Quản lý giáo dục phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường tiểu học tỉnh bắc giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay(klv02226)

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Ở các nhà trường nói chung, trường tiểu học (TH) nói riêng, tổ chun
mơn có ý nghĩa rất quan trọng, tác động trực tiếp đến kết quả giáo dục trong
nhà trường, trong đó vai trị của người tổ trưởng chun mơn (TTCM) là rất to
lớn. TTCM trong các trường học được ví như cánh tay nối dài của hiệu trưởng
để thay mặt hiệu trưởng quản lý các công việc của nhà trường. TTCM là người
trực tiếp triển khai những yêu cầu về mục tiêu, nội dung, chương trình, hình
thức, phương pháp dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện
của nhà trường. Vì vậy, quản lý và phát triển đội ngũ TTCM là một trong
những vấn đề trọng tâm và thường xuyên của người Hiệu trưởng.
Trong những năm qua, cơng tác quản lý nhà trường nói chung và công tác
quản lý đội ngũ TTCM của hiệu trưởng các trường tiểu học ở tỉnh Bắc Giang đã
thu được những kết quả nhất định nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Ở một
số trường, việc quản lý đội ngũ TTCM của hiệu trưởng mang tính chủ quan,
kinh nghiệm, thiếu tính khoa học. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao
chất lượng giáo dục của nhà trường, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo
dục trong giai đoạn hiện nay. Do vậy, quản lý và phát triển đội ngũ TTCM của
hiệu trưởng ở các trường TH tỉnh Bắc Giang là một vấn đề quan trọng.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Phát triển đội ngũ tổ
trưởng chuyên môn các trường TH tỉnh Bắc Giang trong bối cảnh đổi mới
giáo dục hiện nay” làm đề tài tài nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu một số vấn đề lý luận, thực tiễn và đề xuất một số biện pháp
phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ TTCM trường TH.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân, hạn chế trong

phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang .
- Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc
Giang.
4. Đối tượng, khách thể
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường tiểu học.
4.2. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động của TTCM và phát triển đội ngũ TTCM trường tiểu học.
5. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM
các trường TH công lập của tỉnh Bắc Giang từ năm học 2017 - 2018 đến năm


2

học 2018 - 2019. Về chủ thể phát triển đội ngũ TTCM trường tiểu học trong
nghiên cứu là hiệu trưởng các trường kết hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo.
6. Giả thuyết khoa học
Chất lượng đội ngũ TTCM của các trường TH tỉnh Bắc Giang còn nhiều
bất cập so với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Nếu nghiên cứu, đánh giá
đúng thực trạng phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang và đề
xuất được các biện pháp để khắc phục những yếu kém như: Phát triển số lượng
nhưng chưa đảm bảo về chất lượng; Năng lực chuyên môn của tổ trưởng
chuyên môn về cơ bản đã đảm bảo nhưng năng lực quản lý còn hạn chế.v.v sẽ
phát triển đội ngũ TTCM các trường TH từ đó nâng cao chất lượng giáo dục
tiểu học hiện nay.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu, phân loại tài liệu
nhằm nghiên cứu lý luận về quản lý nhà trường; xây dựng đội ngũ TTCM; các

văn bản pháp quy của Nhà nước, của ngành, của địa phương và các tài liệu khoa
học có liên quan đến vấn đề nghiên cứu để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Sử dụng phương pháp điều tra, quan sát, tổng kết kinh nghiệm, phương
pháp chuyên gia, phương pháp phỏng vấn, phương pháp nghiên cứu sản phẩm
để khảo sát đánh giá thực trạng đội ngũ TTCM, công tác phát triển đội ngũ
TTCM các trường TH tỉnh Bắc Giang.
7.3. Nhóm phương pháp xử lý thơng tin
Sử dụng một số cơng thức tốn học để phân tích, xử lý, tổng hợp các dữ
liệu thu thập trong nghiên cứu.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung Luận văn
gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở
trường tiểu học.
Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các
trường tiểu học tỉnh Bắc Giang.
Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các
trường tiểu học tỉnh Bắc Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.


3

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TIỂU HỌC
TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Trong trường TH, đội ngũ TTCM có vai trị quan trọng trong việc điều
hành hoạt động chuyên môn của nhà trường. Xây dựng và quản lý tốt đội ngũ

TTCM là một trong những tiền đề để tổ chức hoạt động dạy học và giáo dục có
chất lượng và hiệu quả. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Có cán bộ tốt
thì việc gì cũng xong, mn việc thành cơng hay thất bại đều do cán bộ tốt hay
kém”. Hơn nữa, TTCM còn là cánh tay nối dài của HT, là người thay hiệu
trưởng trực tiếp quản lý, điều hành moi hoạt động của tổ, chỉ đạo việc đổi mới
phương pháp giảng dạy và giáo dục. TTCM là trung tâm của sự đoàn kết; là
cánh tay nối dài của hiệu trưởng. TTCM là mắt xích rất quan trọng trong tổ
chức bộ máy của nhà trường và TTCM có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả giảng
dạy và giáo dục của nhà trường.
Ở nước ta, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về quản lý giáo dục, quản lý
nhà trường của các tác giả: Nguyễn Ngọc Quang, Phạm Minh Hạc, Hà Thế
Ngữ, Thái Duy Tuyên, Phạm Viết Vượng, Đặng Quốc Bảo, Trần Kiểm,
Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc- Chủ yếu nghiên cứu về vai trò đội
ngũ TTCM trường TH và mối quan hệ giữa TTCM trường TH với Hiệu trưởng
nhà trường. Nghiên cứu của tác giả như: Nguyễn Phúc Châu, Nguyễn Thành
Vinh, Trần Thị Minh Hằng..; nghiên cứu về xây dựng chương trình bồi dưỡng
cho đội ngũ TTCM các trường TH đáp ứng với yêu cầu hiện nay. Như vậy các
nghiên cứu mới tập trung về vai trò của TTCM; xây dựng chương trình bồi
dưỡng cho đội ngũ TTCM chủ yếu theo các chun đề phát triển chun mơn;
Nhưng cịn q ít các đề tài nghiên cứu về phát triển đội ngũ TTCM trường TH
.
Xác định được vai trò của đội ngũ TTCM trường TH, từ năm 2011, Bộ
GD&ĐT đã phát hành“Tài liệu tập huấn công tác tổ trưởng chuyên môn các
trường THCS, TH”. Tuy nhiên trong tài liệu mới chỉ đề cập một cách khái lược
hoặc đi vào một số mặt nào đó liên quan đến vấn đề phát triển đội ngũ tổ trưởng
chuyên môn trường tiểu học. Tác giả Đỗ Ngọc Bích đã đề cập đến việc phải dựa
vào đội ngũ TTCM để đẩy mạnh hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn; tăng
cường kiểm tra việc dạy học trên lớp; xây dựng tập thể sư phạm và coi đây là
giải pháp rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà
trường .

