Lý luận chung về giai cấp công nhân Liên hệ với giai cấp công nhân hiện đại ở các nước tư bản phát triển và giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................................................................1
1.

TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ........................................................................1

2.

MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU................................................................................1

3.

ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU ......................................................................................1

4.

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................2

5.

Ý NGHĨA LÝ LUẬN VÀ Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ...............................................2

PHẦN 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIAI CẤP CƠNG NHÂN .................................................................2
1.

KHÁI NIỆM VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN .....................................2
1.1.

Thuộc tính của giai cấp công nhân ..........................................................................................3

1.2.

Định nghĩa về giai cấp công nhân ............................................................................................4

2. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ NỘI DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN..............................................................................................................4
2.1.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ..................................................................................4

2.2.

Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ..................................................................5

3.1.

Các điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân .....................6

3.2.

Các điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử ..........................7

PHẦN 2: LIÊN HỆ VỚI GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN ĐẠI Ở CÁC NƯỚC TƯ BẢN PHÁT
TRIỂN VÀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN NAY.............................................................8
1.

LIÊN HỆ VỚI GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHỦ NGHĨA ..................8
1.1.

Đặt vấn đề...................................................................................................................................9

1.2.

Vai trị của giai cấp cơng nhân tới phong trào........................................................................9

1.3. Nhận xét về phong trào dựa trên so sánh về các điều kiện khách quan- chủ quan để giai
cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh lịch sử ......................................................................................9
2.

LIÊN HỆ VỚI GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA ...........................10

3. LIÊN HỆ TỚI GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN NAY VÀ VAI TRÒ CỦA
ĐẢNG CỘNG SẢN................................................................................................................................11

4.

3.1.

Liên hệ với giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay ..............................................................11

3.2.

Vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay ....................................................................12

QUAN ĐIỂM CÁ NHÂN VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ CÁC VẤN ĐÈ LIÊN QUAN ...13

KẾT LUẬN.................................................................................................................................................14
NGUỒN THAM KHẢO ............................................................................................................................15


1

MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Giai cấp cơng nhân từ trước tới nay vốn đã có những ảnh hưởng sâu sắc tới trong tiến
trình lịch sử, đồng thời còn là một bộ phận quan trọng trong chủ nghĩa duy vật lịch sử,
học thuyết giá trị thặng dư và chủ nghĩa xã hội khoa học. Việc tìm hiểu rõ về giai cấp
công nhân là một điều nên làm, bởi khơng chỉ xét về học phần nói riêng mà về tính thời
sự cũng như là sự cần thiết trong tương lai nói chung, thì bất cứ sinh viên nào cũng cần
phải nắm được, về bản chất cũng như sứ mệnh của giai cấp công nhân trong tương lai;
đồng thời liên hệ và so sánh với kiểu hình xã hội khác cũng như có cái nhìn tổng quan
về cách vận hành của đất nước hiện tại để tìm được lối đi riêng và rút kinh nghiệm từ các
thế hệ trước.
Xuất phát từ những nguyên do trên, tôi đã lựa chọn đề tài “Lý luận về giai cấp công
nhân và liên hệ tới giai cấp công nhân hiện đại ở các nước tư bản phát triển và giai
cấp công nhân Việt Nam hiện nay” để phân tích, trình bày theo cách hiểu và cách tiếp
cận cá nhân với các vấn đề nêu trên.
2. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Tiểu luận này được sử dụng với mục đích thể hiện và làm rõ khái niệm về giai cấp công
nhân cũng như các vấn đề liên quan, đồng thời trình bày quan điểm và góc nhìn cá nhân
về kiểu hình vận hành tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.
Để có thể đạt được mục đích mà chủ đề đặt ra, cần phải hoàn thành những nhiệm vụ sau:
nghiên cứu, lý luận về sự hình thành khái niệm giai cấp cơng nhân, từ đó suy luận và thể
hiện nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp này; bên cạnh đó là chứng minh sự cần thiết
của các điều kiện khách quan- chủ quan tác động tới sứ mệnh. Cuối cùng là liên hệ với
giai cấp ở nhà nước tư bản chủ nghĩa (cụ thể là phong trào áo vàng ở Pháp), nhà nước xã
hội chủ nghĩa (với ví dụ là nhà nước Trung Quốc), về Việt Nam- Đảng cộng sản và đưa
ra quan điểm cá nhân về vấn đề.
3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU

