Đề bài : Quan niệm của chủ nghĩa Mác – Lênin về nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Liên hệ với hoạt động thực tiễn bản thân trong việc phát huy quyền làm chủ của mình trong xã hội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA KINH TẾ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

KỲ THI KẾT THÚC HỌC PHẦN
HỌC KỲ I NĂM HỌC 2021-2022
Đề bài : Quan niệm của chủ nghĩa Mác – Lênin
về nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Liên hệ với hoạt
động thực tiễn bản thân trong việc phát huy quyền
làm chủ của mình trong xã hội
Họ và tên sinh viên
Mã sinh viên :
Lớp :
Tên học phần :
Giảng viên hướng dẫn :

Chủ nghĩa xã hội khoa học


Hà Nội, ngày 12 tháng 12 năm 2021
Mục Lục


A. LỜI NÓI ĐẦU
Từ xa xưa, trong lịch sử phát triển của lồi người, mỗi thời đại đều hình
thành một lối sống phù hợp với nó. Lối sống phản ánh trình độ phát triển của xã
hội, là yếu tố tạo nên đời sống, là bộ mặt văn hóa của xã hội. Khi xã hội có
những bước tiến mới, lối sống cũng có những chuyển biến phủ hợp với sự thay
đổi của xã hội. Khi nghiên cứu về lối sống, ta cần đi sâu vào phân tích làm rõ
lối sống của sinh viên hiện nay. Lối sống sinh viên chính là sự phản ánh (có nội
dụng, có chọn lọc) những nội dung và phương thức hoạt động của đời sống xã
hội, hình thành nên một tổng thể, một hệ thống đặc điểm chủ yếu đặc trưng cho

giỏi sinh viên. Lối sống của sinh viên hiện nay được nhìn nhân ở nhiều góc độ
khác nhau và gặp phải nhiều luống ý kiến trái chiều gây tranh cãi. Chính vì thế,
bài tập lớn này sẽ bàn về vấn đề Quan điểm của Mác- Lên về nền dân chủ xã
hội chủ nghĩa
B. Nội Dung
I. Mác Lê nin và quản điểm về dân chủ xã hội chủ nghĩa
1. Chủ nghĩa Mác Lê Nin là gì ?
- Chủ nghĩa Mác – Lênin là hệ thống quan điểm và học thuyết do C.Mác, Ph.
Ăngghen sáng lập từ những năm giữa thế kỷ XIX và được V.I.Lênin bổ sung,
phát triển hoàn thiện trong điều kiện mới của lịch sử thế giới đầu thế kỷ XX.
- Chủ nghĩa Mác – Lênin là hệ thống lý luận thống nhất được cấu thành từ ba bộ
phận lý luận cơ bản là triết học Mác – Lênin, kinh tế chính trị học Mác – Lênin
và chủ nghĩa xã hội khoa học; là hệ thống lý luận khoa học thống nhất về mục
tiêu, con đường, biện pháp, lực lượng thực hiện sự nghiệp giải phóng giai cấp


cơng nhân, nhân dân lao động, giải phóng con người, xây dựng thành công chủ
nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
- Triết học Mác – Lênin, bao gồm chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa
duy vật lịch sử, là khoa học về những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và
tư duy; có vai trị trang bị cho con người thế giới quan khoa học và phương pháp
luận đúng đắn để nhận thức và cải tạo thế giới.
- Kinh tế chính trị học Mác – Lênin là khoa học nghiên cứu phương thức sản
xuất tư bản chủ nghĩa, chỉ rõ bản chất bóc lột của quan hệ sản xuất tư bản chủ
nghĩa; những quy luật kinh tế chủ yếu hình thành, phát triển và đưa chủ nghĩa tư
bản tới chỗ diệt vong; những quy luật phát triển của quan hệ sản xuất xã hội chủ
nghĩa.
- Chủ nghĩa xã hội khoa học nghiên cứu những quy luật chuyển biến từ xã hội tư
bản chủ nghĩa lên xã hội xã hội chủ nghĩa và phương hướng xây dựng xã hội
mới. Nó chứng minh rằng việc xã hội hoá lao động trong chủ nghĩa tư bản đã tạo

ra cơ sở vật chất chủ yếu cho sự ra đời tất yếu của chủ nghĩa xã hội; động lực trí
tuệ và tinh thần của sự chuyển biến đó là chủ nghĩa Mác – Lênin; lực lượng xã
hội thực hiện sự chuyển biến đó là giai cấp vơ sản và nhân dân lao động.
2. Sự ra đời của dân chủ xã hội chủ nghĩa
- Dân chủ xã hội chủ nghĩa đã được phối thai từ thực tiễn đấu tranh giai cấp ở
Pháp và Công xã Pari năm 1871, tuy nhiên, chỉ đến khi Cách mạng Tháng Mười
Nga thành công với sự ra đời nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới
(1917), nền dân chủ xã hội chủ nghĩa mới chính thức được xác lập. Sự ra đời của
nền dân chủ xã hội chủ nghĩa đánh dấu bước phát triển mới về chất của dân chủ
Quá trình phát triển của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa bắt đầu từ thấp đến cao, từ


