Khảo sát mức độ hài lòng của sinh viên ngành ngôn ngữ trung quốc trong việc học môn kỹ năng nghe khoa ngoại ngữ trường đh mở thành phố hồ chí minh nghiên cứu khoa học

TRƢỜNG ĐH MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

KHẢO SÁT MỨC ĐỘ HÀI LỊNG CỦA SINH VIÊN NGÀNH
NGƠN NGỮ TRUNG QUỐC TRONG VIỆC HỌC MÔN KỸ
NĂNG NGHE

KHOA NGOẠI NGỮ
TRƢỜNG ĐH MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Tp. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 3 NĂM 2015


TRƢỜNG ĐH MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

MỨC ĐỘ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN NGÀNH NGÔN NGỮ
TRUNG QUỐC TRONG VIỆC HỌC MÔN KỸ NĂNG NGHE
KHOA NGOẠI NGỮ
TRƢỜNG ĐH MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Văn Minh

Giới tính: Nam

Dân tộc: Kinh
Năm thứ: 03/ Số năm đào tạo: 04

Lớp: DH12HV02- Khoa Ngoại Ngữ
Ngành học: tiếng Trung Quốc
Ngƣời hƣớng dẫn: Thạc sĩ Nguyễn Lý Uy Hân

2

Tp. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 3 NĂM 2015


MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU ..........................................................................................................7
BẢNG ....................................................................................................................................................7
BIỂU.......................................................................................................................................................8
NH MỤ VI T TẮT ...............................................................................................................9
THÔNG TIN K T QUẢ NGHIÊN CỨU CỦ ĐỀ TÀI ...............................................10
THƠNG TIN VỀ SINH VIÊN CHỊU TRÁCH NHIỆM CHÍNH THỰC HIỆN
ĐỀ TÀI .....................................................................................................................................................13
LỜI CẢM ƠN...................................................................................................................................14
TÓM TẮT ..........................................................................................................................................15
PHẦN DẪN LUẬN .......................................................................................................................17
hƣơng 1 ............................................................................................................................................19
Tổng quan tình hình nghiên cứu ...............................................................................................19
Giới thiệu vấn đề nghiên cứu ................................................................................................19

I.
1.

Tình hình học Ngơn ngữ Trung Quốc tại các trƣờng ĐH Mở ở Tp.HCM ....19

2.

Tình hình học Ngôn ngữ Trung Quốc tại trƣờng ĐH Mở Tp.HCM ................22
Mục đích của vấn đề nghiên cứu .........................................................................................23

II.

hƣơng 2 ............................................................................................................................................25
ơ sở lý thuyết .................................................................................................................................25
Một số vấn đề chung liên quan đến việc giảng dạy bộ môn Kỹ năng Nghe ......25

I.
1.

Giáo trình giảng dạy ............................................................................................................25

2.

Quy định đầu ra của mơn học ..........................................................................................27

3.

Tầm quan trọng của Kỹ năng Nghe ..............................................................................29
3


Sự hài lòng và các yếu tố ảnh hƣởng đến sự hài lịng của sinh viên đối với

II.

mơn Kỹ năng Nghe....................................................................................................................31
1.

Khái niệm sự hài lòng .........................................................................................................31

2.

Các yếu tố ảnh hƣởng đến sự hài lịng của sinh viên đối với mơn Kỹ năng

Nghe tiếng Trung..................................................................................................................................32
2.1 Tài liệu học tập ......................................................................................................................32
2.2 Thời gian học .........................................................................................................................34
2.3 Vấn đề tự học .........................................................................................................................35
2.4 Phƣơng pháp giảng dạy......................................................................................................36
2.5 Môi trƣờng học tập ..............................................................................................................37
2.6 Đánh giá kết quả học tập ...................................................................................................38
hƣơng 3 ............................................................................................................................................41
Phƣơng pháp nghiên cứu..............................................................................................................41
I.

Đối tƣợng nghiên cứu ...............................................................................................................41

II.

Thời gian và địa điểm nghiên cứu .......................................................................................42

III. Các loại cứ liệu và trình tự nghiên cứu .............................................................................42
1.

Phỏng vấn ................................................................................................................................42

2.

Bản câu hỏi khảo sát ...........................................................................................................44

hƣơng 4 ............................................................................................................................................47
Phân tích và diễn giải cứ liệu điều tra .....................................................................................47
Tài liệu học tập ............................................................................................................................50

I.
1.

Giáo trình phù hợp với từng cấp học (nghe 1, nghe 2, nghe 3, nghe 4) .........51

2.

Giáo trình đƣợc cung cấp mới mẻ, tạo hứng thú khi học .....................................52
4


3.

Giảng viên giới thiệu những tài liệu bên ngoài liên quan đến môn học .........53
Thời gian học ...............................................................................................................................54

II.

III. Vấn đề tự học ...............................................................................................................................56
1.

Thời gian trung bình để học tiếng Trung mỗi tuần .................................................56

2.

Thời gian trung bình để học mơn Kỹ năng Nghe mỗi tuần ................................ 57

3.

Phƣơng pháp rèn luyện Kỹ năng Nghe ngoài giờ học...........................................58

4.

Hiệu quả của việc tự học tại nhà .....................................................................................60

IV. Phƣơng pháp giảng dạy ...........................................................................................................60
1.

Giảng viên tạo ra khơng khí trao đổi thoải mái trong q trình học ................61

2.

Giáo viên có phƣơng pháp truyền đạt tốt, hấp dẫn, dễ hiểu ................................62

3.

