Bai 26 Cach lam bai van lap luan giai thich

BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I. Các bước làm bài văn lập
? Với đề văn đã cho,
luận giải thích:
em sẽ thực hiện
như thế nào?
* Tìm hiểu đề văn: sgk/48
Đề: Nhân dân ta có câu tục
ngữ: “Đi một ngày đàng, học
một sáng khơn”. Hãy giải thích
nội dung câu tục ngữ đó.


Các bước thực hiện

Bước 1

Đọc kĩ đề
bàì, để tìm
hiểu đề
và tìm ý.

Bước 2

Đưa các
ý
đã tìm
được vào
dàn bài

Bước 3

Từ dàn bài,
viết
đoạn văn,
bài văn
hồn chỉnh

Bước4

Đọc, rà sốt lại
lỗi chính tả, cách
dùng từ, cách
ngắt câu. Lỗi
liên kết về hình
thức, nội dung.


BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I. Các bước làm bài văn lập luận giải thích:
Tìm hiểu đề văn: sgk/84
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:


BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
Cho đề văn:
Đề: Nhân dân ta có câu tục ngữ:
“Đi một ngày đàng, học một sàng khơn”.
Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó.

Đề bài thuộc
kiểu loại nào?
phạm vi, tính
chất của đề.

- Lập luận
giải thích.
- Làm rõ vấn đề
(nơi dung của
câu tục ngữ)

Em sẽ tìm ý cho đề bài trên bằng cách nào?
ngồi cách tìm ý truyền thống, ta cịn có cách
nào khác khơng?làm thế nào để giải thích được
tường tận vấn đề.

Tìm các từ
then chốt trong
đề và chỉ ra
các ý quan
trọng cần
được giải thích.

- Đặt câu hỏi:
Vấn đề có nghĩa
là gì? tại sao?
vì sao? Ý nghĩa
sâu xa của vấn
đề là gì? Liên hệ

với các câu ca dao
tục ngữ
tương tự

Tra từ
điển,
tự mình
suy
nghĩ thấu
đáo,
hỏi người
hiểu
biết hơn.


BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh:
Tìm hiểu đề văn: sgk/48
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
- Kiểu loại: Lập luận giải thích.
- Vấn đề cần giải thích:“ Đi một ngày đàng, học một
sàng khôn”
- Yêu cầu: Làm sáng tỏ câu tục ngữ.
- Giải thích nhiều mặt của vấn đề:
+ Nghĩa đen câu tuc ngữ là gì?
+ Nghĩa bóng (hàm ẩn) câu tục ngữ.
+ Nghĩa sâu xa của nó.
- Liên hệ với các câu ca dao, tục ngữ tương tự.

BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I. Các bước làm bài văn lập
luận giải thích:
Tìm hiểu đề văn: sgk/48
1. Tìm hiểu đề và tìm ý:
2. Lập dàn bài:

Với các ý đã tìm
được, em sẽ đưa vào
dàn bài như thế nào?


*

Câu hỏi thảo luận:

nhóm đơi bạn:

? Một bài văn nghị luận giải thích gồm mấy phần? Đó
là những phần nào? Có bạn cho rằng: “Chúng ta cần
gì phải tn thủ theo quy luật đó! Ý kiến của em?


BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
Cho đề văn: Nhân dân ta có câu tục ngữ “ Đi một ngày đàng, học một sàng
khơn”. Hãy giải thích câu tục ngữ đó.
1/ Tìm hiểu đề, tìm ý:
2/ Lập dàn bài:
a/ Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ với ý nghĩa sâu
xa là đúc kết kinh nghiệm thể hiện khát vọng đi

nhiều nơi để mở rộng hiểu biết.
b/ Thân bài: Triển khai việc giải thích
- Nghĩa đen:
+ Đi một ngày đàng nghĩa là gì? Một sàng khơn
là gì?
- Nghĩa bóng:
+ Đi đây đĩ thì mở rộng tầm hiểu biết, khơn
ngoan từng trải.
- Nghĩa sâu: Khát vọng của người nơng dân xưa
muốn mở rộng tầm hiểu biết
- Liên hệ:Đi một bữa chợ, học một mớ khơn,…
c/ Kết bài: Câu tục ngữ xưa vẫn cịn ý nghĩa cho
đến ngày hơm nay. .

Nêu vấn đề cần giải
thích.Giới thiệu câu trích.
- Giải nghĩa các khái niệm,
các từ ngữ khó trong câu
trích của vấn đề.
- Lần lượt giải thích từng
nội dung, từng khía cạnh
bằng cách dùng lí lẽ trả lời
các câu hỏi

Khẳng định ý nghĩa , tầm
quan trọng, tác dụng củavấn
đề-Nêu suy nghĩ,…


BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH

2.2.Lập
Lậpdàn
dànbài:SGK/86.
bài:SGK/86.
a.a.Mở
Mởbài:
bài:
Giới
Giớithiệu
thiệuđiều
điềucần
cầngiải
giảithích
thíchvà
vàgợi
gợiraraphương
phươnghướng
hướng
giải
giảithích.
thích.
b.
b.Thân
Thânbài:
bài:
Lần
Lầnlượt
lượttrình
trìnhbày
bàycác

cácnội
nộidung
dunggiải
giảithích.Cần
thích.Cầnsử
sửdụng
dụng
các
cáccách
cáchlập
lậpluận
luậngiải
giảithích
thíchphù
phùhợp
hợp
c.c.Kết
Kếtbài:
bài:
Nêu ý nghĩa điều cần giải thích với mọi người


BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
3. Viết bài:
??Theo
Theoem,
em,đoạn
đoạnvăn
vănsau
sauđây

đâylàlàphần
phầnnào
nàotrong
trongdàn
dànbài.
bài.