chưa hồn thiện đến hồn thiện. Trong đó, có sự kế thừa nhưng giá trị của nền
dân chủ trước đó, đồng thời bổ sung và làm sâu sắc thêm những giá trị của nền
dân chủ mới.
- Theo chủ nghĩa Mác – Lênin: Giai cấp vơ sản khơng thể hồn thành cuộc cách
mạng xã hội chủ nghĩa, nếu họ không được chuẩn bị để tiến tới cuộc cách mạng
đó thơng qua cuộc đấu tranh cho dân chủ. Rằng, chủ nghĩa xã hội khơng thể duy
trì và thắng lợi, nếu khơng thực hiện đầy đủ dân chủ
- Có thể hiểu dân chủ xã hội chủ nghĩa là nền dân chủ cao hơn về chất so với nền
dân chủ có trong lịch sử nhân loại, là nền dân chủ mà ở đó, mọi quyền lực thuộc
về nhân dân dân là chủ và dân làm chủ, dân chủ và pháp luật nằm trong sự thống
nhất biện chúng, được thực hiện bằng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đặt
dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
II. Bản chất của dân chủ cộng hòa xã hội chủ nghĩa
1. Bản chất về chính trịnh
- Chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ rõ: Bản chất chính trị của nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa là sự lãnh đạo chính trị của giai cấp cơng nhân thơng qua đăng của nó đối
với tồn xã hội, nhưng khơng phải chỉ để thực hiện quyền lực và lợi ích riêng
cho giai cấp công nhân, mà chủ yếu là để thực hiện quyền lực và lợi ích của

tồn thể nhân dân, trong đó có giai cấp cơng nhận. Nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa do đảng Cộng sản lãnh đạo - yếu tố quan trọng để đảm bảo quyền lực
thực sự thuộc về nhân dân, bởi vì, đảng Cộng sản đại biểu cho trí tuệ, lợi ích của
giai cấp cơng nhân, nhân dân lao động và toàn dân tộc. Với nghĩa này, dân chủ
xã hội chủ nghĩa mang tính nhất nguyên về chính trị. Sự lãnh đạo của giai cấp
cơng nhận thơng qua đăng Cộng sản đối với tồn xã hội về mọi mặt V.I.Lênin


gọi là sự thống trị chính trị
- Trong nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, nhân dân lao động là những người làm
chủ những quan hệ chính trị trong xã hội. Họ có quyền giới thiệu các đại biểu
tham gia vào bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương, tham gia đóng
góp ý kiến xây dụng chính sách, pháp luật, xây dựng bộ máy và cán bộ, nhân
viên nhà nước. Quyền được tham gia rộng rãi vào công việc quản lý nhà nước
của nhân dân chính là nội dung Cần chủ trên tĩnh vực chính trị V.I.Lênin cịn
nhấn mạnh rằng: Dân chủ xã hội chủ nghĩa là chế độ dân chủ của đại đa số dân
cư, của những người lao động bị bóc lột, là chế độ mà nhân dân ngày càng tham
gia nhiều vào công việc Nhà nước. Với ý nghĩa đó, V.I.Lênin đã diễn đạt một
cách khái quát về bản chất và mục tiêu của dân chủ xã hỏi chủ nghĩa rằng đó là
nền dân chủ "gấp triệu lần dân chủ tư sản"
- Xét về bản chất chính trị, dân chủ xã hội chủ nghĩa vừa có bản chất giai cấp
cơng nhân vừa có tính nhân dân rộng rãi, tính dân tộc sâu sắc. Do vậy, nền dân
chủ xã hội chủ nghĩa khác về chất so với nền dân chủ tư sản ở bản chất giai cấp
(giai cấp công nhân và giai cấp tư sản); ở cơ chế nhất nguyên và cơ chế đa
nguyên; một đảng hay nhiều đảng; ở bản chất nhà nước (nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa và nhà nước pháp quyền tư sản).
2. Bản chất kinh tế
- Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa dựa trên chế độ sở hữu xã hội về những tư liệu
sản xuất chủ yếu của toàn xã hội đáp ứng sự phát triển ngày càng cao của lực
lượng sản xuất dựa trên cơ sở khoa học - công nghệ hiện đại nhằm thỏa mãn

ngày càng cao những nhu cầu vật chất và tinh thần của toàn thể nhân dân lao
động.
- Bản chất kinh tế đó chỉ được bộc lộ đầy đủ qua một quá trình ổn định chính


