Xây dựng quy trình huấn luyện trực tuyến giai đoạn tàn cuộc bằng phần mềm Chesbase 13 cho vận động viên năng khiếu cờ vua lứa tuổi 10 – 11 tỉnh Bắc Giang

XÂY DỰNG QUY TRÌNH HUẤN LUYỆN TRỰC TUYẾN
GIAI ĐOẠN TÀN CUỘC BẰNG PHẦN MỀM CHESBASE 13
CHO VẬN ĐỘNG VIÊN NĂNG KHIẾU CỜ VUA
LỨA TUỔI 10 – 11 TỈNH BẮC GIANG
ThS. Nguyễn Minh Trí1, TS. Nguyễn Minh Cường2,
TS. Tạ Hồng Thiện1
1
Trường Đại học TDTT Tp.HCM
2
Trường Đại học Phú n
TĨM TẮT
Q trình huấn luyện VĐV Cờ vua hiện nay trên thế giới các HLV ứng dụng một
phương pháp mới – phương pháp huấn luyện trực tuyến. Với sự phát triển của khoa học cơng
nghệ, các phần mềm cờ vua nhanh chóng ra mắt thị trường với các tính năng đa dạng hỗ trợ
cho cơng tác huấn luyện nhanh chóng đạt hiệu quả. Nghiên cứu xây dựng quy trình ứng dụng
phần mềm Chessbase 13 huấn luyện trực tuyến đáp ứng nhu cầu giúp HLV trong nước tham
khảo và vận hành, ứng dụng thực tế trong cơng tác đào tạo VĐV.
Từ khóa: Phần mềm Chessbase 13, huấn luyện trực tuyến cờ vua.

ABSTRACT
The process of training chess players in the world today has now been applied a new
method - the online training method. With the development of science and technology, chess
software was quickly introduced to the market with various features to support the training
effectively. The study and application of Chessbase 13,online training software is to meet the
needs of helping domestic coaches to refer to, operate, and apply practically in training of
chess players.
Keywords: Chessbase 13 software, online chess training.

1.

ĐẶT VẤN ĐỀ

Ngày nay, với tốc độ khoa học và cơng nghệ phát triển như vũ bão thì việc ứng
dụng những thành tựu khoa học vào công tác giảng dạy, huấn luyện vận động viên
môn Cờ vua là hết sức cấp thiết. Mạng Internet là hệ thống thông tin tồn cầu với
nguồn thơng tin phong phú đa dạng và luôn cập nhật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau,
là phương tiện cho giao lưu, chia sẻ thông tin, nghiên cứu cho tất cả mọi người không
giới hạn về không gian, thời gian.
Hiện nay ở nhiều nước trên thế giới rất nhiều VĐV có đẳng cấp cao hay huấn
luyện viên (HLV) giỏi nước ngoài đã và đang giảng dạy, huấn luyện cờ vua trực tuyến
cùng với các phần mềm hỗ trợ như Chessbase, Frizt, CT-Art. Cùng với các website
đánh cờ trực tuyến như Chess.com, Chessbase. Trong đó chương trình Chessbase là
một chương trình rất phổ biến, hiện đại nhưng dễ sử dụng, phù hợp và hỗ trợ rất nhiều
cho mọi trình độ VĐV.
Phương pháp nghiên cứu: Bài báo sử dụng phương pháp tổng hợp và phân tích
tài liệu,Phương pháp sử dụng phần mềm Chessbase 13.
1035


Đối tượng nghiên cứu: Chương trình phần mềm Chessbase 13 trong huấn luyện
trực tuyến giai đoạn tàn cuộc.
2.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Qua quá trình nghiên cứu tài liệu và tìm hiểu các phương pháp ứng dụng công
nghệ vào huấn luyện VĐV, đề tài nhận thấy cơng trình nghiên cứu của đề tài còn mới
mẻ và đề tài đã nghiên cứu và thống kê ra có 2 Phương pháp huấn luyện trực tuyến
giai đoạn tàn cuộc bằng Chessbase 13 gồm có:
1. Huấn luyện trực tuyến - Trực tiếp
2. Huấn luyện trực tuyến - Gián tiếp

