Luyen tu va cau 5 Tuan 25 Lien ket cac cau trong bai bang cach thay the tu ngu

Giáo án lớp 5 - Tiếng Việt Tuần 25
Bài: LIÊN KẾT CÁC CÂU TRONG BÀI
BẰNG CÁCH THAY THẾ TỪ NGỮ
I.Mục tiêu:
1.Kiến thức:
- Hiểu thế nào là liên kết câu bằng cách thay thế từ ngữ.
2.Kĩ năng:
- Biết sử dụng cách thay thế từ ngữ để liên kết câu.
3.Thái độ:
- Ham thích học Tiếng Việt.
II. Chuẩn bị:
1.Giáo viên:
- Bảng phụ viết sẵn đoạn văn của BT 1 phần Nhận xét có đánh số thứ tự các câu. Hai tờ
phiếu khổ to viết đoạn văn ở BT 1, 2 phần Luyện tập.
2.Học sinh:
- VBT.
III. Hoạt động dạy học:
Thờ

Nội dung

Hoạt động của GV

Hoạt đợng của HS

1.Ởn định

-Cho HS nhảy

-HS nhảy.

2.Kiếm tra

-GV: u cầu HS đọc thầm

-HS đọc thầm và trả lời câu hỏi:

bài cu

đoạn văn và trả lời câu hỏi:

i
gian
3p
A.Ổn định,
kiểm tra bài
cu

+Đoạn văn có những từ nào

+Từ được lặp lại:

được lặp lại?
+HS có nhận xét gì về cách

+Đoạn văn sử dụng liên kết câu

dùng từ ngữ trong đoạn văn

bằng cách lặp từ ngữ.

này?


+Dùng từ ngữ như vậy có tác
dụng gì?

+Có tác dụng liên kết câu.

+Ngoài tác dụng liên kết câu,
còn tác dụng nào khác nữa

+Khơng có tác dụng khác.

khơng?
-GV nhận xét

-HS lắngnghe.

-GV: Giới thiệu bài mới: Liên
30p

B.Bài mới:

kết các câu bằng cách thay thế

1.Giới thiệu

từ ngữ.

bài mới

-GV: Cả lớp mở vở ra ghi bài.
-GV: Cả lớp đọc thầm đoạn văn -HS ghi bài.

I.Nhận xét

1 và trả lời câu hỏi. 1 HS đọc to -HS đọc đề bài.
yêu cầu và nội dung bài.
-GV: Đưa ra câu hỏi:
+Đoạn văn có mấy câu?

-HS trả lời câu hỏi:

*Đoạn văn 1:

+Các câu trong bài nói về ai?

+Đoan văn có câu.

Làm việc cá

+Từ ngữ nào cho con biết điều

+Các câu trong bài nói về TQT

nhân

đó?

+Hưng Đạo Vương, vị quốc

+Qua tiết kể chuyện “Vì muôn

công, vị tướng tài ba,..

dân” vừa học, yêu cầu HS giải

+Là vị trí chỉ huy cao nất mà

nghĩa “Quốc công tiết độ sứ”

TQT được sắc phong.

+Vì sao Trần Quốc Tuấn lại có
nhiều cách gọi khác nhau như

-HS lắng nghe.

vậy? GV giới thiệu về nhân vật
Trần Quốc Tuấn.
-GV: Trong đoạn văn 1, những
từ ngữ dùng để thay thế có từ

-HS trả lời:

nào là đại từ, từ nào là từ đờng

+Đại từ: Ơng, Người

nghĩa?

+Từ đờng nghĩa: Vị quốc công
tiết sứ, vị chủ tướng tài ba,..

*Đoạn văn 2:

-GV yêu cầu HS đọc thầm đoạn


Thảo luận

văn 2 và trả lời câu hỏi:

nhóm 4

-GV: 2 đoạn văn giống nhau và

-HS đọc thầm và trả lời câu hỏi:

khác nhau như thế nào? Thảo
luận nhóm 4 trong thời gian 3p
và trả lời vào phiếu bài tập.
Đoạn

Đoạn

văn 1

văn 2

Giống
nhau
Khác
nhau
-GV: Mời đại diện nhóm báo
cáo kết quả thảo luận. Gọi HS

-So sánh:

nhận xét, bổ sung.

