1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
LUYỆN VĂN QUÝ
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC
TỈNH HƯNG YÊN TRONG BỐI CẢNH
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
2
LUYỆN VĂN QUÝ
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC
TỈNH HƯNG YÊN TRONG BỐI CẢNH
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY
Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục
Mã số: 60.14.01.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
NGƯỜI HƯỚNG DẤN KHOA HỌC: PGS.TS TRẦN THỊ TUYẾT OANH
HÀ NỘI - 2017
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả,
số liệu nêu trong luận văn là trung thực và có xuất xứ rõ ràng.
Tác giả
Luyện Văn Quý
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Học viện Quản lý Giáo dục đã tạo mọi điều
kiện tốt nhất để tôi được học tập nghiên cứu trong suốt khóa học. Tôi xin trân
trọng cảm ơn các thầy cô trong Học viện đã truyền thụ cho tôi vốn kiến thức
vô cùng quý báu để tôi có thể hoàn thành tốt đề tài và làm giàu thêm hành
trang kiến thức trên con đường sự nghiệp của mình.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Trần Thị Tuyết
Oanh đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và động viên tôi trong suốt quá trình
thực hiện đề tài.
Tôi xin gửi lời chân thành cảm ơn đến Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh
Hưng Yên, cùng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường tiểu học trên
địa bàn tỉnh Hưng Yên tham gia cộng tác đã nhiệt tình tạo điều kiện, giúp đỡ
tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới các đồng nghiệp, bạn bè và gia
đình đã luôn tạo điều kiện, động viên và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học
tập và thực hiện đề tài.
Hà Nội, tháng 06 năm 2017
Tác giả
Luyện Văn Quý
iii
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC HIỆN NAY...................................................................................6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề................................................................6
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới................................................6
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước.................................................8
1.2. Một số khái niệm cơ bản......................................................................12
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục.................................................12
1.2.2. Đổi mới, đối mới giáo dục.................................................15
1.2.3. Bồi dưỡng....................................................................17
1.2.4. Hiệu trưởng trường tiểu học..............................................18
1.2.5. Chuẩn hiệu trưởng trường tiểu học......................................20
1.2.6. Quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học trong bối
cảnh đổi mới giáo dục.............................................................21
1.3. Hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học trong bối cảnh đổi
mới giáo dục hiện nay...............................................................................22
1.3.1. Bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay......................................22
1.3.2. Các yêu cầu đối với hiệu trưởng trường tiểu học trong bối cảnh đổi
mới giáo dục hiện nay.............................................................25
1.3.3. Các thành tố của bồi dưỡng bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học
trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay......................................27
1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học
trong bối cảnh hiện nay............................................................................32
1.4.1. Vai trò của Sở Giáo dục và Đào tạo trong quản lý hoạt
động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học trong bối cảnh đổi
mới giáo dục hiện nay.......................................................32
1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học
trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay......................................33
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng
trường tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.....................40
iv
1.5.1. Yếu tố khách quan..........................................................40
1.5.2. Yếu tố chủ quan.............................................................42
Kết luận chương 1..........................................................................................43
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG HIỆU
TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH HƯNG YÊN TRONG BỐI CẢNH
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY...............................................................44
2.1. Khái quát về quá trình khảo sát và địa bàn nghiên cứu.....................44
2.1.1. Khái quát về quá trình khảo sát..........................................44
2.1.2. Khái quát về địa bàn nghiên cứu.........................................46
2.2. Thực trạng đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Hưng Yên......51
2.2.1. Thực trạng về số lượng và cơ cấu đội ngũ..............................51
2.2.2. Thực trạng về phẩm chất, năng lực......................................53
2.3. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh
Hưng Yên trong bối cảnh đổi mới giáo dục.............................................58
2.3.1. Thực trạng về nội dung bồi dưỡng.......................................58
2.3.2. Thực trạng sử dụng phương pháp bồi dưỡng...........................60
2.3.3. Thực trạng về hình thức bồi dưỡng......................................62
2.3.4. Thực trạng về kết quả bồi dưỡng.........................................63
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học
tỉnh Hưng Yên trong bối cảnh đổi mới giáo dục.....................................64
2.4.1. Thực trạng nhận thức mức độ cần thiết về quản lý hoạt động bồi
dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học..............................................64
2.4.2. Thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học....65
2.4.3. Thực trạng tổ chức công tác bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học
........................................................................................ 66
2.4.4. Thực trạng chỉ đạo bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học..........69
2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá công tác bồi dưỡng
hiệu trưởng trường tiểu học...........................................................71
2.5. Đánh giá chung về quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường
tiểu học tỉnh Hưng Yên trong bối cảnh đổi mới giáo dục.......................72
2.5.1. Ưu điểm......................................................................72
2.5.2. Hạn chế, tồn tại.............................................................73
2.5.3. Nguyên nhân của hạn chế, tồn tại........................................75
v
Kết luận chương 2..........................................................................................77
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG HIỆU
TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH HƯNG YÊN TRONG BỐI CẢNH
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY...............................................................78
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp..............................................................78
3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu.....................................................78
3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn....................................................78
3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển......................................79
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi.......................................................79
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học
tỉnh Hưng Yên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay......................80
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho hiệu trưởng, các cấp chính quyền địa
phương về mục đích, chiến lược bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học theo
Chuẩn mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo.......................................80
3.2.2. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học theo
Chuẩn hiệu trưởng của Bộ Giáo dục và Đào tạo..............................83
3.2.3. Đổi mới tổ chức bồi dưỡng theo Chuẩn hiệu trưởng bằng nhiều hình
thức phù hợp, phong phú, đa dạng..............................................86
3.2.4. Chỉ đạo đổi mới phương pháp bồi dưỡng theo yêu cầu
đổi mới giáo dục...................................................................................89
3.2.5. Tổ chức kiểm tra, đánh giá trong bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu
học theo Chuẩn hiệu trưởng......................................................93
3.2.6. Tăng cường các điều kiện về cơ sở vật chất, tinh thần cho đội ngũ
hiệu trưởng trường tiểu học để bồi dưỡng có hiệu quả.......................96
3.3. Mối quan hệ giữa biện pháp................................................................97
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp..........99
3.4.1. Vài nét về hoạt động khảo nghiệm.......................................99
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm.....................................................100
Kết luận chương 3........................................................................................107
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ...............................................................108
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................111
PHỤ LỤC
vi
vii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CBQL:
GD&ĐT:
GV:
HS:
NXB:
PGDG:
PGS.TS:
TB:
UBND:
Cán bộ quản lý
Giáo dục và Đào tạo
Giáo viên
Học sinh
Nhà xuất bản
Phổ cập giáo dục
Phó giáo sư, Tiến sỹ
Trung bình
Ủy ban nhân dân
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thế kỷ XXI, con người được coi là vị trí trung tâm, là nguồn lực vô
tận, là nhân tố quyết định mục tiêu của sự phát triển xã hội. Đảng và Nhà
nước ta đã thực sự quan tâm đến đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài,
xem nguồn lực con người là nhân tố quyết định sự phát triển bền vững của đất
nước. Từ quan điểm đó, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã
khẳng định "Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng
Chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quôc tế, trong
đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ GV và cán bộ quản lý
giáo dục là khâu then chốt" và "GD&ĐT có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát
triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất
nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam". [18, tr.23]
Chiến lược phát triển KT-XH (2011- 2020) đã định hướng: "Phát triển
và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao là
một đột phá chiến lược". Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020
được Thủ tướng Chính phù phê duyệt ngày 23/6/2012 đã chỉ rõ: “Nguyên
nhân của những yếu kém bất cập trước hết là do yếu tố chủ quan, trình độ
quản lý giáo dục chưa theo kịp với thực tiễn và nhu cầu phát triển khi nền
kinh tế đang chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa, chưa phối hợp tốt và sử dụng có hiệu quả
nguồn lực của Nhà nước và xã hội, chậm đổi mới cả tư duy và phương thức
quản lý... Năng lực của cán bộ quản lý giáo dục các cấp chưa được chú trọng
nâng cao... Một số bộ phận cán bộ quản lý và GV suy giảm về phẩm chất đạo
đức”. [16,tr.3]
Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 40-CT/TW ngày
15/6/2004 về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục. Chỉ thị nêu rõ “năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý giáo
2
dục chưa ngang tầm với nhu cầu phát triển của sự nghiệp giáo dục". [1,
tr.1]Chế độ, chính sách còn bất hợp lý, chưa tạo được động lực đủ mạnh để
phát huy tiềm năng của đội ngũ này. Tình hình trên đòi hỏi phải tăng cường
xây dựng đội ngũ Nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn diện.
Trước những yêu cầu đổi mới của sự nghiệp phát triển giáo dục nói
chung và những yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục tiểu học, Bộ
GD&ĐT có Thông tư số 14/2011/T-BGD&ĐT ngày 08/4/2011 ban hành quy
định Chuẩn hiệu trưởng trường tiểu học [11]. Chuẩn hiệu trưởng trường tiểu
học là cơ sở để xây dựng, đổi mới mục tiêu, nội dung bồi dưỡng cán bộ quản
lý các trường tiểu học, vừa là căn cứ để đánh giá cán bộ quản lý trường tiểu
học hàng năm theo quy chế đánh giá xếp loại hiệu trưởng và xây dựng đội
ngũ cán bộ quản lý trong giai đoạn mới, là cơ sở để đề xuất chế độ chính sách
đối với cán bộ quản lý được đánh giá tốt về năng lực nghề nghiệp. Đồng thời,
Chuẩn hiệu trưởng giúp cán bộ quản lý tự đánh giá năng lực nghề nghiệp của
mình, từ đó xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện phấn đấu nâng cao phẩm
chất đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân. Công
tác quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ quản lý trường tiểu học có thể xem
như một mắt xích quan trọng trong chuỗi liên hoàn các khâu của GD&ĐT, bồi
dưỡng cán bộ quản lý.
