các trường hợp trên ,ví
dụ nào tuân thủ phương châm hội thoại
và ví dụ nào vi phạm?

* Các tình huống khơng tn thủ phương
châm hội thoại: Lợn cưới áo mới, Quả bí
khổng lồ, Thành ngữ : Ơng nói gà bà nói
vịt,
*Tình huống tn thủ phương
châm hội thoại: Người ăn xin


TIẾT 13: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
(TT)
II. Những trường hợp không
Câu trả lời của Ba không đáp ứng yêu
tuân thủ phương châm hội
cầu của An.
thoại:
1. Ví dụ: (SGK – 37).

VÝ dụ 1:
An: - Cậu có biết chiếc máy
bay đầu tiên đợc chế tạo vào
năm nào không?
Ba:- Đâu khoảng đầu thế kØ
XX

Phương châm về lượng khơng được
tn thủ.

->Vì muốn tn thủ phương châm
về chất nên mới nói chung chung
như vậy.

TIẾT 13: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
(TT)
II. Những trường hợp khơng
tn thủ phương châm hội
thoại:
Ví dụ 2:
Nếu nói thật bệnh nhân sẽ hoảng sợ, . Khi người nói muốn ưu tiên cho
tuyệt vọng.
một phương châm hội thoại hoặc
->Phương châm về chất khơng được một u cầu khác quan trọng hơn
thì có thể khơng tn thủ một
tn thủ.
phương châm hội thoại nào đó.
Chấp nhận được vì có lợi cho bệnh
nhân, giúp bệnh nhân lạc quan hơn.


TIẾT 13: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
(TT)
II. Những trường hợp khơng
tn thủ phương châm hội
thoại:
Ví dụ 3:
Xét về nghĩa hiển ngơn thì phương
châm về lượng khơng được tn thủ.
Xét về nghĩa hàm ẩn thì phương châm
về lượng vẫn được tuân thủ.
. Trong trường hợp người nói muốn

gây sự chú ý hoặc để người nghe hiểu
sâu hơn một hàm ý nào đó thì có thể
khơng tn thủ một phương châm hội
thoại nào đó.

2. Ghi nhớ: (SGK – 37).

. Khơng tn thủ phương
châm hội thoại có thể do
người nói vơ ý hoặc thiếu
văn hóa giao tiếp.


III. Luyện tập:
1. Tìm phương châm hội thoại bị vi phạm:
a. Bài tập số 1 (SGK – 38).
Phương châm cách thức bị vi phạm vì với cậu
bé 5 tuổi khơng biết đâu là cuốn Tuyển
tập……
b. Bài số 2(SGK – 38).
Không tuân thủ phương châm lịch sự vì khi
khách đến nhà phải chào hỏi rồi mới nói chuyện.


Bài 3:
Hết bao lâu
Một bà già tới phòng bán vé máy bay hỏi:
- Xin làm ơn cho biết từ Anh tới Mĩ bay hết bao lâu?
Nhân viên đang bận đáp:
- 1 phút nhé.

-Xin cảm ơn!
- Bà già đáp và đi ra.
(truyện cời Tây Ban Nha)
Nhân viên vi phạm phơng châm lịch sự
-> Ngời nói thiếu văn hoá giao tiếp


Híng dÉn vỊ nhµ :
-Häc thc néi dung hai ( ghi nhớ ) để nắm nội dung cơ bản
của tiết học.
- Làm hoàn thiện các bài tập trong SGK và bµi tËp bỉ sung
SBT vµo vë
- Xem tríc néi dung tiết Tiếng Việt: " Xng hô trong hội
thoại"