Bai 14 Nguoi ke chuyen trong van ban tu su

Đơn vị: Trường THCS


Tiết 70:Người kể chuyện trong văn bản tự sự
( Đọc thêm)


I. HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM:
1. Vai trò của người kể chuyện trong văn
bản tự sự:
a . So sánh cách kể chuyện của hai đoạn trích:
- Đoạn trích trong “Lặng lẽ Sa Pa” của
Nguyễn Thành Long (Sgk/192)
- Đoạn trích trong “Trong lòng mẹ” của
Nguyên Hồng . (Sgk/193).


- Trời ơi, chỉ cịn năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng
đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra phía sau nhà, rồi trở vào liền, tay cầm
một cái làn .Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng
lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.
- Ơ, cơ cịn qn chiếc mùi soa đây này! Để người con gái khỏi
trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn
sách trả cho cô gái. Cô kĩ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn
và quay vội đi.
- Chào anh. Đến bậu cửa, bỗng nhà họa sĩ già quay lại chụp lấy
tay người thanh niên lắc mạnh.- Chắc chắn rồi tơi sẽ trở lại.
Tơi ở với anh ít hơm được chứ?
Đến lượt cơ gái từ biệt. Cơ chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng,
rõ ràng như người ta cho nhau cái gì đó chứ khơng phải là cái

bắt tay. Cơ nhìn thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp
xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
- Chào anh. (Lặng lẽ Sa Pa- Nguyễn Thành Long)


Xe chạy chầm chậm…Mẹ tơi cầm nón vẫy tơi, vài giây sau, tôi
đuổi kịp. Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hơi, và khi trèo lên xe,
tơi ríu cả chân lại. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi vừa xoa đầu tơi hỏi,thì
tơi ịa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tơi cũng sụt sùi theo:
- Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà.
Mẹ tôi lấy vạt áo nâu thấm nước mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên
xe. Đến bấy giờ tôi mới kịp nhận ra mẹ tơi khơng cịm cõi xơ
xác q như cơ tơi nhắc lại lời người họ nội của tôi. Gương mặt
mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn, làm nổi
bật màu hồng của hai gò má. Hay tại sự sung sướng bỗng
được trơng nhìn và ơm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ
tơi lại tươi đẹp như thuở cịn sung túc?Tơi ngồi trên đệm xe, đùi
áp vào đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy những
cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da
thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khn miệng xinh
xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường.Phải bé lại và
lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của
người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và
gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vơ
cùng (Trong lịng mẹ- Ngun Hồng)


THẢO LUẬN NHĨM: 5 phút.
Hãy đọc kĩ hai đoạn trích rồi vui lòng trao đổi để
trả lời các câu hỏi sau:

1. Các đoạn trích kể về việc gì? Ai là người kể
chuyện? Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ
mấy? Dấu hiệu để nhận biết ngôi kể? Tác
dụng của những ngôi kể ấy?
Vậy em hiểu như thế nào về người kể chuyện?
2. Theo em người kể chuyện có vai trị như thế
nào trong văn bản tự sự?
3. So sánh xem hai ngơi kể trên có những ưu điểm,
nhược điểm gì?



Đoạn trích – Trong lịng Đoạn trích: Lặng lẽ Sa
Pa
-Trời ơi, mẹ
chỉ
cịn
năm
phút!
…Mẹ tơi cầm nón
vẫy
giây
Tơi
liếctơi,
nhìnvài
đơng
hồ và
Chính
anhthứ
thanh

Ngơi
kể làNgơi
nhất niên
Ngơi
thứ
ba
thốt
lên
vì
tiếc rẻ:
sau,
tơi
đuổi
kịp.
Tơi
thở
hồng
hộc,
giật
nói to,
cười - Trời
Dấu mìnhXưng
tơi, giọng
tên
Khơng
nhân
xưng
ơi, chỉ
cịn
năm

trántiếc
đẫm
mồchạy
hơi, vàphút!
khiChợt
trèonhớ
lênraxe,
nhưng
hiệu đầy
rẻ. Anh
mình
cần
một
món
q
ra
sau
nhà,
rồichân
trở
vào
Vaiphía
trịtơi
Dẫn
dắt
người
đọc
đi
vàoMẹ
Dẫn

dắt
người
đọcgì
đi đó
vào
ríu
cả
lại.
tơi
vừa
kéo
tay
tặng
mọi người.Tơi
câu chuyện
câucho
chuyện
liền, tay cầm
một cái làn
liền
ra sau
nhà
chọn
tơi
vừa
xoa
đầu
tơi
hỏi,thì
tơi