Tuy nhiên, hiện nay việc áp dụng thực hiện Chuẩn hiệu trưởng trường
tiểu học vào thực tiễn công tác quản lý và xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý
trường tiểu học tỉnh Hưng Yên do nhiều nguyên nhân nên hiệu quả chưa cao,
chưa có chiến lược cụ thể và chưa xác định đầy đủ nội dung của công việc
này. Các biện pháp bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý theo Chuẩn hiệu trưởng
trường tiểu học thiếu tính hệ thống, đồng bộ. Mặt khác, việc thực hiện đánh
giá cán bộ quản lý theo Chuẩn của tỉnh Hưng Yên còn nhiều hạn chế như
chưa mạnh dạn kiểm điểm một cách trung thực, thẳng thắn. Bản thân cán bộ
quản lý vận dụng một cách cứng nhắc Chuẩn hiệu trưởng đề ra theo luật định
3
mà không quan tâm đến hiệu suất coi trọng thành tích mà không chú ý đến tự
học, tự bồi dưỡng những hạn chế của bản thân theo Chuẩn; cán bộ, GV, nhân
viên tham gia đánh giá cán bộ quản lý theo kiểu ê kíp, thiên về mối quan hệ
thân thiết hơn là căn cứ vào năng lực cán bộ quản lý. Từ quá trình đánh giá
trên đã dẫn đến những hạn chế, những bất cập trong quản lý như hình thức,
quan liêu, cửa quyền, chậm tiến bộ và chậm đổi mới.
Trước thực trạng trên, xuất phát từ ý nghĩa và tính cấp thiết của việc
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học theo Chuẩn hiệu
trưởng trường tiểu học; với cương vị là một cán bộ phụ trách chuyên môn tiểu
học của Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên, tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động
bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Hưng Yên trong bối cảnh đổi
mới giáo dục hiện nay” làm đề tài luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý
giáo dục với mong muốn đóng góp công sức nhỏ bé của mình trong việc nâng
cao chất lượng giáo dục tiểu học nói chung và nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ quản lý trường tiểu học của tỉnh Hưng Yên nói riêng.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn hoạt động bồi dưỡng hiệu
trưởng các trường tiểu học tỉnh Hưng Yên, đề xuất biện pháp quản lý hoạt
động bồi dưỡng hiệu trưởng nhằm nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý
trường tiểu học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học tỉnh Hưng
Yên.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ quản lý trường tiểu học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học
trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
4
4. Giả thuyết khoa học
Hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Hưng Yên đã đạt
được những kết quả nhất định, nhưng hiệu quả chưa cao. Một trong các
nguyên nhân là các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ quản lý
trường tiểu học chưa tập trung vào Chuẩn hiệu trưởng. Nếu đề xuất được các
biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ quản lý theo Chuẩn hiệu
trưởng và phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của tỉnh thì sẽ góp phần
hoàn thiện và phát triển năng lực của cán bộ quản lý trường tiểu học, đáp ứng
với yêu cầu thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học của
tỉnh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về bồi dưỡng và quản lý hoạt động
bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục
hiện nay.
5.2. Điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động bồi dưỡng và
quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Hưng Yên
trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu
trưởng trường tiểu học tỉnh Hưng Yên trong bối cảnh đổi mới giáo dục
hiện nay.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu vào chủ thể quản lý là Sở GD&ĐT tỉnh
Hưng Yên trong quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường tiểu học
theo Chuẩn.
Địa bàn nghiên cứu tại 170 trường tiểu học tỉnh Hưng Yên.
Khảo sát và sử dụng các số liệu từ năm học 2011 - 2012 đến năm học
2016- 2017 của cấp học tiểu học tỉnh Hưng Yên.
7. Phương pháp nghiên cứu
5
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, nghiên cửu các tài liệu, chọn
lọc các quan điểm lí thuyết, quan điểm khoa học có liên quan đến hoạt động
bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ quản lý trường tiểu học.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cửu thực tiên
Nghiên cửu điều tra, khảo sát, thu thập thông tin; trao đổi phỏng vấn.
7.3. Nhóm phương pháp thống kê toán học
Sử dụng phương pháp thống kê để xử lý kết quả nghiên cứu và rút ra
các kết luận.
