Bài tiểu luận quá trình hình thành, giáo lý cơ bản, sự truyền bá cũng như ảnh hưởng của đạo hồi đến đời sống kinh tế xã hội 15

ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ-ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

Bộ môn: Lịch sử văn minh thế giới

QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ,GIÁO LÝ CƠ BẢN,SỰ TRUYỀN BÁ CŨNG
NHƯ ẢNH HƯỞNG CỦA ĐẠO HỒI ĐẾN ĐỜI SỐNG KINH TẾ XÃ HỘI .

NHÓM 2:

1


Hà Nội, 2015
MỤC LỤC

1/
3

Q

TRÌNH

1.1
3

Hồn

Cảnh

Lịch

1.2
3

Sự

Ra

Đời

1.3
4

Một

vài

1.4
4

Một

nét

HÌNH
Sử

Dẫn

Và
về

GIÁO

3/
6

SỰ

Phát

TRUYỀN
Năm

Ra

và

sứ

cột

CỦA
trụ

Hồi
Hồi

giả

Giáo.

giáo.

gọi

ĐẠO
ĐẠO

của

HỒI

MƠHAMET

tên
CỦA

BÁ

Của

Của

về
BẢN

ĐẠO

Đời

Triển

ALLAH

CƠ

CỦA

Sự

nét

LÝ

3.1/

Đến

chúa

vài

2/
5

THÀNH

Hồi

HỒI.
HỒI.

giáo

6
3.2/ Vài nét chính trong 2 nghi lễ quan trọng : Nhịn chay tháng Ramadan và lễ
hành
hương
tại
Mecca
7
3.3/
8

Sự

phân

chia

giáo

phái

trong

Đạo

Hồi

4/ ẢNH HƯỞNG CỦA HỒI GIÁO ĐẾN ĐỜI SỐNG KINH TẾ XÃ HÔI.
9

2


5/
13

MỞ

RỘNG

HỒI

GIÁO

Ở

VIỆT

NAM

1/ Q TRÌNH HÌNH THÀNH CỦA ĐẠO HỒI
1.1, Hồn Cảnh Lịch Sử Dẫn Đến Sự Ra Đời Của Hồi Giáo.
Hồi giáo (tôn giáo của tộc người Hồi) là cách gọi của người Trung Quốc gọi đạo
Islam (theo tiếng Ảrập nghĩa là phục tùng theo ý chân chủ) xuất hiện ở bán đảo
Ảrập vào khoảng thế kỷ thứ VII, là một tơn giáo độc thần thuộc nhóm giáo
Abraham. Ảrập Xêut là quê hương của Hồi giáo. Hồi giáo ra đời do hàng loạt
nguyên nhân kinh tế, xã hội, tư tưởng gắn liền với sự chuyển biến từ chế độ công
xã nguyên thủy sang xã hội có giai cấp của các tộc người vùng Trung cận Đông và
yêu cầu thống nhất các bộ lạc trong bán đảo Ảrập thành một nhà nước phong kiến

thần quyền do đó cần một tơn giáo độc thần để thay thế những tôn giáo đa thần tồn
tại ở đó từ trước.
1.2, Sự Ra Đời Và Phát Triển Của Hồi giáo.
Sự ra đời của Hồi giáo gắn liền với tên tuổi một người nổi tiếng là giáo chủ
Mohammed (Mahomet). Mohammed (570 – 632) là một người thuộc gia tộc
Casimu ở Mecca.
3


Tục truyền rằng khi Mohammed được 40 tuổi (năm 610) ông một mình vào trong
một hang nhỏ ớ núi Xira, ngoại thành Mecca để tu luyện và trầm ngâm suy tưởng.
Trong một đêm thánh Allah (Ala – Chân chủ) đã cử thiên sứ Gabrien đến truyền
đạt Thần dụ và lần đầu tiên “khải thị” cho ông chân lý của Kinh Coran khiến ông
trở thành “Thánh thụ mệnh” và ông tự xưng là đã tiếp thụ sứ mệnh của chân chủ
trao cho và bắt đầu truyền đạo. Đầu tiên ơng bí mật truyền giáo trong số những bạn
bè thân thiết và họ trở thành những tín đồ đầu tiên, về sau sự truyền đạo trở nên
công khai, đối tượng mở rọâng tới quần chúng ở Mecca nhưng bị giới quý tộc đả
kích và bức hại. Mơhamet đã trốn được đến Yathrib (sau đổi thành Madinah –
Thành phố tiên tri). Ơû đây ông phát động và tổ chức quần chúng đấu tranh và
cuộc cách mạng của ông giành được thắng lợi. Sau đó ơng tổ chức vũ trang cho các
tín đồ (Muslim) và dùng khẩu hiệu “Chiến đấu vì Allah” và đè bẹp được giới quý
tộc ở Mecca.
Cùng với việc mở rộng phạm vi truyền đạo Mohamet còn liên minh với các bộ tộc
và dùng sức mạnh buộc các thế lực còn lại phải quy thuận theo Hồi giáo. Có thể
nói cuộc cách mạng do Mohammed lãnh đạo là một cuộc cách mạng tôn giáo và
cải cách xã hội kết hợp với nhau. Sự ra đời của Hồi giáo đã mở ra một thời kỳ lịch
sử mới thống nhất trên bán đảo Ảrập.
Hiện nay trên thế giới có khoảng 900 triệu tín đồ Hồi giáo có mặt ở hơn 50 quốc
gia trên khắp các châu lục nhưng tập trung chủ yếu ở các nước Ảrập (trừ Li băng
và Ixraen) và chiếm đại đa số ở các nước như Iran, Irắc, Pakistan, Apganistan, Thổ

Nhĩ Kỳ… và một số nước vùng Trung Á và cả ở Đông nam Á (chủ yếu ở
Inđonesia). Một số quốc gia tự coi mình là quốc gia Hồi giáo. Tuy nhiên Hồi giáo ở
các quốc gia khác nhau nên đã phân chia thành các hệ phái khác nhau nhưng về cơ
bản không đối lập nhau.

