Chuong II 4 Duong thang song song va duong thang cat nhau

Ngày soạn 28/10/2017

Ngày dạy
Ngày dạy

/2017
/2017

Dạy lớp 9A
Dạy lớp 9B

Tiết 21.LUYệN TậP
I. Mục tiêu
1. Kiến thức : Củng cố đồ thị hµm sè y = ax + b (a  0).
2. Kỹ năng :Thành thạo trong việc vẽ đồ thị hàm số bậc nhất y = ax + b.
3. Thái độ :Nghiêm túc yêu thích môn học.
4. Nng lc cn t :
- Phát triển năng lực tự học, tự nghiên cứu.
- Phát triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn .
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên :Giáo án, thớc thẳng, đồ dùng dạy học.
2. Học sinh :Ôn lại kiến thức cũ, sgk, dơng cơ häc tËp.
III. Q TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CHO HỌC SINH
1. Các hoạt động đầu giờ (10)
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi.
1
y=- x+2
2
trên cùng một mặt phẳng tọa độ.

HÃy vẽ đồ thị hàm số y = x + 4 và
Đáp án:
* Đồ thị hàm số y = x + 4 đi qua điểm A(0 ; 4) và B(-4 ; 0)

1
y=- x+2
2
* Đồ thị hàm số
đi qua điểm C(0 ; 2) và D(4 ; 0)
y

4

C
y=x+4

2
y=-

1
2

x+2
4

B
-4

A

O

x

D

* Đặt vấn đề:ở bài trớc chúng ta đà biết đồ thị hàm số bậc nhất y = ax + b là gì?
Biết cách vẽ đồ thị của hàm số này. Hôm nay các em hÃy vận dụng các kiến thức
đó đi làm một sè bµi tËp.
2. Nội dung bài học
Hoạt động 1. Vẽ đồ thị và tìm giao điểm của đồ thị
+ Mục tiêu : Học sinh vẽ được đồ thị của y = ax + b (a ≠ 0), tìm được giao
điểm của đồ thị
+ Nhiệm vụ : Học sinh nghiên cứu và thực hiện bài 15, 16 SGK.
1


+ Phương thức thực hiện : Học sinh hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.
+ Sản phẩm : Kết quả bài tập 15, 16 SGK.
+ Tiến trình thực hiện :
Lun tập (31 phút)
Hoạt động của giáo viên

Hoạt động v d kiến câu trả lờicđa häc
sinh
Bµi 15:(SGK - Tr51) (9 phót)

Cho học sinh lên bảng vẽ thêm đồ thị
2
y x

3 vµo
cđa hai hµm sè y = 2x vµ
hƯ trơc täa độ dà vẽ trong phần kiểm
tra bài cũ.

y
5 B
4
y = -1,5x

C

3
y = -1,5x + 5

2

A

1
x

-2,5
y = 2x + 5

-2

O

-1

3

2

4

5

6

7 7,5

-1
y = 2x

Tứ giác ABCD là hình gì ?

1

-2

b) Ta có:
- Đờng thẳng y = 2x + 5 song song với
đờng thẳng y = 2x.
2
y x 5
3
- Đờng thẳng
song song với

2
y x
3
đờng thẳng
tứ giác ABCD là hình bình hành.
Bài 16 (SGK - Tr 51) (11 phút)
a) Vẽ đồ thị.

Cho học sinh đọc nội dung đề bài.

y

Một em lên bảng vẽ đồ thị của hai hàm
số y = x và y = 2x + 2 trên cùng một
mặt phẳng tọa độ?

4

y=2x+2
y=x

3
D

2 B

C

1
-3

-2

-1

O

M
1

2

3

4

x

-1
A

A là giao điểm của hai đồ thị nói trên
tìm tọa độ điểm A ?
Tìm tọa độ điểm C ?

HÃy tính diện tích tam giác ABC?