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
8.1. Ý nghĩa lý luận
Hệ thống hoá lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ quản lý
trường tiểu học theo Chuẩn hiệu trưởng làm căn cứ cho các biện pháp bồi
dưỡng hiệu trưởng có hiệu quả
8.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu được áp dụng đối với tỉnh Hưng Yên nhằm nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học và góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục tiểu học.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kểt luận, khuyển nghị, danh mục tài liệu tham
khảo, luận văn có 3 chương với nội dung như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng
trường tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng trường
tiểu học tỉnh Hưng Yên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng
trường tiểu học tỉnh Hưng Yên trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
6
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI CẢNH
ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới
Khẳng định vai trò bồi dưỡng nhiều tác giả như Andrew Carnegie, John
C.Maxwell, Hướng Phi (Trung Quốc), Pam Robbins Harvey B.Alvy... cho
rằng cần phải "Bồi dưỡng phát triển các kĩ năng cho nhân sự là con người"
hay quan điểm "hiệu trưởng như một học viên suốt đời" và "Nếu hiệu trưởng
muốn giúp GV cải thiện công việc của họ thì hiệu trưởng phải liên tục học tập
để cải thiện những gì mình đang làm". Các tác giả coi trọng việc bồi dưỡng và
tự bồi dưỡng của người cán bộ quản lý đứng đầu nhà trường và cho rằng đây
là "Cách sáng tạo để đưa ra một tầm nhìn mới và tầm quan trọng về một
trường học" [33, tr19].
Hội thảo khu vực Châu Á Thái Bình Dương của UNESCO (UNESCOPROAP) tổ chức năm 1997, và các tác giả nghiên cứu đến nội dung bồi
dưỡng như tác giả Vương Lạc Phu và Tưởng Nguyệt Thần, Pam Robbins
Harvey B.Alvy, Kentd, Peterson, John C.Maxwell... [26,33]bàn về chất lượng
của lãnh đạo quản lý và quản lý giáo dục. Các tác giả đã đề cập đến các nội
dung bồi dưỡng trong bối cảnh hiện nay như các kĩ năng cụ thể; Nghệ thuật
giao tiếp nhân sự; Quản lý thời gian; Tạo lập thành công bằng hợp tác hay
Tạo ra sự thay đổi tích cực; Cách giải quyết vấn đề; Thái độ, những phẩm
chất quan trọng của nhà lãnh đạo như: tầm nhìn, tự kỉ luật, phát triển đội ngũ
nhân sự. Tác giả David Dean, Mark E Anderson đề xuất nội dung chương
trình thiết kế theo chương trình khung và có công cụ hỗ trợ người dạy. Người
học đánh giá quá trình giảng dạy và học tập của mình. Nội dung chương trình
7
cần bám sát nhu cầu thực tiễn, cần nghiên cứu một cách hệ thống tính chất và
vấn đề hoạt động ở mỗi cấp độ quản lý, mỗi cán bộ lãnh đạo, mỗi chức vụ....
Chương trình phải được xây dựng trên kinh nghiệm của người học và dựa vào
kinh nghiệm thực tế của người lãnh đạo [29].
Một số tác giả người Anh và Mĩ như Mark E Anderson, Sergiovani,
Bulach, Davi dean, leverme Barret vaf Edgar Yoder, McPherson, Wynne...và
một số tác giả J.Mayar cuar Hungari và E, Ribaraca của Bungari tập trung
nghiên cứu vào các lỗi lầm mà các nhà quản lý giáo dục dễ mắc phải như: kĩ
năng quan hệ con người kém, kĩ năng quan hệ nội bộ kém, thiếu khả năng
nhìn nhận, thất bại trong việc lãnh đạo và ngăn chặn các mâu thuẫn, thiếu các
khía cạnh đạo đức trong tính cách, thiếu khả năng tạo động lực cho đội ngũ,
tìm ra nguyên nhân và xác định chủ yếu là do các chương trình đào tạo, bồi
dưỡng có những khiếm khuyết đã không đào tạo, bồi dưỡng họ những vấn đề
cần thiết của công tác quản lý [29]
Phương pháp bồi dưỡng cũng được nhiều tác giả quan tâm như: Harold
Koontz, Mark E Anderson, Barret và Yoder (Mĩ), A.Kisel (Đức), E.Ribaraca
(Bungari), McPherson, Wynne, LT.Ôgôrônhicôp, Iu. K.Babanxki, John
Wlutmorre (Anh)... [20,29,30]Mỗi tác giả đứng ở góc độ khác nhau để bàn về
phương pháp bồi dưỡng, tựu chung lại các tác giả đặc biệt nhấn mạnh vấn đề
về phát huy tính tích cực của đối tượng học. Do vậy các phương pháp thảo
luận nhóm, dựng cảnh, tình huống, mô phỏng, thực hành, trò chơi, chia sẻ
kinh nghiệm...được các tác giả nghiên cứu và bàn luận một cách sâu sắc hay
tổ chức cho học viên tham quan, thực tập tại các cơ sở giáo dục, thực hiện các
bài tập thực hành, các tình huống trong quản lý trường học. Tác giả Barret vaf
Edgar Yoder, McPherson, Wynne với quan điểm "hiệu trưởng cần được học
giao tiếp trong hoàn cảnh cụ thể thay vì chỉ được nghe giảng về điều đó. Cần
tạo dựng các hoàn cảnh để người học thực hành những gì họ đang học" [33,
tr.67].
