QUY TRÌNH KIỂM TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TẠI CÔNG TY TNHH DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN KIỂM TOÁN PHÍA NAM (AASCS)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
KHOA KẾ TỐN

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI: QUY TRÌNH KIỂM TỐN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TẠI CƠNG TY TNHH
DỊCH VỤ TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TỐN & KIỂM TỐN PHÍA NAM (AASCS)

Giảng viên hướng dẫn:

TS Phạm Ngọc Toàn

Sinh viên thực hiện:

Trần Trung Tín

Khóa/Lớp:

K43/KN005

MSSV:

31171024693

Hệ đào tạo:

Đại học chính quy

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày

tháng

năm


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................
..................................................................................
TP.Hồ Chí Minh, Ngày ..... Tháng ..... Năm ......


NHẬN XÉT CỦA CƠNG TY THỰC TẬP
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
..................................................................................

TP. Hồ Chí Minh, Ngày ..... Tháng ..... Năm .....


LỜI CẢM ƠN
“Lời đầu tiên, em xin cảm ơn các thầy, cô trường Đại học Kinh tế TP.HCM qua thời
gian học tập trên giảng đường đã truyền đạt những kiến thức, kinh nghiệm. Những kiến
thức đó là nền tảng giúp em hồn thành cơng việc trong suốt ba tháng thực tập vừa qua.”
“Em xin gửi lời cảm ơn đến thầy Phạm Ngọc Toàn, là giảng viên hướng dẫn của em.
Thầy đã giúp đỡ em rất nhiều trong việc giải đáp thắc mắc về đề tài khóa luận, hỗ trợ
giúp cho khóa luận của em trở nên cải thiện hơn. Em cảm ơn thầy rất nhiều.”
“Em cũng xin cảm ơn các anh, chị đã cùng làm việc trong thời gian em thực tập tại
cơng ty kiểm tốn AASCs. Các anh, chị đã tạo nhiều cơ hội để em có thể được tiếp xúc
với công việc thực tế và anh, chị đã giúp đỡ, giải đáp, truyền đạt kinh nghiệm cho em
trong suốt thời gian thực tập. Em cảm ơn các anh, chị rất nhiều.”
“Vì thời gian thực tập hạn chế và cịn phải hồn thành khóa luận, vì vậy kiến thức
cũng như kinh nghiệm có thể gây ra những sai sót khơng đáng có, mong q thầy cơ và
các anh chị kiểm tốn viên góp ý để em có thể hồn thiện hơn về kiến thức chuyên ngành
và khắc phục sai sót.”

TP. Hồ Chí Minh, ngày ... tháng ... năm ....
Sinh viên thực hiện


Trần Trung Tín
CÁC TỪ VIẾT TẮT SỬ DỤNG
BCTC
TSCĐ
TT
BTC
DN

BĐSĐT
VSA
KSNB
KTV
TNHH
VND
GTGT
TK

Báo cáo tài chính
Tài sản cố định
Thơng tư
Bộ tài chính
Doanh nghiệp
Bất động sản đầu tư
Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam
Kiểm soát nội bộ
Kiểm toán viên
Trách nhiệm hữu hạn
Việt Nam đồng
Giá trị gia tăng
Tài khoản


DANH SÁCH CÁC BẢNG SỬ DỤNG
Bảng 2.1 Bảng câu hỏi về KSNB với TSCĐ hữu hình......................................20
Bảng 2.2 Cơ sở dẫn liệu, hoạt động kiểm soát chủ yếu, thử nghiệm kiểm soát
đối với khoản mục TSCĐ....................................................................................22
Bảng 2.3 Mục tiêu kiểm toán TSCĐ...................................................................26
Bảng 3.1 Đối chiếu các loại mức trọng yếu........................................................29

Bảng 3.2 Thử nghiệm cơ bản. .............................................................................30
Bảng 3.3 Bảng chương trình làm việc................................................................31
Bảng 3.4 Bảng câu hỏi tìm hiểu về hệ thống KSNB và tổ chức kế tốn..........40
Bảng 3.5 Thời gian trích khấu hao TSCĐ tại cơng ty TNHH XYZ.................42
Bảng 3.6 Tính tốn mức trọng yếu.....................................................................42
Bảng 3.7 Phân tích cơ bản tình hình TSCĐ và chi phí khấu hao....................42
Bảng 3.8. Tổng hợp biến động TSCĐ hữu hình................................................43
Bảng 3.9 Tổng hợp biến động TSCĐ vơ hình....................................................44
Bảng 3.10 Quan sát thực tế TSCĐ......................................................................45
Bảng 3.11 Kiểm tra chi tiết tình hình tăng TSCĐ.............................................48


DANH SÁCH CÁC ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1 Sơ đồ về bộ máy tổ chức tại công ty kiểm toán AASCs...............................5
Sơ đồ 2.2 Sơ đồ bộ máy kế toán tại cơng ty kiểm tốn AASCs....................................8
Sơ đồ 2.3 Quy trình hạch toán xác định kết quả kinh doanh tại AASCs.................11


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài..................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................1
3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................1
4. Phạm vi nghiên cứu.............................................................................................2
5. Kết cấu của đề tài.................................................................................................2
Chương 1. Giới thiệu về cơng ty kiểm tốn AASCs:....................................................3
1.1 Giới thiệu về cơng ty AASCs..............................................................................3
1.1.1 Q trình hình thành và phát triển của cơng ty AASCs......................3
1.1.2 Mục tiêu và phương châm hoạt động....................................................4
1.1.3 Cơ cấu tổ chức..........................................................................................4

1.1.4 Dịch vụ cung cấp và kinh nghiệm hoạt động........................................6
1.1.5 Tình hình tổ chức cơng tác kế tốn tại AASCs.....................................8
Chương 2. Cơ sở lý luận của quy trình kiểm toán TSCĐ khi kiểm toán BCTC:....12
2.1 Khái quát về kế toán TSCĐ..............................................................................12
2.1.1Khái niệm về TSCĐ ................................................................................12
2.1.2 Đặc điểm, phân loại TSCĐ....................................................................12
2.1.3 Nguyên giá và khấu hao TSCĐ.............................................................14
2.1.4Hạch toán TSCĐ......................................................................................17
2.2 Tổng quan về kiểm toán BCTC khoản mục TSCĐ........................................18
2.2.1 Khái niệm kiểm toán BCTC và các đối tượng trong kiểm tốn
BCTC.......................................................................................................18
2.2.2 Nội dung của quy trình kiểm tốn TSCĐ............................................19
2.2.3 Vai trị và mục tiêu của kiểm tốn TSCĐ............................................25
Chương 3. Thực trạng quy trình kiểm tốn TSCĐ khi kiểm tốn BCTC tại cơng ty
AASCs:...........................................................................................................................27
3.1 Quy trình kiểm tốn khoản mục TSCĐ tại cơng ty AASCs..........................27
3.1.1 Lập kế hoạch kiểm tốn TSCĐ............................................................27
3.1.2 Thực hiện kiểm tốn TSCĐ..................................................................29
3.1.3 Hồn thành kiểm tốn TSCĐ...............................................................39
3.2 Minh họa quy trình kiểm tốn TSCĐ tại một cơng ty khách hàng...............40
Chương 4. Nhận xét và kiến nghị về quy trình kiểm tốn TSCĐ khi kiểm tốn BCTC
tại cơng ty kiểm toán AASCs:.......................................................................................50
4.1 Ưu điểm, nhược điểm trong quy trình kiểm tốn TSCĐ tại cơng ty AASCs
4.1.1 Ưu điểm...................................................................................................50
4.1.2 Hạn chế....................................................................................................50
4.2 Giải pháp nhằm hồn thiện quy trình kiểm tốn TSCĐ tại cơng ty AASCs.
 KẾT LUẬN............................................................................................................
 TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................
 PHỤ LỤC...............................................................................................................

