Kỹ năng viết cho báo điện tử

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI 
                 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XàHỘI VÀ NHÂN VĂN
                          VIỆN ĐÀO TẠO BÁO CHÍ VÀ TRUYỀN THƠNG 

BÀI TIỂU LUẬN CUỐI KÌ
MƠN KĨ NĂNG VIẾT CHO BÁO ĐIỆN TỬ

Giảng viên 

:

PGS.TS Vũ Quang Hào

Sinh viên

:

Đặng Ngọc Linh

Chun ngành

:

Quan hệ cơng chúng


 

ĐỀ BÀI
1. Chọn 2 tin nóng đang có trên báo điện tử (copy text của tin vào bài làm ) .Đánh
giá những thơng tin ở mỗi tin . Nhận diện mơ hình cách viết những tin này.

2. Khác biệt trong kỹ thuật viết về con người trên báo điện tử  so với kỹ thuật viết về
con người  cho  báo in ?
3.1. Chọn 1 clip bất kỳ trên báo điện tử  ( kèm đường link ) , viết phụ đề  cho nó và
trỏ ra những từ khóa trong phụ đề đó.
3.2. Xác định từ  khóa cho tin bài báo điện tử  cần dựa trên những tiêu chí / yếu tố
nào ?


1. Chọn 2 tin nóng đang có trên báo điện tử (copy text của tin vào bài làm ) . Đánh
giá những thơng tin ở mỗi tin . Nhận diện mơ hình cách viết những tin này.
1.1. Bộ Y tế thơng tin về 3 F0 nghi nhiễm Omicron bay từ Vi ệt Nam đi Hong

Kong
Link:   />bay­tu­viet­nam­di­hong­kong­801130.html
Theo Bộ Y tế, cả 3 trường hợp mắc Covid­19 này bay từ TPHCM nhập cảnh  Hong Kong
(Trung Quốc) ngày 8/12.
Bộ Y t ế cho biết, ngày 10/12, Cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Điều lệ  Y tế quốc tế
(IHR_2005) Việt Nam thuộc Cục Y tế  dự  phịng, Bộ  Y tế  nhận được thơng báo từ  Cơ
quan đầu mối quốc gia IHR (Bộ Y tế) Hong Kong (Trung Quốc) về 3 trường hợp  Covid­
19 nghi ngờ nhiễm biến chủng mới Omicron.
Nhom nay gơm 2 cơng dân Việt Nam và 1 người nước ngồi, nhập cảnh  Hong Kong
ngày 8/12, đáp chuyến bay số hiệu CX764 từ TP.HCM.
Ngay khi có thơng tin trên, Cơ  quan đầu mối quốc gia IHR (2005) Việt Nam đã liên hệ,
chỉ đạo Viện Pasteur TP.HCM phối hợp với Trung tâm Kiểm sốt bệnh tật TP.HCM thực
hiện giám sát, điều tra xử lý ổ dịch và truy vết người tiếp xúc gần với 3 F0 trong thời gian
14 ngày trước khi xuất cảnh.
Đơng thời, Cơ quan đầu mối thực hiện IHR (2005) Việt Nam thường xun trao đổi hằng
ngày với Cơ  quan đầu mối IHR (2005) của  Hong Kong (Trung Quốc) để  tiếp tục xác
minh, chia sẻ thơng tin.
Ngày 11/12, phía bạn cung cấp thơng tin khẳng định, cả 3 trường hợp mắc Covid­19 nhập

cảnh từ Việt Nam theo thơng báo ngày 10/12 co kết quả giải trình tự  gen thuộc biến thể
Delta, khơng liên quan đến Omicron. Hiện tại, cac cơng dân có sức khỏe ổn định, khơng
xuất hiện triệu chứng và đang được cách ly, điều trị.
Bộ Y t ế nh ấn mạnh, Cơ  quan đầu mối thực hiện IHR (2005) Việt Nam sẽ tiếp tục phối
hợp chặt chẽ với Tổ chức Y tế thế giới và Cơ quan đầu mối IHR (2005) các nước để chia
sẻ thơng tin và thường xun cập nhật các biến chủng của virus SARS­CoV­2, tham mưu
kịp thời cho Bộ Y tế để có các chỉ đạo phù hợp với tình hình dịch.
Nguyễn Liên
-

-

Nội dung tin: Bộ Y tế cung cấp thơng tin về 3 ca F0 nghi nhiễm Omicron bay từ
Việt Nam đi Hong Kong cụ thể bao gơm các thơng tin cơ bản như nhân khẩu học
của 3 ca F0, lịch trình di chuyển, tình hình sức khoẻ  của họ  và các vấn đề  xoay
quanh việc hợp tác giữa cơ quan đầu mối của các quốc gia nhằm nâng cao phịng
chống dịch bệnh lan rộng.
Hình thức đưa thông tin:


 Ngắn gọn, súc tích, tính thời sự cao, cung cấp cho người đọc đầy đủ thông tin
về mốc thời gian, tình hình của 3 ca F0 nghi nhiễm biến chủng mới Omicron.
 Tít và sapơ: Trực tiếp phản ánh thơng tin, sự kiện mới
 Số liệu cụ thể, trực tiếp, ngơn ngữ thể hiện tính chất thơng báo.
 Ngn tin chính xác được thu thập từ các cơ quan có thẩm quyền.
- Cách thức đưa thơng tin
 
What (cái gì/chuyện gì):  3 F0 nghi nhiễm Omicron bay từ Vi ệt Nam  đi Hong
Kong ( Trung Quốc)
 Where (ở đâu): TP. Hơ Chí Minh – Hongkong

 When (khi nào): 08/12
 Who (ai): 3 người trong đó có 2 người Việt Nam, 1 người nước ngồi
 Why (tại sao): Trong lúc dịch bệnh diễn biến căng thẳng với sự xuất hiện
của biến chủng mới nguy hiểm Omicron, 3 người ngày đã nhập cảnh Hong Kong ngày
8/12, đáp chuyến bay từ TP.HCM và đã bị nghi ngờ nhiễm bệnh  Gây ra sự hoang mang
và sự sợ hãi lây lan dịch bệnh giữa các quốc gia
 How (như thế nào): Nhom nay gơm 2 cơng dân Việt Nam và 1 người nước
ngồi, nhập cảnh Hong Kong ngày 8/12, đáp chuyến bay số  hiệu CX764 từ  TP.HCM.
Ngay sau đó, Cơ quan đầu mối thực hiện IHR Việt Nam và Hong Kong để kiểm sốt dịch
bệnh, thực hiện rà sốt cách ly và đưa ra kết quả   cả  3 trường hợp mắc Covid­19 nhập
cảnh từ Việt Nam theo thơng báo ngày 10/12 co kết quả giải trình tự  gen thuộc biến thể
Delta, khơng liên quan đến Omicron. Hiện tại, cac cơng dân có sức khỏe ổn định, khơng
xuất hiện triệu chứng và đang được cách ly, điều trị.
 
1.2. Căn bệnh bí ẩn tấn cơng châu Phi, hàng chục ca nhiễm tử vong
Link: />nhiem­tu­vong­801262.html
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xác nhận ít nhất 89 người đã thiệt mạng vì nhiễm một căn
bệnh lạ ở Fangak thuộc bang Jonglei, Nam Sudan.
Theo tin tức từ BBC, những cái chết bí ẩn xảy ra ở một khu vực bị lũ lụt trong thời gian
gần đây. Các quan chức y tế  địa phương loại trừ  các nạn nhân bị  bệnh tả  vì các xét
nghiệm cho kết quả âm tính với bệnh này.


Hệ thống y tế của Nam Sudan rất yếu kém. Ảnh: Reuters
WHO đã cử một nhóm chun gia đặc biệt đến Jonglei để tìm hiểu.
"Chúng tơi đã quyết định cử một đội phản ứng nhanh đến để  điều tra và đánh giá rủi ro.
Khi đến đó họ mới có thể thu thập được mẫu bệnh phẩm từ người ốm – nhưng con số tạm
thời mà chúng tơi nhận được là 89 người đã chết", BBC dẫn lời quan chức WHO Sheila
Baya.
 

Bà Baya cho biết thêm, một trực thăng sẽ  chở  nhóm chun gia từ  thủ  đơ Juba tới khu
vực ổ dịch trong ngày 15/12.
Căn bệnh lạ xuất hiện  ở Nam Sudan giữa lúc tồn thế giới đang lo ngại về sự lây lan của
biến thể Omicron. Một số quốc gia phương Tây đã áp lệnh cấm nhập cảnh từ một số quốc
gia  ở  nam châu Phi, nơi biến thể  của virus gây Covid­19 này được phát hiện đầu tiên.
Tuy Nam Sudan khơng nằm trong danh sách nhưng nước này đang phải đối mặt với rất
nhiều vấn đề do bạo lực dai dẳng, trong đó có hệ thống y tế yếu kém.  
Thanh Hảo
-

-

Nội dung tin: Thơng tin về căn bệnh lạ rất nguy hiểm xuất hiện ở Nam Sudan làm
ít 89 người dân tử vong giữa lúc thế giới đang căng thẳng trước sự lây lan của biến
thể Omicron.
Hình thức đưa thơng tin 
 Ngắn gọn, súc tích, tính thời sự cao, cung cấp cho người đọc đầy đủ thông tin
về sự việc, mốc thời gian, địa điểm xảy ra sự việc.
 Tít và sapô: Trực tiếp phản ánh thông tin, sự kiện mới