1.3, Một vài nét về chúa ALLAH và sứ giả MƠHAMET.
Chúa Allah : Tín đồ hồi giáo cho rằng ngồi chúa Allah thì khơng có vị thần nào
khác.Tất cả những gì trên trời ,dưới đất đều thuộc về chúa Allah.Allah đã dựng nên
vòm trời mà không cần dùng cột,chế ngự được mặt trời,mặt trăng ,tạo ra mặt đất và
4


đặt trên đó,đây là núi ,kia là song.Allah cũng sinh ra loài người và biết linh hồn
mỗi người ra sao.Allah có một số thiên thần giúp việc làm thư ký ghi chép những
hành vi thiện ác của mỗi người và làm sứ giả.
Mohammet : Người được chúa ALLAH giao cho sứ mệnh truyền bá tôn giáo nên
chỉ là sứ giả của allah và là tiên tri của tín đồ .Mohamet cũng cơng nhận rằng trước
ơng đã có nhiều vị tiên tri như Adam,Noe,Kito,nhưng ông là vị tiên tri cuối cùng
và vĩ đại nhất.
1.4, Một vài nét về tên gọi
Nguyên nghĩa của « Hồi giáo » trong tiếng Ả Rập là Islam và có nghĩa là "vâng
mệnh, quy phục Thượng Đế". Người theo Islam, trong tiếng Ả Rập gọi là Muslim,
do đó có các chữ muslim, moslem tiếng Anh và musulman tiếng Pháp. Danh từ «
Hồi giáo » xuất xứ từ dân tộc Hồi Hột. Hồi Hột là nước láng giềng phương bắc của
Trung Quốc từ năm 616 đến 840. Lúc rộng lớn nhất lãnh thổ họ đông đến Mãn
Châu, tây đến Trung Á ,và họ đã giúp nhà Đường dẹp được loạn An Lộc Sơn. Với
thời gian, cách gọi đổi thành « Hồi Hồi ». Tài liệu xưa nhất dùng danh từ « Hồi
Hồi » là Liêu Sử, soạn vào thế kỷ 12.Đời nhà Nguyên (1260 - 1368), tại Trung
Quốc, cụm từ « người Hồi Hồi » được dùng để chỉ định người Trung Á, bất luận
theo tín ngưỡng nào. Đến đời Minh (1368 - 1644), cụm từ « người Hồi Hồi » mới

dần dần đổi nghĩa để chỉ định tín đồ Islam.
Trước đó, người Hán thường gọi Islam là « Đại Thực giáo » hay « đạo A-lạp-bá ».«
A-lạp-bá » là phiên âm tiếng Hán của danh từ « Ả Rập ». « Đại Thực » là phiên âm
của chữ « Tazi », tiếng Ba Tư dùng gọi người « Ả Rập », vì « Tazi » là tên một bộ
tộc người « Ả Rập » tiếp xúc nhiều với Ba Tư thời xưa.
Bởi « Hồi Hồi » là tên gọi chủng tộc, không phải là dịch nghĩa của chữ Islam hay
một tôn chỉ của Islam, nên một số người hạn chế dùng danh từ « Hồi giáo » hay «
đạo Hồi ». Trường hợp các tên « Đại Thực » hay « A-lạp-bá » cũng thế. Bởi thế, tại
Trung Quốc, ngay từ năm 1335, thời nhà Nguyên, đã có người đề ra cụm từ Thanh
Chân giáo (清清清) để thích nghi hơn với tiếng Hán[17]. Đề nghị này được hưởng
ứng rộng rãi nên ngày nay Thanh Chân giáo là cụm từ được ghi trong nhiều từ điển
tiếng Hán [18]. Tại Trung Quốc ngày nay cũng có nhiều "Thanh Chân tự" (清清清)
(thánh đường Islam) và "Thanh Chân thực đường" (清清清清) (quán ăn, nhà ăn halal).
Ngày nay tại Trung Quốc người ta cũng thường gọi Islam theo phiên âm là Y Tư
Lan giáo (清清清清 Yīsīlán jiào).Cơ quan đại diện Islam chính thức tại Trung Quốc có
tên là "Trung Quốc Y Tư Lan giáo hiệp hội" (清清清清清清清清 Zhōngguó Yīsīlánjiào
5


xiéhuì) được ra đời ngày 11 tháng 5 năm 1953, trực thuộc chính quyền và có trụ sở
tại Bắc Kinh. Wikipedia Trung văn cũng dùng danh từ Y Tư Lan giáo.
Nhiều tài liệu, văn bản trong tiếng Việt từ nhiều năm nay cũng dùng danh từ đạo
Islam hay đạo Ixlam. Tuy nhiên, nhiều tín hữu Islam nói tiếng Việt vẫn dùng danh
từ Hồi giáo vì đã quen nghĩ đến, nói đến danh từ này một cách tơn kính.

2/ GIÁO LÝ CƠ BẢN CỦA ĐẠO HỒI.
Đặc điểm giáo lý của Hồi giáo là rất đơn giản nhưng luật lệ và lễ nghi rất phức tạp
và nghiêm khắc thậm chí đến mức khắt khe và nhiều khi nó vượt ra khỏi phạm vi
tôn giáo và trở thành một chuẩn mực pháp lý của xã hội. Trong Hồi giáo khó thấy
ranh giới giữa cái thiêng và cái tục.

Giáo lý cơ bản của Hồi giáo là Kinh Coran (Coran theo nguyên nghĩa tiếng Ảrập là
“tụng đọc”) vì đó là những lời nói của Mơhamet được ghi lại và những lời này do
thánh Allah thông qua thiên sứ Gabrien “khải thị” cho Mohammed. Kinh Coran
tổng cộng có 30 quyển, 114 chương hơn 6200 tiết (là những đoạn thơ). Nội dung
Kinh Coran vô cùng phong phú đại thể bao gồm những tín ngưỡng cơ bản và chế
độ tôn giáo của đạo Hồi và những ghi chép về tình hình xã hội trên bán đảo Ảrập
đương thời cùng với những chính sách về chủ trương xã hội, quy phạm luân lý đạo
đức… Giáo lý Hồi giáo gồm các điểm cơ bản sau:
Chỉ tôn thờ một Thiên Chúa (tiếng Á Rập là Allah).
Vinh danh và kính trọng cha mẹ.
Tơn trọng quyền của người khác.
Hãy bố thí rộng rãi cho người nghèo.
Cấm giết người, ngoại trừ trường hợp đặc biệt (*).
Cấm ngoại tình.
Hãy bảo vệ và chu cấp trẻ mồ côi.
Hãy cư xử công bằng với mọi người.
Hãy trong sạch trong tình cảm và tinh thần.
6