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
“Với xu hướng phát triển của nền kinh tế thế giới, theo đó nền kinh tế Việt Nam
cũng ngày càng phát triển và tăng trưởng nhanh chóng. Cùng với sự phát triển của nền
kinh tế, các thơng tin kế tốn cũng trở nên đa dạng, phức tạp và tồn tại trong đó khơng ít
rủi ro. Để có một nền kinh tế phát triển nhanh chóng và hiệu quả thì mục tiêu đặt ra là
thơng tin kế tốn cũng phải trung thực và hợp lý. Trong thời gian gần đây, việc hội nhập
kinh tế giữa các nước dần trở nên phổ biến từ đó tạo cho nước ta có cơ hội được đầu tư,
mở rộng quy mô kinh doanh, học hỏi thêm nhiều về nền kinh tế của các nước phát triển
như những tiến bộ về khoa học công nghệ, những kiến thức mà nước ta chưa đủ khả năng
đạt được. “
“Những ưu điểm khi hội nhập kinh tế mang lại rất nhiều nhưng cũng đòi hỏi nước ta
cũng phải thay đổi để bắt kịp tốc độ phát triển. Việc nhiều công ty nước ngoài xuất hiện ở
thị trường nước ta cũng gây ra áp lực lớn cho các doanh nghiệp trong nước, bắt buộc
những doanh nghiệp đó phải thay đổi để có thể bắt kịp xu thế, tránh tình trạng bị tụt hậu
so với nền kinh tế trong nước và cả nền kinh tế thế giới. Vì vậy, máy móc thiết bị hiện đại
dần trở nên quan trọng đối với một doanh nghiệp, chúng giúp cho hoạt động trong doanh
nghiệp tự động hóa, khơng phải tốn một lượng lớn nhân cơng để có thể vận hành được
một công ty. Đối với những doanh nghiệp phát triển luôn sở hữu số lượng lớn tài sản cố
định để có thể tiết kiệm được nhiều chi phí trong q trình vận hành và quản lý.”
Hoạt động kiểm tốn báo cáo tài chính sẽ tạo được niềm tin đối với những người sử
dụng báo cáo tài chính, những người quan tâm đến tình hình hoạt động của doanh nghiệp
như ngân hàng, các nhà đầu tư nước ngoài,... Ngồi ra, kiểm tốn cịn giúp cho doanh
nghiệp được kiểm tốn hồn thiện được các chính sách kế tốn, nâng cao năng suất hiệu
quả cho đơn vị.
Tài sản cố định và khấu hao tài sản cố định là một bộ phận không thể thiếu đối với
một doanh nghiệp, chiếm giá trị lớn trong tổng tài sản doanh nghiệp, đóng vai trị thiết
yếu trong q trình sản xuất kinh doanh. Vì vậy khoản mục này chứa đựng nhiều rủi ro
có thể gây ra sai sót trọng yếu và lan tỏa. Do đó em đã lựa chọn đề tài: Quy trình kiểm

tốn tài sản cố định tại công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế tốn & Kiểm tốn
phía Nam (AASCs)
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trong đề tài này có 3 mục tiêu nghiên cứu:
1) Hệ thống cơ sở lý luận về quy trình kiểm tốn tài sản cố định
2) Tìm hiểu về quy trinh kiểm toán tài sản cố định tại cơng ty kiểm tốn
AASCs
3) Đưa ra một số nhận xét và kiến nghị.
3. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu thông qua các tài liệu như: Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, thông tư
200, giấy làm việc khoản mục TSCĐ tại cơng ty kiểm tốn AASCs.

1


Tham gia vào các buổi kiểm toán thực tế tại cơng ty khách hàng để hiểu rõ hơn về
quy trình kiểm toán khoản mục tài sản cố định.
4. Phạm vi nghiên cứu
Trong suốt thời gian thực tập, em không tham gia vào tất cả giai đoạn của một cuộc
kiểm toán. Những gì em trình bày thơng qua những gì em phỏng vấn từ anh chị kiểm
toán viên và theo kinh nghiệm của bản thân, do tính bảo mật nên chỉ chọn mẫu về
các tài liệu thực tế trong hồ sơ khách hàng.
5. Kết cấu đề tài
Chương 1 Giới thiệu về cơng ty kiểm tốn AASCs
Chương 2 Cơ sở lý luận của quy trình kiểm tốn TSCĐ khi kiểm tốn BCTC
Chương 3 Thực trạng quy trình kiểm tốn TSCĐ khi kiểm tốn BCTC tại cơng ty
kiểm tốn AASCs
Chương 4 Nhận xét và kiến nghị về quy trình kiểm tốn TSCĐ khi kiểm tốn BCTC
tại cơng ty kiểm tốn AASCs

2


Chương 1. Giới thiệu về cơng ty kiểm tốn AASCs.
1.1 Giới thiệu về cơng ty AASCs
1.1.1 Q trình hình thành và phát triển của công ty AASCs
Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế tốn & Kiểm tốn phía Nam (AASCs)
được chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nước Cơng ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế tốn &
Kiểm tốn – Chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh (AASC) theo quyết định số 1407/QĐBTC ngày 10/04/2007 của Bộ trưởng Bộ tài chính AASC là thành viên của tổ chức Kiểm
toán – Luật quốc tế MSI Global Alliance – với trên 250 công ty độc lập tại hơn 100 quốc
gia trên thế giới.







Biểu tượng công ty:
Tên viết tắt: AASCs
Tên tiếng anh: Southern Auditing & Accounting Financial Consulting
Services Company Limited
Địa chỉ: 29 Võ Thị Sáu, phường Đa Kao, quận 1, TP.HCM
Điện thoại: (84.28) 38205944 – 38205947
Email:

Là thành viên của Luật quốc tế MSI Global Alliance
“Để đạt được chất lượng nhằm phục vụ nhu cầu khách hàng, trình độ và kinh nghiệm
của đội ngũ kiểm toán viên và nhân viên ln được đề cao trong q trình tuyển dụng.
Hiện nay AASCs có gần 100 kiểm tốn viên, nhân viên chun nghiệp có trình độ đại

học và trên đại học chun ngành Tài chính – Kế tốn – Kiểm tốn – Ngân hàng – Xây
dựng. Hằng năm, AASCs thường kết hợp với các tổ chức kiểm toán trong nước và quốc
tế để đào tạo và bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ kiểm toán viên hoặc cử một số cán bộ
của AASCs tham dự. Thơng qua đó, thể hiện được việc đội ngũ nhân viên luôn được
trang bị, cập nhật những thông tin mới nhất nhằm phục vụ khách hàng một cách tốt nhất.”
“AASCs tin tưởng rằng với với những kinh nghiệm mà cơng ty có được trong suốt
thời gian hoạt động và với nguồn lực có kinh nghiệm thực tiễn nhiều, trình độ chun
mơn cao thì có thể mang đến cho khách hàng những vấn đề mà khách hàng gặp phải
trong q trình điều hành và quản lý cơng ty.”
Kể từ ngày thành lập, tiền thân là Chi nhánh Cơng ty Kiểm tốn AASC tại thành phố
Hồ Chí Minh cho đến nay, AASCs hằng năm đều được Thủ tướng Chính phủ hoặc Bộ
trưởng Bộ tài chính tặng bằng khen về thành tích xuất sắc trong cơng tác tài chính kế toán
và kiểm toán. Rất nhiều các cán bộ, kiểm toán viên của AASCs cũng liên tục được tặng
thưởng nhiều bằng khen và các danh hiệu chiến sỹ thi đua ngành tài chính do Bộ trưởng
Bộ tài chính trao tặng.
Trong suốt hai thập kỷ qua AASCs không ngừng phát triển về ngành kiểm tốn và có
những bước tiến để trở thành một trong những cơng ty kiểm tốn lớn tại Việt Nam. Dịch
vụ của AASCs được biết đến và được tín nhiệm ở nhiều tổ chức trong và ngồi nước.
Năng lực chuyên môn và tinh thần làm việc chuyên nghiệp của AASCs đã được thừa
nhận ở tất cả các loại hình doanh nghiệp, các tổ chức xã hội hoạt động tại Việt Nam, như
các tập đoàn về kinh tế, các cơng ty đang niêm yết trên thị trường chứng khốn, cơng ty
đại chúng và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài,...
3


“Chất lượng dịch vụ được cung cấp bởi AASCs luôn được khách hàng đánh giá cao
và tin tưởng. Hiện nay, AASCs đang cung cấp dịch vụ cho trên 600 doanh nghiệp, tổ
chức hoạt động trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế gồm các doanh nghiệp có vốn đầu tư
nước ngồi, các doanh nghiệp nhà nước, các cơng ty cổ phần, các cơng ty TNHH, các
đơn vị hành chính sự nghiệp, các dự án được tài trợ bởi các Tổ chức Tài chính Tín dụng

Quốc tế,... Đặc biệt là cho các công ty đại chúng và các công ty niêm yết trên thị trường
chứng khốn. Góp phần vào sự phát triển chung của các doanh nghiệp và cam kết đảo
bảo chất lượng cung cấp dịch vụ cao nhất cho từng khách hàng, AASCs luôn là người
bạn đồng hành, chia sẻ kinh nghiệm của mình với khách hàng và coi sự thành công của
khách hàng là mục tiêu phấn đấu của AASCs.”
1.1.2 Mục tiêu và phương châm hoạt động
“Với mục tiêu đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu, AASCs hướng tới việc cung
cấp các dịch vụ chuyên ngành như kiểm tốn báo cáo tài chính, lập báo cáo thuế cùng với
nhiều dịch vụ tư vấn khác với uy tín và chất lượng, mang lại cho khách hàng dịch vụ tốt
nhất có thể và cung cấp thơng tin một cách chính xác, có độ tin cậy cao cho cơng tác tổ
chức quản lý và điều hành công ty. Với kinh nghiệm lâu năm trong nghề, hiểu biết được
những khó khắn mà khách hàng thường gặp trong việc tổ chức quản lý nên công ty sẽ hỗ
trợ và giải quyết tốt các vấn đề mà khách hàng gặp phải trong khi rất ít tổ chức nào có thể
làm được.”
Với trình độ chun mơn của đội ngũ kiểm tốn viên và nhân viên hiện nay, AASCs
ln hiểu được các nhu cầu, khó khăn mà khách hàng gặp phải khi sản xuất kinh doanh
tại Việt Nam và AASCs sẽ cung cấp được dịch vụ có thể giải quyết được các vấn đề
khách hàng gặp phải mà ít tổ chức tư vấn chuyên ngành nào có thể thực hiện được.
AASCs ln hoạt động dựa theo các nguyên tắc: độc lập, khách quan, trung thực và
bảo mật, tuân thủ các quy định của pháp luật, các chuẩn mực kế toán, kiểm toán Việt
Nam do Bộ tài chính ban hành cũng như các chuẩn mực kiểm tốn quốc tế được chấp
nhận chung. Bên cạnh đó, AASCs ln đặt lợi ích hợp pháp của khách hàng lên trên tất
cả.
1.1.3 Cơ cấu tổ chức
 Bộ máy quản lý
“Bộ máy quản lý tại cơng ty kiểm tốn AASCs bao gồm Hội đồng thành viên và
Ban giám đốc, trong đó Ban giám đốc bao gồm Tổng giám đốc và những Phó tổng giám
đốc khác). Hội đồng thành viên và Ban giám đốc sẽ cùng nhau điều hành và quản lý cơng
ty. Mỗi phó giám đốc sẽ chịu trách nhiệm quản lý một phịng kiểm tốn.”
Các phịng ban trong cơng ty bao gồm:

-

“Phịng hành chính: hoạt động chủ yếu là lưu trữ hồ sơ khách hàng và cung cấp
văn bản pháp luật cho tồn cơng ty.”
“Phịng kế tốn: chịu trách nhiệm về tổ chức tài chính kế tốn trong cơng ty.”
“Phịng kiểm tốn: bao gồm 4 phịng kiểm tốn và 1 phịng kiểm tốn xây dựng
cơ bản đồng thời thực hiện các dịch vụ liên quan đến kiểm toán cho khách hàng.
Mỗi phịng kiểm tốn sẽ bao gồm nhiều nhóm kiểm tốn khách nhau, mỗi nhóm
khoảng 4-5 người, đứng đầu mỗi nhóm là trưởng nhóm, trưởng nhóm giữ vai trị
4




quan trọng trong nhóm kiểm tốn là lập kế hoạch kiểm tốn cho từng khách hàng
cụ thể, sau trưởng nhóm sẽ là các kiểm toán viên và các trợ lý kiểm toán.”
Sơ đồ bộ máy tổ chức

Sơ đồ 2.1 Sơ đồ về bộ máy tổ chức tại công ty kiểm tốn AASCs.
Ban kiểm sốt

Hội đồng
thành viên
Ban giám đốc

Tổng giám đốc

Phịng
kiểm
tốn 1

Phịng
kiểm
tốn 2

Phịng
kiểm
tốn 3

Phịng
kiểm
tốn 4

Giám đốc nghiệp vụ

Phịng hành
chính – kế tốn

Phịng
kiểm tốn
XDCB

BP kế
tốn

BP
hành
chính

Kế tốn

trưởng

Trưởng
phịng
HC

Nhân
viên

Nhân
viên

Phó GĐ nghiệp vụ

Các nhóm trưởng
(KTV chính)

Trợ lý kiểm toán

5


1.1.4 Dịch vụ cung cấp và kinh nghiệm hoạt động
Kiểm tốn:







Kiểm tốn báo cáo tài chính
Kiểm tốn vì mục đích thuế
Kiểm toán hoạt động – tuân thủ - nội bộ
Kiểm tốn quyết tốn vốn đầu tư cơng trình xây dựng cơ bản hồn thành
Kiểm tốn quyết tốn vốn đầu tư dự án
Kiểm toán xác định giá trị doanh nghiệp