Cả 2 phương pháp huấn luyện này đều có những ưu điểm chung như sau:
- Khơng có giới hạn về địa điểm học tập.
HLV và VĐV chỉ cần kết có kết nối mạng với nhau là có thể học được ở bất
kì đâu.
- Ln có một đối thủ rất mạnh cỡ siêu đại kiện tướng tập cùng.
Với chương trình phân tích thế trận tích hợp cùng chessbase, VĐV chỉ cần vài
bước mở chương trình phân tích là có thể đánh giá nhanh thế cờ trong 3 giây.
- Download thế cờ nhanh, tránh thời gian chết.
Việc hiển thị hay xếp bài tập rất nhanh nhờ lưu sẵn, vận động viên không phải
chờ xếp thế cờ như cách truyền thống.
2.1

Huấn luyện trực tuyến - Trực tiếp

Huấn luyện trực tuyến – Trực tiếp là: HLV huấn luyện trực tiếp trên ứng
Chessbase bằng tài khoản playchess. VĐV sẽ trực tiếp theo dõi bài huấn luyện, bài
giảng của HLV qua việc HLV tạo lập các thế cờ, giảng giải, di chuyển nước cờ, hình
ảnh thế cờ, phân tích thế trận.
Quy trình huấn luyện:
1. HLV chuẩn bị trước bài huấn luyện của mình theo giáo án huấn luyện cờ
tàn trên chương trình chessbase và lưu lại thành một tệp.
2. HLV và VĐV kết nối với nhau bằng gọi Video Call hoặc Audio Call qua
ứng dụng skype (messenger hoặc các ứng dụng liên hệ gọi điện)
3. HLV vào ứng dụng chessbase, đăng nhập tài khoản playchess và tạo
phòng riêng.
4. VĐV truy cập ứng dụng chessbase, đăng nhập tài khoản playchess và truy
cập vào phòng HLV đã tạo.
5. HLV mở nội dung bài giảng của mình đã chuẩn bị trước và bắt đầu huấn
luyện VĐV.

1036


A. YÊU CẦU CẦN THIẾT:
a) Yêu cầu bắt buộc:
- Tài khoản playchess của HLV.
- Hai máy tính cài sẵn phần mềm của hãng Chessbase (VD: Chessbase 13)
- Phần mềm liên lạc trực tiếp bằng âm thanh như Skype.
- Máy tính kết nối mạng internet tốc độ cao: từ ADSL trở lên và dùng cáp quang
càng tốt.
b) Yêu cầu mở rộng:
- Mỗi VĐV theo dõi bằng tài khoản playchess cá nhân của mình.
c) Vài cách thay thế thích hợp khác:
- Nếu tốc độ mạng máy tính chậm có thể dùng Skype trên điện thoại có mạng
3G, 4G/
- Đàm thoại âm thanh bằng Skype có thể thay thế bằng Messeger của Facebook
B. TIẾN HÀNH KẾT NỐI TRỰC TUYẾN
a. Kết nối liên lạc trực tiếp bằng âm thanh
- HLV và VĐV kết nối với nhau bằng gọi Video Call hoặc Audio Call
- Nếu HLV huấn luyện nhiều VĐV cùng lúc có thể sử dụng Group call
b. Đăng nhập playchess:
- Mở chessbase13, Bấm vào
playchess.com để vào trang đăng
nhập Login (Xem các hình).
- Xuất hiện cửa sổ Login
+ Đối với HLV: Gồm 3 bước
1- Với Nick Name ( Username ) ví
dụ trong hình là ttmo0704
2- Password : Chú ý nếu muốn nhớ
Password cho đăng nhập lần sau

thì bấm vào Check: Remember
Password là True (Có dấu check)
3- Bấm vào Login để đăng nhập.
+ Với tài khoản của VĐV:
Nếu có tài khoản đã đăng ký thì
đăng nhập như HLV ( 3 bước ),

1037


Trường hợp chưa có sẵn thì sử dụng tạm đăng nhập 1 bước: Bấm vào Enter As
Guest ( Số 1a ). Tuy nhiên dùng tài khoản Guest sẽ bị hạn chế chức năng như không
chat trực tiếp trên chessbase được và nhận ra nhau khó hơn …
c. Tạo Broadcast :

- Khái niệm Broadcast : Trong tin học “Broadcast là khái niệm chỉ chế độ trao
đổi thơng tin, trong đó thơng tin được gửi từ một máy tới tất cả các máy khác
trong mạng”.

