Tuần 1. Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

TiÕt 10 :

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG,
ĐẠO LÍ


NGHề LUAN VE MOT Tệ TệễNG, ẹAẽO
L

I. Tìm hiểu đề và lập dàn ý
bài: Anh (chị) hÃy tr lời câu hỏi sau của nhà
thơ Tố Hu:

Ôi ! Sống đẹp là thế nào, hỡi bạn
(Một khúc ca)


NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG, ĐẠO
LÍ

1. Tìm hiểu đề
a. Vấn đề nghị luận:Lối sống đẹp
ã Sống đẹp:l sng cú ích, có ý nghĩa cho mình và mọi
Người
b. Để “sống đẹp” con người cần xác định:
- Sèng cã lÝ tưởng đúng đắn, cao cả, phù hợp với thời
đại, xác định vai trò, trách nhiệm của bản thân.
- Có đời sống tình cảm đúng mực, phong phú và hài
hoà.
- Có hành ®éng ®óng ®¾n.

* Để sống đẹp, con ngi cần rèn luyện
những phẩm chất:
- Chăm chỉ học tập, khiêm tốn học hỏi, biết nuôi
dng những hoài bÃo, những c mơ.
- Thng xuyên tu dng, rèn luyện đạo đức, bao
dung, độ lng, có tình thng yêu con ngi.
c. Các thao tác lập luận cần sử dụng:
- Giải thích.
- Phân tích.
- Chứng minh.
- Bình luận.


d. Cần sử dụng các ti liu trong lĩnh vực đời sống
thực tế và trong văn học.

2. Lập dàn ý.
A. Mở bài:


- Nêu vấn đề cần nghị luận.
- Trích dẫn nguyên văn câu thơ của Tố Hữu.
- Nêu quan điểm của bản thân về vấn đề đó.


B. Thân bài.

- Giải thích thế nào là sống đẹp
- Phân tích những khía cạnh biểu hiện lối sống đẹp

và giíi thiƯu mét sè tÊm gương sèng ®Đp trong ®êi
sèng và trong văn học.
Dẫn chứng:
Từ ấy(Tố Hữu), Sống là cho đâu chỉ nhận riêng
mình, hay Sống là cho chết cũng là cho(Tố Hữu),
những tấm gng hi sinh cao cả vì lí tng: Phan
ỡnh Giút. Lê Văn Tám, Võ Thị Sáu


- Bỡnh lun: Phê phán những quan niệm và lối sống
không đẹp trong đời sống: lối sống vị kỉ, buông thả, có
những suy nghĩ và hành động trái với những chuẩn mực
đạo đức
- Xác định phng hng và biện pháp phấn đấu để
có thể sống đẹp thng xuyên tu dng t tng đạo
đức, lối sống phù hợp với thời đại và chuẩn mực đạo
đức xà hội.
C. Kết bài:
- Khẳng định ý nghĩa của sống đẹp.
- Liên hệ và rút ra bài học cho bản thân.


II. CÁCH LÀM BÀI
B1: Giới thiệu tư tưởng, đạo lí cần nghị luận,
trích dẫn ý kiến.
B2: +Giải thích tư tưởng o lớ
+ Phân tích những mặt đúng, bác bỏ những biểu
hiện sai có liên quan đến vấn đề bàn luận .
B3:Nêu ý nghĩa, rút ra bài học nhận thức và hnh
ng.

* Diễn đạt cần chuẩn xác, mạch lạc; có thể sư dơng
mét sè phÐp tu tõ vµ u tè biĨu cảm nhng phải phù
a.hợp


NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG, ĐẠO
LÍ
7. Ghi nhí : SGK trang 21

II. LuyÖn tËp:


1. Bài tập 1:
- Vấn đề mà Nê - Ru đặt ra là văn hoá và những biểu
hiện ở con ngi.
- Ta đặt tên cho văn bản là: Văn hoá con ngi.
- Tác giả sử dụng các thao tác lập luận : giải thích,
chứng minh, phân tích, bình luận.
+ Đoạn từ đầu đến hạn chế về trí tuệ văn hoá giải
thích + khẳng định vấn đề (chứng minh).
+ Những đoạn còn lại là thao tác phân tích, bình luận.
+ Diễn đạt rõ ràng văn giàu hình ảnh.


2: Bài tập 2:
- Lí tởng là gì? Tại sao nói lí tởng là ngọn đèn chỉ đ
ờng? Lí tởng giúp cho con ngời không đi lạc đ ờng.
- Lí tưëng vµ ý nghÜa cuéc sèng. LÝ tưëng sèng cã thể
làm hại cuộc đời con ngời và nhiều ngời. Không có lí
tởng thì không có cuộc sống.

- Lí tởng tốt đẹp thực sự có vai trò chỉ đờng là gì? Đó
là lí tởng vì dân, vì nớc, vì gia đình và hạnh phúc bản
thân. Lí tởng tốt đẹp có vai trò chỉ đờng vì chính sự
nghiệp mà mỗi ngời theo ®i: khoa häc, gi¸o dơc, an
ninh, doanh nghiƯp…