Tư vấn:





Tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp
Tư vấn cổ phần hóa, xây dựng phương án cổ phần hóa, phương pháp kinh doanh,
điều lệ công ty, tư vấn tổ chức đại hội cổ đơng, quyết tốn chi phí cổ phần hóa.
Tư vấn thuế
Tư vấn quản lý doanh nghiệp

Kế toán:




Dịch vụ ghi sổ kế tốn và lập báo cáo tài chính
Dịch vụ báo cáo thuế
Xây dựng mơ hình tổ chức bộ máy và tổ chức cơng tác kế tốn

Dịch vụ khác:





Tổ chức các khóa bồi dưỡng về tài chính, kế tốn, kiểm toán, quản trị doanh
nghiệp, ứng dụng tin học trong kế toán
Cung cấp hướng dẫn sử dụng phần mềm kế toán
Cung cấp các văn bản pháp quy, các thông tin kinh tế - tài chính, sổ sách, biểu
mẫu, chứng từ

Yếu tố chính tạo nên thương hiệu của AASCs là kiểm tốn báo cáo tài chính và hoạt
động này vẫn đang phát triển khơng ngừng và hồn thiện nhằm cung cấp được dịch vụ một
cách tốt nhất và đạt được sự tin cậy từ phía khách hàng.
Mục đích khách hàng khi sử dụng dịch vụ kiểm tốn báo cáo tài chính: nhằm cung
cấp thơng tin cho cho các thành viên góp vốn, những nhà đầu tư,.. những người quan tâm
đến tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Vì vậy những thơng tin trên báo cáo tài chính
cần có mức độ tin cậy và chính xác cao nên việc kiểm tốn báo cáo tài chính bảo đảm tính
khách quan chính xác cho những thơng tin đó.
Cơng ty kiểm tốn báo cáo tài chính sẽ tuân theo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và
các quy định hiện hành.
Cơng ty sẽ kiểm tốn báo cáo tài chính theo u cầu của khách hàng, ngồi ra còn
kiểm tra việc tuân thủ về quy định khi lập báo cáo tài chính, quy định về kế tốn, thuế Việt
Nam. Thông qua các hoạt động:
6


-

Đưa ra ý kiến về tình hình tổ chức cơng tác kế toán tại đơn vị như: ghi nhận,
quản lý và lưu trữ hồ sơ, chứng từ kế tốn, tính hợp lệ của chứng từ kế tốn

Xem xét quy trình lập báo cáo tài chính của đơn vị và tư vấn, đưa ra giải pháp
nếu phát hiện trong quá trình lập báo cáo tài chính cịn sai sót.
Kiểm tra tính trung thực và hợp lý của các thông tin trên báo cáo tài chính mà
đơn vị cung cấp đồng thời kiểm tra việc lập báo cáo tài chính đã tuân thủ các quy
định về kế toán Việt Nam hay chưa.

Với đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm thực tiễn về tài chính, kế tốn, kiểm tốn,...
Hằng năm, đội ngũ này đã thực hiện kiểm tốn báo cáo tài chính cho trên 500 doanh
nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế trên khắp cả nước, các dự án tài trợ, vay vốn của các
Tổ chức Tài chính Quốc tế. Trong đó, gồm các doanh nghiệp nhà nước là tổng công ty,
các tập đồn kinh tế, các cơng ty cổ phần, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi,
các ngân hàng thương mại, các công ty bảo hiểm, các công ty TNHH và các đơn vị hành
chính sự nghiệp.
AASCs giúp cho các doanh nghiệp hồn thiện quy trình kế tốn và kiểm tốn nội bộ
thơng qua kinh nghiệm của những kiểm tốn viên và nhân viên chuyên nghiệp, từ đó
nâng cao chất lượng quản lý của doanh nghiệp.
_ Kinh nghiệm hoạt động kiểm toán:
+ “Trong kiểm toán xây dựng cơ bản, AASCs có đội ngũ cán bộ, kiểm tốn viên có
trình độ chuyên môn cao, hằng năm thực hiện hơn 200 hợp đồng kiểm toán báo cáo quyết
toán vốn đầu tư, trong đó có nhiều cơng trình lớn và phức tạp của Chính phủ và các Bộ
ngành. Hoạt động kiểm tốn quyết tốn vốn đầu tư của AASCs đã góp phần giúp các chủ
đầu tư loại bỏ được chi phí bất hợp lý, tiết kiệm cho ngân hàng Nhà nước và của chủ đầu
tư nhiều tỷ đồng. Đặc biệt, AASCs đã thúc đẩy cơng tác quyết tốn và phê duyệt quyết
tốn vốn đầu tư xây dựng cơ bản được kịp thời, hỗ trợ khách hàng hồn thiện hệ thống kế
tốn và kiểm sốt nội bộ.”
_ Kinh nghiệm kế tốn:
+ “Ngồi việc ghi sổ sách và lập BCTC cho doanh nghiệp, AASCs còn tư vấn rà
sốt, phân tích, cải tiến hợp lý hóa bộ máy kế tốn – Tài chính, tư vấn giúp doanh nghiệp
thực hiện đúng các quy định về việc lập chứng từ, mở và ghi sổ kế toán, việc tập hợp chi
phí và tính giá thành sản phẩm, sốt xét, điều chỉnh số liệu kế tốn và khóa sổ kế toán,..

theo quy định của Nhà nước.”
_ Kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn:
Hằng năm AASCs thực hiện hơn 100 hợp đồng tư vấn, các loại hình tư vấn được
khách hàng đánh giá cao như:


“Tư vấn cổ phần hóa: Kể từ khi nhà nước thực hiện chủ trương cổ phần hóa
doanh nghiệp, AASCs đã cung cấp dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư
vấn cổ phần hóa cho mọi doanh nghiệp thuộc Chính phủ, các Bộ ngành và các
doanh nghiệp thuộc các tỉnh, thành trong nước.”

7




“Tư vấn lập Báo cáo tài chính doanh nghiệp: AASCs chuyên về những dịch vụ
tư vấn như tư vấn lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư, tư vấn thẩm định giá trị tài
sản, tư vấn soạn thảo hồ sơ mời thầu.”
 “Tư vấn lập báo cáo dự án: Tư vấn soạn thảo hồ sơ doanh nghiệp, tư vấn chọn
lựa chọn phương án đầu tư,...”
1.1.5 Tình hình tổ chức cơng tác kế toán tại AASCs
1. Tổ chức bộ máy kế tốn
Bộ phận kế tốn phịng Hành chính – Kế tốn của cơng ty gồm 3 nhân viên: Kế tốn
trưởng, kế toán viên và thủ quỹ.
Kế toán trưởng

Thủ quỹ

Kế toán viên

Sơ đồ 2.2 Sơ đồ bộ máy kế tốn tại cơng ty kiểm toán AASCs
Chức năng và nhiệm vụ:
Kế toán trưởng:
-

Tổ chực thực hiện quy định về kế tốn, tài chính theo quy định của pháp luật.
Điều hành bộ máy kế toán theo quy định của luật kế toán.
Lập báo cáo kê khai thuế GTGT hàng tháng, quý, năm.
Lập bảng thanh tốn tiền lương và các khoản trích theo lương.
Lập báo cáo tài chính theo quy định của kế tốn Việt Nam hiện hành.