Tác giả Nguyễn Văn Lê trong cuốn “Người hiệu trưởng trung học cơ sở”
cũng có đề cập đến vai trò của TTCM trong việc xây dựng và triển khai kế
hoạch hoạt động của TCM . Tạp chí thơng tin quản lý giáo dục năm 2004 cũng
có một số bài viết về vị trí, vai trị, năng lực và một số biện pháp nâng cao năng


4

lực cho TTCM trong trường trung học của các tác giả Nguyễn Thị Tuyết Hạnh;
Ngô Viết Sơn; Trần Thị Minh Hằng.
Trong những năm gần đây, một số luận văn thạc sĩ Quản lý giáo dục đã
nghiên cứu về đội ngũ TTCM trường TH ở những góc độ khác nhau như tác giả
Nguyễn Hoài Nam (Quảng Trị), Nguyễn Tân Cảnh (Quảng Ngãi), Nguyễn
Hướng (Thừa Thiên - Huế). Lê Văn Trị (Đắk Lắk); tác giả Thái Văn Tài với đề
tài Luận án tiến sĩ: “Phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Đắc
Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục” đã nghiên cứu về vai trò của hiệu trưởng
trường tiểu học và những vấn đề đặt ra với cấp tiểu học hiện nay gắn với phát
triển giáo dục tỉnh Đắc Lắk…
Như vậy các tác giả trên đã đề cập đến công tác bồi dưỡng đội ngũ
TTCM ở trường TH, trung tâm giáo dục thường xuyên, nghiên cứu về phát triển
đội ngũ cán bộ quản lý đặc biệt là hiệu trưởng các trường TH. Các cơng trình
nghiên cứu này cơ bản mới dừng lại giải quyết những vấn đề lý luận cũng như
thực tiễn về xây dựng và phát triển đội ngũ TTCM của các cơ sở giáo dục ở một
số địa phương cụ thể. Đặc biệt trên địa bàn tỉnh Bắc Giang chưa có cơng trình
nào nghiên cứu về vấn đề phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH đáp ứng
với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Phát triển
Khái niệm phát triển theo Từ điển tiếng Việt là: “Phát triển là biến đổi,
hoặc làm cho biến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến

phức tạp”.
1.2.2. Đội ngũ
Đội ngũ giáo viên nói chung ta cịn có khái niệm đội ngũ riêng cho từng
bậc học, cấp học như: Đội ngũ giáo viên mầm non, đội ngũ giáo viên tiểu học,
đội ngũ giáo viên trung học cơ sở, đội ngũ giáo viên THPT, đội ngũ giáo viên
dạy nghề, đội ngũ giáo viên trung học chuyên nghiệp...
1.2.3. Phát triển đội ngũ
- Theo nghĩa rộng, thì phát triển nguồn nhân lực bao gồm 3 mặt: Phát
triển sinh thể, phát triển nhân cách, đồng thời tạo ra môi trường xã hội thuận lợi
cho nguồn nhân lực phát triển.
1.2.4. Tổ trưởng chuyên môn
Tổ trưởng chuyên môn là người được bổ nhiệm chức danh quản lý thay
mặt hiệu trưởng điều hành hoạt động chuyên môn của tổ và chịu trách nhiệm
quản lý về nhân sự, về chuyên môn và cơ sở vật chất của tổ mình theo quy định
của nhà nước.
1.2.5. Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn
phát triển đội ngũ TTCM là tác động làm cho đội ngũ đó được biến đổi
theo chiều hướng đi lên, xây dựng đội ngũ đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu,
từng bước nâng cao chất


5

1.3. Trường Tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân
1.3.1. Vị trí, vai trị của trường Tiểu học
Trường tiểu học là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục quốc
dân, có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng. Tiểu học là cấp học
bắt buộc đối với tất cả trẻ từ 6 đến 14 tuổi, được thực hiện trong 5 năm học, từ
lớp 1 đến lớp 5. Tuổi của học sinh vào học lớp một là 6 tuổi [29].
1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của hiệu trưởng trường tiểu học

- Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường;
- Thành lập các tổ chuyên mơn, tổ văn phịng và các hội đồng tư vấn
trong nhà trường; bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó;
- Phân cơng, quản lý, đánh giá, xếp loại; tham gia quá trình tuyển dụng,
thuyên chuyển; khen thưởng, thi hành kỉ luật đối với GV, nhân viên theo quy
định;
- Quản lý hành chính; quản lý và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài chính,
tài sản của nhà trường;
- Quản lý HS và tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà trường
- Dự các lớp bồi dưỡng về chính trị, chun mơn, nghiệp vụ quản lý;
tham gia giảng dạy bình quân 2 tiết trong một tuần; được hưởng chế độ phụ cấp
và các chính sách ưu đãi theo quy định;
- Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở và tạo điều kiện cho các tổ chức chính
trị - xã hội trong nhà trường hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục;
- Thực hiện xã hội hoá giáo dục, phối hợp tổ chức, huy động các lực
lượng xã hội cùng tham gia hoạt động giáo dục, phát huy vai trò của nhà trường
đối với cộng đồng.
1.3.3. Vị trí, vai trị của tổ chuyên môn
- Căn cứ Điều lệ trường tiểu học Ban hành theo Thông tư số 41/2010/TTBGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT thì tổ chun
mơn bao gồm GV, viên chức làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục. Mỗi tổ có
ít nhất 03 thành viên. Tổ chun mơn có tổ trưởng, nếu có từ 07 thành viên trở
lên thì có 01 tổ phó [2].
1.3.4. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn
- Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học
nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục;
- Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất
lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các
thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường;
- Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định chuẩn nghề nghiệp
giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó.

TTCM là người đứng đầu tổ chuyên môn, do HT bổ nhiệm theo từng năm
học, chịu trách nhiệm trước HT về lập kế hoạch, hướng dẫn, điều hành, kiểm tra
việc thực hiện các nhiệm vụ của các thành viên tổ chun mơn theo quy định,
góp phần thực hiện đúng, hiệu quả kế hoạch nhà trường đã đề ra.


6

- Tổ trưởng chuyên môn là một CBQL được hưởng phụ cấp chức vụ theo
các văn bản qui định hiện hành.
1.3.5. Tiêu chuẩn của tổ trưởng chuyên môn của trường tiểu học
TTCM phải là người có khả năng xây dựng kế hoạch; điều hành tổ chức,
hoạt động của tổ theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình mơn học của
Bộ GD&ĐT và kế hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi dưỡng chuyên
môn cho GV trong tổ; đánh giá, xếp loại và đề xuất khen thưởng, kỉ luật giáo
viên thuộc tổ mình quản lý. Do đó, TTCM phải đảm bảo các tiêu chuẩn sau:
1.3.6. Nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn của trường tiểu học
- Xây dựng khung kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, học
kì và cả năm học
- Thực hiện kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho GV trong tổ;
kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục của mỗi GV.
- Căn cứ vào trang thiết bị dạy học của nhà trường, cùng tập thể GV trong
tổ xây dựng kế hoạch về sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học cụ thể đến
từng tiết trong phân phối chương trình. Tổ chức cho GV sửa chữa và làm mới
đồ dùng dạy học.
- Triển khai và quản lý việc thực hiện kế hoạch chủ nhiệm, hoạt động
ngoài giờ lên lớp của GV. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho GV
trong tổ.
- Điều hành hoạt động của tổ như tổ chức các cuộc họp, sinh hoạt chuyên
môn của tổ theo định kỳ; lưu trữ hồ sơ của tổ; thực hiện báo cáo HT theo quy