Với Chessbase khái niệm
tương tự, thông tin chuyển đi là Text
biên bản ván cờ và vị trí nước đi và
vài thơng số khác, phần cịn lại máy
khách tự xử lý. Do đó việc thể hiện
trực tuyến rất nhanh. Huấn luyện viên
mơ tả như vịng trịn đỏ và Vận động
viên như vòng tròn xanh.
Sau khi login huấn luyện viên
tiến hành tạo Broadcast: Với 2 bước
sau:

1. Chọn room: Để xác định
Broacast ở đâu nằm trong room nào,
và room nào cho phép tạo Broadcast.
+ Thường chọn Room tên là
Broadcast để cả hai HLV và VĐV
cùng vào một chỗ để nhận nhau. Nếu
VĐV đăng nhập như Guest thì chỉ vào
được Room Broadcast.
+ Ở ví dụ hình dưới đây cả hai
đăng nhập vào Room Fritz Chess
School chỉ có 4 người.
+ Ngồi ra cịn có các Room
cho phép tạo Broadcast là:

1038


Fritz Chess School và Training and
Teaching
2. Tạo Broadcast :
Sau khi chọn Room (Click vào
tên Room như trong hình là Fritz Chess
School) tiến hành tạo Broadcast bằng
cách :
-Vào menu File
- Ở menu xổ xuống chọn New
- Chọn Broadcast ( Xem hình )
Kết nối bàn cờ :
- Sau khi tạo Broadcast xong cửa
sổ Broadcast mở ra và chỉ có một người

là chính mình.
- Để kết nối với VĐV phải
chuyển sang cửa sổ Players trước đó,
hoặc sử dụng phím tắt phổ biến là AltTab.
- Nếu VĐV cũng đăng nhập và
vào đúng Room thì trong cửa sổ Tab
Players ta thấy Nick ( Nknv ) như hình.
Tức là VĐV cũng đăng nhập thành
cơng.
- Để tiến hành kết nối bấm chuột
phải vào dòng trạng thái trong Players
chọn Invite to Private Broadcast và vào
Broadcast sẽ thấy có hai nick khác ban
đầu có nghĩa là kết nối trực tuyến hoàn
tất.

C. GIẢNG DẠY HUẤN LUYỆN - TRỰC TUYẾN
Sau khi kết nối bàn cờ trực tuyến, Huấn luyện viên thực hiện các thay đổi trên
bàn cờ của mình thì bên bàn cờ Vận động viên cũng thay đổi ở các hình thức sau:
- Thực hiện các nước đi giống nhau.

1039


- Load Game ở Notation giống nhau: Tức là mở ván cờ nào thì bên kia cũng
nạp ván cờ giống vậy.
- Hình vẽ Tơ Ơ, mũi tên thể hiện cũng giống nhau/
Tuy nhiên với Huấn luyện viên cần thuần thục các thao tác sau để có thể tiến
hành huấn luyện hiệu quả: a) Mở Database b) Load Game c) Thao tác giảng dạy d)
Lưu lại Game

⮚ Tiến hành huấn luyện – giảng dạy
● Kiến thức huấn luyện:
Dựa vào kế hoạch huấn luyện VĐV lứa tuổi 10
– 11 tỉnh Bắc Giang, chúng tơi sử dụng chương trình
chessbase 13 cùng với nội dung giảng dạy trong kế
hoạch huấn luyện để huấn luyện các VĐV.
● Chat trên Broadcast :
HLV và VĐV có thể trò chuyện với nhau bằng
chữ ở phần Broadcast.
● Đặt thời gian dạy – Live Time:
Nếu không chú ý chức năng này thì thường sau
1 giờ kết nối trực tuyến bàn cờ sẽ bị ngắt. Tuy nhiên
việc đặt giờ khơng có phút và chỉ có số nguyên như 1,
2, hoặc 3 …vv
● Gửi lại game – Resend Game:
Quá trình thao tác có thể dẫn đến tình trạng khơng
thể hiện đồng nhất ván cờ giữa Huấn luyện viên và Vận
động viên, khi thực hiện lại chức năng Gửi lại Game tạo
ra sự đồng bộ thể hiện ở hai bên.
● Mở - truyền nhanh Game ( Trainsmit Pgn ):

1040


● Sử dụng đồng hồ – Manual Clock:

● Thao tác Copy Game và Position:

- Nhanh chóng rút trích ra thế cờ (Position) từ biên bản game (Notation) thành
thế bài tập hoặc thế dạy mới khơng có nước đi. Do đó VĐV không thể thấy lời giải ở

Notation.