Kế toán viên:
-

Theo dõi tiền mặt và thực hiện đối chiếu với thủ quỹ mỗi ngày.
Thực hiện nhập liệu các nghiệp vụ phát sinh, xuất hóa đơn GTGT, tính lương,...

Thủ quỹ:
-

Quản lý nhập, xuất tiền mặt.
Lập phiếu thu, phiếu chi và bảo quản sổ sách liên quan đến ngân quỹ công ty.
2. Chuẩn mực và chế độ kế tốn áp dụng tại cơng ty

“Chế độ kế tốn áp dụng: chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo quyết định số
15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng Bộ tài chính.”
“Việc tn thủ Chuẩn mực kế tốn: cơng ty đã áp dụng các chuẩn mực kế toán
Việt Nam và các văn bản hướng dẫn chuẩn mực do Nhà nước ban hành. Báo cáo tài
chính đã được lập và trình bày theo đúng quy định của từng chuẩn mực, thông tư hướng

dẫn thực hiện chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành.”
3.

Quy trình ghi nhận doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh

Doanh thu: Doanh thu chủ yếu là doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Tài
khoản sử dụng:
8


511 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
5111 Doanh thu kiểm toán xây dựng cơ bản.
5112 Doanh thu kiểm tốn báo cáo tài chính
5113 Doanh thu dịch vụ tư vấn.
5114 Doanh thu trợ cấp, trợ giá
5118 Doanh thu khác
Quy trình ghi nhận doanh thu:
“Khi hợp đồng kiểm tốn được thực hiện xong, công ty sẽ tiến hành thanh lý hợp
đồng, kế tốn lập hóa đơn GTGT gồm 3 liên và hạch toán, nhập liệu doanh thu cung cấp
dịch vụ vào phần mềm. Liên 1 lưu lại, liên 2 đi kèm với Báo cáo kiểm toán gửi cho khách
hàng, liên 3 chuyển cho thủ quỹ đối chiếu thu tiền.”
+ “Trường hợp dịch vụ đã hồn thành và xuất hóa đơn nhưng khách hàng chưa thanh
toán, kế toán ghi:”
Nợ TK 131: Tổng số tiền phải thu.
Có TK 5111, 5112, 5113: Tổng doanh thu
Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp
+ “Trường hợp cơng ty xuất hóa đơn GTGT và khách hàng thanh toán hết số tiền
theo hợp đồng, kế toán dựa vào phiếu thu hoặc giấy báo có ngân hàng và tiến hành ghi
nhận:”
Nợ TK 111,112: Tổng tiền thu được bằng tiền mặt, tiền gửi ngân hàng

Có TK 5111, 5112, 5113: Tổng doanh thu
Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp
+ “Trường hợp khách hàng thanh toán một phần số tiền theo hợp đồng, số cịn lại trả
sau, kế tốn sẽ ghi nhận như sau:”
Nợ TK 111,112: Số tiền đã thu bằng tiền mặt, tiền gửi ngân hàng
Nợ TK 131: Số tiền cịn lại phải thu khách hàng
Có TK 5111, 5112, 5113: Tổng doanh thu
Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp
“Chi phí: Chi phí của cơng ty bao gồm giá vốn dịch vụ cung cấp, chi phí quản lý
doanh nghiệp, chi phí tài chính, chi phí thuế TNDN và chi phí khác.”
“Giá vốn dịch vụ cung cấp bao gồm lương nhân viên kiểm tốn, tư vấn viên. TK sư
dụng: 632”
“Chi phí quản lý doanh nghiệp: là những chi phí phục vụ cho hoạt động chung của
doanh nghiệp bao gồm chi phí nhân viên quản lý, chi phí vật liệu quản lý, chi phí đồ dùng
9


văn phịng, chi phí khấu hao TSCĐ, thuế, phí và lệ phí, chi phí dự phịng, chi phí dịch vụ
mua ngồi, chi phí khác.”
642 Chi phí quản lý doanh nghiệp
6421 Chi phí nhân viên quản lý
6422 Chi phí vật liệu quản lý
6423 Chi phí đồ dùng văn phịng
6424 Chi phí khấu hao TSCĐ
6425 Thuế, phí và lệ phí
6426 Chi phí dự phịng
6427 Chi phí dịch vụ mua ngồi
6428 Chi phí bằng tiền khác
Quy trình ghi nhận chi phí
“Kế tốn căn cứ vào các chứng từ mà các phòng ban khác chuyển đến và tiến hành

ghi nhận chi phí liên quan đến chứng từ vào phần mềm. Cuối tháng, kế toán căn cứ vào
bảng lương và ghi nhận chi phí tiền lương theo đúng tài khoản sử dụng, căn cứ bảng phân
bổ khấu hao ghi nhận chi phí khấu hao TSCĐ, căn cứ bảng phân bổ chi phí trả trước để
ghi nhận chi phí trả trước và các chi phí phát sinh khác.”
+ “Đối với giá vốn hàng bán, kết chuyển thẳng từ 622 sang 632, bút toán ghi nhận:”
Nợ TK 632
Có TK 622
+ “Đối với khấu hao TSCĐ, bút tốn được ghi như sau:”
Nợ TK 642
Có TK 214
+ “Đối với chi phí tiền lương sẽ được ghi nhận như sau:”
Nợ TK 622, 642
Có TK 334
+ “Các khoản trích theo lương như: BHXH, BHYT, KPCĐ được tính tốn theo tỷ lệ
và được ghi nhận như sau:”
Nợ TK 622, 642
Có TK 3382, 3383, 3384
+ “Đối với các khoản chi phí khác như: Tiền điện, nước, điện thoại, phí chuyển
tiền,... được ghi nhận như sau:”
Nợ TK 642
10


Nợ TK 133
Có TK 111,112
Có TK 331
Xác định kết quả kinh doanh
“Công việc này được thực hiện vào cuối năm. Tài khoản dùng để xác định kết quả
kinh doanh là TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh và 421 – Lợi nhuận chưa phân
phối.”

“Quy trình hạch tốn xác định kết quả kinh doanh: Cuối năm, kế tốn khóa sổ,
phần mềm sẽ tự động kết chuyển doanh thu và chi phí vào TK 911 để xác định kết quả
kinh doanh theo sơ đồ sau:”
911

632

511

Kết chuyển giá vốn
Kết chuyển doanh thu
642
Kết chuyển chi phí
QLDN
711
Doanh thu khác
811
Chi phí khác
421