Hãy khiêm tốn
Trường hợp đặc biệt được phép giết người mà không bị trọng tội là:
1) Trong khi kháng cự hoặc chiến đấu chống lại những kẻ lùng giết người đạo
mình nhằm cưỡng bách bỏ đạo. Nhưng nếu chiến thắng, phải noi gương thiên sứ
Muhammad, tha thứ và đối xử nhân đạo với phần đông kẻ bại trận.
2) Giết những tên sát nhân để trừ hại cho dân lành.
Ngoài ra tín đồ Hồi giáo có một số luật lệ:
Về quan hệ gia đình ,đạo Hồi thừa nhận chế độ đa thê nhưng chỉ cho lấy nhiều nhất
4 vợ .Đàn ông Hồi giáo cũng có thể lấy người theo đạo Kito hoặc Do Thái nhưng
không được lấy người theo đa thần giáo.Tuy cho lấy nhiều vợ nhưng đạo Hồi cấm

không cho phép lấy nàng hầu trừ Mohamet thì ngoại lệ ( ông có 10 vợ và 2 nàng
hầu )
Một lần trong đời, họ phải hành hương về thánh địa Mecca, nhưng với điều kiện họ
khơng vay mượn hay xin phí tổn. Trước khi đi, họ phải lo cho gia đình vợ con đầy
đủ những nhu cầu cần thiết trong thời gian họ vắng mặt hành hương.
Nghiêm cấm ăn máu, thịt con vật đã chết trước khi được cắt tiết theo nghi thức;
khơng được ăn thịt lợn vì lợn là con vật ô uế.
Nghiêm cấm uống rượu và các thức uống lên men.
Nghiêm cấm cờ bạc.
Nghiêm cấm gian dâm và trai gái quan hệ xác thịt trước khi cưới hỏi.
Nghiêm cấm ăn những con vật ăn thịt sống hay ăn tạp (như chó, mèo, chuột, v.v.).
Người Hồi giáo chỉ được ăn thịt halal, tức là thịt đã được giết mổ theo nghi thức
của đạo Hồi. Tuy nhiên, trong trường hợp tuyệt đối khơng có gì ăn, họ được ăn mọi
thứ để duy trì sự sống.
Hàng năm phải thực hiện tháng ăn chay Ramadan để tưởng nhớ và biết thương xót
người nghèo. Tháng này tính theo lịch Mặt Trăng. Trong tháng này, khi cịn ánh
sáng Mặt Trời, họ khơng được ăn và uống, đến đêm thì mới ăn. Cũng trong tháng
này, con người phải tha thứ và sám hối, vợ chồng không được gần nhau vào ban
7


ngày nhưng ban đêm vẫn có thể ân ái với nhau. Trẻ em và phụ nữ có mang khơng
phải thực hiện Ramadan.
Hồi giáo nghiêm cấm kỳ thị chủng tộc và tơn giáo, tín đồ Hồi giáo khơng được
phép chỉ trích cũng như phán xét người khác. Đó là việc của Allah Đấng Toàn
Năng.
3/ SỰ TRUYỀN BÁ CỦA ĐẠO HỒI.
3.1/ Năm cột trụ của Hồi giáo
A. Tuyên đọc câu Kalimah Sahadah: Ash Ha Du Allah Ila Ha Il Lallah Wa Ash ha
du an na Muhammader rosu Lullah, có nghĩa Tơi cơng nhận Allah là thượng đế duy

nhất và ngồi ra khơng có ai khác cả và tơi cơng nhận Muhammad là vị sứ giả cuối
cùng của Ngài
B.Cầu nguyện ngày năm lần: Buổi bình minh, trưa, xế trưa, buổi hồng hơn và tối.
C.Bố thí.
D.Nhịn chay tháng Ramadan.
E.Hành hương tại Mecca.
3.2/ Vài nét chính trong 2 nghi lễ quan trọng : Nhịn chay tháng Ramadan và lễ
hành hương tại Mecca
A/ Nhịn Chay Ramadan : Mỗi năm đến tháng Ramandan phải trai giới 1 tháng
,tháng Ramadan là tháng 9 lịch hồi ,nhưng vì Mohamet thay đổi lịch cũ ,bỏ tháng
nhuận nên tháng Ramadan cứ lùi dần,không tương ứng với một tháng cố định nào
của dương lịch .Trong suốt 29 ngày của tháng Ramadan ,từ khi mặt trời mọc đến
khi mặt trời lặn,tín đồ phải nhịn ăn uống ,hút thuốc và những ham muốn
khác.Nhưng trẻ con, người già ,người ốm,phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú
,người đi đường xa thì được miễn.Ngày đầu tiên sau tháng Ramanda là ngày phá
giới,tín đồ mặc quần áo mới, gặp nhau thì ân cần chào hỏi ,tặng quà lẫn nhau, bố
thí cho người nghèo và đi tảo mộ.
B/ Hành Hương Tại Mecca –ARAP SAUDI : Theo quy định của hồi giáo, mỗi giáo
dân ít nhất một lần trong cuộc đời phải hành hương về thánh địa Mecca bằng chính
kinh phí của bản thân mình và trước khi đi phải chuẩn bị đồ ăn thức uống cho
8


người thân (những người ở nhà, không đi hành hương) trong thời gian mà họ đi
vắng. Vào tháng Ramadan, người Hồi giáo hành hương về đây (và chỉ có người
Hồi giáo mới được về đây.Sau khi hành hương đến Mecca, tín đồ đạo Hồi sẽ có
được danh hiệu là "Haj" hoặc "Haji". Hành hương về Thánh địa Mecca, thành phố
quê hương của Tiên tri Mohammed, trung tâm của thế giới Islam giáo, nơi có đền
Kaaba thiêng liêng là ước nguyện cả đời người của mỗi tín đồ Islam giáo và cũng
là bổn phận của họ. Nhưng vì nhiều lí do khác nhau như tuổi tác, sức khoẻ, tiền

bạc, v.v… nên khơng phải tín đồ Islam giáo nào cũng thực hiện được nghĩa vụ này.
Song đối với ai đã hoàn thành nghĩa vụ này thì sự tưởng thưởng đối với họ sẽ là rất
lớn. Đó khơng chỉ là sự thoả mãn về tinh thần mà cịn là uy tín và sự kính trọng
trong cộng đồng Islam giáo. Hằng năm, có khoảng trên dưới 2 triệu tín đồ Islam
giáo từ khắp các châu lục hành hương về nơi đất thánh này.
Ngoài năm cột trụ trên, nhiều người còn cho rằng, “Thánh chiến” (Jihad) cũng là
một nghĩa vụ bắt buộc đối với tín đồ Islam giáo. Đây được coi là cột trụ thứ sáu
của Islam giáo. Jihad nghĩa đen theo tiếng Arập là “cố gắng”, “phấn đấu”. Đây là
viết tắt của một mệnh đề: “Phấn đấu theo con đường của Thượng Đế”. Người
Islam giáo diễn giải khái niệm này như biểu tượng của cuộc đấu tranh tinh thần
nhằm chống lại những điều trái với giáo lí, giáo luật Islam giáo, bảo vệ những giá
trị tơn giáo và xã hội của nó. Ngày nay, Jihad còn được một số người diễn giải là
các hoạt động của các nhóm vũ trang Islam giáo cực đoan trong thế giới Islam giáo
chống lại các cộng đồng tôn giáo khác.