1041


Và có thể lưu lại các thế cờ này thành các tài liệu huấn luyện chuyên đề khác.
● Hỗ trợ phân tích bằng Engine:

D. HỖ TRỢ KỸ THUẬT TRỰC TUYẾN:
Để việc giảng dạy huấn luyện trực tuyến thành cơng, ngồi kiến thức chun
mơn Cờ vua, Huấn luyện viên cịn cần phải trang bị cho mình một loạt kiến thức về
Tin học, Cơng nghệ thơng tin để xử lý các tình huống phát sinh bất ngờ có thể xảy ra:

- Tình huống xảy ra kết nối Skype được, nhưng không nghe Âm thanh trao đổi.
E. CHUẨN BỊ TÀI LIỆU HUẤN LUYỆN:
Chuẩn bị tài liệu huấn luyện là bước rất quan trọng trong huấn luyện trực tuyến
– trực tiếp. Mức độ thành cơng huấn luyện, ngồi trình độ chun mơn cờ vua cao,
cái quan trọng hơn lại là kiến thức tổng quát sâu rộng, khái quát, nắm bắt các qui luật
cờ vua, và các qui luật huấn luyện cho phù hợp, nhanh chóng đáp ứng các tình huống
cụ thể xảy ra. Việc huấn luyện trực tuyến được thuận lợi là có sự giúp đỡ to lớn của
Engine, và phải dùng trí nhớ các thế cờ và Game một cách chính xác.

1042


F. TÓM TẮT& ĐÁNH GIÁ
a. Ưu điểm:
Ở bất kỳ đâu, VĐV có thể theo dõi trực tiếp HLV giảng dạy và phân tích lý
thuyết cờ tàn. HLV có thể huấn luyện trực tuyến nhiều VĐV cùng lúc (các VĐV có
thể học ở các địa điểm khác nhau, không bắt buộc học tập trung)

Điều chỉnh mức độ khó và thời gian làm bài: Để đảm bảo “nguyên tắc vừa sức”
ngoài việc chọn lựa bài tập phù hợp ban đầu, vẫn xảy ra tình trạng có những thế cờ
vận động viên “đứng hình” khơng thể giải nổi, mà thế đó là cần thiết thì ngồi cách
đưa thêm gợi ý, cịn cách khác giải các thế như bài tốn con của thế chính. Các thế
con này nằm sẵn trong lời giải thế cờ chính. Chỉ cần bấm vào tình huống then chốt
thành bài tập.
Load thế cờ nhanh, tránh thời gian chết: Việc hiển thị hay xếp bài tập rất nhanh
nhờ lưu sẵn, vận động viên không phải chờ xếp thế cờ như cách truyền thống.
Test nhanh: Trong huấn luyện cờ tàn, việc đánh giá lại trình độ cờ tàn vận động
viên, hoặc bổ sung nhanh vài thiếu hụt kiến thức có thể tiến hành kiểu “Test nhanh”.
Nhờ load nhanh, có thể kiểm tra test nhanh hàng loạt thế cờ biết hay không, để đánh
giá trình độ hoặc ghi nhận thành bài tập giải sau ...
Ôn nhanh: Nhắc lại, củng cố kiến thức bài học mới dạy, các điểm nhấn rất
nhanh và linh hoạt nhờ bấm vào thế bất kỳ trong lời giải (Notation - biên bản).
Nhắc lại bài học cũ và các thế “chìa khố”: Nếu tổ chức tài liệu tốt thì việc tìm
lại các thế cờ cũ ( rất cũ ) là khả thi và cần thiết. Với cách truyền thống thì huấn luyện
viên đòi hỏi phải nhớ rất tốt.
Minh hoạ : Minh hoạ trực tiếp bằng mũi tên và tơ Ơ các màu: Xanh lá cây,
Vàng, Đỏ. Ngồi ra cịn dùng kết hợp với hình, hình vẽ, sơ đồ, biểu đồ làm sống động
và trực quan hơn để bổ sung giảng dạy. Với cách truyền thống thì khó kết hợp hơn.
Vừa dạy vừa tích luỹ vừa sáng tạo, tạo tài liệu, có thể sản xuất: Trong q trình
giảng dạy huấn luyện viên có thể lưu nhanh thế cờ, hay có ý tưởng mới vào các tài
liệu chuyên đề khác, hay trình độ khác. Làm phong phú các nguồn tài liệu giảng dạy.
b. Nhược điểm:
Khi huấn luyện nhiều VĐV cùng lúc thì sự tương tác giữa VĐV và HLV bị hạn
chế. HLV không huấn luyện chuyên sâu và theo dõi từng VĐV được.
Phụ thuộc vào chất lượng đường truyền internet. Nếu đường truyền khơng ổn
định thì khơng sử dụng được phương pháp này.
2.2

