Vat li trong bep

Vật lý trong bếp
[28/06/2005 - Khoa Vật lý - ĐHSPHN]
Sẽ gửi một loạt các câu hỏi liên quan đến chuyện bếp núc. Phải tự nấu ăn ít ra cũng có cái
lợi này.

Câu 1: Vì sao một giọt nưóc nhỏ vào bếp điện đang nóng đỏ lại nhảy tưng tưng ?
có lẽ như này:

Do các phân tử nước ở dưới đáy giọt nước, khi tiếp xúc với bếp sẽ ngay lập tức bị bốc hơi. Hơi
nước giãn nở đẩy phần còn lại của giọt nước lên!
2. Vì sao khi cho mỡ (hoặc dầu ăn) vào nồi, lúc thì nó bắn lung lúc thì nó lại êm ru??
ĐA: khi cho mỡ vào nồi mà trong nồi vẫn cịn nước thì nước này sẽ chìm xuống dưới khi nó
sơi nó tạo thành bọt hơi nước là bắn mỡ lung tung . Nếu nồi đã khơ rơì thì khơng vấn đề nữa.
Thực ra khi mỡ sơi nó sẽ bị cháy ln chứ khơng sơi sùng sục như nước !
3.Câu hỏi tiếp là vì sao khi đun bếp ga cửa kính của bếp lại bị mờ hơi nước. Nhất là vào
mùa đơng?
ĐA: Khí dùng trong bếp ga thường là C3H8 , khi cháy sẽ phản ứng ơ xi hóa với oxi sinh ra
nước. Hơi nước này gặp cánh cửa lạnh sẽ ngưng tụ lại làm cho cửa kính bị mờ!
4. Trong bài bánh trơi nước của Hồ xn hương có miêu tả
Bảy nổi ba chìm với nước non. Và quan sát sẽ thấý khi nấu bánh trơi nước khi đầu cho
vào nó chìm,lúc nó nổi lên là lúc nó chín, vì sao nó lại nổi lên?
ĐA: bánh lúc mới nặn thì đặc ,quẳng vào nồi nước thì chìm.Trong lúc đun ,cái phần bột bên
ngồi cứng làm cho phần khí bên trong bị cách li (đặc biệt là khi làm nhân đậu thay vì nhân
đường),nhiệt độ tăng làm nó nở ra -> bánh nổi lên,để lâu nó nguội thì nó chìm tiếp .
5. Hơm nay chán nấu ăn đi quán uống bia không ôm. Để ý thấy cốc bia khi rót ra thì laị
sủi bọt
1. tại sao
2. Rót ra khá lâu rồi mà bọt vẫn sủi tiếp mà lạ là cứ sủi từ một số chỗ như là các chỗ ấy bị
thủng vậy --> tại sao?
Anh em nào nửa tin nửa ngờ thì đi làm chai bia Hà nội về thí nghiệm đê!
ĐA: Bia trong chai khơng sủi bọt vì áp suất cao. Khi rót ra cốc thì áp suất giảm làm giảm độ

hồ tan CO2 nên lượng dư thừa thốt ra ngồi tạo bọt. Ban đầu độ chênh nồng độ cịn lớn, bọt
dễ dàng thốt ra từ mọi vị trí trong cốc, lượng bọt lớn. Một lúc sau thì nồng đọ CO2 khơng đủ
để dễ dàng thốt ra từ trong lịng chất lỏng. KHi đó nó cần một tâm sơi để tập hợp các phần tử
C02. Ở thành cốc có các vết xước và ở trong cốc bia có một hạt bụi sẽ là nơi tạo ra các tâm sơi
cho C02 chuyển thành khí thốt ra ngồi. Nếu đang có một cốc bia sủi bọt trong tay trước khi
làm một hớp đỡ khát bạn hãy thử bỏ một con ruồi :D ( thôi một hạt cơm ) vào trong cốc bia mà
xem. Bọt sẽ sủi từ các hạt cơm này lên !
6. Khi sào (thịt bị với cần tỏi tây chẳng hạn) đơi khi mấy chú đầu bếp cịn chơi trội cho
tồn bộ chảo rau + thịt của mình cháy đùng đùng, ấy thế mà đem ra lại không hề cháy
các bạn ạ mà lại thơm ơi là thơm,
vật lí ở chỗ nào trong truờng hợp này, mời các
bạn giải thích!


