lop 7t13tuan 7

Tuần 7
Tiết 13

Ngày soạn: 28/09/2018
Ngày dạy:01 /10/2018

Chương II: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ (Thế kỉ XI – XII)
Bài 10: NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Trình bày sơ lược bối cảnh ra đời của nhà Lý, việc dời đô ra Thăng Long và tổ chức bộ máy
nhà nước thời Lý.
- Biết được những nét chính về luật pháp, quân đội và chính sách đối nội, đối ngoại của nhà Lý.
2. Thái độ: Giáo dục HS:
- Lòng tự hào, tinh thần yêu nước và yêu nhân dân.
- Bước đầu hiểu rằng pháp luật Nhà nước là cơ sở để xây dựng và bảo vệ đất nước.
3. Kỹ năng: HS biết:
- Phân tích và nêu ý nghĩa các chính sách xây dựng và bảo vệ đất nước của nhà Lý.
- Đánh giá công lao của nhân vật lịch sử tiêu biểu (thời Lý).
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Bản đồ Việt Nam, khung sơ đồ câm về tổ chức nhà nước, tranh ảnh, tài liệu liên
quan.
2. Học sinh: Đọc và chuẩn bị bài theo nội dung câu hỏi SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
Ổn định tổ chức:
Kiểm tra sĩ số lớp học
a

Lớp 7 1…………………
a

a

Lớp 7 2…………………
a

a

Lớp 7 3……………..
a

Lớp 7 4………………
Lớp 7 5………………
Lớp 7 6………………
1. Kiểm tra bài cũ:
- Nêu những bước phát triển của nền kinh tế tự chủ dưới thời Đinh - Tiền Lê?
- Đời sống xã hội và văn hoá nước Đại Cồ Việt có gì thay đổi?
2. Giới thiệu bài mới: Vào đầu thế kỉ XI, nội bộ nhà Tiền Lê lục đục – vua Lê không cai quản
được đất nước và nhà Lý thay thế. Vậy sau khi lên ngơi, Lý Cơng Uẩn đã làm gì để xây dựng
đất nước? (vào bài).
3. Bài mới
Hoạt động của GV – HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự thành lập nhà Lý.
*GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 1/35 đàm
thoại:
H: Cho biết tình hình chính trị cuối thời Tiền Lê?
HS trả lời và bổ sung. GV nói thêm về q trình Lê
Long Đĩnh ( Lê Ngọa triều) lên ngôi và sự tàn bạo
của ông.
H: Sau khi Lê Long Đĩnh chết, quan lại trong triều
suy tôn ai lên làm vua? ( hs yếu)

HS: trả lời và đọc đoạn in nghiêng về Lý Công Uẩn.

Nội dung cần đạt
1. Sự thành lập nhà Lý:
a. Bối cảnh ra đời:
- Năm 1005, Lê Hoàn mất, Lê Long Đĩnh
nối ngơi và 1009 thì qua đời.

- Triều đình chán ghét nhà Lê lập Lý
Công Uẩn lên ngôi vua (Lý Thái Tổ).
=> Nhà Lý được thành lập.


H: Vì sao Lý Cơng Uẩn được suy tơn làm vua?
=>HS trả lời và bổ sung, GV nhấn mạnh: Vì ơng là
người vừa có đức vừa có uy tín nên được triều thần
quý trọng.
H: Sau khi lên ngôi, Lý Công Uẩn làm gì?
HS: Đặt niên hiệu Thuận Thiên (thuận theo ý trời),
dời đơ từ Hoa Lư – Ninh Bình về Đại La – Hà Nội
và đổi tên là Thăng Long - rồng bay lên.
=>GV chuẩn kiến thức và treo bản đồ Việt Nam,
xác định cho HS biết về 2 vùng đất Hoa Lư và
Thăng Long.
*GV yêu cầu HS dựa vào thơng tin đoạn in nghiêng
/35 thảo luận nhóm (2 bàn/nhóm trong 2’): Tại sao
nhà Lý dời đô về Thăng Long? Việc dời đơ về
Thăng Long của vua Lý nói lên ước nguyện gì của
ơng cha ta?
Đại diện nhóm HS trả lời và bổ sung: Vì Thăng

Long có địa thế thuận lợi và là nơi tụ họp của 4
phương -> muốn xây dựng đất nước giàu mạnh và
để khẳng định ý chí tự cường của dân tộc.
GV yêu cầu HS ghi nhớ: “Vùng này….muôn đời” –
SGK/35.
GV liên hệ lễ kỉ niệm 1000 năm Thăng Long – HN
(năm 2010). GV có thể kể thêm về việc rời đô về
Đại La và lý do đặt tên Thăng Long.
H: Kinh thành Thăng Long được xây dựng như thế
nào?
HS trả lời. GV gọi HS đọc đoạn in nghiêng /36.
=>GV chuẩn kiến thức và chuyển ý: Sau khi thành
lập, nhà Lý tiến hành xây dựng và củng cố chính
quyền từ TW đến địa phương.
H: Sau đó nhà Lý đổi tên nước ta là gì?
HS: Đại Việt (trước đây là Đại Cồ Việt)
H: Nhà Lý đã xây dựng bộ máy chính quyền ở
Trung ương và địa phương như thế nào?
HS thảo luận nhóm 4 trong 3 phút. GV treo sơ đồ
câm lên bảng, yêu cầu đại diện nhóm lên điền thơng
tin.
GV đặt các câu hỏi để HS trả lời.
H: Ai đứng đầu nhà nước? Vua có quyền hành gì?
H: Ai giúp vua lo việc nước?
=>GV chuẩn kiến thức và yêu cầu HS trao đổi bàn
(2’): Tại sao nhà Lý lại giao các chức vụ quan trọng
cho người thân cận nắm giữ?
HS: vì muốn củng cố quyền lực trong tay vua; sợ bị
người ngồi chiếm ngơi.
=>GV chuẩn kiến thức, so sánh với nhà Tiền Lê (có

- Năm 1010, Lý Thái Tổ dời đô về Đại La
và đổi tên thành là Thăng Long.