Huấn luyện trực tuyến – gián tiếp

Huấn luyện trực tuyến – gián tiếp là những cách huấn luyện mà chính các VĐV
tiến hành các thao tác chính trên máy và Huấn luyện viên là người hướng dẫn, quan
sát, kiểm tra trực tuyến bằng nhiều cách khác nhau như dùng Camera hay TeamViewer
… vv. Thường dùng hỗ trợ, kết hợp giảng dạy Trực tuyến – Trực tiếp.

1043


Quy trình huấn luyện:
1. HLV chuẩn bị trước bài huấn luyện của mình theo giáo án huấn luyện cờ
tàn trên chương trình chessbase và lưu lại thành một tệp.
2. HLV và VĐV kết nối với nhau bằng gọi Video Call hoặc Audio Call qua
ứng dụng skype (messenger hoặc các ứng dụng liên hệ gọi điện)
3. Kết nối Teamview giữa máy tính của HLV và VĐV.
HLV hỗ trợ trực tiếp mở tệp bài học
4. HLV hướng dẫn, theo dõi VĐV thực tập bài thực hành.
Đặc biệt học sinh không gian lận được khi làm bài Test.
5. HLV nhận xét và phân tích lại bài cùng với sử dụng các chương trình phân
tích
A. YÊU CẦU CẦN THIẾT:
- Hai máy tính cài sẵn phần mềm của hãng Chessbase (VD: Chessbase 13)
- Phần mềm liên lạc trực tiếp bằng âm thanh như Skype.
- Phần mềm TeamViewer
- Máy tính kết nối mạng internet tốc độ cao: từ ADSL trở lên và dùng cáp quang
càng tốt.
a. Vài cách thay thế thích hợp khác:
- Nếu tốc độ mạng máy tính chậm có thể dùng Skype trên điện thoại có mạng
3G, 4G.

- Đàm thoại âm thanh bằng Skype có thể thay thế bằng Messeger của Facebook
hoặc các chương trình kết nối âm thanh khác.
B. TIẾN HÀNH KẾT NỐI TRỰC TUYẾN
a. Kết nối liên lạc trực tiếp bằng âm thanh
- HLV và VĐV kết nối với nhau bằng gọi Video Call hoặc Audio Call
- Nếu HLV huấn luyện nhiều VĐV cùng lúc có thể sử dụng Group call
b. Kết nối Teamviewer
C. CHUẨN BỊ BÀI HUẤN LUYỆN
a. Chuẩn bị tài liệu để xuất bản lên web:
Việc xuất bản bài học lên trang web đơn giản, dễ dàng và tự do. HLV chọn bất
cứ ván cờ nào và thực hiện theo hướng dẫn tại mục c để xuất bản.
b. Soạn tài liệu để Test Training:
⮚ Tạo mới Database chuyên Test Training:

1044


Vào Menu File – New – Database: để tạo

Hoặc nhấn phím tắt New trên thanh
Toolbar

⮚ Đặt tên và phần mở rộng:
Đặt tên file như thông thường, nhưng ở đây Training có hỗ trợ định dạng *.pgn.
● Lưu ý nếu lưu trữ Training dưới dạng chuẩn của Chessbase là cbh thì khi
chia sẻ dữ liệu phải gửi 13 file mới hợp lệ (Database gồm 13 file).
Còn *.pgn chỉ là một file dạng Text duy nhất, thuận tiện quản lý, trao đổi, chia
sẻ file. Và đây cũng là định dạng chuẩn duy nhất cho tất cả các chương trình cờ vua.