3.3/ Sự phân chia giáo phái trong Đạo Hồi
A/ Dòng SUNNI
Hồi giáo dòng Sunni chiếm 75%–90% số người theo Đạo Hồi. Dịng Sunni cũng
có tên Ahl as-Sunnah nghĩa là "người truyền thống (của Muhammad )
Người theo Sunni tin rằng bốn Khalip đầu tiên là những người thừa kế hợp pháp
của Muhammad; vì Chúa khơng chỉ định bất kỳ lãnh đạo đặc biệt nào để kế thừa
ông và những người này được bầu ra. Người theo Sunni tin rằng bất cứ ai là người
9


cơng chính và chỉ có thể là một khalip nhưng họ phải hành động theo kinh Qur'an
và Hadith.
Sunni theo Quran, sau đó là Hadith. Sau đó, các vấn đề pháp lý khơng được tìm
thấy trong Kinh Qur'an hoặc Hadith, họ theo bốn madh'habs (trường phái tư
tưởng): Hanafi, Hanbali, Maliki và Shafi'i, được thành lập xung quanh những lời

dạy tương ứng của Abū Hanifa, Ahmad bin Hanbal, Malik ibn Anas và al-Shafi'i.
Tất cả 4 chấp nhận tính hợp pháp của nhau và Đạo Hồi có thể chọn bất kỳ một để
theo.Salafi (hay Ahl al-Hadith (Arabic: ‫ ;أهل الحديث‬The people of hadith), hoặc từ
miệt thị Wahhabi theo cách gọi của đối thủ họ) là một phong trào Hồi Giáo cực kỳ
chính thống đã đưa lớp người Hồi Giáo đầu tiên là một hình mẫu điển hình.
B/ Dịng SHIA
Shi'a chiếm 10–20% số người theo đạo Hồi và là nhánh lớn thứ 2.
Trong khi Sunni tin rằng Muhammad không chỉ định một người kế nhiệm và do đó
kế nhiệm ơng sẽ được chọn bởi cộng đồng thì Shia tin rằng trong lần hành hương
cuối cùng của Muhammad đến Mecca, ông đã chỉ định con nuôi của ông là Ali ibn
Abi Talib, làm người kế vị trong Hadith of the pond of Khumm. Và thế là họ tin
rằng Ali ibn Abi Talib là Imam (lãnh đạo) đầu tiên, và bác bỏ tính hợp pháp của các
khalip Hồi giáo trước Abu Bakr, Uthman ibn al-Affan và Umar ibn al-Khattab.
Hồi Giáo Shia có nhiều nhánh, nhánh lớn nhất là Twelvers phát triển phần lớn ở
Iran, Iraq, Azerbaijan, Bahrain, Ấn Độ, Pakistan và Liban. Tiếp theo là Zaidis và
Ismaili. Sau cái chết của Imam Jafar al-Sadiq (cháu lớn của Abu Bakr và Ali ibn
Abi Talib) được xem là lãnh tụ thứ 6 của người Shia, Ismailis bắt đầu theo con trai
ông Isma'il ibn Jafar và Twelver Shia's (Ithna Asheri) bắt đầu theo con trai khác
của ông Musa al-Kazim làm Imam thứ 7. Zaydis theo Zayd ibn Ali, chú của lãnh tụ
Jafar al-Sadiq, là lãnh tụ thứ 5.
Các nhóm khác nhỏ hơn gồm Bohra và Druze,cũng như Alawites và Alevi.

4/ ẢNH HƯỞNG CỦA HỒI GIÁO ĐẾN ĐỜI SỐNG KINH TẾ XÃ HÔI.
10


A/. Biến động tín đồ Hồi giáo trên thế giới.
Nghiên cứu về Hồi giáo cho thấy đến giai đoạn hiện nay, tơn giáo này đã nhanh
chóng trở thành một trong hai tôn giáo lớn nhất thế giới với tốc độ tăng trưởng tín
đồ rất cao và hiện hữu tại mọi vùng, miền, mọi châu lục. Nghiên cứu mới đây của

Pew Research Center đã đưa ra thơng tin mang tính tổng thể về sự phát triển mạnh
mẽ của Hồi giáo thể hiện ở số lượng tín đồ Hồi giáo tăng nhanh tại hầu hết các
quốc gia trên thế giới. Khảo sát tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ đã cho kết
quả là tính đến năm 2009, tồn thế giới có khoảng 1,57 tỷ tín đồ Hồi giáo thuộc
mọi thành phần dân số, mọi lứa tuổi và số lượng tín đồ này chiếm tới 23% dân số
tồn cầu ước tính 6,8 tỷ người.
B/. Biến động của các trào lưu Hồi giáo.
Một khuynh hướng nổi bật trong quá trình phát triển của Hồi giáo hiện đại là sự
biến động của đức tin Hồi giáo, sự hình thành của các trường phái tư tưởng Hồi
giáo mang tính chất “cải cách” và hướng tới tạo ra cho thế giới bên ngồi nhìn
nhận tích cực và thiện cảm hơn về các tín đồ Hồi giáo. Cùng lúc đó, một khuynh
hướng khác cũng đang diễn ra: q trình Hồi giáo và các luật lệ tơn giáo bị siết
chặt hơn, đẩy tôn giáo này vào xu thế quay lại với trào lưu chính thống, hình thành
Hồi giáo cấp tiến hoặc “cực đoan hóa” để trở thành Hồi giáo cực đoan.
* Hồi giáo tự do (Liberal Islam).
Mặc dù một trong những khuynh hướng chủ đạo của Hồi giáo trong thời kỳ phát
triển hiện đại là Hồi giáo theo trào lưu chính thống (Fundamentalist Islam) nhưng
trong nội tại q trình phát triển của tơn giáo này vẫn có một số các khuynh hướng
phát triển theo hướng tự do để tìm tịi cách cách thức thay thế khác nhau giúp cho
đức tin Hồi giáo có thể thích ứng với bối cảnh của thế giới thời hiện đại. Các
khuynh hướng phát triển này được biết tới với tên gọi Hồi giáo tự do (Liberal
Islam).
Các truyền thống Hồi giáo được hình thành từ một số nguồn bao gồm: Kinh Koran,
các truyện kể Hadith và diễn giải hai văn bản này (được coi là các Sách Mặc Khải)
của các học giả. Trong quá trình phát triển nhiều thế kỷ của Hồi giáo, các khuynh
hướng chủ đạo vẫn là sự nổi trội của trào lưu Hồi giáo chính thống với khẳng định
rằng việc diễn giải các sách Mặc Khải là không thể thay đổi, ngay cả đối với những
11