trị, phát triển sản xuất và nâng cao đời sống của toàn xã hội, dưới sự lãnh đạo
của đảng Mác - Lênin và quản lý, hướng dẫn, giúp đỡ của nhà nước xã hội chủ
nghĩa. Trước hết đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân về các tư liệu sản xuất
chủ yếu; quyền làm chủ trong quá trình sản xuất kinh doanh, quản lý và phân
phối, phải coi lợi ích kinh tế của người lao động là động lực cơ bản nhất có sức
thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển
- Bản chất kinh tế của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa dù khác về bản chất kinh tế
của các chế độ tư hữu, áp bức, bóc lột, bất cơng, nhưng cũng như tồn bộ nền
kinh tế xã hội chủ nghĩa, nó khơng hình thành từ “hư vơ” theo mong muốn của
bất kỳ ai. Kinh tế xã hội chủ nghĩa cũng là sự kế thừa và phát triển mọi thành
tựu nhân loại đã tạo ra trong lịch sử, đồng thời lọc bỏ những nhân tố lạc hậu,
tiêu cực, kìm hãm... của các chế độ kinh tế trước đó, nhất là bản chất tư hữu, áp
bức, bóc lột bất công... đối với đa số nhân dân.
- Khác với nền dân chủ tư sản, bản chất kinh tế của nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa là thực hiện chế độ công hữu về ng liệu sản xuất chủ yếu và thực hiện chế
độ phân phối lợi ích theo kết quả lao động là chủ yếu
3. Bản chất tư tưởng – văn hóa – xã hội
- Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa lấy hệ từ tưởng Mác – Lênin - hệ tư tưởng của
giai cấp công nhân, làm chủ đạo đối với mọi hình thái ý thức xã hội khác trong
xã hội mới. Đồng thời nó kế thừa, phát hủy những tinh hoa văn hóa truyền
thống dân tộc, tiếp thu những giá trị tư tưởng - văn hóa, văn minh, tiến bộ xã
hội... mà nhân loại đã tạo ra ở tất cả các quốc gia, dân tộc... Trong nền dân chủ
xã hội chủ nghĩa, nhân dân được làm chủ những giá trị văn hoá tinh thần; được
nâng cao lãnh độ văn hóa, có điều kiện để phát triển cá nhân. Dưới góc độ này
dẫn chủ là một thành tựu văn hố, một q trình sáng tạo văn hố, thể hiện khát

vọng tự do được sáng tạo và phát triển của con người.
- Trong nền dân chủ xã hội chủ nghĩa có sự kết hợp hài hịa về lợi khi giữa có
nhận tập thể và lợi ích của tồn xã hội. Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ra sức
động viên, thu hút mọi tiềm năng sáng tạo, tính tích cực xã hội của nhân dân
trong sự nghiệp xây dựng xã hội đổi mới
C. Hoạt động thực tiễn bản thân trong việc phát huy quyền làm chủ của
mình trong xã hội
1. Phải có phẩm chất đạo đức, phương pháp làm việc khoa học.
- Theo Hồ Chí Minh, để phụng sự Tổ quốc, đoàn thể, giai cấp, nhân dân ngày
càng tốt hơn thì mọi cán bộ, đảng viên phải cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ
tư: "Anh em viên chức bây giờ phải có 4 đức tính là: Cần, kiệm, liêm, chính".
Bởi vì, người cán bộ, đảng viên làm việc cơng, tiêu tiền cơng, lại có ít nhiều
quyền hành nếu khơng có ý thức, thái độ và trách nhiệm cao, khơng có tính tiên
phong gương mẫu, khơng vượt lên được chính bản thân mình, khơng biết tiết
kiệm, lại cịn tiêu xài phung phí của cơng thì rất dễ hủ bại, tha hóa.
2. Phải chủ động, sáng tạo, hết lịng, hết sức hồn thành công việc, nhiệm vụ
được giao.
- Để nêu cao ý thức tinh thần, trách nhiệm đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải luôn
chủ động trong thực thi công vụ, thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao
trong mọi điều kiện, hồn cảnh, kể cả khi gặp khó khăn, trở ngại. Hồ Chí
Minh yêu cầu cán bộ, đảng viên phải năng động, sáng tạo, tự động thực hiện
công việc phù hợp với tình hình, hồn cảnh cụ thể, nhưng khơng tự tiện: "Có
mắt ta phải trơng, có óc ta phải nghĩ, có tay ta phải làm chứ”


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. PGS, TS. LÊ MINH QUÂN - QUAN ĐIỂM CỦA CÁC NHÀ KINH
ĐIỂN CHỦ NGHĨA MÁC - LÊ-NIN VỀ DÂN CHỦ VÀ Ý NGHĨA ĐỐI

VỚI CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI Ở VIỆT NAM HTTPS://WWW.TAPCHICONGSAN.ORG.VN/WEB/GUEST/TIN-TIEUDIEM/-/ASSET_PUBLISHER/S5L7XHQIJEKE/CONTENT/QUANDIEM-CUA-CAC-NHA-KINH-DIEN-CHU-NGHIA-MAC-LE-NIN-VEDAN-CHU-VA-Y-NGHIA-DOI-VOI-CONG-CUOC-DOI-MOI-O-VIETNAM# - 10:57, ngày 08-04-2021
2. PGS,TS. NGUYỄN TRỌNG PHÚC - Thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa
trong công cuộc đổi mới - - Thứ
Ba, 23/08/2011, 23:39