⮚ Tạo Game Training:

Một base (hay database) Training gồm nhiều Game Training lưu trữ trong base.
Chép các Game Training vào một base hay database tạo thành một Training liên tục.
Để tạo Game Training tiến hành như sau:
1. Tạo base pgn (hay database cbh).
2. Lưu các Game sẽ tạo Game Training như bình thường theo thứ tự trình tự
huấn luyện.
1045


3. Tiến hành Training hóa từng Game như sau:
- Load lại Game:
- Training hóa Game:
+ Chọn nước sẽ Test như trong hình là nước 1…
d5. Bấm phải chuột, xuất hiện Menu Popup. Như hình
vẽ
+ Chọn Special Annotation

Chọn Training Annotation:

Hoặc có thể nhanh chóng Training hóa
nước đi bằng phím tắt Ctrl-Alt-M. Bấm thêm OK
là xong.
- Có thể đặt điểm của nước đi (Score).
- Hoặc đặt thời gian Test đơn vị là giây (Seconds).
- Nếu lỗi (Default Wrong) thì trợ giúp (Help1, Help2)
- Sau khi thiết lập xong bấm OK để hoàn thành.

1046

- Cập nhật thay thế Game Training vào chỗ đã Load:
- Vào File – Chọn Save – Chọn Replace
- Hoặc phím tắt nhanh là Ctr-R để Replace.

c. Xem Tài liệu trực tuyến – Publish to Web:
❖ Xuất bản tài liệu lên Website của Chessbase:
⮚ Xuất bản một Game lên Web:
Đây là chức năng mới chỉ có từ phiên bản Chessbase12 trở lên và hiện nay
Chessbase có những cải tiến phù hợp hơn ví dụ như xoay bàn cờ để xem cho quân
Trắng hoặc quân Đen. Và việc xuất bản có thể tiến hành trực tiếp từ Broadcast khi
đang dạy. Và không thấy giới hạn số lần xuất bản.
Để xuất bản ván cờ lên web, chúng ta thực hiện:
- Vào thư mục File – Chọn Publish to Web.
- Xuất hiện cửa sổ, Chọn One Click Publication và ấn OK

⮚ Xuất bản nhiều Game lên Web:
Để xuất bản nhiều game có chọn lựa cách tiến hành cũng khá đơn giản.
1. Đầu tiên là chọn game xuất bản:
2. Mở database thấy List Game
3. Chọn Game xuất bản (Xem hình 1)
1047


- Dùng các phím Ctrl hoặc Shift tương tự các phần mềm phổ biến để chọn trong
List (Danh sách) các Game tùy ý như hình vẽ để xuất bản.
- DùngCtrl+Click vào để chọn từng Game riêng lẻ.
- Dùng Ctrl+Shift + Click1+Click2 quét
mảng Game chọn. Sau đó vào Menu File chọn
Publish to Web …
4. Sau đó bấm Publish to Web trên Menu

File ( Xem hình 2)
5. Sau đó chọn “One Click Publication” để
nhanh chóng có kết quả xuất bản.Sau khi bấm OK cho kết quả xuất bản trình
bày ở dưới.
Hình 1

Hình 2

● Kết quả xuất bản:
Sau khi bấm xuất bản Chessbase sẽ mở trình duyệt web mặc định với đường
dẫn liên kết đặc biệt của Chessbase (Xem hình). Tuy nhiên trình duyệt phải đặt chế
độ hỗ trợ javascript. Trên trang Web này có thể xem nước đi tới, lùi, tới cuối, lưu ván
cờ ( Game ), phân tích bằng Engine, xoay bàn cờ, soạn thảo …

1048


❖ Giá trị sử dụng tài liệu trực tuyến xuất bản lên Web :
+ Chỉ cần quản lý các liên kết, khi cần cung cấp nhanh cho các vận động viên.
+ Lưu trữ được Game và có thể save lại và chia sẻ.
+ Nhanh chóng, kịp thời cung cấp, bổ sung, hỗ trợ, xử lý các tình huống bất
ngờ xảy ra trong huấn luyện: Vận động viên đi trễ, Vận động viên cá biệt (trình độ
kém, hoặc vượt trội). Hoặc ra các bài ôn tập, bài tập, cho Vận động viên ở nơi khác
… v..v.
d. Huấn luyện cờ tàn bằng chức năng Training của Chessbase :
B1: Bật chức năng Training trong
Chessbase:

- Trước

khi Test phải bật chức năng
“Enable Training” để có thể Test.