văn bản mang đặc tính tơn giáo dân gian khơng xác định được là có liên hệ trực
tiếp tới nhà tiên tri Mohammed. Tuy nhiên, một khuynh hướng biến động đáng
quan tâm trong thời hiện đại là việc nhìn nhận lại cách thức tiếp cận các sách thánh
đó của Hồi giáo cũng như nhìn nhận, diễn giải về các luật lệ Hồi giáo mà điển hình
là Luật Sharia. Những người đi theo khuynh hướng tiếp cận mới này được coi là
theo trào lưu Hồi giáo tự do.
Hồi giáo tự do nhìn chung được xác định trong khn khổ việc diễn giải về tôn
giáo với quan tâm đặc biệt tới các vấn đề như dân chủ, tách biệt tôn giáo khỏi hoạt
động chính trị, quyền của phụ nữ, tự do tư tưởng và thúc đẩy tiến bộ của con
người. Những người theo trào lưu Hồi giáo tự do cho rằng luật Hồi giáo Sharia có
tính chất linh hoạt hơn rất nhiều so với những yếu tố đang được hệ thống pháp lý
Hồi giáo chính thống quy định và nhiều học giả Hồi giáo hiện đại tin rằng luật này
cần được đổi mới, các nhà luật học cổ điển không nên bảo lưu những thẩm quyền
đặc biệt của mình. Quan điểm như vậy đòi hỏi phải tạo lập cách thức thực thi luật
mới phù hợp với thế giới hiện đại và áp dụng luật trong bối cảnh phát triển mới.
Trào lưu Hồi giáo tự do khơng tìm cách thách thức các giá trị nền tảng của Hồi
giáo mà tìm cách làm rõ, xóa bỏ các diễn giải sai lầm để từ đó tạo điều kiện cho
việc đổi mới địa vị của thế giới Hồi giáo với vai trò một trung tâm tư tưởng hiện
đại, tự do. Trong giai đoạn phát triển thời hiện đại, các xu hướng phát triển tự do đã
hiện hữu và được thúc đẩy mạnh mẽ ngay bên trong thế giới Hồi giáo và từ đó,
kinh Koran cùng các Hadith đã được diễn giải theo bối cảnh cụ thể của mỗi nhóm
dân cư, mỗi cộng đồng Hồi giáo chứ khơng cịn dựa theo quan điểm truyền thống
của Hồi giáo thời trung cổ nữa. Tín đồ Hồi giáo tự do tuyên bố rằng họ vẫn hoàn
toàn tin tưởng vào những giáo lý căn bản của đạo Hồi, chẳng hạn như sự thừa nhận
đối với Năm trụ cột của Hồi giáo và Sáu đức tin. Dù vậy, người Hồi giáo tự do cho
rằng họ đang quay trở lại với những nguyên tắc căn bản của cộng đồng Hồi giáo
giai đoạn đầu tiên, trước khi các nguyên tắc này bị làm cho biến đổi vào thời trung
cổ. Sự khác biệt chủ yếu của trào lưu tự do chính là ở cách nhận thức, nắm bắt và
áp dụng các giá trị Hồi giáo cốt lõi vào cuộc sống thời hiện đại.
* Hồi giáo cấp tiến và Chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo (Radical Islam and Islamic

Extremism).
Một khuynh hướng đáng chú ý khác của Hồi giáo thời kỳ phát triển hiện đại là sự
nhấn mạnh tới các giá trị được cho là “giá trị Hồi giáo chính thống” của các tín đồ
12


và khuy hướng này được biết tới với tên gọi Hồi giáo cấp tiến. Trong khi đa số tín
đồ Hồi giáo đang tin theo những dạng thức tơn giáo hịa bình thì một bộ phận nhỏ
các tín đồ Hồi giáo cấp tiến muốn xây dựng một xã hội dựa hoàn toàn vào kinh
Koran và sách thánh Hadith, phủ nhận cách thức diễn giải kinh sách hiện đại được
coi là kết quả của nhiều thế kỷ đổi mới và điều chỉnh. Các tín đồ Hồi giáo cấp tiến
lập luận rằng những ảnh hưởng thế tục của ngoại bang đang làm sai lệch và đầu
độc xã hội Hồi giáo và do vậy cần phải gây sức ép để tất cải phải quay lại với nhận
thức ban đầu về Hồi giáo. Thánh chiến (Jihad) và đòi hỏi cải giáo theo đạo Hồi
(Dawa) là cách thức để đạt tới mục đích này.
Phong trào Hồi giáo cấp tiến đã đặt ra những yêu cầu và cách thức hành động cụ
thể để tác động tới người Hồi giáo cũng như tồn thể thế giới. Các tín đồ Hồi giáo
cấp tiến nhấn mạnh tới sự cần thiết phải áp dụng Luật Hồi giáo Sharia cho toàn thể
xã hội hiện đại. Họ cũng phát triển ý tưởng về việc xây dựng một thế giới Hồi giáo
mở rộng và xóa bỏ hồn tồn ảnh hưởng của phương Tây trong thế giới Hồi giáo.
Đối với các tín đồ Hồi giáo cấp tiến, mục tiêu cuối cùng là khôi phục Caliphate –
một nhà nước Hồi giáo nhất nguyên do một lãnh đạo tối cao là Caliph cai quản.
Đây được coi là nhà nước Hồi giáo có khả năng phát triển đạo Hồi ra toàn thế giới
và bắt toàn bộ các quốc gia khác phải quy phục.
Một dạng thức được đẩy lên mức cao nhất của Hồi giáo cấp tiến được biết tới với
tên gọi Chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo. Khuynh hướng phát triển này của Hồi giáo
đặc biệt được nhắc tới trong giai đoạn phát triển của thế giới thời hiện đại sau sự
kiện khủng bổ 11/9/2001 tại Hoa Kỳ và tiếp nối sau đó là cuộc đấu tranh chống
khủng bố do Hoa Kỳ phát động trên toàn cầu. Về cơ bản, chủ nghĩa cực đoan Hồi
giáo có thể được coi như một khuynh hướng phát triển của Hồi giáo hiện đại và

bao hàm hai nội dung chính:
(1) Chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo thể hiện ở quan điểm bảo thủ đến mức cực
đoantrong áp dụng, thực thi các giáo lý của đạo Hồi. Việc giữ quan điểm bảo thủ
cực đoan không nhất thiết bao hàm các hành động bạo lực nhưng chắc chắn sẽ có
tác động tiêu cực trong quy định về các hành vi, lối sống của các tín đồ Hồi giáo và
các nhà nước Hồi giáo