-2

b) Giải phơng tr×nh 2x + 2 = x

 x= -2. Thay x = - 2 vào hàm số y = x
ta đợc y = 2. VËy A(-2 ; -2)
c) Gäi d lµ đờng thẳng qua điểm B(0;2)
và song song với Ox. d cắt đồ thị hàm
số y = x tại C. Ta có tung độ điểm C là 2
mà C thuộc đồ thị hàm số y = x y = 2
vậy C(2;2).
Kẻ AD vuông góc với d tại D ta có:
AD = 4.
1
1
SABC = 2 AD.BC = 2 .4.2 = 4 (cm2)
2


+ Dự kiến câu trả lời của học sinh (kết hợp trong tiến trình thực hiện).
+ Phương án kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học sinh.
Đánh giá kết quả qua câu trả lời, bài làm của học sinh.
Hoạt động 2. Tìm hệ số của hàm số y = ax + b (a ≠ 0)
+ Mục tiêu : Học sinh tìm được hệ số của đồ thị của y = ax + b (a ≠ 0).
+ Nhiệm vụ : Học sinh nghiên cứu và thực hiện bài 18 SGK.
+ Phương thức thực hiện : Học sinh hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.
+ Sản phẩm : Kết quả bài tập 18 SGK.
+ Tiến trình thực hin :
Hoạt động của giáo viên

Hoạt động v d kin câu trả lờicđa häc
sinh
Bµi 18 (SGK - Tr52) (11 phót)

Cho học sinh nghiên cứu nội dung bài
toán.
Cho học sinh thảo luận trong 5 làm Với x = 4 thì giá trị của hàm số y =3x+b
bài 18.
có giá trị là 11 nªn ta cã:
11 = 3.4 + b  b = -1
Hàm số cần tìm là y = 3x - 1.
HÃy vẽ đồ thị hàm số y = 3x - 1.
y
4
3
y = 3x - 1

2
1
-3

-2

-1

O

1

2

3

4

x

-1
-2
-3

b) Đồ thị hàm số y = ax + 5 đi qua điểm
A(-1 ; 3) nên ta cã 3 = a(-1) + 5  a =
2.
Hµm số cần tìm là y = 2x + 5

+ D kiến câu trả lời của học sinh (kết hợp trong tiến trình thực hiện).
+ Phương án kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học sinh.
Đánh giá kết quả qua câu trả lời, bài làm của học sinh.
3. Củng cố luyện tập, hướng dẫn học sinh tự học (3’)
3


HÃy nêu các bớc vẽ đồ thị hàm số y = ax +b (a ≠ 0)
Häc sinh c¸c bíc vÏ đồ thị hàm số y = ax +b (a 0)
Giáo viên cho học sinh ôn lại các kiến thức đà học
Xem lại các bài tập đà chữa.
Làm bài tập 17 (T51), bµi 19 (T52)
Bµi 15, 16(SBT - Tr -58,59). Bài 19 lu ý: 5 = 22 + 12.

Ngày soạn 28/10/2017

Ngày dạy
Ngày dạy

/2017
/2017

Dạy lớp 9A
Dạy lớp 9B

Tiết 22. ĐƯờNG THẳNG SONG SONGvà
ĐƯờNG THẳNG CắT NHAU

I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Nắm vững điều kiện hai đờng thẳng y = ax + b (a  0) vµ y = ax + b (a  0) c¾t
nhau, song song víi nhau, trïng nhau.
- Biết chỉ ra các cặp đờng thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau.
2. Kỹ năng
- Vận dụng vào giải bài toán biện luận.
3. Thái độ :Nghiêm túc yêu thích môn häc.
4. Năng lực cần đạt :
- Phát triển năng lực tự học, tự nghiên cứu.
- Phát triển năng lực phát hin v gii quyt vn .
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên :Giáo án, bảng phụ, thớc thẳng, đồ dùng dạy học
2. Học sinh :Ôn lại kiến thức cũ, SGK, dụng cụ häc tËp.
III. QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CHO HỌC SINH
1. Các hoạt động đầu giờ (8’)
4