2

Đối tượng chính được nghiên cứu trong tiểu luận chính là giai cấp công nhân hiện đại,
cùng với phạm vi nghiên cứu bắt nguồn từ khoảng thời gian giai cấp công nhân hiện đại
ra đời cho tới nay, liên hệ với hai kiểu nhà nước là tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.
4. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Tiểu luận được viết dựa trên cơ sở lý luận theo quan điểm của chủ nghĩa Marx- Lenin về
giai cấp công nhân và các tài liệu liên quan, sử dụng phương pháp luận biện chứng duy
vật với các phương pháp như: thống nhất logic và lịch sử, phân tích- tổng hợp và khái
qt hóa.
5. Ý NGHĨA LÝ LUẬN VÀ Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
Về mặt lý luận đề tài, bài tiểu luận này đã giải quyết được lý luận về giai cấp công nhân
và nội dung và ý nghĩa của sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân, để từ đó biểu đạt
được ý nghĩa thực tiễn là sự áp dụng và đối chiếu qua các liên hệ để góp phần xây dựng
và củng cố niềm tin khoa học, lập trường giai cấp công nhân đối với sự nghiệp xây dựng
chủ nghĩa xã hội trong thế giới cũng như ở Việt Nam.
Do những hạn chế trong kiến thức Chủ nghĩa xã hội khoa học, kỹ năng phân tích cũng
như phương pháp nghiên cứu, tiểu luận sẽ khó tránh khỏi những sai sót nhất định. Rất
mong nhân được sự góp ý từ Cơ để tơi có thể hồn thiện hơn kiến thức về Chủ nghĩa xã
hội khoa học, đồng thời tích lũy nhiều kỹ năng hơn cho các môn học sắp tới.
~~~~~~*~~~~~~

PHẦN 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN
1. KHÁI NIỆM VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA GIAI CẤP CƠNG NHÂN
Khi nói về giai cấp công nhân, K.Marx và F.Engels đã sử dụng nhiều thuật ngữ chung
khác nhau để chỉ giai cấp công nhân như giai cấp vô sản; giai cấp vô sản hiện đại; giai
cấp công nhân hiện đại; giai cấp công nhân đại cơng nghiệp..., đồng thời cịn dùng những
tên gọi mang tính chất chuyên ngành và với nội dung hẹp hơn để chỉ các loại công nhân
trong các ngành sản xuất khác nhau, trong những giai đoạn phát triển khác nhau của công

3

nghiệp: cơng nhân khống sản, cơng nhân cơng trường thủ công, công nhân công xưởng,
công nhân nông nghiệp...
Thế nhưng, dù diễn đạt bằng những thuật ngữ khác nhau, song giai cấp công nhân được
các nhà kinh điển xác định dựa vào các thuộc tính đặc trưng là phương thức lao động và
vị trí trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.
1.1.

Thuộc tính của giai cấp cơng nhân

a) Phương thức lao động
Trong thuộc tính về phương thức lao động, giai cấp công nhân được hiểu là “những
người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính chất cơng
nghiệp ngày càng hiện đại và mang tính xã hội hóa cao”. Thuộc tính này khơng chỉ để
phân biệt giữa tầng lớp công nhân hiện đại trong công xưởng với tầng lớp các thợ thủ
công mà cịn thể hiện rõ q trình phát triển của giai cấp công nhân trong nền công
nghiệp hiện đại. Cụ thể, K.Marx và F.Engels đã cho rằng “các giai cấp khác đều suy
tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại cơng nghiệp, cịn giai cấp vơ sản lại là
sản phẩm của bản thân nền hiện đại công nghiệp”, “công nhân cũng là một phát sinh
thời đại mới, giống như máy móc vậy”. Điều này có nghĩa là, song hành cùng sự phát
triển của nền đại công nghiệp là sự ra đời của giai cấp công nhân hiện đại- lực lượng có
sức ảnh hưởng tới thời kì q độ từ tư bản chủ nghĩa lên xã hội chủ nghĩa.
b) Vị trí trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa
Ở thuộc tính này, ta thấy được sự khác biệt giữa giai cấp công nhân trong quan hệ sản
xuất tư bản chủ nghĩa và quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa. Trong quan hệ sản xuất tư
bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội,
nên để có thể chi trả cho cuộc sống, họ phải bán sức lao động cho các nhà tư bản và bị
bóc lột giá trị thặng dư, hay nói cách khác là những người tự do bán sức lao động của

mình để kiếm sống- điều này đã gây ra mâu thuẫn với giai cấp tư sản về sự cân bằng
giữa lợi ích của hai bên cũng như sự khơng tương xứng giữa những gì giai cấp công
nhân đã bỏ ra và nhận lại.


4

Bên cạnh đó, trong các quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, chế độ sở hữu tư nhân đã dần
bị xóa bỏ, và thay vào đó là chế độ sở hữu tập thể, bảo vệ lợi ích chính đáng của mình.
Nền cơng nghiệp dần tạo dựng hệ thống do chính giai cấp cơng nhân làm chủ, hình thành
theo ngun tắc tạo dựng bằng ngân sách, lợi nhuận thu lại nộp về ngân sách và phân
phối cho toàn giai cấp. Sự hình thành quan hệ sản xuất này xuất phát từ lợi ích chung
của tồn giai cấp cũng như lợi ích của từng cá nhân.
1.2.

Định nghĩa về giai cấp công nhân

Từ phân tích trên có thể hiểu về giai cấp công nhân theo khái niệm sau:
Giai cấp công nhân là một tập đồn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng q
trình phát triển của nền cơng nghiệp hiện đại; Là giai cấp đại diện cho lực lượng sản
xuất tiên tiến; Là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên
chủ nghĩa xã hội; Ở nước tư bản chủ nghĩa, giai cấp cơng nhân là những người khơng
có hoặc về cơ bản khơng có tư liệu sản xuất phải làm thuê cho giai cấp tư sản và bị giai
cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; Ở các nước xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân
cùng nhân dân lao động làm chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu và cùng nhau hợp tác
lao động vì lợi ích chung của tồn xã hội trong đó có lợi ích chính đáng của mình.
2. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ NỘI DUNG SỨ
MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
2.1.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Từ khái niệm về giai cấp công nhân là sản phần của nền đại công nghiệp, là “lực lượng
chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội”, thì sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân đã dần được sáng tỏ- là sứ mệnh xoá bỏ chế độ tư
bản chủ nghĩa, xoá bỏ chế độ tư hữu, áp bức bóc lột và xây dựng thành cơng xã hội mớixã hội chủ nghĩa. Trong tác phẩm Chống Dühring, F.Engels đã đề cập rằng, “...phương
thức sản xuất tư bản chủ nghĩa tạo ra một lực lượng bị buộc phải hoàn thành cuộc cách
mạng ấy, nếu khơng thì sẽ bị diệt vong” và “Thực hiện sự nghiệp giải phóng thế giới ấy,
đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản hiện đại”.


5

Tuy nhiên, để có thể thực hiện được sứ mệnh đó, thì giai cấp cơng nhân buộc phải đạt
được hai điều, bao gồm: thứ nhất, giành được quyền thống trị và chính quyền nhà nước
về tay mình, và thứ hai, sử dụng sự thống trị đó để đoạt lấy tồn bộ tư bản trong giai cấp
tư sản để tập trung tiến hành tổ chức xây dựng xã hội mới. Đó là một q trình khó khăn,
phức tạp và địi hỏi tính kiên trì, bền bỉ, bởi trong mỗi điều kiện đó, giai cấp cơng nhân
cũng phải hồn thành được những nhiệm vụ cần và đủ để có thể từng bước hiện thực hóa
sứ mệnh lịch sử ấy.
2.2.

Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân chính là những nhiệm vụ mà giai cấp
công nhân phải thực hiện được để xác lập hình thái cộng sản chủ nghĩa, và cụ thể là trên
ba phương diện: kinh tế, chính trị- xã hội và văn hóa- tư tưởng.
a) Phương diện kinh tế
Như khái niệm đã nêu ở trên, giai cấp công nhân là giai cấp đại diện cho lực lượng sản
xuất tiên tiến, là nhân tố hình thành và phát triển cùng sự phát triển của nền công nghiệp

hiện đại. Từ đây có thể thấy rõ vai trị chủ thể của giai cấp cơng nhân là thúc đẩy tiến
trình của lịch sử xã hội bằng các tiền đề vật chất- kỹ thuật, cụ thể là sản xuất, tạo ra vật
chất, của cải bằng các loại cơng cụ, máy móc ngày càng tiên tiến, đáp ứng nhu cầu ngày
càng tăng của con người và xã hội. Họ phấn đấu cho lợi ích chung của toàn xã hội, phấn
đấu để đảm bảo mỗi chủ thể được bảo vệ và công bằng, phấn đấu vì một xã hội cơng
hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu. Giai cấp công nhân giờ đây phải là lực lượng đi
đầu thúc đẩy cơng nghiệp hóa, gắn liền với hiện đại hóa, để gắn cơng nghiệp với phát
triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên- môi trường.
b) Phương diện chính trị- xã hội
Từ phương diện kinh tế, với mong muốn giai cấp công nhân sẽ là lực lượng đi đầu để
thúc đẩy phát triển kinh tế song hành cùng thúc đẩy phát triển chế độ xã hội mới, thì
trước hết với góc độ chính trị- xã hội, giai cấp cơng nhân phải có được quyền thống trị
và chính quyền nhà nước. Đây là một điều cần thiết bởi việc thực hiện cách mạng và


6

hình thành một chính quyền mới mang bản chất giai cấp công nhân, xây dựng nền xã
hội chủ nghĩa để thể hiện quyền lực của nhân dân và tính dân chủ sẽ là bước đà để nền
kinh tế được thức đẩy, người lao động được tự do làm việc và sử dụng tư liệu sản xuất,
trái với chế độ tư bản chủ nghĩa khi người lao động bị áp bức, bóc lột và chịu sự bất
cơng.
c) Phương diện văn hóa- tư tưởng
Giai cấp công nhân ở phương diện này cần chú trọng vào các giá trị cốt lõi mà bản chất
loại hình xã hội chủ nghĩa hướng tới: lao động, cơng bằng, dân chủ, bình đẳng và tự do.
Điều này đồng nghĩa với việc phủ định các hệ giá trị vốn có của tư bản chủ nghĩa, loại
trừ những tàn dư các giá trị đã lỗi thời, lạc hậu của xã hội cũ và thay vào đó là tuyên
truyền những giá trị mới tiến bộ hơn, ưu việt hơn về hệ tư tưởng, hệ ý thức của giai cấp
công nhân, chính là chủ nghĩa Marx- Lenin. Đó là một sứ mệnh địi hỏi phải có tính
kiên nhẫn và bền bỉ, bởi thay đổi ý chí, tư tưởng của một tầng lớp không phải là một

điều dễ dàng, bởi sự cải cách về văn hóa- tư tưởng vẫn là yếu tố căn bản nhất để thấy