13


(2) Chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo thể hiện ở việc sử dụng các phương thức đấu
tranh cực đoan và bạo lực như khủng bố, đánh bom tự sát…vv để đạt tới các mục
tiêu tôn giáo.
Hồi giáo cực đoan phát triển rất mạnh kể từ năm 1996 khi Osama Bin Laden đưa ra
Fatwah - một quyết định tơn giáo chính thức kêu gọi những người Hồi giáo giết
lính Mỹ đang đóng quân ở Saudi Arabia. Năm 1998, Fatwah viết “Giết những
người Mỹ và đồng minh của chúng – cả lực lượng dân sự và quân đội – là nghĩa vụ
thiêng liêng của mỗi người Hồi giáo, những người có thể làm một điều gì đó cho
đất nước của mình”; và “Tự do cho al-Aqsa Mosque và xoá sạch quân đội Mỹ và
đồng minh trên những mảnh đất của người Hồi giáo”. Bin Laden đã thành lập tổ
chức cực đoan al-Qaeda với mục tiêu “Xoá bỏ mọi ảnh hưởng của tư tưởng nước
ngồi trong các nước Hồi giáo, và hình thành những nhà nước Hồi giáo mới”. AlQaeda đã phát động phong trào Jihad trên khắp thế giới để chống lại phương Tây
và các tôn giáo khác và gây ra nhiều vụ khủng bố lớn, chẳng hạn như sự kiện khác
- Nguy cơ Hồi giáo hóa xã hội: Các nhóm Hồi giáo cấp tiến tập trung vào thúc đẩy
Dawa - việc cải giáo theo đạo Hồi, coi đó là cách để mở rộng hệ tư tưởng Hồi giáo
cấp tiến ra toàn xã hội. Việc cải giáo có thể là tự nguyện nhưng cũng có thể là
cưỡng bức và một trong những trọng tâm được tín đồ Hồi giáo cấp tiến chú ý là
tăng cường ảnh hưởng tại các cộng đồng Hồi giáo thiểu số đang sinh sống tại các
quốc gia phương Tây, tuyên truyền về việc giúp họ thoát khỏi “áp bức” và không
bị “tẩy não” bởi bàn tay của những kẻ ngoại đạo. Đây được coi như một dạng

thánh chiến về văn hóa dẫn tới xu hướng “cấp tiến hóa” và “cực đoan hóa” các
cộng đồng Hồi giáo thiểu số, gây ra những nguy cơ lớn tới an ninh và ổn định của
nhiều quốc gia.
- Bạo lực và khủng bố: Đây là nguy cơ nhãn tiền của Hồi giáo cấp tiến và các tổ
chức cực đoan Hồi giáo. Thánh chiến Jihad được thúc đẩy hết mức để các tín đồ
Hồi giáo cấp tiến đấu tranh bạo lực chống lại những “kẻ thù” của đạo Hồi. Các tổ
chức chủ trương thánh chiến, khủng bố, bạo lực thường được nhắc tới là al-Qaeda,
Hamas…đã và đang sử dụng các biện pháp cực đoan và biến những nguy cơ lớn
này trở thành sự hủy hoại thực sự trong nhiều trường hợp.Ngày nay chúng ta có
thêm một tổ chức khủng bố mới đó là IS –nhà nước hồi giáo tự xưng đánh chiếm
đa vùng Syria và gây ra những thiệt hại ,thương vong cũng như là một trong những
nguyên nhân gây ra sự khủng hoảng di cư đến Châu Âu vừa qua .
14


Hồi giáo là một tơn giáo lớn với vai trị và tầm ảnh hưởng quan trọng hàng đầu trên
thế giới trong giai đoạn phát triển thời hiện đại. Với số lượng tín đồ khoảng hơn
1,5 tỷ người và tốc độ tăng nhanh nhất trong tương quan với các tôn giáo khác, dự
kiến trong thời gian 10 năm tới Hồi giáo chắc chắn sẽ khẳng định được vị trị là tôn
giáo lớn nhất thế giới xét về số lượng tín đồ. Tìm hiểu về quá trình hình thành, phát
triển của Hồi giáo cũng như các khuynh hướng phát triển của tôn giáo này trong
thời hiện đại đã cho thấy một số nét đáng chú ý:
- Hồi giáo là tôn giáo được biết tới nhiều nhất trong giai đoạn phát triển ngày nay
do hầu hết những biến động lớn về kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa trên thế giới
đều có liên quan tới yếu tố tơn giáo và có sự can dự của các tín đồ Hồi giáo.
- Trung Đơng là khu vực có vai trị đặc biệt quan trọng đối với các tôn giáo lớn trên
thế giới và là nơi cả Hồi giáo, Thiên Chúa giáo, Do Thái giáo hình thành phát triển.
Với đặc điểm là nơi khởi nguồn của các tôn giáo lớn như vậy đã khiến cho Trung
Đông trở thành khu vực rất nhạy cảm về tôn giáo và trên thực tế Hồi giáo đã có
ảnh hưởng vô cùng to lớn tới các quốc gia Trung Đông, trong nhiều trường hợp

Hồi giáo đã giữ vai trò kiểm soát cả về thế quyền và thần quyền tại các quốc gia
này. Như vậy, mỗi biến động trong khuynh hướng phát triển của Hồi giáo đều có
tác động trực tiếp tới các quốc gia Trung Đơng và tác động đó có khả năng lan tỏa
ra khắp cộng đồng các tín đồ Hồi giáo cũng như tới thế giới bên ngoài.
- Khuynh hướng phát triển hiện đại cho thấy sự tách biệt giữa hai dòng Hồi giáo
Sunni và Shia dường như đang mạnh hơn, rõ nét hơn và trong nhiều trường hợp
những mâu thuẫn giữa hai trào lưu bên trong một tôn giáo đã là nguyên nhân của
xung đột và bạo lực. Khuynh hướng phát triển này của Hồi giáo thời hiện đại khiến
cho tính chất bất ổn tơn giáo có xu hướng gia tăng và cần được theo dõi chặt chẽ
để giảm thiểu các tác động tiêu cực có thể có.
- Giai đoạn phát triển thời hiện đại cũng cho thấy Hồi giáo và các tín đồ Hồi giáo
đang chịu sức ép rất lớn từ thế giới bên ngoài với lý do cho rằng một số trào lưu
phát triển của tôn giáo này đang tiềm ẩn những nguy cơ nhất định đối với an ninh,
ổn định và phát triển của thế giới. Trong khi trào lưu Hồi giáo tự do với nhiều quan
điểm tiến bộ, phù hợp với bối cảnh phát triển mới đang được thế giới bên ngoài ghi
nhận với nhiều thiện cảm thì xu hướng “cấp tiến hóa” và chủ nghĩa cực đoan Hồi
giáo đã gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới hịa bình, an ninh trên toàn cầu.
15