Kiểm tra bài cũ

Câu hỏi.
Vẽ trên cùng mặt phẳng tọa độ, đồ thị các hàm số y = 2x và y = 2x + 3.
Em cã nhËn xÐt g× vỊ hai đồ thị này ?
Đáp án:
y
6
5
4
3
2
-1,5
-6

-5

-4

-3

-2 -1 O

1

-1

1

2

3

4

5

6

x

7

-2
-3

y =2x +3
y = 2x

-4
-5

Nhận xét: Đồ thị hai hàm số song song với nhau.
* Đặt vấn đề. Giáo viên: Trên cùng một mặt phẳng hai đờng thẳng có những vị trí tơng đối nào ?
Học sinh: Trên một mặt phẳng hai đờng thẳng có thể song song, cắt nhau hoặc
trùng nhau.
Vậy với hai đờng thẳng y = ax + b (a 0) vµ y = ax + b (a  0) khi nào thì
chúng song song, khi nào chúng cắt nhau và khi nào chúng trùng nhau để trả lời
câu hỏi này chúng ta vào bài hôm nay.
b) Dạy nội dung bµi míi
2. Nội dung bài học
Hoạt động 1. Đường thẳng song song

+ Mục tiêu : Học sinh nắm được điều kiện để hai đường thẳng song song.
+ Nhiệm vụ : Nghiên cứu thông tin SGK, làm ?1
+ Phương thức thực hiện : Hoạt động cá nhân.

y=
2x

+ Sản phẩm : Kết quả ?1 , nắm được điều kiện hai đường thẳng song song.
+ Tin trỡnh thc hin :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt độngv dkin cõu tr li ca hc
sinh
Một em lên bảng vẽ tiếp đồ thị hàm số
y
y = 2x - 2 trên cùng mặt phẳng tọa độ
6
với hai đồ thị y = 2x + 3 và y = 2x đÃ
y5 = 2x + 3
vẽ?
4
?1
?1
3
Cả lớp làm
-4
a)
2
(a)
-2

-6

-5

-4

-3

-2 -1 O

1

-1
-2
-3

5

y =2x

-1,5

1

2

3

4

5

6

7

x


Giải thích tại sao hai đờng thẳng y = 2x
+ 3 vµ y = 2x + 2 song song víi nhau ?

b) Hai đờng thẳng y = 2x + 3 và
y = 2x - 2 song song với nhau vì cùng
song song với đờng thẳng y = 2x.

Hai đờng thẳng y =ax+b (a  0)
vµ y = ax + b khi nµo song song khi nµo
* KÕt luËn (SGK/Tr53)
trïng nhau?
+ Dự kiến câu trả lời của học sinh (kết hợp trong tiến trình thực hiện).
+ Phương án kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học sinh.
Đánh giá kết quả qua câu trả lời, bài làm của học sinh.
Hoạt động 2. Hai đườn thẳng cắt nhau (8 phót)
+ Mục tiêu : Học sinh nắm được điều kiện để hai đường thẳng cắt nhau.
+ Nhiệm vụ : Nghiên cứu thông tin SGK, làm ? 2
+ Phương thức thực hiện : Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm

+ Sản phẩm : Kết quả ? 2 , nắm được điều kiện hai đường thẳng cắt nhau.
+ Tiến trình thực hin :