Giảng viên thƣờng hƣớng việc học môn nghe đến việc rèn luyện thực tế

(nghe tin tức, nhạc, radio…) ............................................................................................................62
4.

Mọi thắc mắc về mơn học có thể trao đổi với giảng viên ....................................63

5.

ó sự tƣơng tác tốt giữa giảng viên và sinh viên ngồi giờ học (trị chuyện,

sẻ, trao đổi kinh nghiệm…) ..............................................................................................................63
6.
V.

Lƣợng bài tập về nhà vừa đủ và phù hợp với khả năng của sinh viên ............64
Môi trƣờng học tập ................................................................................................................... 64

VI. Đánh giá kết quả học tập .........................................................................................................66
hƣơng 5 ............................................................................................................................................70
Kết luận ...............................................................................................................................................70
I.

Các kết luận chính......................................................................................................................70

II.

Thành công và hạn chế về mặt phƣơng pháp .................................................................72

III. Những gợi ý cho nghiên cứu tiếp theo ..............................................................................73
5


IV. Kết luận ..........................................................................................................................................73
T I LIỆU TH M KHẢO ...........................................................................................................74

PHỤ LỤC ...........................................................................................................................................77
PHỤ LỤ 1 .......................................................................................................................................77
PHỤ LỤC 2 .......................................................................................................................................79

6


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng
ảng 1: Mơn nghe trong chƣơng trình đào tạo c nh n ngành tiếng Trung tại ĐH Sƣ
phạm Tp. HCM........................................................................................................................................21
ảng 2: So sánh thời gian học môn Kỹ năng Nghe trong chƣơng trình đào tạo của
trƣờng ĐH Mở Tp. H M ( trƣớc và sau năm 2009). ....................................................................23
Bảng 3: Giáo trình giảng dạy mơn Kỹ năng Nghe ...................................................................27
Bảng 4: Chuẩn đầu ra môn Nghe ngành Ngôn ngữ Trung Quốc..........................................29
ảng 5:

ảng thống kê số lƣợng ngƣời Việt và ngƣời Việt gốc hoa của 2 lớp

DH12HV01 và DH12HV02 ...............................................................................................................473
Bảng 6: Thống kê mô tả phiếu khảo sát..........................................................................47
ảng 7:Bảng thống kê mức độ hài lòng của sinh viên đối với thời gian học ....................56
ảng 8: ảng thống kê thời gian trung bình sinh viên dành ra để học tiếng Trung trong
mỗi tuần ....................................................................................................................................................57
ảng 9: Thống kê thời gian trung bình sinh viên dành để học môn Kỹ năng Nghe hiểu
......................................................................................................................................................................59

ảng 10: ảng thống kê phƣơng pháp rèn luyện Kỹ năng Nghe ngoài giờ học...............65
ảng 11: ảng thống kê ý kiến của sinh viên về môi trƣờng học tập. ................................67
ảng 12: ảng thống kê mức độ hài lòng của sinh viên trong việc đánh giá thi c .....67

Bảng 13: Bảng thống kê mức độ hài lòng của sinh viên đối với đề thi.........................68

7


Biểu đồ
iểu đồ 1: iểu đồ tỉ lệ phần trăm thể hiện mức độ hài lòng của sinh viên về tài liệu
học tập ........................................................................................................................................................54
iểu đồ 2: biểu đồ thể hiện mức độ hài lòng của sinh viên đối với thời gian học ...........55
iểu đồ 3: biểu đồ thể hiện thời gian trung bình sinh viên dành ra để học tiếng Trung
mỗi tuần. ....................................................................................................................................................57
iểu đồ 4: iếu đồ thể hiện thời gian trung bình sinh viên dành ra để học mơn Kỹ năng
Nghe-hiểu ..................................................................................................................................................58
iểu đồ 5:

iểu đồ thể hiện các phƣơng pháp rèn luyện Kỹ năng Nghe ngoài giờ lên

lớp của sinh viên......................................................................................................................................59
iếu đồ 6: iểu đồ thể hiện mức độ hài lịng của sinh viên về mơi trƣờng học tập ........66
iểu đồ 7: iểu đồ thể hiện mức độ hài lòng của sinh viên trong việc đánh giá .............67
iểu đồ 8: iểu đồ thể hiện mức độ hài lòng của sinh viên đối với đề thi ..........................68

8


NH MỤ VI T TẮT

Tp.HCM

Thành phố Hồ hí Minh

ĐVHT

Đơn vị học trình

ĐHQGHN

Đại học Quốc gia Hà Nội

GS-TSKH

Giáo sƣ -Tiến sĩ khoa học

ĐH

Đại Học

9


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM

THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
I. Thông tin chung
- Tên đề tài: Khảo sát mức độ hài lòng của sinh viên ngành ngôn ngữ Trung Quốc
trong việc học môn Kỹ năng Nghe Khoa Ngoại Ngữ trƣờng ĐH Mở Tp. Hồ Chí
Minh.
- Sinh viên thực hiện: Nguyễn Văn Minh
Võ Đỗ ích Lƣu

