TẠI hội NGHỊ văn hóa TOÀN QUỐC NGÀY 24 THÁNG 11 năm 1946, CHỦ TỊCH hồ CHÍ MINH đã PHÁT BIỂU RẰNG văn hóa SOI ĐƯỜNG CHO QUỐC dân đi” từ tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH về văn hóa, ANH CHỊ hãy làm rõ LUẬN điểm TRÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
----o0o----

TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN:
MƠN HỌC: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

CHỦ ĐỀ 3: TẠI HỘI NGHỊ VĂN HĨA TỒN QUỐC NGÀY 24 THÁNG
11 NĂM 1946, CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH ĐÃ PHÁT BIỂU RẰNG: “VĂN HÓA
SOI ĐƯỜNG CHO QUỐC DÂN ĐI”. TỪ TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN
HĨA, ANH/ CHỊ HÃY LÀM RÕ LUẬN ĐIỂM TRÊN VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA
ĐẢNG, NHÀ NƯỚC TRONG VIỆC XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN NỀN VĂN
HÓA NƯỚC TA HIỆN NAY.

Họ và tên

:

UNG NHẬT VY

MSSV

:

20140447

Lớp

:

20C7

GV giảng dạy

:

Phạm Thị Thu Hương

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2021


Bài làm:

Tại Hội nghị Văn hóa tồn quốc ngày 24 tháng 11 năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã phát biểu rằng: “ Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”. Vậy Người đã nhận
định như thế nào về văn hóa ? Và từ câu nói của Người ngày nay Đảng ta đã vận
dụng như thế nào trong việc xây dựng phát triển văn hóa nước ta, hãy cùng đi đến
những phân tích dưới đây.

Chúng ta đều đã biết, Văn hóa là một phạm trù rất rộng, có thể được hiểu dưới
nhiều góc độ khác nhau với nhiều cách tiếp cận khác nhau, rất phong phú, đa dạng.
Đến nay, trên thế giới có tới gần 200 định nghĩa khác nhau về Văn hóa. Nhưng
chung quy có thể hiểu theo hai nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Nghĩa rộng thì văn hóa là
trình độ phát triển về tinh thầm và vật chất của nhân loại trong mỗi giai đoạn lịch
sử nhất định ( thời kì đồ đá, thời kì đồ đồng, văn hóa Đơng Sơn, văn hóa lúa
nước,...). Nghĩa hẹp thì văn hóa là những hoạt động tinh thần của một xã hội, gồm
có những lĩnh vực: giáo dục, khoa học, văn học, nghệ thuật, đạo đức ( lối sông,
cách cư xử, ứng xử giữa người với người,...). Văn hóa cũng bao gồm cả văn hóa vật
thể ( các di tích lịch sử, các cơng trình văn hóa, di sản văn hóa, những sản phẩm
văn hóa: Kim tự tháp, đình chùa, miếu thờ,...) và phi vật thể ( ca dao, dân ca, hò vè,
2

lễ hội; các phong tục, tập quán của mỗi quốc gia, mỗi vùng miền, mỗi dân tộc, mỗi
địa phương,...) Văn hóa chúng ta bàn ở đây chủ yếu là theo nghĩa hẹp. Nhưng dù
cho theo nghĩa rộng hay nghĩa hẹp thì khi đã nói đến văn hóa là nói đến những gì là
tinh hoa, tinh túy nhất, được chưng cất, kết tính, hun đúc thành những giá trị tốt
đẹp, cao thượng, đặc sắc nhất, rất nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình, tiến bộ
( một con người có văn hóa, một gia đình có văn hóa, một dân tộc có văn hóa, lối
sống văn hóa, nếp sống văn hóa, cách ứng xử có văn hóa,...). Cịn những gì xấu xa,
việc làm tì tiện, đớn hèn, những hành động phi pháp, bỉ ổi... là vơ văn hóa, phi văn
hóa, phản văn hóa. Hạnh phúc của con người khơng phải chỉ ở chỗ nhiều tiền, lắm
của, ăn ngon, mặc đẹp mà còn ở sự phong phú về tâm hồn, được sống giữa tình
thương và lịng nhân ái, lẽ phải và cơng bằng. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã
phát biểu: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích sống, lồi người mới sáng tạo và phát
minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ
thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn, ở và phương thức sử
dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là tổng hợp
của mọi hình phương thức sinh hoạt cũng với biểu hiện của nó mà lồi người đã
sản sinh ra nhằm thức ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn.”.