421
Kết chuyển lỗ

Kết chuyển lãi

Sơ đồ 2.3 Quy trình hạch tốn xác định kết quả kinh doanh tại AASCs

11

Chương 2. Cơ sở lý luận của quy trình kiểm toán TSCĐ khi kiểm toán BCTC:
2.1 Khái quát về kế tốn TSCĐ
2.1.1 Khái niệm về TSCĐ
“Trong thời kỳ cơng nghiệp hóa hiện đại hóa, việc áp dụng máy móc thiết bị vào hoạt
động kinh doanh sản xuất đang dần trở nên phổ biến và không thể thiếu đối với các doanh
nghiệp, cùng với sự phát triển nhanh chóng của cơng nghệ thì cơng suất và hiệu quả mà
máy móc mang lại trong hoạt động sản xuất kinh doanh là vô cùng lớn và trong tương lai
có thể thay thế cho nhiều nhân công lao động thủ công như hiện nay làm giảm nhiều chi
phí nhân cơng nhưng lợi nhuận mang lại lại cao. Theo điều 3 TT 45 của BTC quy định tài
sản cố định là những tư liệu lao động thỏa mãn những điều kiện sau đây:”
a) “Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài
sản đó.”
b) “Có thời gian sử dụng trên 1 năm trở lên.”
c) “Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách đáng tin cậy và có giá
trị từ 30.000.000 đồng (Ba mươi triệu đồng) trở lên.” (BTC,TT45,2013)
“Tư liệu lao động theo TT 45 của BTC được định nghĩa là những tài sản hữu hình có
kết cấu độc lập, hoặc là một hệ thống gồm nhiều bộ phận tài sản riêng lẻ liên kết với nhau
để cùng thực hiện một hay một số chức năng nhất định mà nếu thiếu bất kỳ một bộ phận
nào thì cả hệ thống không thể hoạt động được.”
“Trường hợp một hệ thống gồm nhiều bộ phận tài sản riêng lẻ liên kết với nhau,
trong đó mỗi bộ phận cấu thành có thời gian sử dụng khác nhau và nếu thiếu một bộ phận
nào đó mà cả hệ thống vẫn thực hiện được chức năng hoạt động chính của nó nhưng do
u cầu quản lý, sử dụng tài sản cố định đòi hỏi phải quản lý riêng từng bộ phận tài sản
thì mỗi bộ phận tài sản đó nếu cùng thỏa mãn đồng thời ba tiêu chuẩn của tài sản cố định
được coi là một tài sản hữu hình độc lập” (BTC,TT45,2013)
2.1.2 Đặc điểm, phân loại TSCĐ
 Đặc điểm của TSCĐ
“TSCĐ có một đặc điểm cơ bản là tham gia nhiều vào chu kỳ sản xuất kinh doanh và
mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai cho doanh nghiệp. Trong suốt quá trình tham gia
vào hoạt động sản xuất kinh doanh, TSCĐ sẽ bị hao mòn dần và đưa vào chi phí kinh

doanh. Trong thời gian sử dụng TSCĐ, doanh nghiệp sẽ phải sử dụng hợp lý để nâng cao
năng suất hoạt động sản xuất kinh doanh đồng thời phải tiến hành bảo dưỡng, sửa chữa
hoặc nâng cấp TSCĐ khi cần thiết.”
 Phân loại TSCĐ
Tiêu chí dùng để phân loại TSCĐ là theo mục đích sử dụng:
1. TSCĐ dùng cho mục đích kinh doanh
2. TSCĐ dùng cho mục đích phúc lợi, sự nghiệp, an ninh, quốc phòng
3. TSCĐ bảo quản hộ, giữ hộ, cất giữ hộ
Loại TSCĐ dùng cho mục đích kinh doanh được phân loại dựa theo hình thái vật
chất của tài sản nên được chia ra thành:


“TSCĐ hữu hình: là những tư liệu lao động chủ yếu có hình thái vật chất thỏa
mãn các tiêu chuẩn của tài sản cố định hữu hình, tham gia vào nhiều chu kỳ
12


kinh doanh nhưng vẫn giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu như nhà cửa, vật
kiến trúc, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải,...” (BTC,TT45,2013)
TSCĐ hữu hình được phân loại như sau:
Loại 1: “Nhà cửa, vật kiến trúc: là tài sản cố định của doanh nghiệp được
hình thành sau q trình thi cơng xây dựng như trụ sở làm việc, nhà kho, hàng
rào, tháp nước, sân bãi, các công trình trang trí cho nhà cửa, đường xá, cầu
cống, đường sắt, đường băng sân bay, cầu tầu, cầu cảng, ụ điền đà.”
Loại 2: “Máy móc, thiết bị: là tồn bộ các loại máy móc, thiết bị dùng trong
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như máy móc chuyên dùng, thiết bị
cơng tác, giàn khoan trong lĩnh vực dầu khí, cần cẩu, dây truyền cơng nghệ,
những máy móc đơn lẻ.”
Loại 3: “Phương tiện vận tải, thiết bị truyền dẫn: là các loại phương tiện vận
tải gồm các phương tiện vận tải đường sắt, đường thủy, đường bộ, đường

không, đường ống và các thiết bị truyền dẫn như hệ thống thông tin, hệ thống
điện, đường ống nước, băng tải.”
Loại 4: “Thiết bị, dụng cụ quản lý: là những thiết bị, dụng cụ dùng trong
công tác quản lý hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như máy vi tính
phục vụ quản lý, thiết bị điện tử, thiết bị, dụng cụ đo lường, kiểm tra chất
lượng, máy hút ẩm, hút bụi, chống mối mọt.”
Loại 5: “Vườn cây lâu năm, súc vật làm việc và/hoặc cho sản phẩm: là các
vườn cây lâu năm như vườn cà phê, vườn chè, vườn cao su, vườn cây ăn quả,
thảm cỏ, thảm cây xanh..., súc vật làm việc và/ hoặc cho sản phẩm như đàn
voi đàn ngựa, đàn trâu, đàn bị...”
Loại 6: “Các loại TSCĐ khác: là tồn bộ các TSCĐ khác chưa liệt kê vào
năm loại trên như tranh ảnh, tác phẩm nghệ thuật. “
 “TSCĐ vơ hình: là những tài sản khơng có hình thái vật chất, thể hiện một
lượng giá trị đã được đầu tư thỏa mãn các tiêu chuẩn của tài sản cố định vơ
hình, tham gia vào nhiều chu kỳ kinh doanh, như một số chi phí liên quan
trực tiếp tới đất sử dụng, chi phí về quyền phát hành, bằng phát minh, bằng
sáng chế, bản quyền tác giả...” (BTC,TT45,2013)
“TSCĐ vơ hình bao gồm: quyền sử dụng đất, thông tư, quyền phát hành, bằng sáng
chế phát minh, tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học, sản phẩm, kết quả của cuộc biểu
diễn nghệ thuật, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang
chương trình được mã hóa, kiểu dáng cơng nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn,
nhãn hiệu, tên thương mại và chỉ dẫn địa lý, giống cây trồng và vật liệu hạt giống.”


“TSCĐ thuê tài chính: là những TSCĐ mà doanh nghiệp th của cơng ty cho
thuê tài chính. Khi kết thúc thời hạn thuê, bên thuê được quyền lựa chọn mua
lại tài sản thuê hoặc tiếp tục thuê theo các điều kiện đã thỏa thuận trong hợp
đồng thuê tài chính. Tổng số tiền thuê một loại tài sản quy định tại hợp đồng
thuê tài chính ít nhất phải tương đương với giá trị của tài sản đó tại thời điểm
ký hợp đồng.”