được tầm quan trọng và sự vĩ đại trong sứ lệnh lịch sử của giai cấp.
3. CÁC ĐIỀU KIỆN KHÁCH QUAN VÀ NHÂN TỐ CHỦ QUAN QUY ĐỊNH SỨ
MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
3.1.

Các điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, K.Marx và F.Engels đã nêu rõ quan điểm: “Như
vậy, cùng với sự phát triển của đại cơng nghiệp, chính cái nền tảng trên đó giai cấp tư
sản đã sản xuất và chiến hữu sản phẩm của nó, đã bị phá sập dưới chân giai cấp tư sản.
Trước hết, giai cấp tư sản sản sinh ra những người đào huyệt chơn chính nó. Sự sụp đổ
của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu.” Lời tuyên bố này
gần như đang khẳng định về một kết cục không thể tránh khỏi của chủ nghĩa tư bản, bởi
những thực tiễn bất cơng có thể thấy kiểu hình xã hội này: về địa vị kinh tế và địa vị
chính trị- xã hội của giai cấp công nhân.
a) Về địa vị kinh tế


7

Từ những phân tích ở về thuộc tính của giai cấp công nhân trong quan hệ tư bản chủ
nghĩa ở trên, địa vị kinh tế của giai cấp công nhân đang được đặt ở một vị trí khơng hề
tương xứng với định nghĩa “là giai cấp đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến” của
mình. Họ vừa khơng được làm chủ về tư liệu sản xuất, về sức lao động mình bỏ ra để
đổi lại những đồng lương khơng xứng đáng- dần hình thành yếu tố mâu thuẫn gây ra sự
đối kháng trực tiếp với giai cấp tư sản về lợi ích và sự cơng bằng. Từ đó, họ tìm thấy
mục đích chung của tồn giai cấp, là phá vỡ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa và giành
chính quyền về tay mình, gây dựng nền tảng vững chắc để hình thành một chế độ xã hội
kiểu mới, cơng bằng, dân chủ, khơng cịn tình trạng bóc lột, áp bức đã từng xảy ra.

b) Về địa vị chính trị- xã hội
Với cương lĩnh là “những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ
sản xuất có tính chất cơng nghiệp ngày càng hiện đại và mang tính xã hội hóa cao”,
giai cấp cơng nhân phải là giai cấp tiên tiến và có trình độ ngày càng cao. Cùng với đó,
để có thể vận hành các công cụ sản xuất ngày càng hiện đại, buộc những người cơng
nhân phải có tính tổ chức và tự giác cao để học hỏi và sản xuất hiệu quả, đáp ứng với
nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của con người. Và không chỉ như vậy, với xuất phát
điểm là những người lao động dưới thời tư bản chủ nghĩa đấu tranh để có được một xã
hội mới dân chủ và công bằng hơn, lực lượng của giai cấp cơng nhân vơ cùng đơng đảo,
đi cùng với đó là ý chí cách mạng và sự đồn kết nhằm giải phóng chính mình và giải
phóng tồn xã hội.
3.2.

Các điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử

Bên cạnh những nguyên nhân khách quan tác động tới tầng lớp giai cấp cơng nhân trong
q trình đấu tránh để thực hiện sứ mệnh lịch sử, những điều kiện chủ quan cũng đóng
một vai trị đặc biệt tới quá trình này.
a) Sự trưởng thành về số lượng lẫn chất lượng trong giai cấp công nhân
Đây là một điều kiện là hồn tồn cần thiết, bởi để có thể thực hiện được một cuộc cải
cách toàn xã hội thì điều cơ bản nhất phải là sự đảm bảo về số lượng, về lực lượng trong


8

tồn dân. Và đi đơi cùng với sự lớn mạnh về số lượng đó phải là sự thống nhất và trưởng
thành về ý thức chính trị và sự nhận thức về vai trị và trọng trách của tồn giai cấp, từ
đó tìm ra lý tưởng và nỗ lực thể hiện cả thể lực, tâm lực và trí lực để vươn tới mục đích
chung của tồn giai cấp là xây dựng một chế độ xã hội mới tốt đẹp hơn.
b) Đảng Cộng sản- nhân tố chủ quan quan trọng nhất

Bất cứ giai cấp nào cũng cần có một tổ chức cầm đầu, và giai cấp công nhân cũng vậy.
Đảng Cộng sản ra đời với lẽ ấy, với cương vị là đội tiên phong của giai cấp công nhân
và đảm nhận vai trò lãnh đạo cuộc cách mạng đi theo đường lối đúng đắn nhất. Đảng là
sự kết hợp giữa chủ nghĩa xã hội khoa học, tức là chủ nghĩa Marx- Lenin, và phong trào
công nhân, trở thành đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp cơng nhân, của dân
tộc và xã hội. Sự gắn kết mật thiết giữa Đảng và nhân dân quần chúng lao động đông
đảo trong xã hội đã thể hiện sức mạnh của Đảng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản,
tính chất cách mạng của giai cấp cơng nhân mới có thể chuyển từ đấu tranh tự phát sang
đấu tranh tự giác.
c) Sự liên minh giữa các giai cấp và các tầng lớp khác trong xã hội
Sự đấu tranh vì một xã hội tiên tiến và bình đẳng hơn khơng thể chỉ có sự tham gia của
giai cấp cơng nhân mà cịn phải là sự kết hợp giữa giai cấp nông dân và các tầng lớp
khác trong xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Bởi sự kết hợp đó sẽ tác động
và tạo ra sự cải cách ở nhiều mặt trong xã hội, hình thành khối đại đồn kết dân tộc và
đi tới thắng lợi vẻ vang nhất về xây dựng một chế độ xã hội chủ nghĩa bền vững.
~~~~~~*~~~~~~