Lê Thị Hồng Loan
Nguyễn Thị Tuyết Thu
- Lớp: DH12HV02 Khoa: Ngoại ngữ

Năm thứ: 03

Số năm đào tạo: 04

- Ngƣời hƣớng dẫn: Thạc sĩ Nguyễn Lý Uy Hân
II. Mục tiêu đề tài
Hiện nay tiếng Trung ngày càng thông dụng ở Việt Nam, do đó có nhiều sinh
viên theo học ngôn ngữ này. Qua bài khảo sát chúng tôi muốn tìm hiểu các hoạt
động của các sinh viên đang học, bao gồm việc tham gia lớp học, việc tự học,
những thuận lợi, khó khăn trong khi học…Từ đó, dƣới góc nhìn ở mức độ sinh viên,
nhóm nghiên cứu đề xuất một số kiến nghị đối với sinh viên giúp các bạn có cái
nhìn cụ thể và thực tế hơn về việc học của bản thân. Và có thể cũng là kênh để các
giảng viên tham gia giảng dạy và nhà quản lý đƣa ra những định hƣớng, chƣơng
trình hoạt động thiết thực hơn nhằm nâng cao chất lƣợng giảng dạy và quản lý.
III. Tính mới và sáng tạo
Kết quả nghiên cứu sẽ là đóng góp nghiên cứu khoa học đầu tiên tại trƣờng đại
học Mở Tp.HCM về khảo sát hoạt động học tập của sinh viên học tiếng Trung
trong một môn học cụ thể.
10


Và trong chừng mực nhất định, kết quả nghiên cứu là kênh thông tin để các thầy
cô làm công tác quản lý, thầy cô tham gia giảng dạy hay các đơn vị quản lý có liên
quan trong trƣờng có thêm thơng tin x lý, điều chỉnh hay hồn thiện tốt hơn về
việc học môn Kỹ năng Nghe tiếng Trung cho sinh viên.
IV. Kết quả nghiên cứu

Từ phần phân tích và diễn giải những cứ liệu thu đƣợc, cho thấy đa số các sinh
viên chƣa có phƣơng pháp học tập mơn Kỹ năng Nghe một cách đúng đắn.
Việc tham gia các hoạt động cũng chỉ dừng lại việc tham gia hoạt động trên lớp,
không quan tâm lắm việc tham gia các họat động ngoại khóa để n ng cao năng lực
nghe của mình.
V. Đóng góp về mặt kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo, an ninh, quốc phòng
và khả năng áp dụng của đề tài
Bài nghiên cứu chỉ ra mức độ hài lòng của sinh viên trong việc học môn Kỹ
năng Nghe. Kết quả nghiên cứu chỉ ra phần nào thực trạng của việc học môn nghe
tiếng Trung hiện nay. Hy vọng kết quả nghiên cứu sẽ là một kênh thơng tin góp
phần làm rõ hơn bức tranh học tập môn nghe tiếng Trung, giúp nhà quản lý, giảng
viên có cái nhìn thực tế những hoạt động học tập của sinh viên, từ đó đƣa ra những
biện pháp quản lý, giảng dạy phù hợp để nâng cao chất lƣợng học tập.
VI. Công bố khoa học của sinh viên từ kết quả nghiên cứu của đề tài (ghi rõ tên
tạp chí nếu có) hoặc nhận xét, đánh giá của cơ sở đã áp dụng các kết quả nghiên
cứu (nếu có):
Ngày 03 tháng 03 năm 2015
Sinh viên chịu trách nhiệm chính
thực hiện đề tài
(ký, họ và tên)
Nguyễn Văn Minh
11


Nhận xét của ngƣời hƣớng dẫn về những đóng góp khoa học của sinh viên
thực hiện đề tài (phần này do người hướng dẫn ghi):
Nhóm nghiên cứu đề tài Khảo sát mức độ hài lịng của sinh viên ngành ngơn ngữ
Trung Quốc đối với môn Kỹ năng Nghe trƣờng ĐH Mở Tp. Hồ Chí Minh do bốn
em sinh viên: Nguyễn Văn Minh, Võ Đỗ

ích Lƣu, Lê Thị Hồng Loan, Nguyễn

Thị Tuyết Thu thực hiện. ác em đã nỗ lực hết mình vƣợt qua những khó khăn, bở
ngỡ của lần đầu dấn th n vào con đƣờng tập nghiên cứu khoa học, đặc biệt là khi
mà quỹ thời gian dành cho việc nghiên cứu quá ít khi mà các em vừa ôn thi cuối kì
vừa thực hiện đề tài.
Với những nỗ lực khơng mệt mỏi của các em, tuy cịn nhiều thiếu sót, nhƣng kết
quả bài nghiên cứu là đóng góp khách quan nhất đến hiện nay về đề tài này. Kết
quả này sẽ là kênh thông tin để các thầy cô, nhà quản lý phối hợp x lý, điều chỉnh
tốt hơn những việc liên quan đến việc dạy và học tiếng Trung.
Tơi trân trọng cám ơn những đóng góp này của các em.
Ngày 03 tháng 03 năm 2015
Xác nhận của đơn vị

Ngƣời hƣớng dẫn

(ký tên và đóng dấu)

(ký, họ và tên)

ThS. Nguyễn Lý Uy Hân

12


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM


THÔNG TIN VỀ SINH VIÊN CHỊU TRÁCH NHIỆM CHÍNH

THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
Sơ lƣợc về sinh viên

I.

Họ và tên:

Nguyễn Văn Minh

Sinh ngày:

20/06/1993

Nơi sinh:

Đà lạt

Lớp:

DH12HV02

Khóa:

2012 - 2016

Khoa: Ngoại ngữ
Địa chỉ liên hệ:
Điện thoại:

01688394587

Email:



II. Quá trình học tập
 Năm thứ 1
Ngành học:

tiếng Trung Quốc

Khoa:

Ngoại ngữ

7.92.

Loại :

khá

tiếng Trung Quốc

Khoa:

Ngoại ngữ

Loại :

khá

Kết quả xếp loại học tập:
 Năm thứ 2
Ngành học:

Kết quả xếp loại học tập:

7.41.