.
b. Tổ chức chính quyền:
- Năm 1054, nhà Lý đổi tên nước là Đại
Việt
- Trung ương:
Vua
Các quan đại thần
Quan văn
- Địa phương:
24 lộ

Quan võ


10 lộ) và cho HS vẽ sơ đồ vào vở và khẳng định:
Đó là chính quyền qn chủ nhưng khoảng cách
giữa vua với dân chưa phải xa lắm, nhà Lý luôn coi
dân là gốc rễ sâu bền …
GV liên hệ nhà nước ta hiện tại.
GV chốt, chuyển ý.
Hoạt động 2: Tìm hiểu luật pháp và quân đội
nhà Lý.
*GV yêu cầu HS dựa vào thơng tin mục 2/37 để tìm
hiểu:
H: Để quản lí đất nước, nhà Lý đã làm gì? ( hs yếu)
HS: Ban hành bộ Hình thư.

=>GV liên hệ thời Đinh- Tiền Lê (chưa có hệ thống
PL) và nhấn mạnh đây là bộ luật thành văn đầu tiên
của nước ta (nay khơng cịn).
H: Tại sao nhà Lý lại ban hành bộ luật đó?
HS dựa vào phần in nghiêng trả lời. GV nhấn mạnh
sự cần thiết và tác dụng của bộ Hình thư.
H: Bộ Hình thư bảo vệ ai và bảo vệ những gì?
HS: Vua, cung điện, bảo vệ sức kéo…
=>GV chuẩn kiến thức và chốt lại: Luật pháp nhà
Lý được quy định chặt chẽ để xử phạt nghiêm
những kẻ phạm tội.
H: Quân đội thời Lý gồm mấy bộ phận? So sánh
với thời Tiền Lê?
Thảo luận nhóm: xo xánh quân đội thời ĐinhTiền Lê với quân đội thời Trần
HS: 2 bộ phận và nhìn vào bảng để so sánh…
H: Nhà Lý cịn thi hành chính sách gì?
HS trả lời.
H: Qn đội nhà Lý được tổ chức như thế nào? ( hs
yếu)
HS: gồm cả quân thuỷ và quân bộ.
H: Em nhận xét gì về tổ chức quân đội nhà Lý?
HS: Kỉ luật nghiêm, huấn luyện chu đáo, trang bị
vũ khí…=> tổ chức chặt chẽ và quy củ.
H: Nhà Lý thi hành chủ trương gì để bảo vệ khối
đồn kết dân tộc?
HS: Gả cơng chúa, ban chức tước, trấn áp kẻ phản
loạn…
H: Chính sách đối ngoại của nhà Lý với nước láng
giềng? ( hs yếu)
HS trả lời.

Vì sao nhà Lý chủ trương quan hệ hào hiếu với các
nước láng giềng?
HS: nhà Tống sát biên giới, to lớn, hùng mạnh hơn
ta, từng đô hộ nước ta…

phủ
Huyện
Hương ;Xã
.
2. Luật pháp, quân đội :
a. Luật pháp:
- 1042, nhà Lý ban hành bộ Hình thư - bộ
luật thành văn đầu tiên của nước ta.

- Nội dung: bảo vệ vua, cung điện, của
công và nền sản xuất nông nghiệp...

b. Quân đội:
- Gồm 2 bộ phận: Cấm quân và qn địa
phương.
- Chính sách : “ngụ binh ư nơng”.

- Lục lượng : quân bộ và quân thuỷ.
- Vũ khí: giáo mác, dao kiếm, cung, nỏ...
c. Chính sách đối nội - ngoại:
- Củng cố khối đoàn kết dân tộc.
- Đặt quan hệ ngoại giao bình thường với
nhà Tống và Cham-pa.

- Kiên quyết bảo toàn lãnh thổ ...

H: Trong mối quan hệ đó thì ngun tắc gì không
thể nhân nhượng?
HS trả lời.
H: Nhận xét của em về các chủ trương của nhà Lý?
=>HS khá, giỏi trả lời và bổ sung. GV nhận xét và
chốt lại: Đó là những chính sách vừa mềm dẻo vừa kiên quyết…
GV liên hệ chính sách đối ngoại của nước ta hiện
nay. GV chốt lại.
4. Củng cố:
*HS trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết công lao của Lý Công Uẩn?
*GV kết luận:
- Những chính sách của nhà Lý có tác dụng củng cố quốc gia thống nhất.
- Với âm mưu xâm lược nước ta từ lâu, nhà Tống đã có hành động khiêu khích để xâm lược
Đại Việt. Vậy nhà Lý đã chủ động tiến cơng để phịng vệ như thế nào? (bài sau).
5. Hướng dẫn học tập ở nhà:
- Học bài theo các nội dung.
- Tìm hiểu chủ trương tiến cơng để phòng vệ của nhà Lý với quân Tống.
- Chuẩn bị giờ sau học bài 11 (mục I).
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
.........................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................