Tuần 10:
Tiết 20:
Ngày soạn: 21/10/2018
Ngày dạy: 26/10/2018
Bài 12: ĐỜI SỐNG KINH TẾ, VĂN HOÁ (tiếp theo)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Trình bày được những chuyển biến về văn hóa thời Lý.
2. Thái độ:
- Lịng tự hào về truyền thống văn hiến của dân tộc.
- Ý thức xây dựng nền văn hố dân tộc.
- Tích hợp: - Giáo dục tinh thần tự hào về những thành tựu văn hóa của dân tộc.
- Giáo dục ý thức giữ gìn các di tích, hiện vật lịch sử - văn hóa ở địa phương.
3. Kỹ năng: Rèn cho HS biết lập bảng so sánh và vẽ sơ đồ.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Tranh ảnh về các thành tựu văn hoá thời Lý.
2. Học sinh: Tư liệu về các thành tựu văn hoá thời Lý.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
Ổn định tổ chức:
Kiểm tra sĩ số lớp học
a
Lớp 7 1…………………
a
a
Lớp 7 2…………………
a
a
Lớp 7 3……………..
a
Lớp 7 4………………
Lớp 7 5………………
Lớp 7 6………………
1. Kiểm tra bài cũ:
Nhà Lý đã làm gì để đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp?
2. Giới thiệu bài mới: Ở tiết học trước, chúng ta đã biết được nhờ những biện pháp tích cực
mà nhà Lý đã tạo cơ sở cho nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển mạnh.
Vậy, về xã hội thời Lý có những thay đổi gì, giáo dục và văn hoá đạt được những thành tựu nào
3. Bài mới:
II. SINH HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HOÁ
Hoạt động của GV – HS
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu những thay đổi về xã hội
1. Những thay đổi về mặt xã hội:
GV yêu cầu HS nhắc lại XH thời Đinh – Tiền Lê gồm
những tầng lớp nào?
HS suy nghĩ trả lời.
- Giai cấp thống trị: Vua , quan, địa
GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 1/47 thảo luận chủ (hồng tử, cơng chúa, nơng dân có
nhóm 3 phút: Hãy nêu các tầng lớp cư dân trong xã nhiều ruộng).
hội thời Lý và đời sống của họ?
HS: +Giai cấp thống trị: Sống xa hoa, sung sướng, - Giai cấp bị trị:
có nhiều ruộng đất và thế lực về chính trị.
+ Nơng dân: cày ruộng cơng, cày
+ Giai cấp bị trị: Lao động làm ra của cải để nuôi ruộng địa chủ, đi khai hoang.
sống xã hội, nộp thuế và làm nghĩa vụ cho nhà nước.
+ Thợ thủ cơng, thương nhân.
+ Nơ tì: Thấp kém nhất trong xã hội……..
GV treo sơ đồ giai cấp xã hội thời Lý.
+ Nơ tì: phục vụ cung điện, các nhà
H: So với thời Đinh -Tiền Lê, về mặt xã hội thời Lý quan.
có gì thay đổi?
HS: Tầng lớp thống trị thời Đinh -Tiền Lê có một số
nhà sư, thời Lý khơng có song lại có thêm một số địa
chủ.
H: So với thời Đinh - Tiền Lê, em nhận xét gì về sự
phân biệt giai cấp ở thời Lý?
HS: Sự phân biệt giai cấp ở thời Lý diễn ra sâu sắc
hơn (địa chủ tăng -> bóc lột nơng dân tá điền ngày
càng nhiều hơn)…và chuyển ý: Bên cạnh những thay
đổi về mặt xã hội, thời kì này văn hố giáo dục cũng
có những điểm nổi bật (mục 2).
Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phát triển của văn hố
và giáo dục.
* GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 2 /47 cho
biết:
H: Thời Đinh – Tiền Lê, giáo dục phát triển chưa?( hs
yếu)
HS: chưa phát triển.
H: Nhà Lý có chăm lo phát triển giáo dục không?
HS trả lời.
H: Văn Miếu được xây dựng để làm gì?
HS: Thờ Khổng Tử (tổ đạo Nho) – do ông sáng lậpvà dạy học cho con vua.