Ngày 03 tháng 12 năm 2014
Xác nhận của đơn vị

Sinh viên chịu trách nhiệm

(Kí tên đóng dấu)

chính thực hiện đề tài
(ký, họ và tên)

Nguyễn Văn Minh
13


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đề tài nghiên cứu này, không thể không nhắc tới sự quan tâm, giúp
đỡ của các giáo viên, giảng viên và Ban giám hiệu nhà trƣờng. Chúng em xin g i lời cảm
ơn ch n thành nhất đến TS. Nguyễn Thúy Nga – phụ trách khoa Ngoại ngữ cùng Quý
thầy cô bộ môn ngành Ngôn ngữ Trung Quốc đã trang bị những kiến thức hữu ích, tận
tình chỉ bảo chúng em trong quá trình thực hiện bài nghiên cứu.
Đặc biệt, chúng em xin bày tỏ lòng biết ơn s u sắc đến thầy Nguyễn Lý Uy Hân Thầy đã nhiệt tình hƣớng dẫn và giúp đỡ chúng em trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

ám ơn thầy đã dạy cho chúng em những cách thức làm việc mới, thầy đã đƣa ra những
hƣớng giải tốt nhất để giúp chúng em giải quyết các vấn đề khó khăn trong khi thực hiện
đề tài.
Sau cùng, nhóm nghiên cứu xin cảm ơn các bạn sinh viên ở các lớp ngành Ngôn
ngữ Trung Quốc

H12HV01,

H12HV02 đã dành thời gian giúp chúng tơi hồn thành

bảng khảo sát, giúp chúng tơi tìm hiểu rõ hơn về những t m tƣ, nguyện vọng của sinh
viên. Góp phần nâng cao chất lƣợng đào tạo mơn Kỹ năng Nghe nói riêng và ngành Ngơn
ngữ Trung Quốc nói chung tại trƣờng ĐH Mở Tp. HCM.

14


TĨM TẮT
Ngành Ngơn ngữ Trung Quốc đƣợc chính thức đƣa vào giảng dạy tại trƣờng ĐH Mở
Tp. HCM từ năm học 2005-2006. Việc mở ra ngành học này đáp ứng nhu cầu nhân lực về
ngoại ngữ tiếng Trung Quốc cho xã hội, khi mà việc mở rộng giao thƣơng về văn hóa,
kinh tế thƣơng mại… khơng chỉ giữa hai nƣớc Việt – Trung ngày càng sâu rộng mà còn
đáp ứng nhu cầu giao lƣu hợp tác giữa Việt Nam và một số nƣớc s dụng tiếng Trung
Quốc ngày càng nhiều trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Qua hơn 9 năm phát triển, số lƣợng sinh viên của ngành ngôn ngữ Trung Quốc có
tăng lên, tuy mức độ tăng khơng nhanh và nhiều nhƣ những ngôn ngữ khác tiếng Anh và
tiếng Nhật, nhƣng nh n lực ngành tiếng Trung luôn rất thu hút các nhà tuyển dụng. Sinh
viên tốt nghiệp ln có việc làm và có thể dễ dàng thay đổi cơng việc khi điều kiện nơi
làm việc khác tốt hơn. Tuy vậy, một yếu điểm của sinh viên trong công việc là các kỹ
năng ngôn ngữ chƣa đáp ứng tốt ngay sau khi sinh viên tốt nghiệp đi làm. Kỹ năng Nghe

và nói là những kỹ năng mà sinh viên thƣờng gặp khó khăn nhất. Bài nghiên cứu nhằm
tìm hiểu đánh giá của sinh viên về chƣơng trình đào tạo Kỹ năng Nghe của nhà trƣờng,
mong muốn nhận đƣợc ý kiến phản hồi của sinh viên về: chƣơng trình đào tạo; giáo trình
học tập; thời gian học tập; phƣơng pháp giảng dạy; môi trƣờng học cũng nhƣ cách đánh
giá kết quả học tập....
Đã có nhiều buổi tiếp xúc giữa sinh viên và nhà trƣờng để giúp cải thiện chƣơng
trình học, tài liệu học, cũng nhƣ tinh thần học của sinh viên. Tuy nhiên, những buổi tiếp
xúc này chỉ nằm ở mức nói chuyện, chƣa đi s u vào tìm hiểu từng vấn đề cụ thể. Hơn
nữa, cho đến nay, tại trƣờng vẫn chƣa có một cuộc khảo sát hay đề tài nghiên cứu chính
thức đƣợc nghiệm thu nào liên quan trực tiếp và riêng biệt về một môn học của ngành
ngôn ngữ Trung Quốc. Vì vậy, bài nghiên cứu Kh o s t
ngành ng n ngữ Trung Quố đối với

đ hài

ng

sinh viên

n Kỹ năng Nghe sẽ là cơng trình nhỏ đi tiên

phong về ngơn ngữ này. hính điều đó đã tạo hứng thú cho các thành viên, chúng tôi khi
tiến hành nghiên cứu nhƣng đồng thời nó cũng chính là một khó khăn lớn khi nhóm thiếu
những cơ sở dữ liệu hay tài liệu tham khảo khi thực hiện.