Khuynh hướng phát triển của Hồi giáo theo hướng cực đoan đã bị cả thể giới lên
án do khuynh hướng này luôn gắn với hàng loạt các sự kiện khủng bố, đánh bom
tự sát, bạo lực, xung đột vũ trang…vv. Đây thực sự là một hướng biến động tiêu
cực và thực tế cho thấy khuynh hướng này vẫn đang diễn ra một cách mạnh mẽ cả
về chiều rộng và chiều sâu bất chấp các nỗ lực của cộng đông quốc tế tìm cách
ngăn chặn trào lưu cực đoan này.
- Sự phát triển tương đối nhanh của Hồi giáo cấp tiến và sự lớn mạnh của chủ
nghĩa cực đoan Hồi giáo với các tác động tiêu cực tới mọi mặt đời sống kinh tế, xã
hội, văn hóa, chính trị, tơn giáo…vv của nhiều quốc gia trong mọi trường hợp vẫn
cần được coi là mang tính tất yếu và là một khuynh hướng phát triển không thể

tránh khỏi trong môi trường quốc tế hết sức bất ổn và biến động khó dự đoán giai
đoạn hiện nay. Hồi giáo cấp tiến và xu hướng cực đoan hóa cần được lý giải với
các nguyên nhân sâu xa về kinh tế, xã hội, chính trị, lịch sử tồn tại bên trong các xã
hội Hồi giáo trong đó chủ yếu có thể kể tới lý do kinh tế khó khăn của một bộ phận
lớn người dân tại các quốc gia Hồi giáo khiến họ mất phương hướng trong cuộc
sống và dễ bị lôi kéo vào các phong trào Hồi giáo cực đoan để tìm đường giải thốt
cho bản thân và gia đình và sự can thiệp của nước ngoài vào các vấn đề của xã hội
Hồi giáo khiến tâm lý chống phương Tây, chống Mỹ càng thêm gay gắt.
Tóm lại, tìm hiểu về thực trạng Hồi giáo và các khuynh hướng phát triển của tôn
giáo này cho thấy Hồi giáo thực sự là một vấn đề phát triển mang đủ các sắc thái
kinh tế, chính trị cũng như văn hóa, tư tưởng với các tác động to lớn tới mọi mặt
đời sống của người dân trên tồn thế giới. Với số lượng tín đồ đang tăng rất nhanh
và các tư tưởng tôn giáo đang mở rộng ra nhiều cộng đồng dân cư, rõ ràng Hồi
giáo đang ngày càng bành trướng phạm vi ảnh hưởng và mở rộng tới các khơng
gian địa lý, văn hóa, tinh thần vô cùng rộng lớn. Xét về mặt lịch sử, các tôn giáo
lớn của thế giới như Hồi giáo, Thiên Chúa giáo, Do Thái giáo… đều có chung một
nguồn gốc: được khởi nguồn từ tổ phụ Abraham, cùng có niềm tin vào Thiên Chúa.
Trong kinh Koran của người Hồi giáo, hay kinh Torah của người Do Thái và Kinh
Thánh của người Thiên Chúa giáo đều xác định nguồn gốc này. Tuy nhiên, khuynh
hướng mở rộng phạm vi ảnh hưởng của Hồi giáo như hiện nay cùng với những tác
động của hoàn cảnh lịch sử, hoàn cảnh kinh tế, xã hội và các quan điểm khác nhau
về đức tin, lối sống khiến cho tại nhiều nơi trên thế giới và đặc biệt là tại khu vực
Trung Đơng đã có những cuộc xung đột tôn giáo lớn. Hầu hết các đánh giá đều cho
rằng dường như chưa thể có giải pháp nào thực sự hữu hiệu có thể giải quyết triệt
16


để các vấn đề mâu thuẫn, xung đột phát sinh trong quan hệ giữa các nhóm tơn giáo
với vai trị nổi bật của Hồi giáo.
Tìm hiểu về Hồi giáo và các vấn đề phát triển, tác động của tôn giáo này trên thế

giới luôn là vấn đề phức tạp, vấn đề “nóng”, vấn đề “nhạy cảm”. Mặc dù vậy, đây
là vấn đề không thể bỏ qua đối với tất cả các quốc gia đang cùng tồn tại, phát triển
trong thời đại tồn cầu hóa với những mối liên hệ qua lại, ràng buộc lẫn nhau rất
chặt chẽ.
5/ MỞ RỘNG: HỒI GIÁO Ở VIỆT NAM
5.1, Sự du nhập Hồi giáo vào Việt Nam
Hồi giáo truyền vào khu vực Đông Nam Á khá sớm, khoảng thế kỷ XI, XII. Nếu
so với các khu vực Hồi giáo khác trên thế giới, thì việc truyền bá Hồi giáo vào
Đông Nam Á chủ yếu bằng con đường "hồ bình" qua những thương nhân Ảrập,
Ấn Độ, Ba Tư. Những thế kỷ đầu sau khi ra đời, Hồi giáo phát triển nhanh như vũ
bão bằng chiến tranh với cơng thức “thanh gươm - vó ngựa - kinh Qur'an". Tuy
nhiên, khi chinh phục được Ấn Độ, đoàn quân Hồi giáo đã mệt mỏi, lại đứng trước
biển cả mênh mông đã cản bước tiến quân các chiến binh Hồi giáo đến khu vực
Đông Nam Á nên Hồi giáo đành phải truyền bá đến đây qua các thương nhân và
các giáo sỹ. Chính sự du nhập và phát triển bằng con đường "hồ bình", lại từ
nguồn Hồi giáo Ấn Độ đã dung hồ với văn hố Ấn Độ nên Hồi giáo ở khu vực
Đông Nam Á thường bị pha trộn với tín ngưỡng, phong tục tập quán địa phương.
Điều này khác hẳn với những nơi Hồi giáo bành trướng bằng những cuộc chiến
tranh chinh phục. Hồi giáo khu vực Đông Nam Á nói chung, ở Việt Nam nói riêng
ít chịu ảnh hưởng của tư tưởng chủ nghĩa Hồi giáo như một số khu vực khác.
Hồi giáo du nhập vào Việt Nam qua các thời điểm khác nhau. Theo Tống sử Trung
Quốc thì thế kỷ X đã thấy người Chăm khi giết trâu để cúng, họ đều cầu nguyện
câu kinh đề cao Thượng đế Allah của người Hồi giáo, điều này có thể giả định từ
thế kỷ thứ X, Hồi giáo đã được truyền vào đất Chiêm Thành.
Vậy có thể nói: Từ thế kỷ X, tín ngưỡng Hồi giáo đã manh nha ở Vương quốc
Chămpa thông qua các thương nhân từ Trung Cận Đông đem vào, gây ảnh hưởng
nhất định trong đời sống tâm linh người Chămpa. Nhưng Hồi giáo không phát
triển, có lẽ vì lịng sùng tín thần thánh Bàlamơn giáo, tập tục, lễ nghi cùng chế độ
17