ĐA: khi bạn cho dầu/mỡ + đồ nhậu (rau,thịt) vào chảo,trộn đều ->dầu bám xung quanh đồ
nhậu -> khi bạn cho lửa cháy trong chảo thì chỉ có dầu cháy thơi,đồ nhậu khơng thể cháy được
vì nhiệt lượng do dầu cháy phát ra khơng đủ nóng cọng với thời gian dầu cháy ngắn -> nước
trong đồ nhậu kô bốc hơi hết được.Khi thấy đồ nhậu chín vừa,nếu bạn khơng muốn mất đồ
nhậu thì bạn đương nhiên sẽ bắc chảo xuống....cịn nếu ko thì cứ đun nóng tiếp,cứ cho dầu
cháy tiếp nhiều lần trong chảo thì đến lúc hơi nước trong đồ nhậu thốt ra hết/gần hết thì .....đồ
nhậu của bạn biến thành than là chuyện "bình thường"
.Cũng giống như khi bạn nhúng
một thanh gỗ vào xăng rồi rút nhanh ra (xăng ko thấm vào gỗ) rồi đốt....xăng cháy hết mà
thanh gỗ có cháy được đâu!

7. Tại sao khi dùng microwave ta không được cho đồ vật bằng kim loại vào máy??
Ngun tắc lị vi sóng là sử dụng năng lượng của điện từ trường với tần số thấp. Khi các vật
đặt trong lovi sóng có sự phân cực (VD:nước) hoặc các điện tích tự do (kim loại) chúng sẽ dao
động với tần số bằng tần số truờng điện từ cuỡng bức. Sự dao động này sinh nhiệt để đun nóng
thức ăn. Nếu chỉ để thanh kim loại trong lò vi sóng thì thanh kim loại sẽ bị nóng đỏ làm hỏng

bên trong lị vi sóng. Dương nhiên nếu để một chút rồi bỏ ra thì chả việc gì cả. Hoặc nếu có để
qn một cái thìa nhỏ trong bát cháo cũng chả vấn đề gì xảy ra.
8. Các bạn có bao giờ để ý nồi canh chưa, nhất là riêu cua ấy ! Sau khi nấu xong bắc ra
khỏi bếp, ban đầu váng mỡ không nhiều,càng dần về sau cứ thấy nó từ đâu chui ra nhiều
thế khơng biết! Theo bạn thì tại sao vậy!
quan sát đã nhé, nồi canh gì cũng thế!
Giải thích: Mỡ - dầu nhẹ hơn nước nhưng khi đun nấu do ta khuấy canh nên mỡ bám vào rau ,
các thứ trong nồi canh rồi chìm xuống, ngồi ra nó cịn bị tách thành các giọt mỡ nhỏ li ti lẫn
trong nước. Khi nấu xong không khuấy nữa các hạt mỡ này mới từ từ nổi lên, tuỳ theo vị trí và
kích thước của giọt mỡ mà nó nổi nhanh hay chậm, do đó q trình nổi của váng mỡ kéo khá
dài. Nếu để ý bạn xẽ thấy nồi canh mà nấu xong mà để càng lâu thì càng nhiều mỡ trên mặt!
9. Vậy hai giọt mỡ nổi cùng từ đáy nồi lên hỏi giọt mỡ to hay giọt mỡ nhỏ nổi tới mặt
nước nhanh hơn?coi như là trong q trình nổi nó khơng gặp các giọt mỡ khác để hàn
huyên tâm sự!
Các lực tác dụng gồm lực cản của môi trường chứ không phải lực căng mặt ngồi tỉ lệ thuận
với tiết diện S (cơng thức stock = k. D2.v.v. S ) hướng xuống dưói
tổng hợp hai lực: trọng lực và lực đẩy acsimet : (D1 - D2) g. V tỉ lệ với thể tích V hướng lên
trên
Vậy vấn đề đặt ra là khi bán kính tăng thì lực hướng lên hay hướng xuống tăng nhan hơn:
Ta biêt tiết diện tỉ lệ với r mũ 2
THể tích tỉ lệ với r mũ 3
--> khi bán kính tăng thì thể thích tăng nhanh hơn--> lực hướng lên tăng nhanh hơn lực cản
hướng xuống
--> quả cầu to sẽ có gia tốc lớn hơn -> vận tốc lớn hơn --> nổi nhanh hơn.
Giải một cách định tính là như vậy, cịn nếu cần tính chính xác hơn thì cần viết phương trình
chyển động và nhiều thứ linh tinh khác ví dụ thời gian chuyển động nhanh dần ,thời gian
chuyển động đều...
10.Vì sao khi nấu cơm - hay nấu canh lại có nhiều bọt, thậm chí bị trào ra khỏi nồi nếu ta
đậy vung, cịn khi mở vung thì bọt cơm cịn lại rất ít ?

vatly(Theo ppgdvl