Số liệu cụ thể, trực tiếp, ngơn ngữ thể hiện tính chất thơng báo.
Ngn tin chính xác được thu thập từ các cơ quan có thẩm quyền
(BBC,WHO)
Cách thức đưa thơng tin
 What (cái gì/chuyện gì): Căn bệnh bí  ẩn xuất hiện  ở  Châu Phi làm nhiều
người thiệt mạng và làm thế giới lo sợ 
 Where (ở đâu): ở Fangak thuộc bang Jonglei, Nam Sudan.
 When (khi nào): Tháng 12
 Who (ai): Người dân Châu Phi



-

 Why (tại sao): Chưa xác định được nguyên nhân 
 How (như  thế  nào):  Căn bệnh bí  ẩn xuất hiện tại Nam Sudan đã cướp đi
tính mạng của ít nhất 89 người dân tại đây. Các cơ  quan y tế  địa phương đã
tiến hành sàng lọc ca bệnh đơng thời WHO đã cử  1 nhóm chun gia đặc biệt
đến đây để nghiên cứu và tìm hiểu ngun nhân cũng như ngn gốc của căn
bệnh bí ẩn này.
 Cả 2 tin nóng đầu được viết theo mơ hình tháp ngược. Các thơng tin, chi tiết quan
trọng nhất được đề cập ở phần đầu của tin nóng giúp người đọc nắm bắt được
thơng tin một cách nhanh nhất có thể.
2. Khác biệt trong kỹ thuật viết về con người trên báo điện tử  so với kỹ thuật viết
về con người  cho  báo in ?
Nhìn chung, kỹ thuật viết về con người trên báo điện tử so với trên báo in khơng có nhiều
sự khác biệt, tuy nhiên xét trên một số phương diện,  vẫn có sự khác nhau nhất định.
Tiêu chí
Ngơn ngữ

Báo điện tử

Báo in
Sử   dụng ngơn  ngữ   viết,   chuẩn
mực hơn báo điện tử một chút

Hình  ảnh/  video Có thể  sử  dụng hình  ảnh động, clip Chỉ   có   thể   sử   dụng   ảnh   tĩnh,
thể hiện
để  miêu tả, phản ánh đưa tin về  con tranh sơ đơ, biểu đơ nhưng chưa

người một cách sinh động
được đẹp, sinh động và bắt mắt
Hình   thức   trình Đẹp mắt, tiện lợi và giúp người đọc Hình   thức   trình   bày   truyền
bày
tiếp nhận nhanh chóng và khơng bị thống,   khá   đơn   giản,   theo   lối
nhàm chán.
mòn   khơng   có   sự   thay   đổi
nhiều.   Khơng   trình   bày   thơng
tin nhiều cửa.   Tính cạnh tranh
thấp  so  với   hình  thức   của   báo


điện tử.
Triết   lý/   phong Triết lý và gu làm báo của từng đơn vị khác nhau, điều này ảnh hưởng
cách
đến kỹ thuật viết về con người của cả 2 mảng báo điện tử và báo in
Nhân vật 

­Diện rộng hơn báo in, 
­Con người khơng q tầm cỡ nhưng
được dư luận xã hội quan tâm, mang
tính độc lạ ( thường trẻ tuổi, truyền 
cảm hứng, thuộc giới showbit,..). 
­ Gắn liền với cột mốc thời gian 
hoặc sự kiện nhất định.

­Diện hẹp hơn báo điện tử
­Con người hoặc tập thể người 
có thật, đáp ứng được các yếu 
cầu: tính chân thực, tiêu biểu , 

điển hình và tính thời sự. 
­ Gắn liền với cột mốc thời gian
hoặc sự kiện nhất định.

Cách   tiếp   cận ­Tiếp cận trực tiếp, gặp gỡ nhân vật.
nhân vật 
­ Thăm dị gián tiếp về nhân vật trước ( Đánh giá, nhận định, cảm xúc 
về nhân vật) 
­ Khơng nên quy chụp và gắn mác họ bằng bất cứ tiêu chuẩn hay vấn 
đề, định kiến nào 
­ Quan sát kĩ nhân vật, khơng sử dụng các mỹ từ mang tính chung 
chung để tả 
­ Tìm ra những câu chuyện, sự kịch tính về nhân vật ( có thể quay trở 
lại q khứ.
Kỹ năng của nhà ­Kỹ năng tìm kiếm và lựa chọn nhân vật
báo
­Kỹ năng khai thác thơng tin từ nhân vật 
­Kỹ năng kiểm chứng thơng tin về nhân vật 