mẫu hệ đã bén rễ ăn sâu, trở thành truyền thống trong xã hội Chămpa, trải qua hơn
nghìn năm khơng dễ gì thay đổi. Vì vậy, ở Vương quốc Chămpa cổ vào khoảng
trước năm 1470 Hồi giáo chưa phải là tơn giáo chính thống của người Chăm.
Sau năm 1470, một bộ phận cư dân Chămpa lưu tán đã tiếp xúc với người
Malaysia, Indonesia, Campuchia... và họ bắt đầu tìm hiểu Hồi giáo ở các nước đó,
nhiều người Chăm bỏ tơn giáo truyền thống (đạo Bàlamôn) để theo Hồi giáo.
Những người Chăm khi tiếp thu được tôn giáo mới, họ quay về nước để truyền lại
cho đồng bào mình. Từ đó Hồi giáo có chỗ đứng đáng kể trong cộng đồng cư dân
Chămpa và chính thời điểm này sự giao hồ giữa đạo Islam và đạo Bàlamôn đã sản
sinh ra một tơn giáo mới của người Chăm, đó là đạo Bàni tại miền Nam Trung bộ.
Vào năm 1840, dưới triều Nguyễn, quan bảo hộ Chân Lạp là Trương Minh Giảng
bị quân của An Dương - Campuchia đánh bại phải rút chạy về vùng thượng nguồn
sông Tiền (Châu Đốc - An Giang ngày nay) mang theo quân lính và người Chàm,
người Mã lai theo Hồi giáo, lúc đó nhà Nguyễn dựa vào lực lượng này lập các đội
quân để giữ biên giới. Từ đó hình thành vùng thứ hai theo Hồi giáo chính thống
của người Chăm - đạo Islam.
Những năm cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX, vùng Sài Gòn - Gia Định mở
rộng giao lưu buôn bán với một số quốc gia phương tây, từ đó trở thành trung tâm
buôn bán của Nam bộ. Các thương nhân đã thu nhận người Malaysia, Indonesia,
Ấn Độ theo Hồi giáo. Tuy nhiên, cho mãi đến cuối thế kỷ XIX khi Nam bộ bị Pháp
chiếm đóng, q trình giao thương với bên ngồi ngày càng phát triển, là môi
trường và điều kiện để cho người Malaysia và Indonesia nhập cư vào đất này đơng
hơn. Ngồi ra, trong khoảng thời gian từ năm 1880 - 1890, ở Gia Định cũng xuất
hiện một bộ phận người Ấn Độ, Pakistan có tín ngưỡng Hồi giáo là những thương
nhân làm nghề buôn bán tơ lụa, đồ gia vị cho những tiệm bn, qn ăn. Đó là
nguồn gốc hình thành cộng đồng cư dân ngoại lai theo Hồi giáo ở TP. Hồ Chí Minh
cho tới ngày nay.

5.2, Những đặc điểm chủ yếu

18


Ở nước ta, cộng đồng cư dân Chăm theo Hồi giáo mang tính đặc thù rõ nét, được
chia thành 2 dòng khác nhau. Người ta thường gọi là Chăm Islam và Chăm Bàni
với những đặc điểm chủ yếu sau đây:
A, Truyền thống gắn bó và đồng hành cùng dân tộc
Việt Nam chủ yếu chỉ có người Chăm theo Hồi giáo. Vì vậy, Hồi giáo gắn bó với
dân tộc Chăm, mà cư dân Chăm là một dân tộc có nền văn hố đa dạng và phong
phú; có truyền thống u nước, gắn kết với dân tộc và cách mạng, đã có nhiều
đóng góp trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Là một dân tộc trong cộng
đồng các dân tộc Việt Nam, đồng bào Chăm Hồi giáo luôn phát huy bản sắc văn
hố và truyền thống đồn kết, u nước gắn bó với cộng đồng các dân tộc trong
các cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược, giành độc lập dân tộc.
Hơn nữa, từ khi có Đảng đồng bào Chăm Hồi giáo luôn đi theo và tin tưởng vào sự
lãnh đạo của Đảng, chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chính sách của Đảng và
pháp luật của Nhà nước; làm tốt nghĩa vụ công dân, ủng hộ sự nghiệp đổi mới do
Đảng đề xướng và lãnh đạo, góp phần viết tiếp trang sử vẻ vang của dân tộc trong
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
B, Tính chính thống của Hồi giáo có thay đổi
Bởi tác động của bản sắc văn hố dân tộc vùng Đơng Nam Á, trong đó nền tín
ngưỡng, tơn giáo bản địa cổ Bàlamôn chiếm địa vị chủ yếu. Sự tác động này được
gọi là q trình “Chăm hố”.
Như khi nghiên cứu, để chinh phục thế giới Ảrập và bành trướng thế lực, Hồi giáo
chủ trương mở rộng “đất thánh” bằng các cuộc thánh chiến, với khẩu hiệu “Thanh
gươm, vó ngựa, kinh Qur'an”. Nhưng khi Hồi giáo truyền bá xuống phía Đơng bị
cản trở bởi đại dương nên không thể tiến hành thánh chiến mà các giáo sĩ truyền
đạo thông qua thương thuyền theo con đường mậu dịch để truyền bá và phát triển
Hồi giáo ở vùng này. Chúng ta có thể khẳng định khi Hồi giáo truyền bá xuống

phía Đơng đã chịu sự chi phối mạnh mẽ bởi bản sắc văn hoá truyền thống lâu đời
của vùng Á Đơng và tín ngưỡng cổ Bàlamơn với chế độ mẫu hệ, làm cho tính cách
Hồi giáo phải biến đổi phù hợp với nền văn hóa bản địa.
C, Tính quốc tế của Hồi giáo
19


Hồi giáo là tơn giáo có số lượng tín đồ đơng nhất thế giới, đang trong xu thế của
q trình “Hồi giáo hoá thế giới”. Hơn nữa, thế giới đang đứng trước nguy cơ xung
đột sắc tộc và tôn giáo trong mối quan hệ “tồn cầu hố”. Đảng ta chủ trương mở
rộng quan hệ quốc tế theo phương châm “Việt Nam là bạn với tất cả các nước
trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì hồ bình, độc lập và phát triển”. Các tôn giáo
ở Việt Nam, nhất là Chăm Hồi giáo đã, đang và sẽ tiếp tục chịu sự tác động nhiều
mặt của Hồi giáo thế giới. Theo đó, một số sinh hoạt tôn giáo truyền thống của Hồi
giáo vốn mang tính quốc tế nay được mở rộng. Nó vừa là nhu cầu, vừa là đặc điểm
phổ biến đang phát triển.
Cùng với xu thế hội nhập quốc tế của Nhà nước, Hồi giáo Việt Nam cũng mở rộng
và phát triển giao lưu với các cá nhân, tổ chức Hồi giáo ngồi nước. Mối quan hệ
đó khơng chỉ vì mục đích tơn giáo mà cịn có những mục đích chính trị - xã hội.
Nhằm thúc đẩy hoạt động Hồi giáo nước ta hội nhập vào cộng đồng Hồi giáo thế
giới.

20