8
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước
Các tác giả như: Bùi Minh Hiền, Vũ Ngọc Hải, Đặng Bá Lãm, Nguyễn
Quang Thái, Phạm Tất Dong, Nguyễn Cảnh Toàn, Mạc Văn Trang, Trần bá
Hoành, Lê Thị Ánh Tuyết, Nguyễn Trí, Nguyễn Văn An, Đặng Quốc,Vũ Lan
Hương, Đặng Thành Hưng, La Hồng Huy, Phạm Đỗ Nhật Tiến, Nguyễn Công
Giáp... khẳng định về vai trò quan trọng của bồi dưỡng đối với các nhà quản
lý trường học. Các tác giả đã phân tích điểm mạnh, điểm yếu của giáo dục
Việt Nam trong so sánh với yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, phân tích thực
trạng chất lượng đội ngũ GV và đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và yêu cầu
phải có một hệ thống tiêu Chuẩn cho đội ngũ GV và cán bộ quản lý trong bối
cảnh hiện nay.
Bàn về nội dung bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục, các tác giả
Nguyễn Văn Đệ, Vũ Lan Hương và nhiều tác giả cho rằng cần xây dựng "mẫu
hình" người cán bộ quản lý giáo dục nói chung với "các tố chất quản lý phù
hợp" và khẳng định đây chính là yếu tố "sống còn của một cơ chế hướng tới
hội nhập". Những tố chất mà tác giả nhắc đến bao gồm tố chất nhân cách và
trí tuệ (cụ thể: nhận thức mẫu mực, tác phong mẫu mực, kiến thức mẫu mực
và hiệu quả mẫu mực); tố chất quản lý; tố chất về năng lực lãnh đạo và tổ
chức.
Trong lĩnh vực giáo dục tiểu học, năm 1980, lần đầu tiên Bộ Giáo dục
xuất bản cuốn "Sổ tay người hiệu trưởng". Đến năm 1988 "Chương trình bồi
dưỡng nghiệp vụ chủ nhiệm" ra đời do Uỷ ban bảo vệ bà mẹ trẻ em Trung
ương xây dựng. Đến năm 1989 cuốn "Tài liệu bồi dưỡng hiệu trưởng" được
xuất bản Năm 1994 một số sách về tiểu học được xuất bản như "Quản lý giáo
dục tiểu học" của tác giả Phạm Thị Châu; "Tổ chức quản lý nhóm - lớp" của
nhà xuất bản giáo dục; "Một số vấn đề quản lý trường tiểu học" của tác giả
Đinh Văn Vang. Năm 1997 Bộ Giáo dục và trường cán bộ quản lý Giáo dục,
năm 2008 Bộ GD&ĐT và Học viện Quản lý GD&ĐT đã cho ra đời 2 công
9
trình. Các tác giả đã luận bàn về nguyên tắc, phương pháp quản lý trường tiểu
học, cơ cấu, tổ chức, chức năng, quyền hạn của hiệu trưởng. Các tác giả luận
bàn về năng lực, phẩm chất của cán bộ quản lý, đặc biệt về người hiệu trưởng
tiểu học. Bàn đến các nội dung chỉ đạo chuyên đề; Hướng dẫn thanh tra, cách
viết báo cáo; quản lý giáo dục và quản lý trường tiểu học và một số vấn đề
tâm lý giáo dục học và chuyên đề chuyên biệt cho giáo dục tiểu học. Đây
cũng chính là nội dung mà các tác giả cho rằng cần phải bồi dưỡng cho người
cán bộ quản lý. Tác giả Hoàng Đức Minh và Phan Thị Lan Anh đề cập đến
nội dung bồi dưỡng cụ thể cho cán bộ quản lý trường tiểu học rất cụ thể như
cần phải bồi dưỡng về các văn bản pháp quy, các kĩ năng quản lý cụ thể trong
từng mảng nội dung công việc; các vấn đề về dinh dưỡng cho HS, công tác
phổ cập tiểu học, đánh giá tổ chức hoạt động vui chơi, công tác quản lý, chỉ
đạo chất lượng giáo dục tại các cơ sở giáo dục tiểu học...vv. Tài liệu bồi
dưỡng cho hiệu trưởng trường tiểu học do Bộ Giáo dục và Cục nhà giáo và
cán bộ quản lý cơ sở giáo dục do tác giả Phan Thị Lan Anh và Trần Ngọc
Giao...phối hợp đã triển khai và hướng dẫn nội dung bồi dưỡng của từng nội
dung Chuẩn hiệu trưởng trường tiểu học.
