SKKN: Phương pháp dạy học có hiệu quả về các hàm tính toán trong Microsoft Excel

A. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Giáo dục đóng một vai trò rất quan trọng trong chiến lược phát triển của
mỗi quốc gia. Đối với giáo dục ta phải nói là từ ngay lúc bây giờ .Nhưng phải
chuẩn bị cho lớp trẻ hơm nay như thế nào đó chính là những điều mà tất cả
chúng ta ngồi ở đây đều phải quan tâm, vậy điều quan tâm trước nhất là chất
lượng dạy và học.
Theo quan điểm dạy học hiện nay, thì học sinh là trung tâm của quá trình
dạy học mà môn Tin Học là môn Khoa học ứng dụng công nghệ thông tin, đồng
thời là môn học mới với học sinh, các em bắt đầu làm quen với chương trình ở
THCS. Những kiến thức tư duy trừu tượng, khó hiểu, khó hình dung đối với
học sinh trong q trình tiếp thu.
Ngày nay nước ta chuyển sang nền cơng nghiệp hóa hiện đại hóa. Do u
cầu của xã hội cơng nghệ thơng tin trên tồn cầu, mục tiêu giáo dục thay đổi để
đào tạo những con người năng động, sáng tạo ứng dụng công nghệ thông tin.
Hiện nay việc dạy học bộ môn Tin Học ở các trường cơ sở chủ yếu là các
khối 6, khối 7. Việc vận dụng Lý thuyết kết hợp Thực hành trên máy tính các
phương pháp đặc trưng bộ mơn.
Chính vì vậy bản thân tơi chọn đề tài “Phương pháp dạy học có hiệu quả về
các hàm tính tốn trong Microsoft Excel”.
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ
Định hướng đổi mới phương pháp dạy học được xác định trong Nghị quyết
Trung Ương 4 khóa VII, Nghị quyết Trung Ương 2 khóa VIII, Luật Giáo Dục
2005 và các chỉ thị của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, đặc biệt là chỉ thị 14.
Luật Giáo Dục điều 28.2 có ghi “ Phương pháp giáo dục phổ thơng phải
phát huy tính tích cực, tự giác chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với từng
đặc điểm lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỉ năng
vận dụng kiến thức áp dụng thực hành trên máy tính, thực tiễn trong cuộc sống,
tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và lòng say mê trong học tập
cho học sinh.

Thiết bị dạy học gắn liền với phương pháp dạy học, phương pháp dạy học
mơn Tin học khơng chỉ có lí thuyết mà phải có thực hành, cập nhập thơng tin,
trang Web, Internet, E-mail. Vận dụng ứng dụng công nghệ thông tin, các kiến
thức đã học ở trên lớp, kĩ năng thực hành trên máy tính mà giáo viên phải trang
bị cho học sinh.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Muốn một tiết dạy thành cơng thì phụ thuộc vào nhiều vấn đề như: Chuẩn
bị kiến thức, dụng cụ dạy học, các mẫu bài tập về bảng tính, những phương tiện
dạy học cơ bản, muốn thành cơng một tiết dạy tại phịng máy vi tính, thì giáo
viên cần chuẩn bị nhiều vấn đề.
Thực tế hiện nay cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Việt Nam gia
nhập WTO. Đất nước ngày càng phát triển thì ngành Cơng nghệ thơng tin nói
chung và Tin học nói riêng là một ngành được ứng dụng trong nền kinh tế toàn
cầu đất nước chúng ta.
Mặc khác một đại bộ phận phụ huynh chưa thật quan tâm đến bộ môn Tin
học.
Nhiều học sinh chỉ thấy học tin để vui trước mắt nhưng quên đi cái lâu dài,
và kiến thức chưa nâng cao.
Muốn một tiết dạy thành công thì phụ thuộc vào nhiều vấn đề như: Chuẩn
bị kiến thức, dụng cụ dạy học, các mẫu bài tập về bảng tính, những phương tiện
dạy học cơ bản, muốn thành cơng một tiết dạy tại phịng máy vi tính, thì giáo
viên cần chuẩn bị nhiều vấn đề.
Thực tế hiện nay cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Việt Nam gia
nhập WTO. Đất nước ngày càng phát triển thì ngành Cơng nghệ thơng tin nói
chung và Tin học nói riêng là một ngành được ứng dụng trong nền kinh tế toàn
cầu đất nước chúng ta.
Mặc khác một đại bộ phận phụ huynh chưa thật quan tâm đến bộ môn Tin
học.
Nhiều học sinh chỉ thấy học tin để vui trước mắt nhưng quên đi cái lâu dài,

và kiến thức chưa nâng cao.