+Giống nhau: Nợi dung nói về

-GV nhận xét.

TQT

-GV: Qua 2 đoạn văn này cho

+Khác nhau: Đoạn văn 1 sử

con biết thêm về cách dùng từ

dụng một số từ ngữ khác nhau

ngữ trong đoạn văn như thế

để chỉ TQT, còn đoạn văn 2 lặp

nào?

lại từ HĐV để chỉ TQT.

-GV chốt: Ngoài lặp từ ngữ thì

-HS nhận xét bổ sung.

còn có thể thay thế từ ngữ để
chỉ một đối tượng. Nhưng
những từ ngữ này phải thuộc từ

-HS: Ngồi lặp từ ngữ thì còn

loại gì?

có thể thay thế từ ngữ để chỉ

-GV: Vậy với 2 cách diễn đạt

một đối tượng.

trên, cách diễn đạt nào hay hơn
và vì sao? Để trả lời câu hỏi

-HS: Những từ này phả là ừ

này chúng ta cùng thảo luận

cùng nghĩa hoặc là đại từ.

nhóm đơi trong 2p.
-GV mời đại diện nhóm báo
cáo
-GV nhận xét


-GV chốt: Tuy nợi dung hai

-HS thảo luận nhóm 2 và trả

đoạn văn giống nhau nhưng

lời:Cách diễn đạt ở đoạn văn 1

cách diễn đạt ở đoạn văn 1 hay

hay hơn vì từ ngữ ở đoạn 1

hơn ở đoạn 2 vì từ ngữ ở đoạn 1 được dùng linh hoạt hơn – tác
được dùng linh hoạt hơn – tác

giả dùng các từ ngữ khác nhau

giả dùng các từ ngữ khác nhau

để chỉ một đốì tượng còn đoạn

để chỉ một đốì tượng, tránh sự

2 chỉ lặp lại từ HĐV.

lặp lại đơn điệu, nhàm chán,

-HS lắng nghe.

nặng nề ở đoạn 2.
Việc thay thế những từ ngữ đã
dùng ở câu trước bằng những từ
ngữ cùng nghĩa như trên được
gọi là phép thế.
-GV: Vậy liên kết các câu bằng
cách thay thế từ ngữ là gì? 1 HS
đọc ghi nhớ.
-GV đưa ví dụ và yêu cầu HS
trả lời câu hỏi:
Ví dụ 1:“Con mèo nhà em rất
đẹp. Nó có mợt bợ lơng màu
vàng mềm như nhung”
Ví dụ 2: “Trường học là ngôi

-HS đọc ghi nhớ

nhà thứ hai của em. Nơi đây,
chúng em cùng học tập và vui
II.Ghi nhớ

chơi”

-HS trả lời ví dụ:

+2 câu văn trên sử dụng cách
thay thế từ ngữ nào?

Ví dụ 1: Từ “nó” thay thế cho

+Từ đó tḥc loại từ gì?

từ “con mèo” . Từ đó tḥc loại

-GV: Khi nào nên sử dụng cách đại từ.
liên kết câu bằng thay thế từ


ngữ?

Ví dụ 2: Từ “dưới mái trường
này” thay thế cho từ “trường

-GV: Để giúp các con khắc sâu

học”. Từ đó thuộc loại từ đồng

bài học ngày hôm nay, vận

nghĩa.

dụng được kiến thức đã học vào
thay thế ừ ngữ trong phép liên
kết câu chúng ta chuyển sang
phần luyện tập.

-HS: Khi nói hay viết về cùng

Bài 1:

môt đối tượng.

-GV: Gọi HS đọc yêu cầu đề
bài.
-GV hỏi:

-HS lắng nghe.

+Bài tập này có mấy yêu cầu?
Đó là những yêu cầu nào?
III.Luyện tập

+Đoạn văn có mấy câu? Những
từ ngữ nào được in đậm?
+Trong đoạn văn những ai
được nói đến?
-GV yêu cầu HS thảo luận

Bài 1: HS
thảo luận
nhóm đơi và
làm vào vở.