Tháng 5 năm 2012, Bộ GD&ĐT đã xuất bản cuốn tài liệu hội thảo-Tập
huấn, trong đó có đề cập đến nội dung bồi dưỡng cho cán bộ quản lý trường
tiểu học để lưu hành nội bộ. Và một trong những căn cứ định hướng xây dựng
chương trình bồi dưỡng cho cán bộ quản lý tiểu học đó là Quy định Chuẩn
hiệu trưởng trường tiểu học được ban hành theo Thông tư số 14/2011/T-BGD
ĐT ngày 8/4/2011 của Bộ GD&ĐT [11]. Những nội dung bồi dưỡng mà
chương trình đề cập đến theo 5 môđun nhằm "Phát triển năng lực cho cán bộ
quản lý trường tiểu học về lãnh đạo và quản lý trường học, chủ động trong
đổi mới lãnh đạo, quản lý để nhà trường trong bối cảnh đổi mới căn bản,
toàn diện nền giáo dục, biết gắn tầm nhìn với hành động, phát huy những giá
trị của nhà trường và xã hội cho sự nghiệp phát triển GD&ĐT với nhiệm vụ
10
trung tâm là nâng cao chất lượng giáo dục phục vụ công cuộc đổi mới phát
triển đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế" [8,tr.9].
Bàn về phương pháp đào tạo, bồi dưỡng, các tác giả Nguyễn Duy
Hưng, Trần Thị Bích Liễu, Nguyễn Thị Bích Hạnh, Hoàng Minh Thao, Ngô
Quang Sơn, Phạm Viết Nhụ, Nguyễn Văn Đệ, La Hồng Huy, Nguyễn Duy
Hưng, Trần Bá Hoành... đã đánh giá thực trạng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ quản lý giáo dục để từ đó đề ra những giải pháp như đổi mới nội dung,
chương trình đào tạo, bồi dưỡng, đa dạng các hình thức và đối tượng đào tạo..
Các tác giả nhấn mạnh đổi mới phương pháp bằng cách kết hợp 2 trọng tâm
"Duy trì phương thức coi trọng vai trò của các chuyên gia trong việc tham
gia bồi dưỡng, mặt khác đổi mới phương pháp bồi dưỡng theo hướng Lấy
người học làm trung tâm, coi trọng việc khảo sát nhu cầu bồi dưỡng của cán
bộ quản lý và điều chỉnh chương trình bồi dưỡng phù hợp với thực tiễn. Coi
trọng vốn kinh nghiệm đa dạng và phong phú của người học để tổ chức các
phương pháp lôi cuốn học viên cùng tham gia vào quá trình bồi
dưỡng"[23,tr.34]. Các tác giả cũng quan tâm phương pháp thực hành để hình
thành các kĩ năng quản lý cho cán bộ quản lý trường tiểu học. Đem đến cho
các nhà quản lý và người học một phương pháp đào tạo, bồi dưỡng năng lực
quản lý của người hiệu trưởng trường tiểu học theo hướng tích cực hoá người
học hay "Cần hướng tới nhu cầu thiết thực của người học đó là công tác
quản lý nhà trường, gắn với tình huống sư phạm, gắn với công tác quản lý
nhà trường với quản lý xã hội" [23,tr.23] và quan điểm "Cần đổi mới phương
pháp bồi dưỡng tập trung theo hướng tổ chức các hoạt động cá nhân/nhóm
để học viên được tham gia tích cực vào nội dung lớp học và được vận dụng
tại chỗ". [23,tr.24]
Tóm lại: từ các công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài
nước chúng tôi nhận thấy như sau:
11
Các công trình nghiên cứu khoa học liên quan bồi dưỡng đội ngũ cán
bộ quản lý nhà trường trong những thập kỉ gần đây khá phong phú và đa
dạng. Các tác giả đã khẳng định vai trò, tầm quan trọng của công tác bồi
dưỡng cán bộ giáo dục trong quá trình phát triển kinh tế xã hội và giáo dục
theo xu hướng hội nhập trong giai đoạn hiện nay và tương lai tiếp theo. Các
công trình tập trung vào nghiên cứu lý luận quản lý giáo dục, quản lý trường
học, khai thác sâu ở từng khía cạnh quản lý, tập trung vào bồi dưỡng kinh
nghiệm tác nghiệp, kĩ năng thực hành cho cán bộ quản lý trường học nói
chung và trường tiểu học nói riêng.
Các công trình nghiên cứu đã phân tích nguyên nhân, thực trạng, bối
cảnh đổi mới giáo dục và con người...vv để đề xuất cần phải quản lý và đổi
mới mục tiêu, nội dung, phương thức, lập kế hoạch, kiểm tra, đánh giá trong
đào tạo, bồi dưỡng. Các công trình nghiên cứu đã đề cập đến việc quản lý đào
tạo, bồi dưỡng và cần phải đổi mới mục tiêu, nội dung, phương thức, tổ chức,
kiểm tra, đánh giá bồi dưỡng phù hợp với thực tế của cơ sở giáo dục đang
hoạt động. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu chủ yếu đề cập đến hoạt
động quản lý và các nội dung, phương thức, tổ chức...vv của các trường đào
tạo, cơ sở bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục, mà ít nghiên cứu về phương
thức bồi dưỡng của đơn vị Sở GD&ĐT và Phòng GD&ĐT.