15


Thông qua việc s dụng bài khảo sát gồm 19 c u hỏi, chia thành 5 phần: tài liệu
học (3 câu), thời gian học (3 c u), phƣơng pháp giảng dạy của giảng viên (3 câu), môi

trƣờng học (4 c u), đánh giá kết quả học tập (4 câu).

húng tôi tiến hành khảo sát 44 sinh

viên của 2 lớp (DH12HV01, DH12HV02) nhằm tìm ra c u trả lời cho những câu hỏi đã
nêu. Điều này, chúng tôi hy vọng bƣớc đầu có giúp cho nhà trƣờng, Khoa Ngoại ngữ và
bản th n sinh viên có cái nhìn thực tế. Từ đó, phát huy những mặt tích cực đang có và
khắc phục những hạn chế đang tồn tại, góp phần n ng cao hiệu quả dạy và học trong
giảng viên và sinh viên.

16


PHẦN DẪN LUẬN
Giới thiệu ý tƣởng nghiên cứu
Ngoại ngữ là cơng cụ có vai trị rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực từ giao lƣu văn
hóa, hoạt động giao thƣơng thƣơng mại đối với đất nƣớc chúng ta trong thời kỳ hội nhập
quốc tế. Là một trong những ngoại ngữ thơng dụng, kể cả đối với những quốc gia nói
Tiếng

nh, ngôn ngữ Trung Quốc đang dần là một trong những lựa chọn hàng đầu đối

với các bạn sinh viên khi chọn ngoại ngữ để học. Tuy nhiên, việc học tốt một ngôn ngữ,
nhất là ngôn ngữ không phải là tiếng mẹ đẻ là một việc khó. Hơn nữa, tiếng Trung lại là
một trong những ngơn ngữ khó học khi ngữ hệ ngơn ngữ khác hồn tồn với tiếng Việt.
Vì vậy, cần phải xác định đƣợc ý thức học tập, phƣơng pháp học tập đúng mới có thể s
dụng thành thạo đƣợc ngôn ngữ này.
Trong 4 kỹ năng cơ bản (Nghe, Nói, Đọc, Viết) của việc học Tiếng Trung. Kỹ năng
Nghe là kỹ năng quan trọng đầu tiên, ảnh hƣởng trực tiếp đến các kỹ năng khác. Trên
thực tế, nhóm chúng tôi - những sinh viên ngành c nh n Tiếng Trung, cũng đã hồn

thành xong chƣơng trình của mơn học này và nhận thấy môn Kỹ năng Nghe thực sự khó,
ảnh hƣởng trực tiếp đến đánh giá kết quả học tập, trình độ của sinh viên khi ra trƣờng.
Ngồi ra, theo chúng tơi tìm hiểu, hiện nay ở trƣờng ĐH Mở Tp. H M vẫn chƣa có
một đề tài nghiên cứu trực tiếp về một môn học cụ thể nào trong chƣơng trình đào tạo. Tất
cả những lí do đó, cùng với sự gợi ý của các thầy cô. húng tơi quyết định chọn đề tài này
nghiên cứu.
Tổng quan tình hình nghiên cứu thuộc lĩnh vực đề tài
Đề tài M

đ hài lịng c a sinh viên ngành Ngơn ngữ Trung Quốc trong việc học

môn Kỹ năng Nghe thuộc lĩnh vực giáo dục.
Nội dung và mục đích nghiên cứu
Chúng tơi tiến hành thực hiện khảo sát mức độ tham gia vào các hoạt động học tại
lớp và mức độ tự học của sinh viên khi học môn Kỹ năng Nghe. Mục đích của việc khảo
sát là tìm ra những thuận lợi, khó khăn, mà các bạn sinh viên đang gặp phải trong việc
học, để đóng góp ý kiến giúp cho việc học tập có hiệu quả hơn.

17


Phạm vi và đối tƣợng nghiên cứu
Sinh viên các lớp ngành Ngôn ngữ Trung Quốc, khoa Ngoại ngữ trƣờng ĐH Mở Tp.
HCM. Cụ thể: sinh viên của 2 lớp: DH12HV01, DH12HV02.
Ý nghĩa nghiên cứu
Hiệu quả của cơng trình nghiên cứu đem lại tác động tích cực đến sinh viên, giúp
cho sinh viên nhận thấy tầm quan trọng của môn Kỹ năng Nghe, từ đó thay đổi thái độ và
có phƣơng pháp học tập đúng đắn.
Ngoài ra, từ kết quả nghiên cứu của cơng trình, sẽ góp phần giúp nhà trƣờng, thầy cơ
nhìn thấy thực trạng học mơn Kỹ năng Nghe để đƣa ra những hƣớng x lý giúp môn học

ngày càng thu hút và hiệu quả hơn. ài nghiên cứu cũng sẽ là sự góp sức nho nhỏ đầu tiên
của sinh viên ngành Ngôn ngữ Trung Quốc vào sự phát triển chung của ngành.
Phƣơng pháp nghiên cứu
Để có kết quả đánh giá hệ thống, khách quan về mức độ hài lòng của các sinh viên
tham gia cuộc khảo sát, phỏng vấn. Chúng tôi thực hiện phát phiếu điều tra và phỏng vấn
các sinh viên. Các câu hỏi đƣợc thiết kế gồm 5 mức độ trả lời ở dạng câu trả lời định
lƣợng và cả định tính. Tập trung vào nội dung chính là:
Mức độ hài lịng về hoạt động học tập trong giờ học môn Kỹ năng Nghe của sinh
viên (xoay quanh các vấn đề cụ thể: tài liệu học; thời gian học; phƣơng pháp giảng dạy;
môi trƣờng học; đánh giá kết quả học tập).
Sau khi có đƣợc kết quả, chúng tôi tiến hành phân lọai, thống kê, tổng hợp và diễn
giải các kết quả của từng câu hỏi mà sinh viên tham gia khảo sát, phỏng vấn.
Bố cục của bài nghiên cứu bao gồm 5 phần
-

hƣơng I :