PHẦN 2: LIÊN HỆ VỚI GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN ĐẠI Ở CÁC
NƯỚC TƯ BẢN PHÁT TRIỂN VÀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM
HIỆN NAY
1. LIÊN HỆ VỚI GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHỦ NGHĨA
Hiện tại đa số các quốc gia vẫn đang theo đuổi nền xã hội tư bản chủ nghĩa, về bề nổi
vẫn là các quốc gia ln cố gắng phát triển cơng nghiệp hóa vơ cùng mạnh mã, tuy


9

nhiên nếu phân tích sâu hơn thì tại kiểu hình nhà nước này hiện tại vẫn tồn tại những
vấn đề nổi cộm- cụ thể hơn, tôi xin được liên hệ một trường hợp nổi bật tại một quốc
gia tư bản chủ nghĩa: là phong trào áo khoác vàng tại Pháp trong mục liên hệ này.

1.1.

Đặt vấn đề

Từ khi tổng thống Emmanuel Macron đưa ra hàng loạt các chính sách thuế đè nặng lên
vai giai cấp công nhân Pháp, và với mức lương ít ỏi thu về được, thì để chi trả những
điều trên cùng với chi phí sinh hoạt khá cao thì đó là điều khơng thể. Và đúng theo
K.Marx đã nói, “Nơi nào có áp bức, nơi đó có đấu tranh”, họ đã đứng lên và thực hiện
phong trào áo khốc vàng, với mục đích chính là địi lại công bằng và yêu cầu cải thiện
mức sống cho giai cấp công nhân ở Pháp, đồng thời là sự giải quyết của chính phủ với
các chính sách liên quan. Phong trào này sau đó cũng đã lan rộng tới một vài quốc gia
lân cận.
1.2.

Vai trị của giai cấp cơng nhân tới phong trào

Giai cấp cơng nhân đóng vai trị cầm đầu và chủ chốt, từ mục đích chung là địi lại quyền
công bằng của giai cấp trong xã hội, đã huy động được đông đảo lực lượng người dân
để nổi lên cuộc biểu tình này. Bởi sự bất bình đẳng với tầng lớp trung lưu và những
người lao động đã diễn ra từ lâu, khi mà họ ngày càng phải gánh thêm nhiều thứ thuế
và giá cả sinh hoạt vẫn tăng cao, mức lương ít ỏi, khoảng cách giàu nghèo trong xã hội
ngày một lớn. Cho nên việc Tổng thống Macron bãi bỏ thuế với tầng lớp giàu có và tăng
cường chính sách thuế đã gây nên sự thất vọng và phẫn nộ ở giai cấp cơng nhân, kéo
theo đó những vấn đề khác như thiếu việc làm, suy giảm dịch vụ cơng… đã dẫn tới sự
hình thành các cuộc biểu tình dưới nhiều dạng như phản đối, bất tuân dân sự, cố ý gây
hỏa hoạn, cướp bóc- những cách thực hiện đã gây ra ảnh hưởng vô cùng lớn tới tình
hình an ninh và kinh tế của quốc gia này.
1.3.