định. Quản lý, kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn của GV.
- Tham gia đánh giá GV theo chuẩn nghề nghiệp và tổ chức bình xét đánh
giá GV theo chuẩn nghề nghiệp và đề xuất thi đua, khen thưởng các cá nhân
trong tổ chuyên môn.
- Gương mẫu trong xây dựng mối đồn kết nội bộ tổ chun mơn, kịp thời
phát hiện các hiện tượng bất thường nhằm hạn chế nhất các tác động tiêu cực
đến mối đoàn kết nội bộ.
1.3.7. Quyền hạn của tổ trưởng chuyên môn trường tiểu học
- Quyền quản lý, điều hành các hoạt động của tổ: Lập kế hoạch, phân
công nhiệm vụ, triệu tập, hội ý họp tổ.
- Quyền quyết định các nội dung sinh hoạt tổ trên cơ sở các kế hoạch.
- Quyền theo dõi, đôn đốc nhắc nhở, động viên và kiểm tra thực hiện các
nhiệm vụ của các thành viên trong tổ, giúp Hiệu trưởng có cơ sở đánh giá giáo
viên một cách chính xác.
- Quyền tham gia các cuộc họp, hội nghị chuyên mơn có liên quan đến
chương trình của các mơn của tổ khi cấp trên tổ chức.
- Quyền ưu tiên bồi dưỡng chun mơn do Phịng GD&ĐT tổ chức, được
hưởng các chế độ chính sách về mặt vật chất và tinh thần theo các văn bản pháp
luật hiện hành.


7

- Quyền tư vấn, đề xuất với hiệu trưởng những vấn đề về chuyên môn. Đề
nghị với hiệu trưởng tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho việc dạy và học của
các môn học mà tổ phụ trách.
- Quyền tham gia vào hội đồng thi đua khen thưởng của nhà trường, là
một trong những thành viên chính thức của hội đồng.
1.4. Yêu cầu đổi mới giáo dục trong giáo dục phổ thông và đối với cấp
Tiểu học

1.4.1. Yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay
Mục tiêu đổi mới được Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội quy
định: “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông nhằm tạo
chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông;
kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền
giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả
về phẩm chất và năng lực, hài hồ đức, trí, thể, mĩ và phát huy tốt nhất tiềm
năng của mỗi học sinh”[6].
1.4.2. Yêu cầu đổi mới với tổ trưởng chuyên môn
+ Về phẩm chất
+ Về năng lực
1.5. Nội dung phát triển đội ngũ TTCM trường tiểu học
1.5.1. Phát triển về số lượng
Phát triển sao cho đảm bảo về số lượng (đảm bảo định mức lao động). Số
lượng luôn gắn chặt với chất lượng, chất lượng đảm bảo số lượng. Số lượng tổ
trưởng chuyên môn thực hiện theo Quy định của Bộ Nội vụ và Bộ GD&ĐT về
định mức số lượng lớp và quy mô của nhà trường.
1.5.2. Phát triển về cơ cấu
Phát triển là làm tăng đội ngũ sao cho cơ cấu đội ngũ đồng bộ và hợp lý.
Một đội ngũ được đánh giá là có chất lượng khi đội ngũ trước hết phải đủ về số
lượng và đồng bộ về cơ cấu. Cơ cấu ở đây là cơ cấu về độ tuổi, thâm niên công
tác và có tính đến sự kế thừa các thế hệ.
1.5.3 Phát triển về chất lượng
Thứ nhất, là phát triển phẩm chất của đội ngũ TTCM
Về nội dung phát triển phẩm chất chính trị, đạo đức cho đội ngũ TTCM
bao gồm: Tuyên truyền, hướng dẫn việc chấp hành đường lối chủ trương của
Đảng và Nhà nước; đề cao tính chấp hành kỷ luật lao động; khuyến khích phát
huy thái độ tích cực đối với cái mới, cái tiến bộ, linh hoạt và chấp nhận sự thay
đổi; khuyến khích tính trung thực trong báo cáo đối với cấp trên, đánh giá cấp
dưới chính xác, cơng bằng; khuyến khích phát huy tinh thần tâm huyết với nghề

nghiệp, tận tuỵ với cơng việc; khích lệ việc thực hiện phê bình và tự phê bình.
Thứ hai, là phát triển năng lực chuyên môn của đội ngũ TTCM
+ TTCM phải hiểu đúng và đầy đủ mục tiêu, yêu cầu, nội dung, phương
pháp giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông;


8

+ TTCM đạt trình độ chuẩn được đào tạo của nhà giáo theo quy định,
nắm vững môn học đã học hoặc đang đảm nhận giảng dạy;
+ TTCM có khả năng tổ chức, thực hiện hiệu quả phương pháp dạy học
và giáo dục tích cực, có khả năng tự học và sáng tạo;
Thứ ba, là phát triển năng lực quản lý của đội ngũ TTCM
+ Năng lực kế hoạch bao gồm các nội dung: TTCM nắm được các chủ
trương cấp trên liên quan đến hoạt động của tổ chuyên môn; hướng dẫn TTCM
nắm bắt và phân tích đúng thực trạng của tổ, xác định được thứ tự ưu tiên của
các mục tiêu theo từng thời điểm; giúp TTCM biết cách cụ thể hố mục tiêu
bằng hệ thống những tiêu chí có thể đo lường được về lượng và chất; hướng
dẫn để TTCM đề ra được giải pháp khả thi trong kế hoạch hoạt động của tổ
CM;
1.5.4. Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ TTCM
Nội dung thực hiện chế độ chính sách đối với đội ngũ TTCM các trường
TH bao gồm: Hồn thiện chế độ chính sách tiền lương cho đội ngũ TTCM;
khuyến khích chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ TTCM trường TH: tạo cơ chế
khen thưởng kịp thời khi TTCM đạt thành tích xuất sắc; tổ chức tham quan,
giao lưu cho đội ngũ TTCM trong và ngồi huyện; trang bị máy tích xách tay
và máy chiếu cũng như cơ sở vật chất cho đội ngũ TTCM hoạt động; xây dựng
và nhân rộng các điển hình TTCM gương mẫu, tích cực.
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM trường TH
1.6.1. Yếu tố thuộc về chủ thể quản lý

1.6.2. Yếu tố thuộc về đối tượng quản lý
1.6.3 Yếu tố thuộc về môi trường quản lý
Tiểu kết Chương 1
Phát triển đội ngũ TTCM là tác động cho đội ngũ TTCM được biến đổi
theo chiều hướng đi lên, xây dựng đội ngũ đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu,
từng bước nâng cao chất lượng TTCM trong nhà trường.
Phát triển đội ngũ TTCM nhằm phát huy được tính chủ động, sáng tạo
một cách tốt, khai thác ở mức độ cao nhất năng lực, tiềm năng của đội ngũ
TTCM để thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường.
Nội dung phát triển đội ngũ TTCM trường TH gồm:
+ Phát triển về số lượng;
+ Phát triển về cơ cấu;
+ Phát triển về chất lượng;
+ Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ TTCM.