Các công trình tập trung nghiên cứu về bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản
lý giáo dục nói chung và cán bộ quản lý tại các nhà trường nói riêng thì nhiều.
Các công trình nghiên cứu chủ yếu tập trung vào các nội dung, phương pháp
bồi dưỡng cho cán bộ quản lý nhà trường. Còn các công trình bàn đến quản lý
hoạt động bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục đã ít nhưng bàn đến quản lý
hoạt động bồi dưỡng cán bộ quản lý trường tiểu học không có.
Các công trình nghiên cứu về bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục nói
chung phong phú tuy nhiên để nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ quản lý nhà trường nói chung, đặc biệt quản lý hoạt động bồi
12
dưỡng cán bộ quản lý trường tiểu học theo Chuẩn hiệu trưởng trường tiểu học
mới được ban hành năm 2011 thì vẫn còn là một mảnh đất trống vắng chưa có
đề tài nghiên cứu.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục
* Quản lý:
Hoạt động quản lý bắt nguồn từ phân công lao động của xã hội loài
người nhằm đạt mục tiêu hiệu quả và năng suất lao động cao hơn. Là một
dạng hoạt động đặc biệt quan trọng của con người, quản lý chứa đựng nội
dung rộng lớn, đa dạng, phức tạp và luôn vận động, biến đổi, phát triển trong
những giai đoạn lịch sử nhất định. Có thể nói, xuất phát từ những khía cạnh
nghiên cứu khác nhau mà nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước trình bày
cách giải thích của riêng họ về quản lý. Cho đến nay, khó có thể xác định
được cách giải thích thống nhất về quản lý. Đặc biệt là các nhà khoa học và
quản lý đưa ra nhiều khái niệm phong phú về quản lý. Nhìn chung, các trường
phái quản lý học giới thiệu một số định nghĩa:
F.W Taylor là một trong những người đầu tiên khai sinh ra khoa học
quản lý và là “ông tổ” của trường phái “quản lý theo khoa học”, tiếp cận quản
lý dưới góc độ kinh tế - kỹ thuật cho rằng: “Quản lý là hoàn thành công việc
của mình thông qua người khác và biết được một cách chính xác họ đã hoàn
thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất”. [22,tr8]
Harold Koontz (1998) cho rằng: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu
nhằm đảm bảo sự phối hợp nỗ lực của cá nhân để đạt được mục đích của
nhóm (tổ chức), mục tiêu của quản lý là hình thành môi trường trong đó con
người có thể đạt được mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và
sự bất mãn cá nhân ít nhất” [29,tr.6]
13
Stephen P. Robbins (2004) định nghĩa: “Quản lý là tiến trình hoàn
thành công việc một cách hiệu quả và đạt kết quả thông qua và cùng với
người khác” [29,tr.18]
Tác giả Gareth R. Jones và Jennifer M. George (2003), cho rằng:
“Quản lý là hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra tài nguyên nhân sự và
các tài nguyên khác nhằm hoàn thành có kết quả và có hiệu quả mục tiêu của
tổ chức” [29,tr.3]
Tác giả Paul Hersey và Ken Blanc Hard (1995) giải thích: “Quản lý là
quá trình cùng làm việc giữa nhà quản lý với người bị quản lý, thông qua
hoạt động của cá nhân, của nhóm, huy động các nguồn lực khác để đạt mục
tiêu của tổ chức”. [29,tr22]
Từ điển đại tiếng Việt (2001), “Quản lý là hoạt động hay tác động có
định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một
tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức”
[37,tr.567]
Các tác giả Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ Hoạt (1988) cho rằng: “Quản lý
là một quá trình định hướng, quá trình có mục tiêu, quản lý một hệ thống
nhằm đạt được những mục tiêu nhất định” [28,tr.24]
Tác giả Nguyễn Đức Trí (1999) định nghĩa: “Quản lý là một quá trình
tác động có định hướng, có chủ đích, có tổ chức, có lựa chọn trong số các tác
động có thể có, dựa trên thông tin về tình trạng và môi trường, nhằm giữ cho
sự vận hành của đối tượng được ổn định và làm cho nó phát triển tới mục
tiêu đã định” [14,tr.8]
Những định nghĩa nêu trên cho thấy, quản lý là quá trình tác động có tổ
chức, có định hướng của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý trong một tổ
chức nhằm đảm bảo cho sự vận động, phát triển của hệ thống phù hợp với quy
luật khách quan, trong đó sử dụng và khai thác hiệu quả các tiềm năng, các cơ
hội để đạt được mục tiêu đã định theo ý chí của nhà quản lý.
14
Như vậy, quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể
quản lý đến khách thể quản lý với hệ thống công cụ quản lý, thông qua các
chức năng quản lý nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục tiêu nhất
định.