“Điều kiện dùng để ghi nhận là TSCĐ thuê tài chính được quy định theo TT
200 phải thỏa mãn 5 điều kiện như sau:”
1. “Bên cho thuê chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho bên thuê khi hết
thời hạn thuê”

13


2. “Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, bên thuê có quyền lựa chọn mua
lại tài sản thuê với mức giá ước tính thấp hơn giá trị hợp lý vào cuối
thời hạn thuê”
3. “Thời hạn thuê tài sản tối thiểu phải chiếm phần lớn thời gian sử dụng
kinh tế của tài sản cho dù khơng có sự chuyển giao quyền sở hữu”
4. “Tại thời điểm khởi đầu thuê tài sản, giá trị hiện tại của khoản thanh
toán tiền thuê tối thiểu chiếm phần lớn (tương đương) giá trị hợp lý
của tài sản thuê”
5. “Tài sản thuê thuộc loại chuyên dùng mà chỉ có bên thuê có khả năng
sử dụng khơng cần có sự thay đổi, sửa chữa lớn nào”
(BTC,TT200,2014)
TSCĐ dùng cho mục đích phúc lợi, sự nghiệp, an ninh, quốc phòng là những tài sản
cố định do doanh nghiệp quản lý sử dụng cho các mục đích phúc lợi, sự nghiệp, an ninh,
quốc phòng trong doanh nghiệp. Các TSCĐ này được phân loại ở điều 1 của TT
45/2013/TT-BTC.
TSCĐ bảo quản hộ, giữ hộ, cất giữ hộ là những TSCĐ doanh nghiệp bản quản hộ,
giữ hộ cho đơn vị khác hoặc cất giữ hộ Nhà nước theo quy định của cơ quan Nhà nước có
thẩm quyền.
Tùy theo yêu cầu quản lý của từng doanh nghiệp, doanh nghiệp tự phân loại chi tiết
hơn các tài sản cố định của doanh nghiệp trong từng nhóm cho phù hợp.
2.1.3 Nguyên giá và khấu hao TSCĐ
“TSCĐ là cơ sở vật chất thiếu yếu đối với một doanh nghiệp trong thời kỳ công nghệ

phát triển như ngày nay, đóng vai trị quan trọng đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Trong q trình hoạt động, TSCĐ sẽ bị hao mịn theo thời gian
thơng qua yếu tố bên ngồi và yếu tố bên trong, do đó doanh nghiệp cần phải có một chính
sách sử dụng TSCĐ sao cho hợp lý, hiệu quả đồng thời bảo quản TSCĐ một cách tốt nhất
có thể. Các doanh nghiệp cần phải theo dõi quản lý về mặt hiện vật và giá trị của TSCĐ”


Quản lý về hiện vật

“Do TSCĐ thường được sử dụng trong thời gian dài nên việc tổ chức quản lý trở nên
cực kỳ quan trọng. Trong q trình sử dụng phải ln theo dõi nhằm đảm bảo cả về mặt
số lượng và chất lượng của TSCĐ. Phải có hướng dẫn sử dụng TSCĐ một cách khoa học
và hợp lý nhằm vừa nâng cao hiệu quả lao động vừa tránh TSCĐ bị hư hỏng ngoài mong
muốn. Khi phát hiện TSCĐ bị hư hỏng hay hỏng hóc phải có biện pháp sửa chữa kịp thời.
Xây dựng được một kế hoạch sử dụng, bảo quản tài sản khoa học giúp cho thời gian sử
dụng của TSCĐ sẽ được như ước tính trước đó.”


Quản lý về giá trị

Việc ghi nhận TSCĐ phải được quản lý, ghi chép một cách chính xác về ngun giá,
số lượng, hao mịn, giá trị còn lại. Đồng thời, quản lý và ghi nhận đầy đủ về tình hình
tăng, giảm TSCĐ trong kỳ kế toán và các trường hợp sửa chữa hoặc nâng cấp TSCĐ,..
 Nguyên tắc xác định nguyên giá TSCĐ hữu hình
14


_ “Nguyên giá TSCĐ hữu hình do mua sắm bao gồm: Giá mua (trừ các khoản được
chiết khấu thương mại, giảm giá), các khoản thuế (không bao gồm các khoản thuế được
hồn lại) và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử

dụng như chi phí chuẩn bị mặt bằng, chi phí vận chuyển và bốc xếp ban đầu, chi phí lắp
đặt, chạy thử (trừ (-) các khoản thu hồi về sản phẩm, phế liệu do chạy thử), chi phí
chuyên gia và các chi phí liên quan trực tiếp khác. Chi phí lãi vay phát sinh khi mua sắm
TSCĐ đã hồn thiện (TSCĐ sử dụng được ngay mà không cần qua q trình đầu tư xây
dựng) khơng được vốn hóa vào nguyên giá TSCĐ.”
_ “Nguyên giá TSCĐ là bất động sản: Khi mua sắm bất động sản, đơn vị phải tách
riêng giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất theo quy định của pháp luật. Phần giá trị
tài sản trên đất được ghi nhận là TSCĐ hữu hình; Giá trị quyền sử dụng đất được hạch
toán là TSCĐ vơ hình hoặc chi phí trả trước tùy từng trường hợp theo quy định của pháp
luật.”
_ “Nguyên giá TSCĐ theo phương thức giao thầu: Là giá quyết tốn cơng trình xây
dựng theo quy định tại Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng hiện hành, các chi phí khác
có liên quan trực tiếp và lệ phí trước bạ (nếu có). Đối với tài sản cố định là con súc vật
làm việc hoặc cho sản phẩm, vườn cây lâu năm thì ngun giá là tồn bộ các chi phí thực
tế đã chi ra cho con súc vật, vườn cây đó từ lúc hình thành cho tới khi đưa vào khai thác,
sử dụng và các chi phí khác trực tiếp có liên quan.”
_ “Nguyên giá TSCĐ hữu hình mua dưới hình thức trao đổi với một TSCĐ hữu hình
khơng tương tự hoặc tài sản khác, được xác định theo giá trị hợp lý của TSCĐ hữu hình
nhận về, hoặc giá trị hợp lý của tài sản đem trao đổi, sau khi điều chỉnh các khoản tiền
hoặc tương đương tiền trả thêm hoặc thu về cộng các chi phí liên quan trực tiếp đến việc
đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng (khơng bao gồm các khoản thuế được hồn
lại).”
_ “Nguyên giá TSCĐ hữu hình mua dưới hình thức trao đổi với một TSCĐ hữu hình
tương tự, hoặc có thể hình thành do được bán để đổi lấy quyền sở hữu một tài sản tương
tự (tài sản tương tự là tài sản có cơng dụng tương tự, trong cùng lĩnh vực kinh doanh và
có giá trị tương đương). Trong trường hợp này có bất kỳ khoản lãi hay lỗ nào được ghi
nhận trong quá trình trao đổi. Nguyên giá TSCĐ nhận về được tính bằng giá trị cịn lại
của TSCĐ đem trao đổi.”
_ “Nguyên giá TSCĐ hữu hình được cấp, được điều chuyển đến bao gồm: Giá trị còn
lại trên sổ kế toán của tài sản cố định ở doanh nghiệp cấp, doanh nghiệp điều chuyển

hoặc giá trị theo đánh giá thực tế của Hội đồng giao nhận hoặc tổ chức định giá chuyên
nghiệp theo quy định của pháp luật và các chi phí liên quan trực tiếp như vận chuyển, bốc
dỡ, chi phí nâng cấp, lắp đặt, chạy thử, lệ phí trước bạ (nếu có)... mà bên nhận tài sản
phải chi ra tính đến thời điểm đưa TSCĐ vào trạng thái sẵn sàng sử dụng.
(BTC,TT200,2014)”
 Nguyên tắc xác định ngun giá TSCĐ vơ hình
_ “Ngun giá TSCĐ vơ hình mua riêng biệt, bao gồm giá mua (trừ (-) các khoản
được chiết khấu thương mại hoặc giảm giá), các khoản thuế (khơng bao gồm các khoản
thuế được hồn lại) và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào sử dụng
theo dự tính.”
15