9

Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN
CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH BẮC GIANG
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và giáo dục tỉnh Bắc
Giang
2.1.1. Điều kiện tự nhiên
Bắc Giang là một tỉnh miền núi gồm 9 huyện và 1 thành phố với 230 xã
phường, thị trấn. Diện tích tự nhiên của tỉnh là 3822,5km2, dân số khoảng 1,6
triệu người, tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm 12% với 21 dân tộc anh em.
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
Bắc Giang là một tỉnh miền núi, điều kiện phát triển kinh tế không thuận
lợi nên kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, lâm nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và

dịch vụ. Là tỉnh có nguồn thu ngân sách hạn chế hàng năm Nhà nước vẫn phải
hỗ trợ ngân sách cho tỉnh. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Bắc Giang đang có sự
chuyển biến tích cực theo hướng nâng cao tỷ trọng công nghiệp, phát triển
nông, lâm, thuỷ sản và dịch vụ. An ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội được
giữ vững và ổn định.
2.1.3. Khái quát về giáo dục của tỉnh Bắc Giang
Giáo dục tiểu học tỉnh Bắc Giang năm học 2018-2019 gồm có 254
trường, 157551 HS. Hệ thống trường lớp đảm bảo cho tất cả HS đi học thuận
lợi, có 98,2% trường học đạt chuẩn quốc gia. Tỷ lệ học sinh 6 tuổi vào học lớp
1 luôn đạt 100%, khơng có HS bỏ học. Chất lượng giáo dục tiểu học ổn định
vững chắc, đặc biệt HS tiểu học Bắc Giang ln đạt thành tích dẫn đầu trong
các cuộc giao lưu HS giỏi toàn quốc. Phong trào đổi mới phương pháp dạy học,
đổi mới sinh hoạt chuyên môn có nhiều sáng tạo. Từ giáo dục tiểu học Bắc
Giang, Bộ GD&ĐT đã nhân rộng mơ hình sinh hoạt chun môn theo nghiên
cứu bài học đến tất cả các trường phổ thơng trên tồn quốc.
2.1.3.1. Quy mơ trường lớp
Bảng 2.1. Số lượng trường, lớp, học sinh ở cấp tiểu học từ năm học 2016-2017
đến năm học 2018-2019 của tỉnh Bắc Giang

Nội dung
Số trường
Năm học
2016-2017
2017-2018
2018-2019

Số lớp

Tổng số học sinh

276
5111
138379
274
5219
144609
254
5315
157551
(Nguồn Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Giang)

Qua thống kê số lượng trường tiểu học, số lớp và số lượng học sinh trong 3
năm học từ năm 2016-2017 đến 2018-2019 cho thấy số lượng HS hằng năm tăng
tương đối nhiều (bình quân mỗi năm tăng khoảng 10000 HS). Thực tế quy mô, số


10
lượng học sinh có nhiều biến động nhưng số trường tiểu học trong tồn tỉnh có xu thế
giảm là do Tỉnh đang thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết số 19NQ/TW (Khóa XII) đối với những trường có số lớp học ít đã được sát nhập để đảm
bảo tinh giảm đầu mối các trường trong toàn tỉnh.

2.1.3.2 Số lượng tổ chuyên môn các trường tiểu học
Số lượng tổ chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn được thống kê trong
bảng số liệu 2.2 sau:

Biểu đồ 2.1. Thống kê số lượng tổ chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn các
trường tiểu học tỉnh Bắc Giang

Về các loại hình tổ chun mơn qua sơ đồ trên cho thấy đa số các trường
TH sử dụng loại hình tổ chun mơn là tổ ghép. Có những trường TH như ở

huyện Lạng Giang, số lượng tổ chuyên môn là tổ ghép chiếm 94,1%. Với số
lượng tổ chuyên môn là tổ ghép nhiều sẽ giúp cho việc cơ cấu tổ chun mơn
tinh gọn, nhưng cũng có hạn chế với những tổ chun mơn là tổ ghép thì tổ
trưởng chun mơn trong điều hành chun mơn phải có đội ngũ tổ phó chuyên
sâu theo khối lớp mới có thể sát sao chỉ đạo có hiệu quả.


11

Biểu đồ 2.2. Thống kê số lượng tổ trưởng chuyên mơn, tổ phó chun mơn các
trường tiểu học tỉnh Bắc Giang

Qua bảng thống kê về số năm làm quản lý của các TTCM cho thấy, gần
nửa tổng số TTCM có thâm niên quản lý từ 1-5 năm ( 45,8%); số TTCM có
thâm niên quản lý từ 16 năm trở lên là (8.1%) . Như vậy TTCM các trường TH
tỉnh Bắc Giang là trẻ, số năm có kinh nghiệm quản lý chưa nhiều, đây là một
trong những thuận lợi về năng lực quản lý của TTCM như: tuổi trẻ rất năng
động, sáng tạo, thích đổi mới, kỹ năng về cơng nghệ thơng tin và năng lực đón
nhận cái mới rất nhanh. Đây là những lợi thế để đưa những vấn đề đổi mới vào
cấp tiểu học hiện nay. Nhìn vào biểu đồ trên cho thấy số lượng TTCM có thâm
niên từ 16 năm trở lên nhiều nhất là các trường TH của huyện Lục Nam, sau đó
là n Dũng và ít nhất là các trường TH của huyện Sơn Động.


12

Biểu đồ 2.3. Thống kê độ tuổi của TTCM ở các trường tiểu học tỉnh Bắc Giang

Nhận xét: Qua bảng thống kê độ tuổi của trưởng chuyên môn các trường
tiểu học tỉnh Bắc Giang cho thấy độ tuổi chiếm số lượng nhiều nhất là từ 41-50

tuổi( 62.2%). Từ thống kê này cho thấy mặc dù số thâm niên làm CBQL là ít,
nhưng số TTCM có tuổi đời từ 41-50 là 462 (62,2%) - đây là độ tuổi đã có
nhiều năm trực tiếp làm giáo viên, họ đã có kinh nghiệm về chuyên môn và
nghiệp vụ sư phạm, họ thực sự là những giáo viên có trình độ chun mơn tốt,
là chỗ dựa tin cậy cho tổ chuyên môn và những giáo viên trẻ.

