Giáo án Địa lý 6 tiết 6

Ngày soạn: 22/ 9/2018

Tiết 6

Bài 5: KÍ HIỆU BẢN ĐỒ,
CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
I . Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức
- Định nghĩa đơn giản về kí hiệu bản đồ, một số yếu tố cơ bản của lưới kinh vĩ tuyến
- Nêu được các đặc điểm và sự phân loại các kí hiệu bản đồ
- Biết cách đọc lát cắt địa hình và hiểu nó
2. Kĩ năng
- Đọc và hiểu nội dung bản đồ dựa vào kí hiệu bản đồ
3. Thái độ
- u thích mơn học
*) Tích hợp giáo dục quốc phòng và an ninh trong trường THCS:
- Giới thiệu bản đồ hành chính Việt Nam và khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối
với Biển Đông hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
4. Định hướng năng lực được hình thành
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo,
năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngơn ngữ, năng lực tính tốn.
- Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp, sử dụng bản đồ, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh,
mơ hình.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
- Máy chiếu chiếu các hình ảnh:
+ Hình 14, 15, 16 phóng to
+ Bản đồ tự nhiên Việt Nam
- HS: Nghiên cứu trước nội dung bài mới:
+ Có mấy loại kí hiệu bản đồ? Mấy dạng kí hiệu bản đồ?
+ Kí hiệu bản đồ được thể hiện ở đâu?
+ Tại sao khi sử dụng bản đồ trước tiên ta phải đọc bản chú giải?

III. Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học
- Phương pháp: Trực quan, đàm thoại, gợi mở, khai thác bản đồ.
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, đọc tích cực.
IV. Tổ chức hoạt động dạy và học
1. Ổn định lớp (1 phút)
Lớp
Ngày giảng
HS vắng
Ghi chú
6A
6B
6C
2. Kiểm tra bài cũ (4 phút)
- Muốn xác định phương hướng trên bản đồ ta phải dựa vào đâu?
- Kinh độ, vĩ độ và toạ độ địa lí là gì?
- Toạ độ địa lí được ghi như thế nào?


3. Bài mới
Muốn đọc được bản đồ thể hiện những gì, chúng ta phải có kí hiệu bản đồ. Vậy
kí hiệu bản đồ là gì? Nó được thể hiện như thế nào? Để biết được điều này chúng ta
sẽ vào bài 5 (1 phút)
Hoạt động 1: Các loại kí hiệu bản đồ
- Mục tiêu:
+ Nêu được thế nào là kí hiệu bản đồ.
+ Nêu được các loại, các dạng kí hiệu bản đồ
+ Trình bày được ý nghĩa của kí hiệu bản đồ. Đọc bản đồ khoáng sản Việt Nam
- Thời gian: 18 phút
- Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, đọc tích cực.
- Phương pháp: Trực quan, đàm thoại, gợi mở, khai thác bản đồ.

Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cơ bản
- Gv chiếu Bản đồ tự nhiên Việt Nam.
1.Các loại kí hiệu bản đồ
- Yêu cầu Hs quan sát 1 số kí hiệu ở - Kí hiệu bản đồ dùng để biểu hiện vị
bảng chú giải của Bản đồ tự nhiên Việt trí, đặc điểm, … của các đối tượng địa lí
Nam
được đưa lên bản đồ.
- Tại sao muốn hiểu kí hiệu phải đọc chú - Thường phân ra 3 loại:
giải ?
+ Điểm.
- Cho biết các dạng kí hiệu được phân + Đường.
loại như thế nào?
+ Diện tích.
- Chiếu hình 14 và hình 15 SGKT18
- Có mấy loại kí hiệu? Hãy kể tên các kí - Một số dạng kí hiệu được sử dụng để
hiệu?
thể hiện các đối tượng địa lí trên bản
- Hãy kể tên một số đối tượng địa lí đồ :
được biểu hiện bằng các loại kí hiệu ?
+ Kí hiệu hình học.
- Gv u cầu Hs trả lời.
+ Kí hiệu chữ.
- Gv chuẩn kiến thức.
+ Kí hiệu tượng hình.
- Nhận xét, chốt ý mở rộng: Kí hiệu
hình học: thường dùng để thể hiện các - Bảng chú giải của bản đồ giúp chúng
mỏ khoáng sản. Kí hiệu chữ: dùng các ta hiểu nội dung và ý nghĩa của các kí
chữ cái đầu tiên của kim loại (viết tắt) để hiệu dùng trên bản đồ
thể hiện các mỏ khống sản. Kí hiệu