3


Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ văn hóa phải hướng dẫn quốc dân thực hiện độc
lập tự cường và tự chủ. Đây chính là kim chỉ nam xuyên suốt mọi hoạt động của
ngành văn hóa và thơng tin Người nêu nhiệm vụ của văn hóa mới là phải lấy hạnh
phúc của đồng bào sự nghiệp đấu tranh của dân tộc làm nội dung phản ánh đồng
thời phải tiếp thu những kinh nghiệm văn hóa xưa và nay để xây dựng niềm văn
hóa mới với ba tính chất: Dân tộc, Khoa học, Đại chúng ở cùng với chính trị và
kinh tế văn hóa Việt Nam giữ một vai trị và vị trí trọng yếu trong sự nghiệp giải
phóng dân tộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc đặc biệt sau hơn 3

thập kỉ đổi mới tồn diện đồng bộ đất nước bước vào thời kì đẩy mạnh sự nghiệp
cơng nghiệp hóa hiện đại hóa và hội nhập quốc tế yêu cầu to lớn và nhiệm vụ nặng
nề đó địi hỏi chúng ta hội nghị xu hướng vừa mạnh ý nghĩa chiến lược vừa có ý
nghĩa cấp bách nhằm xây dựng nền văn hóa Việt Nam ngang tầm công cuộc phát
triển đất nước nhanh và bền vững.

Hồ Chí Minh cũng đã đưa ra vai trị của văn hóa đó chính là mục tiêu, động lực của
sự nghiệp cách mạng bên cạnh đó cịn là một mặt trận. Thế tại sao văn hóa lại có
vai trị là một mục tiêu là động lực của sự nghiệp cách mạng? Vì nhìn một cách
tổng qt, văn hóa là quyền sống, quyền sung sướng, quyền tự do, quyền mưu cầu
hạnh phúc; là khát vọng của nhân dân về các giá trị chân, thiện, mỹ. Đó là một xã
4


hội dân là chỉ và dân làm chủ, công bằng, văn minh, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai
cũng được học hành; một xã hội mà đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân
luôn luôn được quan tâm và khơng ngừng nâng cao, con người có điều kiện phát
triển tồn diện. Bên cạnh đó văn hóa cịn tạo ra động lực để thúc đẩy làm cho phát
triển

sự

nghiệp

cách

mạng.

Như về văn hóa chính trị, nó đã tạo một động lực có ý nghĩa soi đường cho quốc
dân đi, lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường, tự chủ. Văn hóa có liên

lạc với chính trị rất mật thiết. Ta phải làm thế nào cho văn hóa vào sâu trong tâm lý
của quốc dân, nghĩa là văn hóa phải sửa đổi được tham nhũng, được lười biếng,
phù hoa, xa xỉ. Văn hóa phải làm thế nào cho ai cũng có lý trưởng tự chủ, độc lập,
tự do. Đồng thời, văn hóa phải làm thế nào cho quốc dân có tinh thần vì nước qn
mình, vì lợi ích chung mà qn lợi ích riêng mình. Cịn đối với xã hội, văn hóa phải
làm thế nào cho mỗi người Việt Nam từ già đến trẻ, cả đàn ông và đàn bà ai cũng
hiểu nhiệm vụ của mình và biết hưởng hạnh phúc của mình nên được hưởng.Về
văn hóa văn nghệ, nó góp phần nâng cao lịng u nước, lý tưởng, tình cảm cách
mạng, sự lạc quan, ý chí, quyết tâm và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng của cách
mạng.Trong thư gửi các họa sĩ nhân dịp triển lãm hội họa năm 1951, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đưa ra luận điểm nổi tiếng “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận, anh