Biểu đồ 2.4. Thống kê trình độ chính trị, chuyên môn của các TTCM trường
tiểu học tỉnh Bắc Giang


13

Về trình độ chun mơn thể hiện qua bằng cấp được đào tạo cho thấy: Số
lượng TTCM có trình độ đại học là 454 người chiếm 61.1%; số TTCM có trình
độ cao đẳng là 263 người chiếm 35.4%; cịn lại số TTCM có trình độ sơ cấp là
26 người chiếm 3.5%. Như vậy nhìn bức tranh tổng thể thì TTCM các trường
tiểu học tỉnh Bắc Giang đã đạt trình độ chuẩn về bằng cấp đào tạo theo quy
định. Song vẫn cịn số lượng nhỏ TTCM mới chỉ dừng lại có trình độ sơ cấp,
như vậy só với trình độ chung của giáo viên tiểu học hiện nay thì trình độ đào
tạo như vậy là thấp hơn. Đây là những TTCM ở những trường có nhiều khó
khăn của tỉnh Bắc Giang.
2.2. Thực trạng phát triển đội ngũ TTCM của các trường TH tỉnh Bắc
Giang
Để làm rõ thực trạng sử dụng các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM của
hiệu trưởng các trường TH tỉnh Bắc Giang đề tài luận văn đã tiến hành khảo sát
3 nhóm khách thể (mẫu phiếu ở phụ lục 2, 3): Tổng số 92 TTCM; 30 HT; PHT
53 người; 100 GV ở 30 trường TH/10 huyện của tỉnh Bắc Giang.
- Nhóm 1: 85 người (Hiệu trưởng ; Phó HT của 30 trường TH)
- Nhóm 2: 92 người (TTCM của 30 trường TH)
- Nhóm 1: 100 người (Giáo viên của 30 trường TH)

2.2.1. Thực trạng phát triển về số lượng và cơ cấu đội ngũ TTCM để
đảm bảo số lượng và cơ cấu đội ngũ TTCM
Với 8 nội dung phát triển về số lượng và cơ cấu của đội ngũ TTCM cho
thấy nội dung chú ý về độ tuổi và giới tính tỷ lệ đánh giá ở mức độ cao nhất
70.4% ; tiếp theo đến nội dung: Bổ nhiệm đội ngũ TTCM đúng quy trình, thực
hiện cơng khai dân chủ 69.3% xếp vị trí thứ hai và cuối cùng là nội dung điều
tra khảo sát thực trạng chất lượng đội ngũ TTCM 62,5%. Qua kết quả khảo sát
cho thấy các trường TH tỉnh Bắc Giang đã quan tâm tính đến đội ngũ cán bộ
chun mơn có tính kế thừa, đặc biệt là thực hiện quy trình bổ nhiệm TTCM
được thực hiện đúng quy định theo các bước rất chặt chẽ. Nhưng thực tế cho
thấy khi TTCM đã được bổ nhiệm thì khâu điều tra khảo sát chất lượng đội ngũ
chưa được quan tâm nhiều. Điều này cho thấy các trường thì họ là những ngưới
rất sát về chuyên môn, họ rất hiểu từng giáo viên nên khi giới thiệu nhân sự họ
có thể nhận xét chính xác năng lực và phẩm chất của từng giáo viên của nhà
trường.
2.2.2. Thực trạng phát triển về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề
nghiệp cho đội ngũ TTCM
Trong 6 nội dung phát triển về phẩm chất của TTCM trường TH thì nội
dung về tuyên truyền, hướng dẫn việc chấp hành đường lối chủ trương của
Đảng và pháp luật của Nhà nước được xếp ở mức độ cao nhất 73,6%, mức độ
thực hiện thường xun là 67,5%; Cịn nội dung: Khuyến khích phát huy tinh
thần tâm huyết với nghề, tận tụy trong công việc về nhận thức mức độ tốt là
68.2% còn mức độ thực hiện thường xuyên là 65,3%- mức độ này đạt trung
bình. Như vậy nội dung này cho thấy giáo viên và TTCM cũng chưa thực sự


14

tâm huyết với nghề ở mức độ cao. Thực tế cho thấy ở cấp tiểu học với áp lực
công việc và thời gian hạn chế, nên giáo viên luôn làm việc với cường độ rất

căng thẳng. Họ khơng cịn thời gian rảnh rỗi cho sự phát triển chun mơn, vì
vậy TTCM và giáo viên phải bố trí họp TCM để triển khai các cơng việc của tổ
tồn phải bố trí ngồi giờ hành chính.
2.2.3. Thực trạng phát triển về năng lực CM cho đội ngũ TTCM

Biểu đồ 2.2. Thực trạng phát triển năng lực chuyên môn cho đội ngũ TTCM

Qua 6 nội dung phát triển năng lực chuyên môn cho đội ngũ TTCM cho
thấy nội dung: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, triển khai nhiệm vụ được giao
được các khách thể đánh giá ở mức độ nhận thức vị trí thứ nhất 77,6%; trong đó
TTCM đánh giá ở mức cao nhất 81.5%; mức độ thực hiện cũng đánh giá ở mức
độ cao nhất 72,0%. Kết quả đánh giá này cho thấy TTCM đã rất chú trọng thực
hiện nề nếp sinh hoạt chuyên môn thường xuyên, bởi sinh hoạt chuyên môn là
dịp để TTCM triển khai các công việc thường niên, nắm bắt và điều chỉnh kịp
thời tiến độ thực hiện chương trình và các hoạt động cập nhật yêu cầu mới.
2.2.4. Thực trạng phát triển năng lực quản lý cho đội ngũ TTCM
2.2.4.1. Phát triển về năng lực lập kế hoạch
Phát triển năng lực lập kế hoạch cho đội ngũ TTCM với 4 nội dung trong
đó nội dung hướng dẫn cho đội ngũ TTCM nắm được chủ trương đường lối của
cấp trên liên quan đến TCM được nhận thức ở mức độ cao nhất 74.0% và mức


15

độ thực hiện cũng ở mức cao nhất 69,7%. Thực tiễn cho thấy TTCM muốn xây
dựng được kế hoạch hoạt động của TCM thì vấn đề đầu tiên phải nắm bắt được
chủ trương, định hướng triển khai chuyên môn cũng như những đổi mới giáo
dục liên quan đến chuyên môn của tổ mình phụ trách. Vì vậy lãnh đạo nhà
trường cũng như đội ngũ TTCM rất quan tâm đến việc cập nhật và nắm vững
những chủ trương, đường lối và những thay đổi về chính sách cũng như chun