III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
- Trong quá trình giảng dạy mà nội dung cho phép để thu hút sự chú ý và
phát huy tính tư duy, tích cực của học sinh, người giáo viên có thể trình bày
bằng cách nêu vấn đề, tốt nhất vẫn là các dạng bài tập thực nghiệm:
=(C7*2+D7*2+E7+F7+G7+H7+I7+J7)/11
* Các giải pháp cụ thể:
Ngoài những bài tập ở sách giáo khoa giáo viên có thể mở rộng một vài
dạng bài tập khác nhằm để phân luồn bài tập giúp học sinh có thể giải quyết
được phần kiến thức cần ghi nhớ:
- Địa chỉ ơ, so sánh, và giải thích khi nào sử dụng hàm, cơng thức.
- Các phép tốn (+, - , * , /, ^)
- Sử dụng công thức.
- Công dụng và cú pháp của hàm.
- Sử dụng các dạng bài tập theo từng chủ đề.
- Dạng bài tập tính theo cơng thức và hàm.
- Các dạng bài tập cần chú ý cho học sinh:
+ Bài toán về lượng kiến thức toán học
+ Bài toán về lượng kiến thức tổng hợp.
Từ những dạng bài tập nêu trên thì học sinh có thể tư duy, nghiên cứu, viết
trên giấy để suy luận tìm kết quả đúng để vận dụng vào thực hành trên máy tính.
Sử dụng giáo án điện tử trình bày tiết dạy các hàm trong Excel theo trình tự
sau:
- Cú pháp chung của hàm
+ Trước khi trình bày cụ thể các hàm trong Excel cần trình bày cú pháp
chung của hàm như sau:
=Tên hàm (Đối số 1, Đối số 2, …, Đối số n)
- Trình bày nhóm hàm theo trình tự sau (dưới đây là các hàm nâng cao đối

với học sinh khá giỏi)
+ Nhóm hàm số học (Abs, Int, Mod, Sqrt, Round, Sum, Average)
+ Nhóm hàm thống kê (Max, Min, Count, CountA, Rank)


+ Nhóm hàm luận lý (If, And, Or, Not)
+ Nhóm hàm xử lý chuỗi (Left, Right, Mid, Upper, Lower, Proper)
+ Nhóm hàm tìm kiếm (Vlookup, Hlookup)
+ Nhóm hàm thời gian (Now, Today, Day, Month, Year).
- Với mỗi hàm trong từng nhóm hàm phải trình bày cú pháp, ý nghĩa
và cho nhiều ví dụ minh họa để trình bày được hết các dạng của hàm.
- Trình bày hàm Sum trong nhóm hàm số học
Hàm SUM: (Tính tổng)
- Cú pháp: SUM(đối số 1, đối số 2,…, đối số n) trong đó các đối
số là các giá trị số.
Ví dụ: Mở phần mềm Excel cho ví dụ bài tốn đơn giản để minh họa thêm
đối với hàm khó.
Qua một thời gian trực tiếp giảng dạy bộ môn Tin học ở trường PTDTBT
THCS xã Lùng Sui bản thân tôi nhận thấy, việc giảng dạy Tin học tuy còn nhiều
vấn đề còn phải bàn bạc, tuy nhiên nếu như giảng dạy theo phương pháp phát
triển tư duy, sáng tạo cho học sinh thì chắc chắn rằng những ưu thế trong giảng
dạy từng bước được nâng lên.
Trong giảng dạy sử dụng các thiết bị dạy học tối đa, cũng như tận dụng hết
nội lực sẵn có thì góp phần thành cơng trong giảng dạy ở nhà trường THCS.
Việc tiếp thu kiến thức của bộ môn Tin học, cũng như những kỹ năng thực
hành từng bước học sinh tiếp thu tốt, một phần nào đã nâng cao chất lượng
giảng dạy, làm say mê lòng ham học, ham nghiên cứu của học sinh.
Phần lớn các em có ý thức học tập bộ mơn, có phương pháp học tập tốt.
Đại bộ phận các em học sinh hình thành tốt một số kỹ năng như thực hành,
thành thạo các thao tác trên máy tính, có ý thức trong việc tìm tịi kiến thức.

IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
- Qua q trình thực hiện giảng dạy bộ môn Tin học ở đơn vị PTDTBT
THCS Lùng Sui đạt được kết quả đại trà rất khả quan, số lượng học sinh giỏi,
khá tăng lên nhiều.


- Bên cạnh những kết quả mũi nhọn thì kết quả đại trà cũng đạt thành tích
khảo sát:

Lớp

Sĩ

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu

số
SL

TL (%)

SL

TL (%)

SL

TL (%)

SL

TL (%)

7A

30

6

20

12

40

12

40

0

0

7B

28

3

11

17

61

8

18

0

0

C. PHẦN KẾT LUẬN
Vấn đề giải bài tập cho học sinh ở tại trường THCS hiện nay còn nhiều vấn
đề cần quan tâm, thực trạng giáo viên chỉ chú trọng một số đối tượng học sinh
học giỏi còn phần nhiều các đối tượng khác thì cần có sự quan tâm, cũng như
người giáo viên chưa chỉ cho các em học sinh phương pháp làm thế nào để phát
triển được tính tư duy, sáng tạo trong cách làm bài tập trong bảng tính điện tử
Excel.
Ngồi việc ln bồi dưỡng bản thân nâng cao trình độ chun mơn nghiệp
vụ, tơi xin đề xuất một số kiến nghị:
- Các cấp quản lí Giáo Dục cần mở các chuyên đề bồi dưỡng cho giáo viên
học tập và rút kinh nghiệm.
- Cần cung cấp trang thiết bị dạy học kịp thời để dạy học cho tốt.

- Mở nhiều chuyên đề hoặc hình thức sinh hoạt câu lạc bộ thực hành tin
học để giáo viên tham gia và học hỏi lẫn nhau.
* Bài học kinh nghiệm:
Theo tôi để từng bước bộ môn Tin học được nâng cao thì trước hết phải chú
ý đến phương pháp dạy học của thầy và phương pháp học tập của học sinh, chú
ý đến cách học ở nhà, ở trường.
- Giáo viên cho nhiều dạng bài tập, tuỳ tình hình đối tượng học sinh trình
độ của học sinh, tuỳ đối tượng mà có các dạng bài tập để tác dụng tính tư duy, tị
mị, sáng tạo của học sinh nhằm đem lại hiệu quả cao nhất.


- Dạng bài tập đi từ dễ đến khó, từ khách quan sinh động đến tư duy trừu
tượng , làm cho học sinh khắc sâu và tái hiện kiến thức một cách thiết thực và
nhanh chóng.
- Lồng ghép các dạng bài tập, nhằm rèn kỹ năng phát triển tư duy, logic,
suy luận
- Đưa phương tiện trực quan trong dạy học để học sinh có thể tự tìm tịi,
khai thác, lĩnh hội kiến thức phát huy vai trò chủ động, đặc biệt tạo những ấn
tượng, ghi nhớ, khắc sâu, nhớ kĩ, tái hiện kiến thức đảm bảo tính khoa học, khéo
léo nhằm khơi dậy lòng ham học, kham phá khoa học của học sinh.
-Trong q trình giảng dạy có thể kết hợp việc lồng ghép các trị chơi như:
đốn ơ chữ, ai gọi tên công thức, hàm nhanh nhất, ai lập công thức, hàm đúng
nhất …. Nhằm tạo cho học sinh hứng thú trong học tập, đồng thời khắc sâu kiến
thức, nắm bắt thông tin tốt hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân. Kính mong sự góp ý
của các bạn đồng nghiệp và q thầy cơ giáo.
Lùng Sui, ngày

tháng

năm 2016

NGƯỜI VIẾT