5


chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”, đã thể hiện một cách khái quát nhất các quan
điểm của Người về cơng cuộc xây dường nên văn hóa mới trong vai trị của người
trí thức. Về văn hóa giáo dục, diệt giặt dốt, xóa mù chữ, với sứ mệnh “trồng
người”, văn hóa giáo dục đào tạo con người mới, cán bộ mới, nguồn nhân lực chất
lượng cao cho sự nghiệp cách mạng. Về văn hóa đạo đức, nâng cao phẩm giá,
hướng con người tới các giá trị chân, thiện, mỹ. Theo quan điểm của Hồ Chí Minh,
đạo đức là gốc của người cách mạng. Mọi việc thành hay là bại, chủ chốt là do cán
bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng hay là không. Nhận thức như vậy để thấy văn
hóa đạo đức là một động lực lớn thúc đẩy cách mạng phát triển. Về văn hóa pháp
luật, bảo đảm dân chủ, trật tự, kỷ cương, phép nước. Văn hóa cịn là một mặt trận.
Bởi vì khi nói đến một lĩnh vực hoạt động có tính độc lập, có mỗi quan hệ mật thiết
với các lĩnh vực khác, đồng thởi phản ánh tính chất cam go, quyết liệt của hoạt
động văn hóa là cuộc đấu tranh trên lĩnh vực văn hóa- tư tưởng. Để làm trịn nhiệm
vụ, chiễn sĩ nghệ thuật phải có lập trường tư tưởng vững vàng: ngịi bút là vũ khí
sắc bén trong sự nghiệp “phị chính trừ tà”. Phải bám sát cuộc sống thực tiễn, đi sâu

vào quần chúng, để phê bình nghiêm khắc những thói xấu như tham ơ, lười biếng,
lãng phí, quan liêu, và ca tụng chân thật những người tốt việc tốt để làm gương mẫu
cho chúng ta ngày nay và giáo dục con cháu đời sau. Đó chính là “ chất thép” của

6


văn nghệ theo tinh thần “kháng chiến hóa văn hóa, văn hóa hóa kháng chiến”. Vấn
đề dân tộc – nhân loại, truyền thống – hiện đại trong văn hóa là những vấn đề đã
được Chủ tịch Hồ chí Minh tiên lượng từ rất sớm, trong xây dựng văn hóa mới Việt
Nam. Từ Hội nghị Văn hóa tồn quốc năm 1946, Người đã đưa ra quan điểm “ Văn
hóa là ảnh hưởng lẫn nhau của văn hóa Đơng phương và Tây phương chung đúc
lại...Tây phương hay Đơng phương có cái gì tốt ta học lấy tạo ra một nền văn hóa
Việt Nam”. Vào thời điểm lúc đó, khi ách nơ dịch của thực dân Pháp vừa được phá
bỏ, đồng thời với sự sụp đổ của nhà nước phong kiến thì vấn đề xây dựng văn hóa
Việt Nam theo những định hướng giá trị quả là một vấn đề nan giải. Chủ tịch Hồ
Chí Minh đưa ra quan điểm tiếp thu có chọn lọc những giá trị văn hóa nhân loại ở
cả phương Đơng và phương Tây trong đó hàm chứa những giá trị văn hóa truyền
thống dân tộc những giá trị văn hóa tiên tiến hiện đại để xây dựng nền văn hóa mới
Việt Nam. Trong thư gửi Hội nghị cán bộ văn hóa năm 1957, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã chỉ rõ “ việc phát huy vốn cũ quý báu của dân tộc ( những tránh “phục cổ”
một cách máy móc ) và học tập văn hóa tiên tiến của các nước ( trước hết là các
nước bạn) cũng chưa làm được nhiều”.

Quan điểm “ Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi” của Chủ tịch Hồ Chí Minh
thật sự đã đi trước thời đại. Năm 1988, UNESCO phát động Thập kỷ thế giới phát
7