mơn thường xuyên. Còn nội dung hướng dẫn TTCM nắm bắt và phân tích đúng
thực trạng của tổ, xác định được thứ bậc ưu tiên của các mục tiêu theo từng thời
điểm xếp ở vị trí thấp nhất 64,3% ở mức độ nhận thức và 61,7% ở mức độ thực
hiện. Điều này cho thấy năng lực phân tích tình hình để xác định mục tiêu ngắn
hạn cụ thể của từng giai đoạn của đa số TTCM còn hạn chế.
2.2.4.2. Phát triển về năng lực tổ chức, chỉ đạo cho TTCM
Về nội dung phát triển năng lực tổ chức và chỉ đạo cho TTCM thì nội
dung hướng dẫn TTCM cụ thể hóa kế hoạch thành chương trình hành động theo
các mốc thời gian cụ thể, giúp TTCM biết cách phân công, hướng dẫn giáo viên
trong tổ hợp tác cùng nhau được nhận thức ở mức độ cao nhất 76,2%, thực hiện
lại ở mức độ thấp nhất 61.7%. Điều này cho thấy, nhận thức về việc cụ thể hóa
chương trình hành động và đặc biệt là hướng dẫn giáo viên trong tổ của mình
được TTCM xác định là quan trọng, nhưng việc thực hiện lại khó khăn. Khi hỏi
TTCM của các trường TH tham gia khảo sát của huyện Hiệp Hịa chúng tơi
được biết khó khăn nhất là TTCM chưa khai thác và hướng dẫn mọi người
trong tổ hợp tác với nhau. Đây cũng là điểm yếu nhất thể hiện trong văn hóa
làm việc, hợp tác giữa các thành viên trong nhà trường. Kỹ năng này muốn phát
triển đòi hỏi TTCM phải được bồi dưỡng năng lực này cụ thể. Nội dung giúp
cho tổ chuyên môn biết dựa trên mức độ ưu tiên của các mục tiêu để huy động
các nguồn lực của tổ tập trung cho các mục tiêu ưu tiên nhận thức đạt 62,5%
nhưng thực hiện được 63,2%. Điều này cho thấy, mặc dù mức độ chênh lệch về
nhận thức và thực hiện là khơng đáng kể, nhưng nhìn một cách tổng thể năng
lực chỉ đạo của TTCM về cụ thể hóa mục tiêu vẫn còn hạn chế. Đối với các
trường TH thì việc cụ thể hóa mục tiêu đối với TTCM chưa quan tâm kiểm tra
nhiều với các lý do: Trường TH là đơn vị thực hiện trực tiếp theo sự chỉ đạo của
Phòng GD&ĐT, các hoạt động của nhà trường chụi trách nhiệm cụ thể hóa và
triển khai là HT nhà trường, TTCM với vai trò giúp cho HT các hoạt động
chun mơn sâu để triển khai có hiệu quả. Hơn nữa quy mô trường TH trong
một tỉnh thường nhỏ (tối đa khoảng 50 giáo viên), vì vậy các cơng việc nhà
trường triển khai thường trực tiếp thông qua Hội đồng giáo dục của nhà trường.

TTCM với nhiệm vụ lĩnh hội kế hoạch hoạt động để thực hiện.
2.2.4.3. Phát triển về năng lực kiểm tra, đánh giá cho TTCM
Với 5 nội dung phát triển về năng lực kiểm tra, đánh giá cho TTCM về cơ
bản được đánh giá là cao hơn các nội dung trên. Cụ thể trong 5 nội dung phát
triển về năng lực kiểm tra, đánh giá cho TTCM thì 3 nội dung như: hướng dẫn
TTCM đưa ra các hoạt động kiểm tra tổ vào kế hoạch chung của tổ chuyên môn


16

và nội dung giúp cho TTCM xác định được các tiêu chí khách quan để kiểm tra,
đánh giá các hoạt động chuyên môn và nội dung giúp TTCM biến hoạt động
kiểm tra trở thành một tình huống để bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
trong tổ được nhận thức ở mức 71.5%. Đây là mức tương đối cao so với các nội
dung khác. Tuy nhiên ở mức độ thực hiện thể hiện sự chênh lệch tương đối cao,
nội dung giúp TTCM xác định tiêu chí khách quan để kiểm tra, đánh giá các
hoạt động chuyên môn của tổ được đánh giá mức độ thấp 61.7%. Về tỷ lệ
chung cho thấy cả 5 nội dung được xếp ở mức khá 70.0%, mức thực hiện là
63,5%, tương quan giữa mức độ nhận thức và mức độ thực hiện vẫn chênh lệch.
2.2.5. Thực trạng thực hiện chế độ chính sách cho đội ngũ TTCM

Biểu đồ 2.3. Thực trạng chế độ chính sách đối với đội ngũ TTCM các trường TH
tỉnh Bắc Giang

Nhìn chung trong 6 nội dung về thực hiện chế độ chính sách đối với đội
ngũ TTCM về mức độ nhận thức đạt 71, 2%, mức độ thực hiện thường xuyên ở
mức độ 56,9%. Trong đó nội dung: Tạo chế độ khen thưởng kịp thời khi TTCM
đạt được thành tích ở mức độ cao nhất: 76.9%, mức độ thực hiện thường xuyên
ở mức 65,8%. Qua quan sát thực tế và xuống các trường TH chúng tôi được
biết, các nhà trường chủ yếu thực hiện nghiêm túc chế độ theo quy định đối với

TTCM như: Phụ cấp trách nhiệm, trừ số giờ lên lớp và đặc biệt có một số
trường thực hiện chế độ khuyến khích đối với những tổ chun mơn tham gia
bồi dưỡng học sinh giỏi và có sinh giỏi các cấp. Ngồi ra các chế độ khuyến
khích đối với TTCM các trường TH hạn chế. Với điều kiện về cơ sở vật chất và
thực tế triển khai, thì các nhà trường hiện nay chưa thể có điều kiện để trang bị
máy tính xách tay, máy chiếu cho các lớp.


17

2.3. Thực trạng những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM các
trường TH tỉnh Bắc Giang

Biểu đồ 2.4. Nhóm yếu tố thuộc về chủ thể quản lý

Biểu đồ 2.5. Nhóm yếu tố thuộc về đối tượng quản lý


18

Tóm lại trong nhóm các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM
trường TH thì nhóm yếu tố thuộc về đối tượng quản lý đứng ở vị trí thứ nhất và
nhóm yếu tố thuộc về mơi trường làm việc đứng ở vị trí thứ ba.
2.4. Nhận xét chung về thực trạng phát triển đội ngũ TTCM trường TH
tỉnh Bắc Giang
2.4.1. Đánh giá về mặt mạnh, hạn chế
2.4.1.1. Những mặt mạnh
Đội ngũ TTCM của các trường TH tỉnh Bắc Giang có phẩm chất chính trị,
đạo đức tốt, chấp hành tốt chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà
nước.

Đội ngũ TTCM có trình độ chuẩn, có ý thức học tập, có tinh thần trách
nhiệm cao trong cơng việc, tổ chức.
Đã xác định được vị trí vai trị của TTCM trong nhà trường, thực hiện
được sứ mệnh làm cầu nối giữa HT và GV trong các TCM.
2.4.1.2. Những hạn chế
- TTCM được bổ nhiệm chưa được qua đào tạo, bồi dưỡng về QLGD do
vậy việc thực hiện nhiệm vụ điều hành TCM chỉ dựa trên kinh nghiệm và sự
tìm hiểu qua đồng nghiệp dẫn đến trong tổ chức điều hành hoạt động của TCM
cịn lúng túng và gặp khó khăn, thiếu tính đồng bộ, thiếu nhất quán giữa các
TCM trong một trường và giữa các tổ chuyên môn trường này với trường khác.
Một số bộ phận TTCM đi lên từ những GV vững vàng về chun mơn nên có
tâm lý chủ quan chưa quyết tâm phấn đấu nâng cao trình độ chun mơn, thiếu
kiên trì tự học, chưa chịu khó tìm tịi, học hỏi, cập nhật kiến thức mới… Một số
TTCM tuổi đã cao, theo kiểu sống lâu lên lão làng rồi làm công tác quản lý tổ
nhiều năm nên có biểu hiện ngại đổi mới, thiếu nhạy bén trong công việc, đôi