_ “TSCĐ vơ hình mua dưới hình thức trao đổi với một TSCĐ vơ hình khơng tương
tự được xác định theo giá trị hợp lý của tài sản nhận về hoặc bằng giá trị hợp lý của tài
sản đem đi trao đổi sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương tiền trả thêm
hoặc thu về. Nếu việc trao đổi, thanh toán bằng chứng từ liên quan đến quyền sở hữu vốn
của doanh nghiệp, thì nguyên giá là giá trị hợp lý của các chứng từ được phát hành liên
quan đến quyền sở hữu vốn của doanh nghiệp.”
_ “Nguyên giá TSCĐ vơ hình là quyền sử dụng đất là số tiền đã trả để có được quyền
sử dụng đất hợp pháp (gồm chi phí đã trả cho tổ chức, cá nhân chuyển nhượng hoặc chi
phí đền bù, giải phóng mặt bằng, san lấp mặt bằng, lệ phí trước bạ...) hoặc theo thỏa
thuận của các bên khi góp vốn. Việc xác định TSCĐ vơ hình là quyền sử dụng đất phải
tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan.” (BTC,TT200,2014)
 Nguyên tắc xác định nguyên giá TSCĐ thuê tài chính
_ “Nguyên giá của TSCĐ thuê tài chính được ghi nhận bằng giá trị hợp lý của tài sản
thuê hoặc là giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu (trường hợp giá trị
hợp lý cao hơn giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu) cộng với các chi
phí trực tiếp phát sinh ban đầu liên quan đến hoạt động thuê tài chính. Nếu thuế GTGT
đầu vào được khấu trừ, giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu không bao

gồm số thuế GTGT phải trả cho bên cho thuê.” (BTC,TT200,2014)
“Hao mòn TSCĐ: là sự giảm dần giá trị sử dụng và giá trị của tài sản cố định do
tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh, do bào mòn của tự nhiên, do tiến bộ kỹ
thuật... trong quá trình hoạt động của TSCĐ.”
“Khấu hao TSCĐ: là việc tính tốn và phân bổ một cách có hệ thống nguyên giá của
TSCĐ vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong thời gian trích khấu hao của TSCĐ.”
Tất cả những TSCĐ hiện có của doanh nghiệp đều phải trích khấu hao, trừ:
-

-

“TSCĐ đã khấu hao hết giá trị nhưng vẫn đang sử dụng vào hoạt động sản xuất
kinh doanh”
“TSCĐ khấu hao chưa hết bị mất”
“TSCĐ không được quản lý, theo dõi, hạch toán trong sổ sách kế toán của doanh
nghiệp.”
“TSCĐ khác do doanh nghiệp quản lý mà không thuộc quyền sở hữu của doanh
nghiệp (trừ TSCĐ thuê tài chính)”
“TSCĐ sử dụng trong các hoạt động phúc lợi phục vụ người lao động của doanh
nghiệp (trừ các TSCĐ phục vụ cho người lao động làm việc tại doanh nghiệp
như: nhà nghỉ giữa ca, nhà ăn giữa ca, nhà thay quần áo, nhà vệ sinh, bể chứa
nước sạch, nhà để xe, phòng hoặc trạm y tế để khám chữa bệnh, xe đưa đón
người lao động, cơ sở đào tạo, dạy nghề, nhà ở cho người lao động do doanh
nghiệp đầu tư xây dựng).”
“TSCĐ từ nguồn viện trợ khơng hồn lại sau khi được cơ quan có thẩm quyền
bàn giao cho doanh nghiệp để phục vụ công tác nghiên cứu khoa học.”
“TSCĐ vô hình là quyền sử dụng đất lâu dài có thu tiền sử dụng đất hoặc nhận
chuyển nhượng quyền sử dụng đất lâu dài hợp pháp.”

Doanh nghiệp cho thuê TSCĐ hoạt động phải trích khấu hao đối với tài sản cho thuê.

16


“Doanh nghiệp th TSCĐ theo hình thức th tài chính phải trích khấu hao đối với
tài sản đi thuê như TSCĐ thuộc sở hữu của doanh nghiệp theo quy định hiện hành.
Trường hợp danh nghiệp đi thuê cam kết không mua TSCĐ tại thời điểm khởi đầu
thuê tài sản thì doanh nghiệp đi thuê chỉ trích khấu hao trong thời gian phạm vi hợp
đồng thuê.”
Theo TT45/2013/TT-BTC có 3 phương pháp khấu hao:
+ “Phương pháp khấu hao theo đường thẳng: là phương pháp trích khấu hao theo
mức tính ổn định từng năm vào chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp của
TSCĐ tham gia vào hoạt động kinh doanh. Đối với doanh nghiệp có hiệu quả hoạt
động kinh tế cao được phép khấu hao nhanh nhưng không vượt quá 2 lần mức khấu
hao xác định theo phương pháp đường thẳng để nhanh chóng đổi mới cơng nghệ.
Trường hợp doanh nghiệp trích khấu hao vượt mức 2 lần quy định thì phần vượt mức
sẽ khơng được tính vào chi phí hợp lý khi tính thuế thu nhập trong kỳ.”
+ “Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh: Phương pháp khấu hao
theo số dư giảm dần có điều chỉnh áp dụng trong những doanh nghiệp thuộc về lĩnh
vực cơng nghệ địi hỏi phải thay đổi, phát triển nhanh.”
+ Phương pháp khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm
TSCĐ được trích khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm phải thỏa mãn các
điều kiện sau:
+ Trực tiếp liên quan đến sản xuất sản phẩm
+ Xác định được tổng số lượng, khối lượng sản phẩm sản xuất theo công suất thiết kế
của TSCĐ
+ Công suất sử dụng thực tế bình qn tháng trong năm tài chính khơng thấp hơn
100% cơng suất thiết kế.
Khi có sự thay đổi về nguyên giá hoặc thời gian sử dụng thì doanh nghiệp phải xác
định lại mức khấu hao cho hằng năm.
Doanh nghiệp khơng được trích khấu hao đối với những tài sản đã khấu hao hết và

đang chờ quyết định thanh lý, nhượng bán, những TSCĐ dùng vào hoạt động phúc
lợi, hoạt động sự nghiệp.
Giá trị còn lại = Nguyên giá – Hao mịn lũy kế
2.1.4 Hạch tốn TSCĐ
Các chứng từ được sử dụng trong việc hạch toán TSCĐ bao gồm:
-

Hợp đồng mua bán TSCĐ
Biên bản thanh lý, nhượng bán TSCĐ
Hóa đơn bán hàng
Biên bản bàn giao TSCĐ
17