triển văn hóa ( 1988- 1997), ơng Tổng thư ký, trong bài phát biểu của mình sau

Chủ tịch Hồ Chí Minh 42 năm cũng chỉ ra rằng: “ Văn hóa hơm qua mới chỉ là thứ
trang trí, nay là nền tảng và linh hồn của cuộc phiêu lưu của con người. Trước kia
người ta coi văn hóa là thứ yêu, ngày nay người ta cần có một cách tiếp cận mới và
phát triển, cách tiếp cận ấy cuối cùng sẽ thừa nhận vai trị quyết định của văn hóa”.
Đón nhận tinh thần của thời đại, trên nền tảng Chủ nghĩa Mác- Lê -nin và tư tưởng
Hồ Chí Minh, Đảng CSVN trong Nghị quyết T. Ư 5 ( khóa VII) đã đưa ra quan
điểm xây dựng và phát triển nền văn hóa mới Việt Nam: “ Văn hóa là nền tảng tinh
thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã
hội”. Văn hóa Việt Nam hơm nay phát triển thuận lợi trong điều kiện đất nước độc
lập, tự do. Trong một thế giới đa diện, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa để
phát triển đất nước, quan điểm văn hóa là một mặt trận, trong xây dựng phát triển
văn hóa của Chủ tịch Hồ Chí Minh được Đảng ta tiếp thu trên bình diện rộng lớn
hơn. Mục đích của văn hóa là định hướng tư tưởng, tạo sự bình ổn về mặt tinh thần
của xã hội, văn hóa bằng cách này, cách khác phải gắn với chính trị, kinh tế. Do
vậy, Nghị quyết T.Ư 5 ( khóa VIII) khẳng định “ Văn hóa là một mặt trận, xây dựng
và phát triển văn hóa là một sự nghiệp cách mạng lâu dài địi hỏi phải có ý chí cách
mạng và sự kiên trì, thận trọng” .

8


Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu: “ Kể từ ngày thành lập đến nay Đảng ta
luôn luôn coi trọng và hết sức quan tâm đến công tác xây dựng văn hóa trong sự
nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước nhất là trong thời kì quá
độ lên chủ nghĩa xã hội”. Nhận thức của Đảng về văn hố ngày càng tồn diện, đầy
đủ và sâu sắc hơn. Đảng ta xác định: Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa
là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất
nước; xác định phát triển văn hoá đồng bộ, hài hoà với tăng trưởng kinh tế và tiến
bộ xã hội là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta. Nói sâu sắc, ngắn gọn như Bác Hồ

là: "Văn hoá soi đường cho quốc dân đi"! Nền văn hoá mà chúng ta xây dựng là
nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với nội dung cốt lõi là độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội; chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai
trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội; kế thừa những truyền thống văn
hoá tốt đẹp của Dân tộc đồng thời tiếp thu có chọn lọc những thành tựu, tinh hoa
văn hoá của thế giới, phấn đấu xây dựng một xã hội văn minh, lành mạnh vì lợi ích
chân chính và phẩm giá con người, với trình độ tri thức, đạo đức, thể lực, lối sống
và thẩm mỹ ngày càng cao. Đồng thời, Đảng ta khẳng định: Con người là chủ thể,

9


giữ vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển; phát triển văn hoá, xây dựng con
người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp đổi mới; phát triển giáo dục đào tạo và khoa học - công nghệ là quốc sách hàng đầu; bảo vệ môi trường là một
trong những vấn đề sống còn, là tiêu chí của phát triển bền vững; xây dựng gia đình
hạnh phúc, tiến bộ làm tế bào lành mạnh, vững chắc của xã hội, thực hiện bình
đẳng giới là một tiêu chí của tiến bộ, văn minh. Đảng ta khẳng định: Trọng tâm xây
dựng và phát triển văn hoá là xây dựng con người có nhân cách và xây dựng mơi
trường văn hoá lành mạnh; chú trọng mối quan hệ giữa văn hố và chính trị, văn
hố và kinh tế; xây dựng văn hố trong Đảng và trong hệ thống chính trị; xây dựng
văn hố cơng chức, văn hố cơng vụ, đặc biệt là đạo đức công vụ, chú trọng sự nêu
gương của cán bộ, đảng viên. Đảng ta cũng đã xác định, chủ thể xây dựng và phát
triển văn hoá là Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân là chủ thể sáng tạo;
đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ đóng vai trị quan trọng; nhấn mạnh đến phát huy tối
đa các nguồn lực từ Nhà nước và xã hội, từ trong nước và nước ngoài để phát triển
văn hoá. Như vậy, nhận thức của Đảng ta về xây dựng và phát triển văn hoá trong
thời kỳ đổi mới đã từng bước được bổ sung, phát triển và ngày càng hoàn thiện,
toàn diện và sâu sắc hơn. Đây là tiền đề rất cơ bản để chúng ta quán triệt và tổ chức
triển

khai

thực

hiện

trong

thực

tế.