3.1. Chọn 1 clip bất kỳ trên báo điện tử  ( kèm đường link ) , viết phụ đề  cho nó và
trỏ ra những từ khóa trong phụ đề đó.
Vụ việc đào móng làm sập nhà 3 tầng của hàng xóm ở Lào Cai
/>mong­801234.html ( clip nằm trong bài viết) 
Thời gian 
0.0s – 0.10s

Phụ đề
Mới đây, vào chiều ngày 14/12 người dân đã ghi lại được khoảnh khắc
căn nhà 3 tầng đổ  sụp hồn tồn  ở  Phan Chu Trinh, Nhánh 2, Phường

Cốc Lếu, Thành phố Lào Cai.
0.11s –0.20s Trong clip, ngơi nhà màu vàng đang đứng thẳng, bên cạnh là khu đất
trống đang thi cơng xây dựng, bỗng nhiên ngơi nhà bị  gãy một bên
tường và ngay lập tức tồn bộ ngơi nhà đổ sập xuống, khói trắng bốc mù
mịt.
0.21s –0.23s Tai nạn chỉ  diễn ra trong 30s khiến người dân xung quanh khơng khỏi
bàng hồng và kinh hãi tột độ.
0.24s –0.26s Ngun nhân của vụ  sập nhà ban đầu được cho rằng do nhà bên cạnh
đào móng đã làm ảnh hưởng đến kết cấu ngơi nhà khiến nó bị  sập. Rất
may, khơng xảy ra thương vong đáng tiếc gì về con người.
­ Các từ khố chính ở phụ đề: Sập nhà, tai nạn, Lào Cai
3.2. Xác định từ  khóa cho tin bài báo điện tử  cần dựa trên những tiêu chí / yếu tố
nào ?
- Từ khố là gì? 
Từ khố trên báo điện tử là một cụm từ gơm 4 đến 8 chữ tóm tắt nội dung chủ đề của bài viết,
được các tờ báo sử dụng nhiều nhất và là cụm từ thông dụng nhất trong việc trực tiếp dùng để
tìm kiếm tin tức hằng ngày, về những vấn đề mang tính thời sự, xã hội, kinh tế, đời sống, giải trí,
cơng nghệ… trong và ngồi nước. Mỗi tờ báo điện tử hướng theo lĩnh vực riêng, người dùng
riêng, tương đương với bộ từ khoá riêng cho từng lĩnh vực.
- Quy trình tạo ra từ khố
 Nghiên cứu từ khóa: Bám sát chủ đề, nội dung bài viết để lựa chọn từ khố, ngồi
ra có thể sử dụng các cơng cụ hỗ trợ gợi ý từ khố trên google như: keyword
planner, google suggest, keywordtool.io,…
 Xác định từ khóa: Từ khố chính và các từ khố liên quan
 Tối ưu hóa từ khóa trong tin bài báo
- Tiêu chí/ yếu tố để xác định từ khố
 Từ khố được lựa chọn dựa trên tiêu chí hiệu quả tìm kiếm cao trên mạng xã hội
song vẫn phải phù hợp với chủ đề, nội dung và có mức độ liên quan mật thiết với
tin bài.

 Ngồi từ khố chính, nhà báo cần xác định thêm từ khoá liên quan – hay cịn gọi
là tag. Nó là các từ khóa gần nghĩa với từ khóa chính hoặc là từ khố đơn lẻ theo
cơng thức: Who (ai, cái gì) – Where (ở đâu, xảy ra ở đâu) – What (vấn đề gì) –
When (xảy ra khi nào)
 Về số lượng, mỗi bài viết đảm bảo có 1 từ khố chính, tối đa 5 tags và tối thiểu 3
tags. Trong đó là từ khoá gần nghĩa ( 2 tags hoặc nhiều hơn), từ khố theo cơng
thức (2 -3 tags)


 Phân bổ từ khoá ở mọi thành phần của tin bài ( tít, sapơ, chính văn, hình ảnh) một
cách hợp lý, không làm ảnh hưởng đến nội dung của tin bài hoặc gây khó chịu
phản cảm đối với người đọc.

-

Ví dụ: Từ khố chính “ Làm đẹp với nhuỵ hoa nghệ tây”
 Từ khoá gần nghĩa: Làm đẹp bằng nhuỵ hoa nghệ tây, làm đẹp da bằng nhuỵ hoa
nghệ tây
 Từ khố theo cơng thức: Làm đẹp da, làm đẹp, nhuỵ hoa nghệ tây
 Tít: 5 cách làm đẹp với nhuỵ hoa nghệ tây đơn giản tại nhà
 Sapo: Chứa từ khố chính “ Làm đẹp với nhuỵ hoa nghệ tây”
 Chính văn: Sử dụng lặp tại từ khố chính tối thiểu 2 lần
 Hình ảnh: Mơ tả ảnh, tên ảnh, chú thích ảnh chứa từ khố