tượng hình: mơ tả hình dáng gần đúng
với hình dạng của sinh vật
- Yêu cầu học sinh quan sát hình 8 và
phân biệt các loại và dạng kí hiệu? (Nhà
thờ: kí hiệu tượng hình. Chợ, cửa hàng:
kí hiệu chữ. Bệnh viện: kí hiệu hình
học…)
- Làm bài tập 1 vở bài tập bản đồ


..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Hoạt động 2: Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ.
- Mục tiêu:
+ Biết cách biểu hiện địa hình trên bản đồ
+ Hiểu được thế nào là đường đồng mức; kí hiệu đại hình bằng thang màu như thế
nào
+ Đọc lược đồ tự nhiên Việt Nam.
- Thời gian: 15 phút
- Kĩ thuật: đặt câu hỏi.
- Phương pháp: Đàm thoại, gợi mở, trực quan, khai thác bản đồ.
Hoạt động của GV và HS
- Treo Bản đồ tự nhiên Việt Nam: giới
thiệu cách biểu hiện độ cao bằng thang
màu (0m200m: xanh lá cây ; 200500:
vàng hay hồng nhạt ; 5001000: đỏ ;
>2000: nâu)
- Ngồi cách thể hiện địa hình bằng
màu sắc. Dựa vào nội dung sgk em hãy
cho biết người ta còn thể hiện địa hình

bằng cách nào?
- Gv yêu cầu Hs trả lời.
- Gv chuẩn kiến thức.
- Quan sát hình 16 cho biết
- Giới thiệu hình: được gọi là lát cắt vì
người ta cắt tưởng tượng 1 quả núi
bằng những đường song song, cách đều
nhau và vẽ theo dạng vòng tròn (đồng
mức)
- Suy nghĩ cặp đôi, chia sẻ
- Đường đồng mức là gì? (Là những
đường nối các điểm có cùng độ cao)
- Mỗi lát cắt cách nhau bao nhiêu m?
- Dựa vào khoảng cách giữa các đường
đồng mức ở hai sườn núi cho biết sườn
nào có độ dốc lớn hơn ? Giải thích.
- Gv yêu cầu Hs trả lời.
- Gv chuẩn kiến thức.
- Có mấy cách thể hiện độ cao của địa
hình trên bản đồ?

Nội dung chính
2. Cách biểu hiện địa hình trên bản
đồ.
- Để biểu hiện độ cao địa hình trên bản
đồ người ta thường dùng thang màu
hoặc vẽ các đường đồng mức.
- Đường đồng mức là đường nối liền
những điểm có cùng một độ cao .
- Các đường đồng mức càng gần nhau

hơn thì địa hình càng dốc.

..........................................................................................................................
..........................................................................................................................


4. Tổng kết và hướng dẫn học tập (6 phút)
* Tổng kết
- Yêu cầu Hs xác định trên bản đồ:
- Ranh giới trên đất liền của Việt Nam với các nước láng giềng.
- Nhà máy thuỷ điện lớn ở nước ta.
- Vùng trồng lúa, cây công nghiệp.
- Tại sao khi sử dụng bản đồ ta phải xem chú giải?
* Hướng dẫn học tập
- Học bài 1,3,4,5.
- Chuẩn bị: Ôn tập
- Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời. Hình dạng, kích thước của Trái Đất
- Xác định phương hướng, tọa độ địa lí một điểm trên bản đồ và quả địa cầu.
- Tính tỉ lệ bản đồ.
- Kí hiệu bản đồ.