10


Ngày nay sự phát triển của mỗi quốc gia dân tộc không chỉ được đánh giá bằng
tăng trưởng kinh tế tổng sản phẩm trong nước mà còn bằng các chỉ số thu nhập cao,
giáo dục tốt, sức khỏe và dinh dưỡng ở mức cao, nghèo khổ thấp, môi trường trong
sạch, có cuộc sống cao. Việt Nam đẩy mạnh cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước
hướng tới mục tiêu xây dựng Chủ nghĩa xã hội địi hỏi phải có một hệ giá trị tương
ứng như một chiến lược tổng thể về phát hiện chính trị kinh tế văn hóa xã hội ngoại
giao. Nếu phát triển kinh tế mà tách rời văn hóa thì nhất định sẽ xảy ra sự mất cân
đối nghiêm trọng cả về mặt kinh tế lẫn văn hóa và tiềm năng sáng tạo sẽ bị suy yếu
rất nhiều hơn nữa thực tiễn cho thấy rất rõ văn hóa cần coi mình là một nguồn gốc
chính trực tiếp cho phát triển và ngược lại phát triển cần thừa nhận văn hóa giữ một
vị trí trung tâm về vai trị điều tiết xã hội. Văn hóa đơi khi là những cái rất vơ hình
những cái mà mình khơng nhìn thấy nhưng nó lại là một nền tảng cho cuộc sống.
Một người giàu có, có nhiều tiền sẽ được thể hiện cách sống của anh ta bằng văn
hóa chứ khơng phải bằng tiền bạc. Do đó chúng ta cần xây dựng và phát triển một
chiến lược về thời kì văn hóa cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trước mắt

dưới tầm nhìn đến năm 2030 2045 nói một cách khác đó là văn hóa của sự phát
triển mạnh mẽ và bền vững với khát vọng Việt Nam xã hội chủ nghĩa độc lập và

11


hùng vượng. Trải qua mấy ngàn năm dưới ách đô hộ của thực dân phong kiến cuối
cùng Việt Nam cũng vẩy bùn đứng dậy sáng lòa. Khi bàn về điều kì diệu này có ý
kiến cho rằng Văn Lang cổ đại sở dĩ khơng chết cho dù một nghìn năm Bắc thuộc
vì đất nước ấy đã xây dựng cho mình một nền văn hóa mang bản tính dân tộc và
ngày càng được bảo vệ củng cố và phát triển dù trong hồn cảnh khắc nghiệt đến
đâu và từ đó Văn Lang đã hồi sinh. Hồi sinh đổi lấy tinh thần nghĩa đồng bào, vì
nước qn mình, đồn kết trên dưới một lịng lamg giá trị gốc đó cũng chính là vũ
khí tinh thần vũ khí văn hóa cơ bằng bút được nét bút lưu truyền và ngày càng trở
thành vũ khí phục hồi đặc biệt ở những bước ngoặc lịch sử dân tộc để Việt Nam ta
ngày càng có vị trí quan trọng trên trường quốc tế.

Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 03/02/1930 đã tạo một bước ngoặc
quyết định cho lịch sử cách mạng Việt Nam và cũng là cột mốc quan trọng xác lập
sự hình thành đường lối văn hóa của Đảng. Trong đường lối xây dựng và phát triển
văn hóa là một trong những nhiệm vụ quan trọng của cách mạng Việt Nam. Dưới
sự lãnh đạo của Đảng, gần 92 năm qua, nền văn hóa nước nhà đã có những bước
chuyển biến quan trọng, đạt được nhiều kết quả và những thành tựu đó đã đóng góp
to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Sau 35 năm
(1986 – 2021) đổi mới toàn diện, đồng bộ đất nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh sự
12


nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đường lối văn hóa đổi
mới của Đảng được thể hiện quan điểm, chủ trương, chính sách xâu dựng và phát