Nhận xét về phong trào dựa trên so sánh về các điều kiện khách quan- chủ

quan để giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử


10

Đây là một phong trào không thật sự thành công, bởi về thực chất tuy phong trào đã liên
kết các tầng lớp khơng có tiếng nói về cả kinh tế lẫn chính trị- xã hội tại Pháp, huy động
được lượng lớn người tham gia, song vẫn chưa hoàn toàn đạt đủ yêu cầu về chất lượng
và tư tưởng để có thể hình thành và lớn mạnh. Bên cạnh đó, tính chất của các cuộc biểu
tình vẫn chỉ là tự phát và khơng hề có một tổ chức đứng ra lãnh đạo và điều hành, những
người biểu tình cũng khơng hồn tồn liên kết với nhau, khiến chính phủ Pháp cũng gặp
rất nhiều khó khăn trong đàm phán với người biểu tình. Vậy nên, ở đây ta có thể thấy,
sứ mệnh lịch sử không chỉ là nắm bắt đù về nội dung và thực hiện, mà bên cạnh đó tầm
quan trọng của những điều kiện khách quan- chủ quan cũng nên được chú trọng.
2. LIÊN HỆ VỚI GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
Bên cạnh hình thái tư bản chủ nghĩa đã được liên hệ ở trên, kiểu hình chủ nghĩa xã hội
cũng là một kiểu hình xã hội đáng chú ý, và sẽ được phân tích và thể hiện rõ nhất qua
phân tích về một nhà nước xã hội chủ nghĩa tiêu biểu hiện nay- Trung Quốc.
Về nội dung sứ mệnh lịch sử, hiện tại giai cấp cơng nhân Trung Quốc đã gần như hồn
thành trên các phương diện về kinh tế, chính trị và văn hóa- tư tưởng, khi là lực lượng
chính để cải cách và phát triển doanh nghiệp, đồng thời hoạt động dưới sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản Trung Quốc cùng châm ngơn“Tồn tâm, tồn ý dựa vào giai cấp cơng
nhân” và hình thành được tư tưởng dân chủ, bình đẳng tồn diện. Bên cạnh đó, giai cấp
cơng nhân Trung Quốc đã đưa ra khái niệm bao quát và đầy đủ hơn về giai cấp, dựa trên
cơ sở khái niệm của K.Marx: “giai cấp cơng nhân Trung Quốc đương đại là một đồn
thể người lao động lấy thu nhập bằng lương làm nguồn sống chủ yếu, bao gồm công
nhân trong công xưởng, cán bộ khoa học kỹ thuật (trong đó có cả giáo viên), nhân viên
trong các ngành nghề dịch vụ, cán bộ cơng chức trong các cơ quan Đảng, Chính phủ
cũng như nông dân vào thành phố làm thêm,…”, thể hiện được sự đa dạng, đa giai tầng
về ngành nghề, sự thích ứng với thời đại cũng dần trở nên chủ động hơn, tính chất lao

động cũng dần thay đổi khi tỉ lệ lao động trí óc trong giai cấp cũng ngày một tăng cao.
Thế nhưng những điểm khác biệt mới trong chế độ chủ nghĩa xã hội hiện đại đó cũng để
lại những hệ quả đáng chú ý. Sự phân hóa về giai tầng trong nội bộ giai cấp thể hiện sự
phát triển lớn mạnh, tuy nhiên một số giai tầng ở mức thấp hơn đơi khi sẽ cảm thấy mình


11

khơng hồn tồn được thể hiện quyền lợi về chính trị, khơng được bảo vệ về kinh tế, về
lợi ích vật chất, về thu nhập giữa người có thu nhập cao và người có thu nhập thấp.
Sự mâu thuẫn trên hồn tồn có thể hiểu được, bởi giai cấp cơng nhân Trung Quốc hiện
nay là một quần thể rất lớn và phức tạp, trong nó đã hình thành các quần thể lợi ích khác
nhau, trình độ khác nhau, thể hiện lợi ích chủ yếu ở quan hệ lao động, phân phối thu
nhập và sở hữu tài sản, cho nên những sự khác biệt này càng lớn thì phân hóa giai tầng
trong giai cấp công nhân càng mạnh. Nhưng trên hết khơng thể phủ nhận được vai trị
của mọi tầng lớp, giai tầng trong giai cấp công nhân Trung Quốc hiện đại trong quá trình
hình thành được một đất nước xã hội chủ nghĩa như hôm nay, dù là từ khi sơ khai hay
đến khi đạt được mục tiêu cuối cùng.
3. LIÊN HỆ TỚI GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN NAY VÀ VAI TRÒ
CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN
3.1.

Liên hệ với giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

a) Thực trạng
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay được coi là giai cấp đi đầu trong sự nghiệp đẩy
mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, gắn với phát triển kinh tế, bảo vệ tài nguyên và
môi trường của đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Lực lượng
nguồn lao động cũng đang khá đông đảo, cụ thế số lượng công nhân năm 2020 rơi vào
khoảng 14.817.800 người, chiếm khoảng 27.12% trong toàn xã hội. Tuy nhiên, với số

lượng như vậy nhưng chuyên môn và chất lượng thể chất của giai cấp này vẫn chưa thật
sự cao và phù hợp, từ đó phát sinh ra nhiều hệ lụy như vấn nạn thiếu việc làm, sự thiếu
chuyên nghiệp và thiếu kỷ luật trong cơng việc, lợi ích của một bộ phận giai cấp chưa
được phát huy, lập trường giai cấp và bản lĩnh chính trị cũng bị phai nhạt theo. Cùng
với đó, sự đa dạng về các ngành nghề trong giai cấp cũng tạo ra nhiều giai tầng khác
nhau, phát triển nền kinh tế nước nhà ở nhiều mặt, nhưng mặt trái lại mang đến mâu
thuẫn về lợi ích cũng như sự phân biệt giàu nghèo trong xã hội, đặc biệt là khi đất nước
đang đối mặt với dịch bệnh thì khoảng cách ấy lại thể hiện rõ hơn, khi có những ngành