Dựa vào dàn ý, có bạn đã viết đoạn văn sau:
Bác Hồ kính yêu đã dành cho các cháu thiếu niên
nhi đồng mn vàn tình thân u. Bác quan tâm dạy bảo,
động viên các cháu chăm học, chăm làm, xứng đáng là con
ngoan trò giỏi, cháu yêu của Bác Hồ. Một trong 5 điều dạy
của Bác Hồ đối với chúng ta: “Học tập tốt, lao động tốt”.


3. Ba cách mở
bài khác nhau
về cách lập
luận như thế
nào?

1. Khi viết mở
bài có cần lập
luận khơng?

2. Cách viết
mở bài như thế
có phù hợp với
u cầu của đề

bài khơng?.

Đọc các đoạn
mở bài ở SGK
và cho biết?


? Chúng ta sẽ
viết đoạn thân
bài thế nào?

Đối lập hoàn
cảnh với ý
thức?

Nhìn từ cái
chung đến cái
riêng.

Đi thẳng vào
vấn đề.


Thân bài:
Làm
Làmthế
thếnào
nàođể
đểđoạn
đoạnđầu

đầutiên
tiêncủa
củaphần
phầnthân
thânbài
bàiliên
liên
kết
kết được
được với
với mở
mở bài?Cần
bài?Cần làm
làm gìgì để
để các
các đoạn
đoạn sau
sau của
của
thân
thân bài
bài liên
liên kết
kết với
với đoạn
đoạn trước
trước đó?
đó? Ngồi
Ngồi những
những cách

cách
nói
nói:“
:“Đúng
Đúngnhư
nhưvậy”…
vậy”…hay
hay““Thật
Thậtvậy”…,
vậy”…,có
cócách
cáchnào
nào
khác
khácnữa
nữakhơng?
khơng?
Các đoạn trong bài phải liên kết chặt chẽ qua các
hình thức chuyển tiếp ý:Thật vậy; Quả đúng như vậy;
Có thể thấy rõ; Điều đó chứng tỏ;...


??Ngồi
Ngồivấn
vấnđề
đềtrên,
trên,ta
tacần
cầnlưu
lưýthêm

thêmđiều
điềugì?
gì?
--Hãy
Hãytrao
traođổi
đổivới
vớiđơi
đơibạn
bạncùng
cùngtiến
tiến!!
- Các đoạn văn trong bài giải thích phải đồng hướng và
liên kết với nhau một cách chặt chẽ.Nghĩa là mọi lí lẽ đưa
ra trong từng đoạn văn phải cùng hướng về luận đề, đảm
bảo sự thống nhất. Cần thay đổi cách lập luận khi trình
bày lí lẽ; cần có lối viết có hình ảnh và giàu sắc thái biểu
cảm; vận dụng sáng tạo những ẩn dụ, so sánh.


Lúa khơng chỉ có màu xanh của sắc thời con gái. Cịn
có hương thơm khi lúa lên đồng và lúa trổ hoa. Và cịn có
vị ngọt, màu vàng tươi khi lúa chín trên cánh đồng mênh
mơng bát ngát. Con người là hương hoa của đất trời. Một
đời người phải được như một đời lúa. Lúa nhân hậu vì lúa
khơng thối hóa thành cỏ dại. Lúa phải được chăm bón
mới tốt tươi. Người cũng vậy, phải có nhân cách văn hóa.
Muốn thế, phải tu dưỡng, phải học, học hết mình, học vì
mục đích cao đẹp mới có thể trở nên tài giỏi, thành đạt.

BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH

3.3.Viết
Viếtbài:
bài:
** Viết
Viếttừng
từngđoạn:
đoạn:
Các
Cácđoạn
đoạntrong
trongbài
bàiphải
phảiliên
liênkết
kếtchặt
chặtchẽ
chẽqua
quacác
các
hình
hìnhthức
thứcchuyển
chuyểntiếp;
tiếp; phải
phảiđồng
đồnghướng
hướngvà

vàliên
liênkết
kếtvới
với
nhau
nhauđảm
đảmbảo
bảosự
sựthống
thốngnhất.
nhất.
++ Khơng
Khơng phân
phân tích
tích dẫn
dẫn chứng,
chứng, chỉ
chỉ đưa
đưa ra
ra như
như một
một vẻ
vẻ
thống
thốngqua,
qua,chỉ
chỉgợi
gợimà
màthơi.
thơi.

++Ngơn
Ngơntừ
từsắc
sắcsảo.
sảo.Lí
Lílẽlẽphải
phảisắc
sắcbén.
bén.Câu
Câuvăn
vănphải
phảikhúc
khúc
chiết,
chiết,mạch
mạchlạc,….
lạc,….
4.4.Đọc
Đọclại
lạivà
vàsửa
sửachữa:
chữa:


BÀI 26. CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
II. Luyện tập:
Đề 1, Đề 2 /SGK/51
Em hãy nêu yêu cầu của phần luyện tâp