triển văn hóa, con người. Đảng và nhà nước ta ln nhắc về những văn hóa truyền
thống qua những chương trình, qua những cuộc thi chẳng hạn như trình diễn trang
phục áo dài, hát tuồng, hát dân ca, tổ chức những trị chơi dân gian hồi xưa.. để
ln gợi nhắc cho thế hệ mai sau có tư tưởng trong thời kì hiện đại hóa chúng ta
hịa nhập chứ khơng hịa tan. Khi nói đến văn hóa là nói đến truyền thống nó là sự
tích tụ hình thành nên các giá trị lâu đời trong lịch sử xã hội dân tộc cịn hiện đại
hóa một mặt là kết quả của hoạt động sáng tạo chủ thể văn hóa dân tộc đương đại
và mặc khác là sự thông thái không hạn chế những tinh hoa từ mọi nguồn để bổ
sung cho mình. Đảng ta cũng đã dự báo trước khi mà chúng ta mở cửa hội nhập
phát triển kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa thì những cơ hội những vận hội sẽ tới
nhưng mà chúng ta cũng lường trước được những khó khăn những thách thức là sẽ
có những tác động làm sai lệch nền văn hóa của chúng ta. Vấn đề ở đây mà Đảng
cần người dân Việt Nam nhận thức được đó là trong điều kiện hiện nay chúng ta
khơng thể khn mình vào được trong một đất nước Việt Nam mà phải hòa nhập
với thế giới mà muốn hòa nhập với thế giới tốt trước hết chúng ta cần phải xây
dựng văn hóa của mình tốt, trở thành một cái địa chỉ, trở thành một giấy thông hành

13


để chúng ta tiếp nhận nền văn minh văn hóa nhân loại một cách chọn lọc và từ đó
hịa

nhập

vào

thế

giới.

Đứng trước những thời cơ và thách thức mới, Đảng ta đã yêu cầu khách quan của
sự nghiệp cách mạng nước ta là phải tiếp tục xây dựng, giữ gìn và phát triển nền
văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự là "nền tảng tinh
thần", "động lực phát triển", và "soi đường cho quốc dân đi"; phát huy giá trị văn
hoá và sức mạnh con người Việt Nam, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn
vinh, thịnh vượng, tạo ra sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc để tận dụng thời cơ,
vượt qua thách thức, thực hiện thành công mục tiêu đưa nước ta trở thành quốc gia
phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ XXI.

Có thể nói, phát triển văn hoá là một trong những vấn đề trọng tâm, một nội dung
nổi bật trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Đây là lần đầu tiên trong văn kiện
Đại hội Đảng, Đảng ta đề cập một cách toàn diện và sâu sắc đến lĩnh vực văn hoá,
từ chủ đề Đại hội đến các quan điểm, mục tiêu, định hướng lớn, nhiệm vụ trọng
tâm, đột phá chiến lược. Văn kiện Đại hội đã nhấn mạnh một trong những quan
điểm chỉ đạo cốt lõi và xuyên suốt là: "Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí
tự cường dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Phát huy
14


sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của nền văn hoá và con người Việt
Nam,... kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; phát huy tối đa nội lực,
tranh thủ ngoại lực, trong đó nguồn lực nội sinh, nhất là nguồn lực con người là
quan trọng nhất".
Để tiếp tục xây dựng, giữ gìn, chấn hưng và phát triển nền văn hoá của dân tộc ,
Đảng ta đã triển khai cần tập trung thực hiện thật tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau
đây:

•

Một là, khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, tinh
thần đồn kết, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc của toàn
dân tộc; phát huy cao độ những giá trị văn hoá, sức mạnh và tinh thần cống
hiến của mọi người Việt Nam, tạo nguồn lực nội sinh và động lực đột phá để
thực hiện thành công mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2025, 2030, tầm
nhìn

•

2045

mà

Đại

hội

XIII

của

Đảng

đã

đề

ra.