Hoạt động của giáo viên
Hoạt độngv dkin cõu tr li ca hc
sinh
Vậy khi nào hai đờng thẳng cắt nhau?
Tìm các cặp đờng thẳng song song, các
?2 Các cặp đờng thẳng cắt nhau:
cặp đờng thẳng cắt nhau trong các đờng
y = 0,5x + 2 và y = 1,5x + 2
thẳng sau?
y = 0, 5x 1 vµ y = 1,5x + 2
* Kết luận: (SGK Tr53)
Hai đờng thẳng y = ax + b (a  0)
vµ y = ax + b khi nào cắt nhau khi nào ?
Hai đờng thẳng y =ax + b (a  0)
vµ y = ax + b khi nào cắt nhau trên trục Trả lời.
tung ?
Đây chính là nội dung phần chú ý?
* Chú ý. (SGK Tr53)
Hot ng 3. Bài toán áp dụng (10 phút)
+ Mc tiêu : Học sinh vận dụng được điều kiện để hai đường thẳng song
song, cắt nhau vào bài toán.
+ Nhiệm vụ : Nghiên cứu bài toán SGK.
+ Phương thức thực hiện : Hoạt động cá nhân.
+ Sản phẩm :Hiểu đựoc bi toỏn.
+ Tin trỡnh thc hin :
Hoạt động của giáo viên
p dụng ta đi làm bài toán sau?
Xác định các hƯ sè a, b, a’, b’ cđa hai
hµm sè y = 2mx + 3, y = (m+1)x + 2 ?

Ho¹t ®éngvà dựkiến câu trả lời của học
sinh
Cho hai hµm sè bËc nhÊt
y = 2mx + 3 vµ y = (m+1)x + 2
Hµm sè y = 2mx + 3 cã a = 2m; b=3
Hµm sè y = (m+1)x + 2 cã a = m + 1;
b = 2

Tìm điều kiện để hai hàm số trên là hàm
số bậc nhất ?
- Hai hàm số trên là hàm số bậc nhất
khi:
6


2m 0


m  1 0

m 0

m  1

Cho häc sinh hoạt động nhóm làm bài
toán trong 5 phút?

a) Đồ thị hµm sè y = 2m + 3 vµ y = (m
+ 1)x + 2 c¾t nhau  a  a hay 2m
m+1m1

Kết hợp điều kiện m 0 và m -1
hai đờng thẳng cắt nhau khi và chi khi
m 1 và m 0
b) Đồ thị hàm số y = 2m + 3
vµ y =(m + 1)x + 2 song song  a = a’
hay 2m = m + 1 m = 1
Kết hợp điều kiện m 0 và m -1
hai đờng thẳng song song khi vµ chØ
khi
m=1
+ Dự kiến câu trả lời của học sinh (kết hợp trong tiến trình thực hiện).
+ Phương án kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học sinh.
Đánh giá kết quả qua câu trả lời, bài làm của học sinh.

3. Củng cố luyện tập, hng dn hc sinh t hc (7)
Cho biết các vị trí tơng đối của hai đờng thẳng y = ax + b (a  0)
vµ y = ax + b (a  0) khi biÕt c¸c hƯ sè b»ng sè ?
HS: + Song song víi nhau khi vµ chØ khi a = a; b b
+ Cắt nhau khi và chØ khi a  a’;
+ Trïng nhau khi vµ chØ khi a’ = a’; b’ = b’
Cho hs lµm bµi tập 20 (SGK/Tr54)
+ Các cặp đờng thẳng cắt nhau:
y = 1,5x + 2 vµ y = x + 2
y = 1,5x + 2 vµ y = 0,5x - 3
y = 1,5x - 1 và y = x - 3
+ Các cặp đờng thẳng song song.
y = 1,5x + 2 và y = 1,5x - 1
y = x + 2 vµ y = x - 3
y = 0,5x - 3 vµ y = 0,5x + 3
Học bài theo sách giáo khoa vµ vë ghi.

Bµi tËp sè 21, 22, 23, 24 (SGK Tr55) vµ 18, 19 SGK/Tr59).
Híng dÉn bµi tËp 24:
Trong bµi 24 có khác so với bài tập trong phần áp dơng lµ hƯ sè b vµ b’ cã chøa
tham sè vì vậy khi áp dụng cần lu ý tới hệ số b và b.
Kết quả là kết hợp điều kiện cđa m vµ k.

7