Bai 23 Dem nay Bac khong ngu

Tiết 93;94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. Tìm hiểu chung:
1. Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Tác giả.

Nhà thơ Minh Huệ (1927-2003),
quê Nghệ An. Hội viên Hội Nhà
văn Việt

Nhà thơ Minh Huệ tên khai sinh
là Nguyễn Đức Thái.
Ông sinh năm 1927 mất năm
2003, quê gốc Bến Thủy, thành
phố Vinh_ Nghệ An. Hội viên Hội
Nhà văn Việt Nam.


Tiết 93;94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. Tìm hiểu chung:
1. Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Tác giả.
3. Tác phẩm:

a. Hồn cảnh sáng tác:SGK
(tr.66)
b.Thể thơ: ngũ ngơn (5 chữ )

c. Phương thức biểu đạt: Tự
sự + Miêu tả + Biểu cảm
4. Bố cục: 3 phần

Minh Huệ viết lại dựa trên câu
chuyện có thật do người bạn là vệ
quốc quân kể lại khi chứng kiến
Bác không ngủ, trên đường đi
chiến dịch biên giới Thu-Đông
1950.


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. Tìm hiểu chung:
1. Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Tác giả.
3. Tác phẩm:
4. Bố cục: 3 phần

- Từ đầu -> “mà đi”: Cảm nhận về Bác
và cảm xúc của anh bộ đội lần thức
giấc thứ nhất.
- Tiếp -> “cùng Bác”: Cảm nhận về Bác
và cảm xúc của anh bộ đội lần thức
giấc thứ ba.
- Cịn lại: Khẳng định hình tượng Bác
như một chân lí.

Bài thơ có bố cục
như thế nào?


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. Tìm hiểu chung:

1. Đọc và tìm hiểu chú thích
2.Tác giả.
3. Tác phẩm:
4. Bố cục: 3 phần


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. Tìm hiểu chung:
1. Đọc và tìm hiểu chú thích
2. Tác giả.

Thấy Bác chưa ngủ, anh
đội viên làm gì?

3. Tác phẩm:
4. Bố cục: 3 phần

II. Tìm

hiểu chi tiết văn bản :

1/ C¸i nhỡn và tâm trạng của anh đội viên
i vi Bác:

a. Lần thức dậy thứ nhất:

- Ngạc nhiên, băn khoăn đến
khắc khoải (khổ 1)
- Nhìn, theo dõi những cử chỉ,
hành động của Bác (Khổ 2,3,4)

Lần đầu thức dậy, anh
có thái độ gì ?


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :

Anh đội viên nhỡn Bỏc
1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên i
Cng nhỡn li cng thng
vi Bác:
a. Ln thc dy thứ nhất:
- Ngạc

nhiên, băn khoăn đến
khắc khoải (khổ 1)
- Nhìn, theo dõi những cử chỉ,

hành động của Bác (Khổ 2,3,4)
+ Điệp từ "càng" diễn tả tình
thương tăng cấp
- Mơ màng như nằm trong giấc
mộng đẹp đẽ, ấm áp (khổ 5)

Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ
Bác ơi Bác chưa ngủ
Bác có lạnh lắm khơng?
Anh nằm lo Bác ốm
Lịng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài.


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất:

+So sánh, ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa
hồng
 Tình cảm thân thiết, ngưỡng mộ của

anh đội viên với Bác
- Thổn thức, thầm thì... (khổ 6) => Sự
xúc động
 Thương u, cảm phục trước tấm
lịng của Bác

Tìm các câu thơ
thể hiện tình cảm
của anh đội viên
với Bác trong lần
thức dậy đầu tiên

Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Thổn thức cả nỗi lịng
Thầm thì anh hỏi nhỏ
Bác ơi Bác chưa ngủ
Bác có lạnh lắm khơng?
Anh nằm lo Bác ốm
Lịng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hồi.


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
(Minh Huệ)

I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :

1/ C¸i nhỡn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Lần thức dậy thứ nhất:
b. Lần thức dậy thứ ba:
- Hốt hoảng, giật mình,

Tìm các câu thơ
thể hiện tâm tư của
anh
độinằng
viênnặc
với
Anh vội
vàng
Bác trong lần thức
“ Mời Bác ngủ Bác ơi!
dậy thứ ba ?
Anh hốt hoảng giật mình

nằng nặc

mời Bác ngủ
+ Từ láy "nằng nặc” + đảo trật tự
ngôn từ, lặp lại các cụm từ "mời
Bác ngủ", Bác ơi! Bác ơi mời Bác
ngủ"
 diễn tả tăng dần mức độ bồn

chồn, tình cảm lo lắng chân thành
mộc mạc của người đội viên với
Bác.

Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi! Mời Bác ngủ!”
Anh đội viên nhìn Bác
Bác nhìn ngọn lửa hồng
Lịng vui sướng mênh mơng
Anh thức ln cùng Bác.
Tìm các từ thể hiện tấm
lịng của anh đội viên đối
với Bác ?


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất:
b. Lần thức dậy thứ ba:

“Lòng vui sướng mênh mông.
Anh thức luôn cùng Bác”
-

 Niềm vui của anh đội viên
khi hiểu được tấm lòng và sự

vĩ đại của Bác.