-HS đọc u cầu đề bài

nhóm 2 trong 3p và làm bài tập
vào vở.

-HS trả lời:

-GV mời HS đọc

+2 yêu cầu. Đó là:

-GV nhận xét.
+Đoạn văn có câu. Những từ
Bài 2:

in đậm là:

-GV: Mời HS đọc đoạn văn
-GV hỏi:

+Đoạn văn nói về Hai Long và

+Đoạn văn này gốm mấy câu?

ngời liên lạc.

Nhận xét về cách dùng từ ngữ

-HS thảo luận và làm vào vở

trong đoạn văn này.

+Anh (c2,c4) – Hai Long

+Cách lặp từ ngữ này có tác

+người liên lạc (c4) – người đặt


dụng gì?

hợp thư (c2)

+Ngồi tác dụng liên kết câu thì +đó (c5) – những vật gợi ra
còn tác dụng để nhấn mạnh từ

hình chữ V.

diễn đạt hay ý cần diễn đạt

Bài 2: Làm
việc cá nhân.

không?

-HS đọc.

+Vậy khi lặp từ ngữ mà khơng

-HS trả lời:

có tác dụng nhấn mạnh từ ngữ

+Đoạn văn gồm câu. Đoạn

hay ý cần diễn đạt thì chúng ta

văn sử dụng cách lặp từ “An

còn phép liên kết nào nữa

tiêm”

khơng?

+Liên kết câu.

-GV: Đó chính là u cầu của
bài tập này. Mời 1 bạn đọc u

+khơng có.

cầu đề bài.
-u cầu HS làm việc cá nhân
trong 2p
-GV gọi HS trả lời câu hỏi

+Liết kết các câu trong đoạn

+Con đã sử dụng từ ngữ nào để

văn bằng cách thay thế các từ

thay thế?

ngữ.

+Tạo sao không dùng từ chị
thay cho vợ Mai An Tiêm và

-HS đọc yêu cầu.

anh thay cho An Tiêm?
-GV: Sử dụng từ nàng và chàng
là 2 từ ngữ đúng và hợp lí. Cần

-HS làm việc cá nhân.

lạ chọn từ ngữ sao cho phù hợp
với tuổi tác, giới tính, ngữ cảnh, -HS trả lời câu hỏi.
mối quan hệ giao tiếp và đặc

-HS: Nàng thay thế cho vợ An

biệt thể hiện được phép lịch sự

Tiêm, Chàng thay thế cho An

văn minh trong giao tiếp.

Tiêm.

-GV: Bạn nào cho cô biết hôm

+Vì từ anh và chị chỉ dùng

nay chúng ta đã học bai gì?

trong bối cảnh hiện tại chứ


-GV tổ chức trò chơi “Vượt

không dùng cho ngày xưa.

chướng ngại vât”

-Hs lắng nghe.

-Gv hướng dẫn cách chơi và
luật chơi: Vượt qua 3 chướng
ngại vật để về đích. Mỡi
chướng ngại vật tương ứng với
1 câu hỏi. Chỉ được trả lời duy
nhất 1 lần.
Câu1: Em hãy đặt 2-3 câu về

-HS: Liên kết các câu bằng

mẹ có sử dụng lên kết câu bằng

cách thay thế từ ngữ.

cách thay thế từ ngữ.

-HS lắng nghe.

Câu 2: Liên kết các câu trong
bài bằng cách thay thế từ ngữ là
gì?
Câu 3: Điền từ thích hợp vào
5p

IV.Củng cố
dặn dò.
1.Củng cố

chỗ chấm để được 2 câu liên
kết với nhau bằng cách thay thế
từ ngữ.
“Lan học rất chăm chỉ. Nhờ

-HS chơi.

….. nên cuối năm em trở thành
tấm gương tieu biểu của
trường.”
-GV nhận xét tiết học và dặn dò
HS chuẩn bị bài sau.

2.Dặn dò

-HS lắng nghe.