Tổng quan tình hình nghiên cứu

-

hƣơng II :

ơ sở lí thuyết

-

hƣơng III: Phƣơng pháp nghiên cứu

-

hƣơng IV: Ph n tích và diễn giải cứ liệu điều tra

-

hƣơng V : Kết luận

18


Chƣơng 1

Tổng quan tình hình nghiên cứu
I. Giới thiệu vấn đề nghiên cứu
1. Tình hình học ngơn ngữ Trung Quốc tại các trƣờng ĐH Mở ở Tp.HCM
Trong những năm trở lại đ y, số lƣợng ngƣời học Ngôn ngữ Trung Quốc tại
Tp.H M ngày một tăng lên. Điều đó chứng tỏ, tiếng Trung Quốc ngày càng có một vị trí
quan trọng trong các hoạt động giao tiếp trên trƣờng quốc tế, có sự ảnh hƣởng s u rộng
đối với các hoạt động khác nhau giữa các nƣớc trong nhiều lĩnh vực nhƣ chính trị, văn
hóa, kinh tế, ngoại giao…
Ở Việt Nam, việc học Ngoại Ngữ nói chung và học tiếng Trung nói riêng đang có
những thay đổi rõ nét từ các cấp quản lý và của cả từ ngƣời dạy và ngƣời học. Theo quyết
định số 1400/QĐ-TTg Về việc phê duyệt Đề án “ ạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo
dục quốc dân giai đoạn 2008 – 2020” của Thủ tƣớng chính phủ, thì “Đổi mới tồn diện
việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc d n, triển khai chƣơng trình dạy
và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt đƣợc một
bƣớc tiến rõ rệt về trình độ, năng lực s dụng ngoại ngữ của nguồn nh n lực, nhất là đối
với một số lĩnh vực ƣu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung
cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ s dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp,
học tập, làm việc trong môi trƣờng hội nhập, đa ngơn ngữ, đa văn hóa; biến ngoại ngữ trở

thành thế mạnh của ngƣời d n Việt Nam, phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại
hố đất nƣớc” 1.
So với 20 năm trƣớc, sinh viên ngành ngơn ngữ Trung Quốc nói riêng và ngƣời học
Ngơn ngữ Trung Quốc giao tiếp nói chung tăng lên một cách đáng kể. Số lƣợng các trung
tâm tiếng Trung tăng lên nhanh chóng, tập trung chủ yếu ở 3 thành phố lớn: Hà Nội, Đà
Nẵng và Tp. HCM.
1

/>
he-thong-giao-duc-quoc-dan-giai-doan-2008-2020-vb71152.aspx

19


Tại Tp. H M, rất nhiều trƣờng hiện đang đào tạo c nh n ngành ngôn ngữ Trung
Quốc, tiêu biểu có: Trƣờng ĐH Sƣ phạm Tp. H M, trƣờng ĐH Khoa học xã hội và Nhân
văn Tp. H M, trƣờng ĐH Tôn Đức Thắng, trƣờng ĐH Nguyễn Tất Thành, trƣờng ĐH
Mở Tp. H M…
Ngồi ra, ngơn ngữ Trung Quốc khơng chuyên đƣợc dạy ở các trƣờng nhƣ: Trƣờng
ĐH

n lập

u Long ( Khoa Đông Phƣơng Học), Trƣờng ĐH

ông nghiệp Tp. H M

(Khoa Ngoại Ngữ), Trƣờng ĐH Lạc Hồng (Khoa Ngoại Ngữ), Trƣờng ĐH

ình

ƣơng

(Khoa Ngoại Ngữ)...
Trong chƣơng trình đào tạo ngành ngơn ngữ ở bậc ĐH, bốn Kỹ năng Nghe - Nói Đọc - Viết đều đƣợc đặc biệt chú trọng. Việc rèn luyện cho ngƣời học kỹ năng giao tiếp
đƣợc xem là mục tiêu cơ bản trong tiến trình dạy học ngơn ngữ.
Ngày nay, Kỹ năng Nghe khơng cịn là kỹ năng ngơn ngữ thụ động địi hỏi kỹ năng
tiếp nhận (receptive skill) nhƣ một số giáo viên quan niệm trƣớc đ y. Kỹ năng Nghe trở
thành kỹ năng chủ động, trong đó ngƣời học đóng vai trị tích cực của ngƣời tham dự vào
thông tin đƣợc nghe, x lý thông tin, hiểu và giải mã đƣợc thông tin để cuối cùng phản
hồi lại với thơng tin đó, đúng nhƣ tiến trình gồm bốn thao tác: cảm nhận - hiểu - đánh giá
- phản hồi nhƣ nhận xét của Steil, arker & Wakson (1983) 1.
Mấu chốt là, chỉ khi nào tự bản th n ngƣời nghe phản hồi lại đƣợc thì việc nghe mới
đƣợc coi là hoàn tất. Kỹ năng Nghe ảnh hƣởng rất lớn đến tiến trình và hiệu quả khi giao
tiếp. Vì vậy, ngƣời học muốn tăng cƣờng khả năng giao tiếp thì cần phải trao dồi kỹ năng
cơ bản này.
Hiện mơn Kỹ năng Nghe ln có số lƣợng tín chỉ khá cao trong chƣơng trình học
của các trƣờng ĐH trên địa bàn Tp.H M. Đơn c , trong chƣơng trình đào tạo ngành
Ngơn ngữ Trung Quốc ở Trƣờng ĐH Sƣ phạm Tp.H M, tổng số tín chỉ của môn Kỹ năng
Nghe là 15, số học phần là 5 và tất cả đều là học phần bắt buộc.