(Minh Huệ)


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất:
b. Lần thức dậy thứ ba:
- Hốt hoảng, giật mình, nằng nặc mời Bác ngủ
+ Từ láy "nằng nặc” + đảo trật tự ngôn từ, lặp
lại các cụm từ "mời Bác ngủ", Bác ơi! Bác ơi
mời Bác ngủ"
 diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, tình cảm
lo lắng chân thành mộc mạc của người đội
viên với Bác.
- “Lịng vui sướng mênh mơng. Anh thức ln
cùng Bác”
 Niềm vui của anh đội viên khi hiểu được tấm
lòng và sự vĩ đại của Bác.

(Minh Huệ)

Kể hai lần để nổi bật được
THẢO LUẬN
tâm trạng khác nhau:

Vì sao tác giả

- Lần đầu: là sự ngạc nhiên,
tường
thuậtvẫn
2 lần
cảm
phục nhưng
vâng
Bác giấc
đi ngủ.của
thứclờithứ
- Lần
thứ ba:
hoảng
anh
độihốt
viên
? giật
mình rồi vui sướng khi cảm
nhận được sự vĩ đại của
Bác, thức luôn cùng Bác.
Ý
thơ tập trung hơn và hình
tượng Bác nổi bật hơn.


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:

II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :
1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất:
b. Lần thức dậy thứ ba:

2. Hình ảnh Bác Hồ trong đêm không ngủ:
- Thời gian, không gian: Trời khuya, bên
bếp lửa, mưa, lều xơ xác.
-Cử chỉ: Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ
nhàng.

 Lo Trong
lắng ânhồn
cần, cảnh
chămấy,
chút
u thương
Bác có những hành
động, cử chỉ gì ?

(Minh Huệ)

Em hãy chỉ những
trong
từBác
ngữthức
biểu thị
hành
Những

hành
động,
hồn
động cảnh
cử
chỉnhư
của
cử chỉ
thể?hiện
thếấy
nào
Bác?

điều gì ở Bác ?


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
2. Hỡnh ảnh Bác Hồ trong đêm không ngủ:
- Thời gian, không gian: Trời khuya, bên bếp lửa,
mưa, lều xơ xác.
-Cử chỉ: Đốt lửa, dém chăn, nhón chân nhẹ nhàng.
 Lo lắng ân cần, chăm chút yêu thương
- Hình dáng: vẻ mặt trầm ngâm, mái tóc bạc, ngồi
đinh ninh, chịm râu im phăng phắc, cao lồng lộng
+ Các từ láy gợi hình  gợi hình ảnh Bác cụ thể,

chân thực, sinh động.
+ So sánh ẩn dụ: Bóng Bác - ngọn lửa hồng  sự
vĩ đại, gần gũi , nhân ái
 Hình ảnh Bác vừa gần gũi, thân thiết vừa
cao cả, thiêng liêng.
- Lời nói, tâm tư: khơng an lịng, thương đồn dân
cơng...
 Lòng yêu thương bao la, rộng lớn

(Minh Huệ)

Tác giả đã sử dụng
nghệcuối
thuật
gì thức
để biểu
- Khổ
: Bác
là
chuyện thường
đạt tình.
 Cuộc đời Bác chỉ dành
cho dân, cho nước.

Điệp ngữ “đêm nay”
một lần nữa khẳng
định gì ?
Ý nghĩa khổ thơ
cuối là gì?

Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :

1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
2. Hỡnh ảnh Bác Hồ trong đêm không ngủ:

 Lo lắng ân cần, chăm chút yêu thương
 Hình ảnh Bác vừa gần gũi, thân thiết
vừa cao cả, thiêng liêng.
 Lòng yêu thương bao la, rộng lớn

. Ở khổ thơ cuối muốn nói Cuộc đời
Bác chỉ dành cho dân, cho nước.

(Minh Huệ)


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :
1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất
b. Lần thức dậy thứ ba
2. Hình ảnh Bác Hồ trong đêm không ngủ

III. TỔNG KẾT:

1. Nghệ thuật:
- Thơ tự sự , giàu chất trữ tình.
kết hợp kể chuyện, miêu tả và
biểu cảm.
- Hình ảnh ẩn dụ giản dị, cụ thể
mà cảm động.
- Lời thơ giản dị, chân thành với
nhiều từ láy gợi hình, gợi cảm.

(Minh Huệ)

Em hãy cho
biết tác giả
đã sử dụng
nghệ thuật
gì ?


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :
1/ C¸i nhìn và tâm trạng của anh đội viên i
vi Bác:
a. Ln thức dậy thứ nhất
b. Lần thức dậy thứ ba
2. Hình ảnh Bác Hồ trong đêm không ngủ

III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:

- Phản ánh tấm lòng yêu thương, giản dị
mà sâu sắc, rộng lớn của Bác đối với
quân và dân ta.
- Biểu hiện tình cảm u kính, cảm phục
của người chiến sĩ, cũng là của mọi
người dân đối với lãnh tụ

(Minh Huệ)

Em hãy nêu
nội dung của
bài thơ?


Tiết 93; 94: ĐÊM NAY BÁC KHƠNG NGỦ
I. Tìm hiểu chung:
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản :

(Minh Huệ)

HƯỚNG DẪN V NH

1/ Cái nhỡn và tâm trạng của anh đội viên
i vi Bác:
a. Ln thc dy th nht
b. Ln thc dậy thứ ba
2. Hình ảnh Bác Hồ trong đêm khơng ngủ

III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật

2. Nội dung

1. - Học thuộc lòng bài thơ
- Nắm chắc nội dung
đã học.
2. Chuẩn bị bài ẨN DỤ