12

nghề vẫn tiếp tục trụ vững, nhưng có những ngành nghề phải chịu thiệt hại nghiêm trọng
(như ngành du lịch, hàng khơng,…).
b) Vai trị
Tuy một bộ phận giai cấp cơng nhân Việt Nam hiện nay vẫn chưa thể đáp ứng nhu cầu
ở một vài điểm, nhưng trên hết cả giai cấp vẫn là nguồn nhân lực chủ yếu tham gia phát
triển nền kinh tế hiện đại, là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa- hiện đại
hóa đất nước. Với vị thế này, họ sẽ là những người tiếp tục xây dựng và phát triển văn
hóa đất nước, đồng thời tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và đẩy lùi tự diễn biếntự chuyển hóa. Nhưng để có thể làm được như vậy, sự bồi dưỡng và trau chuốt ngay
trong nội bộ giai cấp vẫn nên là biện pháp ưu tiên hàng đầu để nâng cao chất lượng,
giúp giai cấp cơng nhân Việt Nam hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình.
3.2.

Vai trị của Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng viết trong tác phẩm “Đường Kách Mệnh” rằng: “Đảng
có vững cách mệnh mới thành cơng, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy.”
Vai trò cốt lõi ấy, từ lâu đã được khẳng định, phát huy toàn diện và lưu truyền, phát triển
lớn mạnh ngày nay, cụ thể là quá trình đầu tranh phịng chống tham nhũng bền bỉ, kiên

trì cũng như q trình tồn cầu hóa và hội nhập.
Cho đến nay, dù Cách mạng đã thành công nhưng Đảng vẫn giữ ngun bản chất, khơng
thay đổi mục đích lý tưởng của mình- là liên hệ mật thiết với nhân dân và luôn luôn chịu
sự giám sát của nhân dân, bởi tôn chỉ của Đảng là “tận tâm”, “tận lực”, “phụng sự” và
“trung thành với lợi ích của dân tộc Việt Nam”, “dân làm gốc”- dân chỉ có thể làm chủ
thực sự khi có sự lãnh đạo của Đảng; mỗi người dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng
chính quyền vững mạnh là để bảo đảm quyền làm chủ thực sự của mình. Cũng chính bởi
tơn chỉ ấy, mà suốt những năm qua, Đảng và Nhà nước ln coi phịng, chống tham
nhũng là động lực to lớn để đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững, và với vai trị là
“Đội tiên phong của giai cấp cơng nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao
động và của dân tộc Việt Nam”, Đảng đã chỉnh đốn nội bộ, kế thừa, tiếp nối và lãnh đạo


13

quá trình đấu tranh bền bỉ, quyết liệt, và kịp thời, không chủ quan trước những thành tựu
đã đạt được, để ln là “những người cầm lái” liêm chính, ngay thẳng, lấy nhân dân,
giai cấp công nhân là động lực, sẵn sàng lắng nghe, giải quyết những vấn đề của nhân
dân và cùng nhân dân phòng, chống tệ nạn tham nhũng trong xã hội.
Bên cạnh đó, Đảng cũng đã đổi mới và ngày càng chú trọng vào quá trình hội nhập và
tồn cầu hóa, ví dụ là sự hình thành và cơng nhận “tồn cầu hóa kinh tế”, “tồn cầu hóa
và hội nhập quốc tế” trong Đại hội Đảng các khóa là điều có thể thấy cụ thể nhất. Nếu
như vào năm 2001, văn kiện chỉ nhắc tới “quốc tế hóa”, thì cho tới hiện tại, vào năm
2021, trong báo cáo chính trị Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh rằng: “Tồn cầu hóa
và hội nhập quốc tế tiếp tục tiến triển, nhưng cũng đang bị đe dọa bởi sự trỗi dậy của chủ
nghĩa dân tộc cực đoan, cạnh tranh chiến lược, cạnh tranh kinh tế, chiến tranh thương mại
diễn ra gay gắt”. Tuy hiện nay sự ảnh hưởng của dịch bệnh cũng như các xung đột, mâu
thuẫn thế giới có ảnh hưởng tiêu cực, nhưng ở Việt Nam, Đảng đã ngày một hoạch định rõ
ràng hơn mục tiêu của đất nước, là “chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, đồng
thời mở rộng hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực khác”, “chủ động và tích cực hội nhập

quốc tế”, “đẩy mạnh hội nhập quốc tế trong lĩnh vực văn hóa, xã hội, khoa học - công
nghệ, giáo dục - đào tạo và các lĩnh vực khác”. Sự vận động và chú trọng hóa của Đảng
vào q trình hội nhập thế giới và tồn cầu hóa đang dần hồn thiện và thu về nhiều tín
hiệu tích cực, xứng đáng với vai trị là người định hướng giai cấp công nhân theo hướng
phát triển và vượt trội hơn.
4. QUAN ĐIỂM CÁ NHÂN VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ CÁC VẤN ĐÈ LIÊN
QUAN
Từ những phân tích, lý luận và liên hệ ở trên, tôi đã phần nào hiểu rõ hơn sự hình thành
của giai cấp cơng nhân và thấy sự thành công thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân được vun đắp bởi nhiều nhân tố như sự đồng đều về số lượng- chất lượng ở
giai cấp công nhân, sự liên kết giữa các giai cấp và hơn hết cả là sự dẫn đầu của Đảng
Cộng sản- có thể liên hệ từ giai cấp công nhân hiện đại ở Trung Quốc hiện nay. Bên cạnh
đó tầm quan trong của sứ mệnh lịch sử cũng được bộc lộ rõ, nhưng với các phong trào
nổi dậy địi lại lợi ích của giai cấp cơng nhân ở các nước tư bản lại không đi đến thành