1

/>
20


Học phần

Tên Học Phần

Số Tín chỉ

Điều kiện tiên quyết

1. Kỹ năng Nghe 1

3

x

0

2. Kỹ năng Nghe 2

3

x

Kỹ năng Nghe 1

3. Kỹ năng Nghe 3

3

x

Kỹ năng Nghe 2

4. Kỹ năng Nghe 4

3

x

Kỹ năng Nghe 3

5. Kỹ năng Nghe 5

3

x

Kỹ năng Nghe 4

bắt buộc

ng 1: M n nghe trong hư ng tr nh đào tạo
phạ

p

nh n ngành tiếng rung tại

ư

M1

Môn Kỹ năng Nghe đƣợc sắp xếp học song song với các môn kỹ năng khác nhƣ kỹ
năng đọc, kỹ năng viết, kỹ năng nói và mơn kỹ năng tổng hợp.

ũng có thời gian học dài, nhƣng môn Kỹ năng Nghe tại trƣờng ĐH Tơn Đức Thắng
lại có điểm khác biệt: Số tín chỉ mỗi học phần mơn nghe chỉ cịn lại 2 (thay vì là 3 nhƣ ở
ĐH Sƣ phạm). Điều đó cho thấy, thời gian học môn nghe trên lớp của sinh viên đã giảm
xuống, số lƣợng tiết học chỉ còn 30 tiết/ học kì. Tuy nhiên, số học phần đã tăng lên là 6
học phần mơn nghe (thay vì là 5), giúp cho sinh viên bám sát hơn trong việc học mơn kỹ
năng này, góp phần n ng cao năng lực của bản th n.
Nhìn chung, tuy có sự chênh lệch về số lƣợng tiết học, nhƣng đa số các trƣờng ĐH
trên địa bàn thành phố đều đảm bảo về số lƣợng tín chỉ của mơn học này (ít nhất là 15 tín
chi). Bên cạnh đó, với việc phân chia thời gian học đều trải dài trong các học kì năm I và
năm II, đã giúp sinh viên kịp thích ứng với ngơn ngữ mới, q trình tiếp xúc với tiếng
Trung khơng bị gián đoạn. Ngồi ra, cịn tạo một mơi trƣờng phong phú trong việc học.
Điều đó có tác động lớn đến khả năng nghe của sinh viên sau khi ra trƣờng.

1

/>
FLpVberd3JqZ3U0UXR2X28.

21


2. Tình hình học Ngơn ngữ Trung Quốc tại trƣờng ĐH Mở Tp.HCM
Đƣợc thành lập vào năm 1990, trải qua 23 năm hình thành và phát triển, trƣờng ĐH
Mở Tp.H M gồm có 11 khoa: X y dựng và điện, Cơng nghệ sinh học, Cơng nghệ thơng
tin, Kế tốn- Kiếm tốn, Tài chính ngân hàng, Kinh tế và luật, Xã hội học- Công tác xã
hội, Đông Nam Á học, Quản trị kinh doanh, Ngoại ngữ, Đào tạo sau đại học và khoa Đào
tạo đặc biệt.
Khoa Ngoại ngữ đƣợc thành lập vào tháng 9/1990 với ngành học chính đào tạo c
nhân ngành Ngơn ngữ

nh. Khi đó tiếng Trung Quốc và tiếng Pháp là 1 trong 2 ngoại

ngữ không chuyên bắt buộc đối với sinh viên. Năm 2005 ngành ngôn ngữ Trung Quốc
đƣợc thành lập và Ngôn ngữ Nhật đƣợc thành lập, mở ra những cơ hội đào tạo đa dạng
cho ngƣời học.
Trƣớc năm 2009, chƣơng trình đào tạo của ngành theo học chế niên chế. Trong đó,
kiến thức chuyên ngành chiếm 154 ĐVHT, bao gồm kiến thức tiếng, kiến thức ngôn ngữ
và kiến thức văn học. Kỹ năng nghe thuộc trong kiến thức tiếng, với 15 ĐVHT và đƣợc
chia làm 4 học phần (Nghe 1 đến Nghe 4), số tiết học là 225 tiết, mỗi tiết 45 phút. Với
tổng thời gian học là 10125 phút.
Sau khi nhà trƣờng chuyển qua hình thức đào tạo tín chỉ năm 2009, trong khối kiến
thức chun ngành, mơn Kỹ năng Nghe chiếm 11/ 99 tín chỉ ( thấp hơn 3 tín chỉ so với
các trƣờng khác). Thời gian học so với học chế niên chế thay đổi thành 165 tiết, mỗi tiết
50 phút, tổng thời gian học là 8250 phút.
Thời gian học trên lớp giảm, dẫn đến việc dạy của giảng viên và việc học của sinh
viên cần phải thay đổi thích hợp. Nội dung chƣơng trình và cả phƣơng pháp giảng dạy và
việc tự học của sinh viên cũng cần có những điều chỉnh tƣơng ứng.