- Vào

Menu Training bấm Check
Enable Training là True.

- Sau đó mở file Database có chứa các
Game đã soạn sẵn dành cho Training
(Hoặc có vài thế Training).

B2: Mở ván cờ huấn luyện - Load
Game:

- Khi mở sẽ nhanh chóng vào Training
như hình.

- Các nước đi trong Notation (Biên bản
ván cờ) sẽ bị ẩn lời giải. Và cửa sổ
yêu cầu xuất hiện.

B3: Thiết kế nước huấn luyện kế tiếp:
● Sau khi thực hiện nước đi đúng cửa
sổ Training sẽ trả lời “Correct. You
Entered the strongest move”.
● Số điểm của nước đi (Your score
this move).
● Số điểm tổng đạt được trong một Game (Score in Game).
● Bấm Next Question để tiếp tục Training.

● Bấm Continue để tiếp tục xem lại Game vừa Test, còn tiếp tục nhập thêm
Test Training bấm vào Load Next Game (Xem hình).
D. TĨM TẮT & ĐÁNH GIÁ:
a. Ưu điểm:

1049


Trong huấn luyện giai đoạn cờ tàn,
Ngoài huấn luyện bổ sung kiến thức lý thuyết
cho VĐV, việc cho VĐV thực hành luyện tập
nhiều thế cờ khác nhau sẽ giúp VĐV sáng tạo
nắm bắt những ý tưởng mới, cải thiện trình độ
tàn cuộc của mình.
Với phương pháp huấn luyện trực tuyến
– gián tiếp kết hợp sử dụng chương trình
chessbase, VĐV sẽ được thực hành nhiều, tiếp
thu bài học nhanh chóng.
HLV theo dõi, đánh giá được trình độ và
phân tích các bài thực hành của VĐV.
b. Nhược điểm:
Phương pháp huấn luyện trực tuyến –
gián tiếp khi huấn luyện số lượng nhiều VĐV
cùng một lúc sẽ khơng đạt hiệu quả tốt nhất. Vì
với số lượng VĐV động HLV sẽ khơng phân
tích sâu được cho từng VĐV.
KẾT LUẬN

3.

Thông qua tham khảo và sử dụng phần
mềm chessbase 13, bài báo đã xây dựng được
quy trình huấn luyện trực tuyến – trực tiếp và quy trình huấn luyện trực tuyến – gián
tiếp bằng phần mềm Chessbase 13 trong huấn luyện cờ vua giai đoạn tàn cuộc cho
VĐV năng khiếu Cờ vua 10 -11 tuổi. Quy trình này sẽ bổ sung kiến thức lý thuyết cho
VĐV, việc cho VĐV thực hành luyện tập nhiều thế cờ khác nhau sẽ giúp VĐV sáng
tạo nắm bắt những ý tưởng mới, cải thiện trình độ tàn cuộc của mình.Với phương
pháp huấn luyện trực tuyến – gián tiếp kết hợp sử dụng chương trình chessbase, VĐV
sẽ được thực hành nhiều, tiếp thu bài học nhanh chóng. Mặt khác, HLV theo dõi, đánh
giá được trình độ và phân tích các bài tập thực hành của VĐV tốt hơn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Baigiunop I.A. – Kosmatop I.I. – Domanhin P.V. (1983), Chương trình chuẩn bị kỹ thuật
cho vận động viên trẻ.

2.

Đàm Quốc Chính (1999), Giáo trình giảng dạy mơn học Cờ Vua, NXB TDTT Hà Nội.

3.

Golenhixev V.E. (1969 – 1971), Chương trình huấn luyện vận động viên Cờ vua trẻ (cấp
1, 2, 3, 4), Matxcơva – Tài liệu của Liên đoàn Cờ Việt Nam – Dịch: Lương Trọng Minh.

4.

Harre (1996), Học thuyết huấn luyện, (Trương Anh Tuấn - Bùi Thế Hiển biên dịch), Nxb
TDTT, Hà Nội.

5.

Phạm Việt Đức (2004), Nghiên cứu ứng dụng chương trình Cờ Vua Chess Assistant 3.0
trong giảng dạy - huấn luyện trên đối tượng sinh viên chuyên sâu Cờ Vua trường Đại học
TDTT 1.

1050