=>GV chuẩn kiến thức và cho HS quan sát ảnh về
Văn Miếu và giới thiệu (chính thức xây dựng vào
9.1070, dài 350 m và chiều ngang là 75 m)…
H: Khoa thi đầu tiên được mở vào thời gian nào và để
làm gì?( hs yếu)
H: Quốc Tử Giám thành lập thời gian nào ?( hs yếu)
=>GV chuẩn kiến thức và mở rộng về Quốc Tử giám.
H: Nội dung học tập chủ yếu của nền giáo dục thời Lý
là gì? Vì sao?
HS: dạy chữ Hán và đạo Nho.
- Vì việc làm này đã có từ thời Bắc thuộc cho nên sử
dụng chữ Hán, học sách Nho trở thành một việc làm
thuận tiện đối với giai cấp thống trị.
GV giới thiệu tác phẩm văn học nổi tiếng “Nam quốc
sơn hà”.
H: Nêu điểm hạn chế về giáo dục và thi cử thời Lý?
HS dựa vào SGK trả lời.
H: Nêu vị trí đạo Phật dười thời Lý?
HS: rất thịnh hành, phát triển rộng khắp, được xem
là quốc giáo.
H: Nêu dẫn chứng thời Lý đạo Phật được sùng bái?
HS trả lời.
=>Gọi HS đọc thông tin đoạn in nghiêng /48 và giới
thiệu một số thành tựu văn hố thời Lý (hình 24, 25
SGK).
H: Kể tên các hoạt động sinh hoạt văn hoá dân gian
thời Lý ?( hs yếu)
2. Giáo dục và văn hoá:
a. Giáo dục:
- 1070: xây dựng Văn Miếu ở Thăng
Long.
- 1075: mở khoa thi đầu tiên.
- 1076: Quốc Tử Giám được thành lập.
b. Văn hoá:
- Văn học chữ Hán bước đầu phát
triển.
- Đạo Phật được sùng bái…
- Văn hoá dân gian: đa dạng, có nhiều
thể loại (hát chèo, múa rối, đấu vật…).
HS trả lời. GV cho HS liên hệ địa phương.
HS trả lời.
=>GV chuẩn kiến thức và giảng: Các hoạt động văn
hoá đều được đưa vào lễ hội và tổ chức hàng năm vào
mùa xuân ở khắp cả nước.
H: Theo em, các loại hình văn hóa dân gian có ý
nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của nhân dân ta
lúc bấy giờ?
HS: làm cho cuộc sống tinh thần thêm phong phú,
thắt chặt tình đồn kết, gắn bó…
H: Kiến trúc và điêu khắc có điểm gì nổi bật?
- Kiến trúc và điêu khắc: phát triển với
HS trả lời.
phong cách đa dạng, độc đáo, linh
=>GV gọi HS đọc đoạn in nghiêng /48 và kể tên một hoạt, tiêu biểu là chùa Một Cột, tượng
số cơng trình nghệ thuật có giá trị thời kì này?
Phật A- di - đà……
HS dựa vào SGK trả lời.
=>Yêu cầu HS quan sát hình 26/49 và nhận xét về
trình độ điêu khắc?
HS dựa vào SGK trả lời.
=>GV nhấn mạnh: Hình rồng thời Lý được coi là
hình tượng nghệ thuật độc đáo.
=> Nền văn hóa mang tính dân tộc
H: Nhận xét nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thời (văn hoá Thăng Long).
Lý?
HS: rút ra và trả lời theo đoạn cuối /49.
GV giáo dục HS ý thức giữ gìn các di tích, hiện vật
LS- văn hóa của đất nước và địa phương.
=>GV chuẩn kiến thức và chốt lại: Các tác phẩm
nghệ thuật của nhân dân ta đã đánh dấu sự ra đời của
nền văn hoá riêng biệt.
4. Củng cố: *HS trả lời câu hỏi:
- Xã hội thời Lý thay đổi như thế nào so với thời Đinh - Tiền Lê?
- Văn hoá – giáo dục thời Lý phát triển được biểu hiện như thế nào?
5. Hướng dẫn học tập ở nhà:
- Học bài theo các nội dung.
- Tìm hiểu sự sụp đổ nhà Lý và sự thành lập nhà Trần.
- Chuẩn bị tiết sau học bài 13 (mục I).
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
.........................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................