Bai 43 Trao doi vat chat trong he sinh thai Theo 6 buoc va 5 hoat dong

…./…../……..

Bài 43: TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI

Tiết thứ: 49

I.Mục tiêu:
1.Kiến thức
-Hiểu được những khái niệm, những nội dung mới.
-Nêu được khái niệm chuỗi, lưới và bậc dinh dưỡng thức ăn.
-Nêu nguyên tắc thiết lập các bậc dinh dưỡng.
2.Kỹ năng
-Nghiên cứu, xử lý tài liệu độc lập.
-Truy vấn giáo viên, bạn bè những điều chưa hiểu.
-Xử lý tài liệu theo sự định hướng của giáo viên.
-Năng lực làm việc theo nhóm.
-Rèn luyện kĩ năng phân tích các thành phần của môi trường và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
-Khái quát được nội dung cơ bản của bài.
-Xây dựng được mối liên hệ giữa các khái niệm cũ và mới.
3.Thái độ
-Góp phần hình thành, củng cố năng lực tự học tập suốt đời.

-Hứng thú với những nội dung kiến thức mới và một số vận dụng của nội dung đó trong cuộc sống.
-Áp dụng những điều được học và trong cuộc sống.
4. Định hướng các năng lực được hình thành
- Năng lực tự học: Biết được nhiệm vụ học tập của mình, biết cách đọc học, phân tích nội dung cần thiết. Tự
nhận biết và điều chỉnh trong quá trình tự học.
-Năng lực giao tiếp; Biết lắng nghe và chủ động giao tiếp trong suốt quá trình tham gia học tập.
- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề: Trong quá trình tham gia học tập biết tiếp thu vấn đề và giải quyết
các vấn đề đúng nhất phù hợp nhất.
- Năng lực hợp tác: Phối hợp cá nhân và hoạt động nhóm tốt.

Bảng mơ tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học
Nội dung

Mức độ nhận thức

I. Trao đổi vật
chất trong quần
xã sinh vật

Nhận biết
Nêu được khái
niệm chuỗi, lưới
thức ăn và bậc dinh
dưỡng, lấy ví dụ
minh họa.

II. Tháp sinh
thái

Nêu được khái
niệm tháp sinh thái.

Thơng hiểu
- Trình bày được cấu
trúc của 1 chuỗi thức
ăn và vai trò của mỗi
thành phần trong đó.
- Nêu nguyên tắc thiết
lập các bậc dinh
dưỡng, lấy ví dụ minh

họa.
Phân biệt được các
loại tháp sinh thái.

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

Phân biệt được các
loại chuỗi thức ăn và
lưới thức ăn, các bậc
dinh dưỡng.

Liên hệ thực
tiễn nâng cao ý
thức bảo vệ mơi
trường
thiên
nhiên.

Giải thích được vì sao
tháp năng lượng là
hoàn thiện nhất.

II.Nội dung:
-Kiến thức trọng tâm: Tháp sinh thái.
-Khái niệm khó, mới: Chuỗi thức ăn, lưới thức ăn, bậc dinh dưỡng, tháp sinh thái.
-Bản đồ khái niệm:
III.Phương pháp, phương tiện tổ chức dạy học chính:
1.Phương pháp:

Hỏi đáp- tìm tịi bộ phận.
2.Phương tiện:
Tranh phóng to hình 43.1 đến 43.3.

IV.Tiến trình tổ chức học bài mới:
1.Kiểm tra bài cũ:

5’

-Hệ sinh thái là gì? Có các kiểu HST nào? Phân biệt hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo?
2.Đặt vấn đề:
Vì sao nói hệ sinh thái là hệ thống mở, thường xuyên trao đổi chất và năng lượng với môi trương?


Bài 43 và 44 cùng đi chứng minh điều đó.
3.Hoạt động tổ chức học bài mới:
T
G

HOẠT ĐỘNG THẦY - TRÒ
HOẠT ĐỘNG 1
Nghiên cứu chuỗi thức ăn, lưới thức ăn
GV: Các lồi trong quần xã có mối quan hệ gì
với nhau hay không?
HS: Trao đổi trả lời

NỘI DUNG
I.TRAO ĐỔI CHẤT TRONG QXSV
1.Chuỗi thức ăn:
a.VD:

Cỏ → Trâu → Hổ
b.Định nghĩa: Là tập hợp các lồi có mối quan
hệ dinh dưỡng với nhau. Trong đó, mỗi lồi là
một mắt xích, vừa là nguồn thức ăn của mắt
xích phía trước, vừa là nguồn thức ăn của mắt
xích phía sau.

GV: Nghiên cứu 2 sơ đồ a và b trong SGK cho
biết chuỗi thức ăn là gì?
HS: Trao đổi trả lời
GV: Có các loại chuỗi thức ăn nào?
HS: Trao đổi trả lời
GV: Có phải trong quần xã, nhái chỉ bị rắn hổ
mang ăn hay không?
HS: Trao đổi trả lời
GV: Làm thế nào để phân biệt các loài trong
chuỗi, lưới thức ăn?
HS: Trao đổi trả lời
HOẠT ĐỘNG 2
Nghiên cứu nội dung, ý nghĩa của hình tháp
sinh thái
GV: Quan sát Hình 43.3 SGK, em có nhận xét
gì về đặc điểm xây dựng, nội dung của hình
tháp sinh thái?
HS: Trao đổi trả lời
GV: Có mấy loại hình tháp sinh thái?
HS: Trao đổi trả lời
GV: Có phải tất cả năng lượng của SV phía
trước đều được SV ở mắt xích phía sau tiêu
thụ?

HS: Trao đổi trả lời

c.Phân loại:
-Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng sinh sản xuất.
-Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng sinh vật phân giải.
2.Lưới thức ăn:
Là tập hợp các chuỗi thức ăn có chung mắt
xích.
3.Bậc dinh dưỡng: Có 2 cách phân chia.
II.THÁP SINH THÁI
1.VD:
Hình 43.3 SGK
2.Định nghĩa:
Là sơ đồ biểu thị bậc dinh dưỡng và mối quan
hệ về dinh dưỡng giữa các loài trong lưới thức
ăn
3.Phân loại:
-Tháp số lượng.
-Tháp sinh khối.
-Tháp năng lượng.

4.Củng cố 5’
-Theo em trong 3 dạng hình tháp trên, hình tháp sinh thái nào là bản chất nhất?
5.Kiểm tra đánh giá:
6.Bài tập về nhà:
-Hoàn thiện các câu hỏi cuối bài.
-Soạn bài mới.
7.Từ khoá tra cứu:
-Food chain: Chuỗi thức ăn - Food web: Lưới thức ăn - Ecological pyramid: Tháp sinh thái.
-Energy flow: Dòng năng lượng.