14

công cũng bởi sự thiếu hụt về các điều kiện khách- chủ quan để thực hiện sứ mệnh lịch
sử, cụ thể là phong trào áo vàng tại Pháp.
Ở kiểu hình xã hội chủ nghĩa tuy mang đầy đủ tính chất về sự công bằng, dân chủ và
khẳng định vị thế của giai cấp cơng nhân, nhưng lại có một vài nhược điểm, đơn cử như
thiếu hụt sự cạnh tranh do tính dân chủ và bình đẳng, kèm theo đó là sự bất lợi của các
doanh nhân. Cho nên, ở bất kì nền xã hội nào cũng có những lợi ích, những bất cập riêng,
và theo quan điểm cá nhân, tôi nghĩ rằng ở hình thái kinh tế xã hội nào cũng phải đưa ra
những biện pháp để ngày một nâng cao và phát huy thế mạnh hơn nữa, cùng với đó là
ln coi trọng sức lực, lắng nghe tiếng nói của giai cấp công nhân để không xảy ra những
mâu thuẫn trong và ngoài giai cấp, tránh gây ra những cuộc biểu tình với sự ảnh hưởng
đáng tiếc.
~~~~~~*~~~~~~

KẾT LUẬN
Giai cấp công nhân luôn là giai cấp giành được nhiều sự quan tâm nhất, bởi một phần đó
là giai cấp đơng đảo nhất, nhưng cũng một phần khác vì nó được hình thành từ rất lâu
song song cùng với nền đại công nghiệp tiên tiến như hiện nay. Giai cấp công nhân đã
đóng vai trị lớn trong việc duy trì và phát triển để có được sự tiên tiến tồn cầu như hiện
nay, là giai cấp luôn đứng lên và hưởng về phía trước để hồn thiện sứ mệnh lịch sử của
mình, xây dựng nên một xã hội tốt đẹp hơn. Song ở một vài nơi, thậm chí một vài giai
tầng trong giai cấp đang phải đối mặt với tình trạng bị lãng quên, không thể thể hiện lập
trường cũng như quyền lợi của mình. Vậy nên, việc nhận thức đầy đủ về giai cấp cơng
nhân, những thuộc tính cùng các sứ mệnh lịch sử, các điều kiện ảnh hưởng cũng như các
thực trạng tại các quốc gia, đặc biệt là Việt Nam hiện nay là một điều nên làm, đặc biệt
là với sinh viên- nguồn lao động trẻ tương lai của đất nước. Bởi sự nhận thức này, nó
khơng chỉ là sự tiếp nhận về những gì lịch sử đã làm được, mà còn là sự thức tỉnh tới
chúng ta về sự tiếp nối và hồn thành sứ mệnh cịn đang dang dở- là khiến đất nước trở
nên tốt đẹp hơn, mà mọi giai cấp, mọi cá nhân đều được đáp ứng đầy đủ về quyền lợi và
sự bình đẳng.
~~~~~~*~~~~~~


15

NGUỒN THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1. Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học (dành cho bậc Đại học- không chun lý luận chính trị)
2. Giai cấp cơng nhân Trung Quốc, một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Nguyễn Tài Đông (2009)
3. Niên giám thống kê 2019, Tổng cục Thống kê
4. Đường Kách Mạng, Hồ Chí Minh (1927)
5. Chuyên đề học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Nguyễn Văn Dũng
6. Hiến pháp Việt Nam 2013

7. K.Marx và F.Engels toàn tập, tập 4, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật (1995)
Tài liệu nước ngồi
8. Chống Dühring (Anti-Dühring), F.Engels (1877)
9. Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản (Das Manifest der Kommunistischen Partei), K.Marx và
F.Engels (1848)
10. Biến động mới và tính tiên tiến của giai cấp cơng nhân Trung Quốc đương đại, Lý Khơn Vân,
Hồng Tăn Hiến, Hề Ái Bân (2003)
Tài liệu trực tuyến
11. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay, Dư Thị Huyền (2016),
/>12. Quan hệ sản xuất trong thời kì quá độ lên Chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay, Học viện Báo
chí và Tuyên truyền (2013), />13. Phịng trào áo khốc vàng tại Pháp, Wikipedia, />14. Toàn văn Báo cáo của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về các văn kiện trình Đại
hội XIII (2021), />15. Phải coi cơng tác phịng, chống tham nhũng là một trong những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng,
Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (2020), />16. Về hội nhập quốc tế và tham gia tiến trình tồn cầu hóa tại Việt Nam, Tạp chí Cộng sản
(2021), />17. Vị trí, vai trị của giai cấp cơng nhân và Cơng đồn Việt Nam, Liên đồn lao động tình Quảng
Trị (2017), />

16