19

khi cịn bảo thủ, trì trệ làm giảm hiệu quả cơng việc. Trình độ ngoại ngữ, tin
học của các TTCM cịn hạn chế làm ảnh hưởng khơng nhỏ đến việc thu thập,
xử lý và tiếp cận các thông tin trong và ngoài nước. Năng lực của một số
TTCM chưa ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ và đặc biệt là tính chuyên nghiệp
chưa cao.
2.4.2. Nguyên nhân hạn chế
- Tổ trưởng chuyên môn là đội ngũ đứng đầu về chuyên môn, tạo nên uy
tín và thương hiệu về chun mơn của nhà trường nhưng khi được bổ nhiệm
làm TTCM thì chưa được qua đào tạo hay bồi dưỡng. Ngay trong chương trình
bồi dưỡng CBQL từ cấp Bộ GD&ĐT thì TTCM chưa có chương trình bồi
dưỡng theo quy định trước khi bổ nhiệm. Điều đó nói lên TTCM cần phát triển

về năng lực quản lý nhiều hơn.
- Môi trường quản lý, môi trường làm việc cho đội ngũ TTCM chưa được
đầu tư nhiều, cịn thiếu thốn đẫn đến thực tế rất khó khăn trong thực hiện chức
năng quản lý tổ chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học.
- Đối với cấp Tiểu học hệ thống các văn bản, báo cáo về thủ tục hành
chính đã tác động khơng nhỏ đến cơng việc quản lý của TTCM, dẫn đến một số
TTCM có tư tưởng ngại quản lý mà chỉ thích dạy học.
Tiểu kết Chương 2
TTCM là người quản lý trực tiếp đối với đội ngũ các nhà giáo và mọi hoạt
động của tổ chuyên môn. Đổi mới giáo dục, đổi mới nhà trường rất cần có một
đội ngũ TTCM với những phẩm chất của một nhà giáo dục giỏi về chuyên môn,
năng động, sáng tạo, khoa học trong công tác quản lý do vậy hiệu trưởng nhà
trường cần phải làm tốt quy trình tuyển chọn, bổ nhiệm và quản lý các TTCM.
Các nội dung phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH tỉnh Bắc Giang
hiện nay đang được chú trọng triển khai và đã thu được những kết quả nhất định
góp phần vào sự phát triển chung của giáo dục địa phương, gồm:
- Phát triển số lượng và cơ cấu đội ngũ TTCM;
- Phát triển về phẩm chính trị, đạo đức, nghề nghiệp cho đội ngũ TTCM;
- Phát triển về năng lực chuyên môn cho đội ngũ TTCM;
- Phát triển về năng lực quản lý cho đội ngũ TTCM;
- Thực hiện chế độ chính sách và đãi ngộ cho đội ngũ TTCM;
Các nội dung này đã được thực hiện, tuy nhiên ở mức độ hiệu quả còn
chưa cao do các nguyên nhân về chủ thể quản lý, đối tượng quản lý và môi
trường quản lý.


20

Chương 3
BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN

CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH BẮC GIANG
TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
3.1.1. Đảm bảo tính khoa học
3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi
3.2. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM các trường TH tỉnh
Bắc Giang
3.2.1. Biện pháp 1: Kế hoạch hoá việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển
đội ngũ TTCM
Kế hoạch việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ TTCM nhằm
chính thức hóa một văn bản về các tiêu chuẩn chức danh của người TTCM
trong của nhà trường
Kế hoạch việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ TTCM nhằm tạo
nên sự thống nhất cao, dân chủ, khách quan, tạo động lực cho các thành viên
trong nhà trường để phấn đấu.
3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng tiêu chuẩn thực hiện cơng việc của
TTCM
Xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí thực hiện công việc TTCM là một trong
những căn cứ để mỗi TTCM và giáo viên tự đánh giá và đề ra kế hoạch tự đào
tạo, bồi dưỡng để nâng cao phẩm chất và năng lực của bản thân mình.
Xây dựng tiêu chuẩn thực hiện công việc của TTCM để hiệu trưởng nhà
trường có cơ sở để đánh giá mức độ hồn thành nhiệm vụ, hồn thành cơng việc
của họ. Thậm chí căn cứ vào tiêu chuẩn này, vào việc mơ tả cơng việc của
TTCM một cách chi tiết, có thể tiến hành phát hiện, tuyển chọn, bồi dưỡng đội
ngũ TTCM một cách hợp lý. Các chương trình bồi dưỡng tại chỗ sẽ giúp cho
việc hình thành các kỹ năng được tiêu chuẩn hóa cũng như củng cố những giá
trị được vào bản tiêu chuẩn này nhằm giúp nhà trường đạt được mục đích.
3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức cho TTCM được đào tạo, bồi dưỡng để

nâng cao năng lực chun mơn và quản lý cho đội ngũ TTCM
Mục đích của biện pháp này là giúp cho đội ngũ TTCM đạt tới các tiêu
chuẩn cần thiết của nhà quản lý giáo dục:
- Có năng lực lập kế hoạch, biết đưa các hoạt động của tổ vào kế hoạch
hoạt động của tổ;
- Có khả năng xác định được hệ thống mục tiêu phấn đấu của TCM và
xác định đúng thứ bậc ưu tiên của các mục tiêu đã chọn;


21

- Có năng lực kiểm tra, đánh giá các mặt hoạt động của TCM và nhà
trường;
- Có khả năng tổ chức thực hiện các mục tiêu đề ra một cách hiệu quả;
- Có năng lực am hiểu tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội để vận
dụng vào công việc.
3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo xây dựng mối quan hệ trong hoạt động
quản lý của đội ngũ TTCM
Sức mạnh của tập thể được tạo nên bởi sự đoàn kết thống nhất. Nhà
trường muốn mạnh thì hiệu trưởng là người biết tạo sức mạnh từ sự thống nhất
giữa hiệu trưởng với giáo viên, giữa giáo viên với các đoàn thể trong nhà
trường. Chính vì vậy cần tăng cường mối quan hệ giữa các TTCM với các cá
nhân và tổ chức đoàn thể khác trong nhà trường.
3.2.5. Biện pháp 5: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của TTCM
Mục đích của việc đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của TTCM là để
hiệu trưởng nhà trường nắm bắt được thực tế q trình thực hiện cơng việc của
TTCM từ đó có thể điều chỉnh kịp thời, cần thiết đối với tiêu chí trong bản tiêu
chuẩn đã ban hành.
3.2.6. Biện pháp 6: Xây dựng cơ chế đãi ngộ, tạo động lực cho đội ngũ
TTCM

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy đội ngũ TTCM phát triển. Mục
đích cần đạt được của biện pháp này thể hiện qua các tiêu chuẩn sau:
+ Thực hiện chính sách tiền lương nhanh chóng, đầy đủ;
+ Ưu tiên cơng việc cử đi học nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ;
+ Chế độ khen thưởng hợp lý, kịp thời;
+ Tổ chức các hoạt động tham quan, giao lưu;
+ Xây dựng, nhân rộng điển hình TTCM giỏi;
+ Trang bị điều kiện vật chất, thiết bị.