ịa
lên
Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng
mấy chục quả trứng gà
rồi đứng
cứ
thế
nức
nở.
Mẹcẩntơikhách
cũng
dậy.
gái
lên,
thận
vào
Ưu Cơkhóc
Câucũng
chuyện
chân
thực,
đi tươi,xếp
Câu chuyện
quan,
lànnhiều
và xách
điểm
vào chiều
tâm
lí nhân

tạochiếc
cái nhìn
chiều,
đặt
lại chiếc
ghế, sâu
thong
thả
sụt
sùi một
theo
lênquan
nhà.Lúc
đó tất
tơi cả
thấy
vậtbác già
sát được
các
đi đến chỗ
ông
họa
sĩ câu
tặc chuyện
lưỡi đứng
nhân
vật,
Câu chuyện hấp dẫn.
dậy.
gái. cũng đứng

sinhCô
động
lên, đặt lại chiếc ghế,
thong thả đi đến bên ơng
Ít khai
thác được những diễn
Nhược Không bao quát, thiếu sinh động,họa
sĩ.
giọng văn đơn điệu, khó tạo ra
biến tâm lí tinh vi của nhân
điểm

cái nhìn nhiều chiều, câu chuyện

vật.


b. Kết luận:
-Người kể chuyện là người đứng ra
kể câu chuyện đó. Có thể lựa chọn
ngơi kể thứ nhất hoặc thứ ba.
- Người kể chuyện có vai trị rất quan
trọng.
2. Ghi nhớ: Sgk/ 193


? Xác định ngôi kể và cho biết dấu hiệu để nhận
biết ngơi kể đó? Nêu vai trị của ngơi kể trong
mỗi đoạn văn?
a. Nhìn cảnh ấy, bà con xung quanh có người

khơng cầm được nước mắt, cịn tơi tơi bỗng
thấy khó thở như có bàn tay ai nắm lấy trái tim
tôi. Tôi bỗng nảy ra ý nghĩ, muốn bảo anh ở lại
vài hơm. Nhưng thật khó,chúng tơi chưa biết
mình sẽ đi tập kết hay ở lại. (Chiếc lược ngàNguyễn Quang Sáng)
b. Ông Hai đi mãi đến sẩm tối mới về. Cái mặt
buồn thỉu mọi ngày bỗng tươi vui, rạng rỡ hẳn
lên. Mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt hung đỏ
hấp háy…(Làng- Kim Lân)


II. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP:
Bài tập 2b sgk/194: Kể lại đoạn trích “Lặng lẽ
Sa Pa”sgk/192 theo ngơi thứ nhất.(chọn một
trong ba nhân vật để kể chuyện)


* VD: Anh thanh niên kể chuyện.
Tơi liếc nhìn đơng hồ và thốt lên vì tiếc rẻ:
- Trời ơi, chỉ cịn năm phút! Chợt nhớ ra mình cần một
món q gì đó tặng cho mọi người.Tơi liền ra sau nhà
chọn mấy chục quả trứng gà tươi,xếp cẩn thận vào
một chiếc làn và xách lên nhà.Lúc đó tơi thấy ơng họa
sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại
chiếc ghế, thong thả đi đến bên ông họa sĩ.
Tôi chợt nhìn thấy chiếc khăn tay cịn vo trịn cặp giữa
cuốn sách tơi đang đọc dở trên bàn, có lẽ là của cơ ấy.
Tơi vội nhắc :
- Ơ, cơ cịn quên chiếc mùi soa đây này! Để cô gái
khỏi trở lại bàn, tôi với lấy chiếc khăn đưa cho cô gái.

Cô ấy mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội


Đến bậu cửa, bỗng nhà họa sĩ già quay lại chụp lấy
tay tôi lắc mạnh, giọng thân mật :
- Chào anh. Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tôi ở với anh
ít hơm được chứ?
Đến lượt cơ gái từ biệt. Cơ chìa tay ra cho tơi nắm,
tơi cảm nhận cơ đang muốn cho tơi cái gì đó chứ
khơng phải là cái bắt tay. Cơ nhìn thẳng vào mắt tơi
có vẻ bối rối. Tơi chợt nghĩ có lẽ những người con
gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay
nhìn ta như vậy.
- Chào anh. Cơ ấy nói.


Theo em, khi xây dựng một văn bản tự sự
những việc
cơ sao
bản phải
em cần
là gì?
? Vì
lựalàm
chọn
A.Gợi
Lự:chọn
ngơi
kểphù
phù

hợp?
Đểngơi
thể kể
hiện
ýhợp
đồ
của tác giả:
B.muốn
Xây dựng
việccâu chuyện
làmnhân
cho vật,
làmsựcho
C.sinh
Xây dựng
văn,dẫn
đoạnmang
văn tính khách
động,lờihấp
ngơi
thứ ba; muốn cho
D.quan…chọn
Kể chuyện tưởng
tượng
Đ.câu
Xâychuyện
dựng thứ được
tự kể kể chân thật, diễn tả
và sâu
sắc diễn biến nội tâm

E.cụ
Kểthể
chuyện
đời thường

nhân vật … thì chọn ngơi thứ nhất.


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ.

- Tìm hiểu thêm về người kể và vai trò
của người kể chuyện trong văn bản tự
sự
- Soạn bài “ Chiếc lược ngà”
- Học bài “ Lặng lẽ Sa Pa” và ôn tập
theo đề cương.