Hai là, xây dựng con người Việt Nam thời kỳ đổi mới, phát triển, hội nhập

với những giá trị chuẩn mực phù hợp, gắn với giữ gìn, phát huy giá trị gia
đình Việt Nam, hệ giá trị văn hoá, giá trị của quốc gia - dân tộc; kết hợp
nhuần nhuyễn những giá trị truyền thống với giá trị thời đại: Yêu nước, đoàn

15


kết, tự cường, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, kỷ cương, sáng tạo.
Những giá trị ấy được nuôi dưỡng bởi văn hố gia đình Việt Nam với những
giá trị cốt lõi: Ấm no, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh; được bồi đắp, phát triển
bởi nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với hệ giá
trị: Dân tộc, dân chủ, nhân văn, khoa học; trên nền tảng của hệ giá trị quốc
gia và cũng là mục tiêu phấn đấu cao cả của dân tộc ta: Hoà bình, thống
nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh, hạnh
phúc.

•

Ba là, phát triển tồn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hố, mơi trường văn
hoá, đời sống văn hoá: Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá truyền thống,
tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại, đồng thời nâng cao chất lượng, hiệu quả
sáng tạo các giá trị văn hoá mới. Xây dựng mơi trường văn hố lành mạnh,
văn minh gắn liền với đấu tranh không khoan nhượng với cái xấu, cái ác, phi
văn hoá, phản văn hoá; bảo vệ những giá trị chân - thiện - mỹ. Nâng cao đời
sống văn hoá của nhân dân; xây dựng đời sống văn hoá vui tươi, lành mạnh,
hạnh phúc; khắc phục sự chênh lệch về trình độ phát triển và hưởng thụ văn
hố

giữa

các

vùng,

miền

của

đất

nước.

16


•

Bốn là, phát huy vai trò chủ thể sáng tạo, chủ thể thụ hưởng văn hố là nhân
dân; tơn trọng và bảo vệ sự biểu đạt đa dạng của văn hoá, của người dân, các
dân tộc, các vùng, miền; phát triển các phong trào văn hoá sâu rộng, thực
chất; cải thiện điều kiện, nâng cao mức hưởng thụ văn hoá của nhân dân, bảo
đảm sự công bằng. Đề cao, phát huy vai trị tiên phong của đội ngũ trí thức,
văn

•

nghệ

sĩ,

của

những

người

làm

cơng

tác

văn

hố.

Năm là, chú trọng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị về văn hoá, về đạo
đức; kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, để Đảng ta và
hệ thống chính trị của nước ta thật sự là đạo đức, là văn minh, tiêu biểu cho
lương tri và phẩm giá con người Việt Nam. Xây dựng văn hoá trong lãnh
đạo, quản lý; phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán
bộ cấp chiến lược, người đứng đầu theo tư tưởng, đạo đức, phong cách văn
hố của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nâng cao vai trò, năng lực lãnh đạo của
Đảng; hiệu quả quản lý của Nhà nước; sự tham gia tích cực của Mặt trận Tổ
quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong sự nghiệp phát triển văn hố.

•

Sáu là, xây dựng mơi trường văn hố số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội
số và công dân số, làm cho văn hố thích nghi, điều tiết sự phát triển bền

vững đất nước trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Khẩn
17


trương phát triển các ngành cơng nghiệp văn hố, xây dựng thị trường văn
hoá lành mạnh.

Để chấn hưng và phát triển văn hoá, xây dựng con người Việt Nam theo phương
hướng nói trên, trong thời gian tới, Đảng ta cũng đã đưa ra một số giải pháp cần
tập trung thực hiện một cách quyết liệt và có hiệu quả như sau:

Trước hết là tiếp tục nâng cao nhận thức và năng lực lãnh đạo của Đảng, sự
quản lý của Nhà nước trên lĩnh vực văn hoá. Thứ hai là xây dựng, bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác văn hoá tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ
phát triển văn hoá Việt Nam trong giai đoạn mới. Thứ ba là quan tâm hơn nữa
đến việc bảo tồn, tơn tạo và phát huy các giá trị văn hố dân tộc, các giá trị văn
hoá vật thể và phi vật thể của các vùng, miền, của đồng bào các dân tộc, kết
hợp với tiếp thu tinh hoa văn hoá của thời đại. Thứ tư là chú trọng xây dựng
văn hoá ứng xử lành mạnh trong xã hội, phát huy những giá trị tích cực về thuần
phong, mỹ tục của gia đình và xã hội

18


19