22

3.3. Khảo nghiệm nhận thức về tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp
đề xuất
3.3.2. Kết quả khảo nghiệm về về tính cầp thiết và tính khả thi của các
biện pháp
3.3.3. Mức độ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi
4

3.72 3.66

3.77 3.69

3.88 3.84
3.65

3.8 3.78

3.7 3.74

3.49

3.5
3

2.5
Tính cần thiết

2

Tính khả thi

1.5
1
0.5
0

Biện pháp 1 Biện pháp 2 Biện pháp 3 Biện pháp 4 Biện pháp 5 Biện pháp 6

Biểu đồ 3.1. Mức độ tương quan giữa tính cầp thiết và tính khả thi
của các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM

Qua phân tích mối tương quan giữa tính cấp thiết và khả thi của các biên
pháp đề xuất thì các biện pháp có mối quan hệ giữa tính cấp thiết và khả thi là
khá chặt chẽ có nghĩa là biện pháp có tính cấp thiết thì sẽ có tính khả thi và thực
hiện được trong bối cảnh hiện nay.
Tiểu kết Chương 3
Để đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM của HT ở các trường
TH tỉnh Bắc Giang, đề tài luận văn đã nghiên cứu các căn cứ xác lập các biện
pháp bao gồm: Định hướng phát triển giáo dục của Đảng, Nhà nước, của ngành,

các nguyên tắc xây dựng biện pháp.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, tác giả luận văn đã đưa ra 6
biện pháp phát triển đội ngũ TTCM của hiệu trưởng ở các trường TH tỉnh Bắc
Giang.
Biện pháp 1: Kế hoạch hoá việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ
TTCM.
Biện pháp 2: Xây dựng tiêu chuẩn thực hiện công việc của TTCM.
Biện pháp 3: Tổ chức để TTCM được đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao
năng lực chuyên môn và quản lý cho đội ngũ TTCM.


23

Biện pháp 4: Chỉ đạo xây dựng mối quan hệ trong hoạt động quản lý của
đội ngũ TTCM
Biện pháp 5: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của TTCM.
Biện pháp 6: Xây dựng cơ chế đãi ngộ, tạo động lực cho đội ngũ TTCM.
Các biện pháp trên khơng hồn toàn mới song đối với các trường TH tỉnh
Bắc Giang thì đây là lần đầu tiên được đề cập một cách tồn diện. Nếu thực
hiện tốt sẽ góp phần phát triển đội ngũ TTCM trong nhà trường đạt hiệu quả
cao hơn góp phần đổi mới GDTH trong giai đoạn đổi mới giáo dục hiện nay.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN
Phát triển đội ngũ TTCM là tác động cho đội ngũ TTCM được biến đổi
theo chiều hướng đi lên, xây dựng đội ngũ đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu,
từng bước nâng cao chất lượng TTCM trong nhà trường.
Phát triển đội ngũ TTCM nhằm phát huy được tính chủ động, sáng tạo
một cách tốt, khai thác ở mức độ cao nhất năng lực, tiềm năng của đội ngũ
TTCM để thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường.
Nội dung phát triển đội ngũ TTCM trường TH gồm:

+ Phát triển về số lượng;
+ Phát triển về cơ cấu;
+ Phát triển về chất lượng;
+ Thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ TTCM.
Trên cơ sở kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ TTCM và công
tác phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH tỉnh Bắc Giang, những biện pháp
phát triển đội ngũ TTCM trong thời gian qua đã góp phần đáng kể vào việc
hồn thành nhiệm vụ và nâng cao chất lượng đội ngũ, đảm bảo chất lượng đào
tạo của nhà trường, tuy nhiên so với yêu cầu nhiệm vụ đào tạo trong thời kỳ
CNH-HĐH chưa đảm bảo, và các biện pháp phát triển cịn thiếu tính đồng bộ,
thiếu tính qui hoạch hệ thống. Để khắc phục tình trạng trên luận văn đã đề xuất
6 biện pháp phát triển đội ngũ TTCM:
Biện pháp 1: Kế hoạch hoá việc tuyển chọn, bổ nhiệm, phát triển đội ngũ
TTCM.
Biện pháp 2: Xây dựng tiêu chuẩn thực hiện công việc của TTCM.
Biện pháp 3: Tổ chức để TTCM được đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao
năng lực chuyên môn và quản lý cho đội ngũ TTCM.
Biện pháp 4: Chỉ đạo xây dựng mối quan hệ trong hoạt động quản lý của
đội ngũ TTCM.
Biện pháp 5: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của TTCM.
Biện pháp 6: Xây dựng cơ chế đãi ngộ, tạo động lực cho đội ngũ TTCM.
Các biện pháp trên có mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng, chi phối nhau,
tác động qua lại lẫn nhau, là điều kiện của nhau, hỗ trợ thúc đẩy nhau, chúng


24

vừa là nguyên nhân, vừa là kết quả của nhau và chúng cần được tiến hành đồng
bộ.
2. KHUYẾN NGHỊ

2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Giang
- Tổ chức thường xuyên hội nghị trao đổi kinh nghiệm về cơng tác xây
dựng đội ngũ TTCM trong tồn ngành.
- Xây dựng chế độ khen thưởng hàng năm đối với những TTCM có thành
tích xuất sắc.
- Chỉ đạo các trường TH dành một phần kinh phí cho cán bộ quản lý,
TTCM đi tham quan giao lưu, học hỏi kinh nghiệm quản lý ở các trường có
chất lượng cao trong và ngoài tỉnh.
- Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ TTCM để từng bước bổ
nhiệm CBQL đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp phát triển giáo dục hiện nay.
- Cần xây dựng tiêu chuẩn đánh giá xếp loại CBQL, TTCM theo hướng
chuẩn hoá, hiện đại hoá.
2.2. Đối với các trường TH tỉnh Bắc Giang
- Cần làm tốt công tác xây dựng quy hoạch đội ngũ TTCM.
- Nắm vững các biện pháp phát triển đội ngũ TTCM, vận dụng một cách
linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường.
- Mạnh dạn bố trí giáo viên trẻ có trình độ chun mơn, có năng lực vào
vị trí TTCM và có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng cán bộ kế cận, dự nguồn.
- Tổ chức cho đội ngũ TTCM đi tham quan giao lưu, học hỏi kinh nghiệm
quản lý ở các trường có chất lượng cao trong và ngoài tỉnh.
- Tổ chức phổ biến những sáng kiến kinh nghiệm về quản lý TCM đã
được áp dụng thành công để đội ngũ TTCM tham khảo, học tập.
- Hàng năm nên lấy phiếu tín nhiệm của giáo viên trong TCM đối với
TTCM. Có như vậy, người TTCM mới phấn đấu, rèn luyện phẩm chất, năng lực
và phát huy khả năng để hoàn thành nhiệm vụ.
3. Đối với TTCM
- Tăng cường tự học tự bồi dưỡng để phát triển năng lực chuyên môn và
quản lý để cập nhật cái mới trong phát triển trường TH.
- Phối hợp tốt các nhóm chun mơn trong tổ để thực hiện nhiệm vụ của
tổ chuyên môn.

- Tăng cường xây dựng mối quan hệ đồn kết tương trợ chun mơn và
triển khai cái mới trong tổ chun mơn mà mình đang phụ trách.