22


Học chế niên

Học chế tín

chế

chỉ

Số tiết học

225

165

Thời gian 1 tiết học (phút)

45

50

Tổng thời gian học (phút)

10125

8250

Tên MH

ng 2: So sánh thời gian học môn Kỹ năng Nghe trong hư ng tr nh đào tạo
trường

M

p HCM ( trướ và s u nă 2009).1

Để đáp ứng đƣợc yêu cầu đảm bảo về khối kiến thức học, sinh viên phải nghiên cứu
tài liệu trƣớc khi lên lớp, bao gồm việc chuẩn bị bài (nghe trƣớc), giảng viên phải tăng
cƣờng cho sinh viên tự học ngay trên lớp bằng các biện pháp nhƣ nêu ra các vấn đề của
bài giảng, để sinh viên tìm ra cách giải quyết theo định hƣớng của giảng viên, giúp sinh

viên có thói quen tự học.
Trong thực tế, việc đào tạo theo tín chỉ khi chuyển đổi từ 1,5 ĐVHT tƣơng ứng 1 TC
tức là từ 22,5 tiết giảng lý thuyết ở trên lớp (trong đào tạo theo niên chế) chỉ còn 12 tiết
giảng lý thuyết cộng thêm 6 tiết thảo luận ở trên lớp (trong đào tạo theo tín chỉ). Việc này
địi hỏi những thay đổi lớn về phƣơng pháp giảng dạy và việc tự học.
II. Mục đích của vấn đề nghiên cứu
Trong thời kì đất nƣớc mở c a, việc đổi mới giáo dục mang tính cấp thiết đối với sự
phát triển của xã hội. Quá trình đào tạo dần chuyển trung tâm từ ngƣời dạy và việc dạy
sang ngƣời học và việc học. Vì vậy, việc tìm hiểu sự hài lịng của ngƣời học đối với
chƣơng trình đào tạo khơng chỉ giúp khắc phục những khó khăn trong phƣơng pháp dạy
và học mà còn giúp nâng cao chất lƣợng giáo dục.
Tuy nhiên, đ y vẫn còn là một vấn đề nghiên cứu còn khá mới tại trƣờng ĐH Mở
Tp.HCM. Bằng chứng là cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chƣa có một đề tài nghiên cứu
chính thức đƣợc nghiệm thu nào liên quan trực tiếp và riêng biệt về một môn học của
ngành ngôn ngữ Trung Quốc. Bên cạnh đó, các thành viên trong nhóm cũng vừa hoàn

1

/>
23


thành chƣơng trình học mơn Kỹ năng Nghe và nhận thấy mơn nghe thực sự khó, ảnh
hƣởng trực tiếp đến thời gian sinh viên tốt nghiệp và trình độ của sinh viên khi ra trƣờng.
Vì vậy, nhóm chúng tơi mạnh dạn thực hiện đề tài nghiên cứu này với mục đích tìm
hiểu mức độ hài lịng của đối tƣợng về quá trình đào tạo; giúp làm sáng tỏ những thuận
lợi và khó khăn của sinh viên khi học mơn học này. Kết quả nghiên cứu của đề tài có ý
nghĩa thực tiễn cao: giúp xác định đƣợc những ƣu điểm cũng nhƣ những khuyết điểm cịn
tồn tại trong chƣơng trình đào tạo môn Kỹ năng Nghe theo năm nội dung chính đƣợc trình
bày trong các câu hỏi nghiên cứu về tài liệu học, thời gian học, phƣơng pháp giảng dạy

của giảng viên, môi trƣờng học, đánh giá kết quả học tập - để từ đó giúp nhà trƣờng có cơ
sở thực hiện những điều chỉnh cần thiết theo nhu cầu của ngƣời học và góp phần nâng cao
chất lƣợng lao động cho xã hội.

24


Chƣơng 2
Cơ sở lý thuyết
I. Một số vấn đề chung liên quan đến việc giảng dạy bộ môn Kỹ năng Nghe
1. Giáo trình giảng dạy
Giáo trình giáo dục ĐH (bao gồm cả giáo trình điện t , giáo trình dịch. Sau đ y gọi
tắt là giáo trình) là tài liệu chính dùng cho giảng viên và sinh viên ĐH trong giảng dạy,
học tập và nghiên cứu đối, với các học phần có nội dung phù hợp với chƣơng trình đào
tạo đã đƣợc Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo hoặc Hiệu trƣởng phê duyệt theo quy
định.1 Giáo trình, nói một cách khái quát nhất, là một loại sách đƣợc biên soạn theo từng
môn học (học phần) để s dụng chính thức trong các khoa, trƣờng ĐH.
Một cuốn giáo trình yêu cầu phải đáp ứng đủ những điều kiện dƣới đ y:
Giáo trình, tài liệu cụ thể hóa u cầu về n i dung kiến th c, kỹ năng và
th i đ quy định trong hư ng tr nh đào tạo đối với mỗi học phần, ngành học,
tr nh đ đào tạo, đ p ng yêu cầu đổi mới phư ng ph p gi o dục và kiểm tra,
đ nh gi

hất ượng đào tạo

và sau

.

N i dung giáo trình, tài liệu ph i phù hợp với mụ tiêu, hư ng tr nh đào

tạo, đ m b o chuẩn kiến th c, kỹ năng và huẩn đầu r đã b n hành

ặc biệt

tuân th theo mẫu đề ư ng hi tiết số 04 đã được Hiệu trư ng duyệt.
Kiến th c trong giáo trình, tài liệu được trình bày khoa họ , ogi , đ m
b o

n đối giữa lý luận và thực hành, phù hợp với thực tiễn và cập nhật

những tri th c mới nhất c a khoa học và cơng nghệ.
Những n i dung được trích dẫn trong tài liệu tham kh o để biên soạn
giáo trình ph i có nguồn gốc và hú thí h rõ ràng, đ p ng đầy đ các yêu
1

/>
25