* Quản lý giáo dục:
Theo Đại từ điển tiếng Việt (2001), thuật ngữ giáo dục được hiểu là:
Hoạt động hướng tới con người thông qua một hệ thống các biện pháp tác
động nhằm truyền thụ tri thức và kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng và lối sống,
bồi dưỡng tư tưởng và đạo đức cần thiết cho đối tượng, giúp hình thành và
phát triển năng lực, phẩm chất, nhân cách phù hợp với mục tiêu Chuẩn bị cho
đối tượng tham gia lao động sản xuất và đời sống xã hội. Đây là một hoạt
động đặc trưng và tất yếu của xã hội loài người, là điều kiện không thể thiếu
nhằm duy trì, phát triển con người và xã hội. Giáo dục là một bộ phận của quá
trình tái sản xuất mở rộng sức lao động xã hội, mà con người được giáo dục là
nhân tố quan trọng nhất, vừa là động cơ, vừa là mục đích của phát triển xã hội
[37].
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang (1986), quản lý giáo dục là tổ chức
các hoạt động dạy học, thực hiện được các tính chất của nhà trường phổ thông
Việt Nam xã hội chủ nghĩa mới. Quản lý giáo dục, tức là cụ thể hóa đường lối
của Đảng và biến đường lối đó thành hiện thực, đáp ứng nhu cầu của nhân
dân, của đất nước [31].
Nếu giáo dục xuất hiện nhằm thực hiện cơ chế truyền kinh nghiệm của
thế hệ trước cho thế hệ sau thì quản lý giáo dục chính là nhân tố tổ chức, chỉ
đạo, thúc đẩy việc thực thi cơ chế đó. Quản lý giáo dục được thực hiện chủ
yếu ở hai cấp vĩ mô và vi mô, tuy nhiên, sự phân chia này chỉ mang tính
tương đối. Khi xem xét vấn đề quản lý phải xác định chủ thể quản lý đang ở
cấp độ nào từ đó mới thấy được mối tương quan trên dưới, vi mô và vĩ mô.
Cụ thể, quản lý vĩ mô là quản lý hệ thống giáo dục và quản lý vi mô là quản
15
lý một nhà trường, cơ sở giáo dục. Dù ở cấp nào thì quản lý giáo dục cũng
bao gồm các yếu tố: chủ thể quản lý, đối tượng quản lý, khách thể quản lý và
mục tiêu quản lý. Như vậy, quản lý giáo dục là quá trình tổ chức những tác
động giáo dục của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục
tiêu quản lý, đồng thời thoả mãn các điều kiện: có thông tin hai chiều, chủ
thể quản lý và đối tượng quản lý có khả năng thích nghi.
1.2.2. Đổi mới, đối mới giáo dục
* Đổi mới:
Theo Từ điển Tiếng Việt, năm 2008: “Đổi mới là thay đổi hoặc làm
cho thay đổi tốt hơn, tiến bộ hơn so với trước, đáp ứng yêu cầu của sự phát
triển” [37,tr.144]. Đổi mới là cải cách cái lỗi thời, cái cũ thay vào đó là thừa
kế cái tốt và thêm cái mới hợp với thời đại mới. Đó là con đường tiến hóa của
nền văn minh. Đổi mới không bao giờ là đủ cả, nó kéo dài theo chiều dài của
lịch sử. Đó là kết luận của chủ nghĩa Mác Lê-nin về tính biện chứng của quá
trình phát triển, về tính phản tương thích giữa thượng tầng kiến trúc và hạ
tầng cơ sở xã hội cũng như sự đấu tranh thường xuyên giữa chúng để thúc đẩy
tiến trình lịch sử đi lên.
Như vậy, đổi mới là thay đổi, kế thừa cái cũ và tiếp thu những cái mới
một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh để đáp ứng yêu cầu của
xã hội trong giai đoạn hiện nay.
* Đổi mới giáo dục:
Đổi mới nói chung, đổi mới giáo dục nói riêng là quy luật phát triển tất
yếu của thời đại và mỗi quốc gia trên bước đường phát triển xã hội, giáo dục
và chính bản thân người làm công tác giáo dục, của GV và HS trong điều kiện
mới. Đổi mới giáo dục có thể hiểu là con đường tốt nhất để đạt chất lượng và
hiệu quả giáo dục cao. Đổi mới giáo dục là thay đổi, kế thừa nền giáo dục
truyền thống và tiếp thu những tiến bộ của giáo dục thế giới mới một cách
16
linh hoạt, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh để đáp ứng yêu cầu của xã hội
trong giai đoạn đất nước hiện nay.
Đổi mới không phải thay cái cũ bằng cái mới. Nó là sự kế thừa, sử
dụng một cách có chọn lọc và sáng tạo các quan điểm giáo dục truyền thống
hiện còn có giá trị tích cực trong việc hình thành tri thức, rèn luyện kĩ năng,
kinh nghiệm và phát triển thái độ tích cực đối với đời sống, chiếm lĩnh các giá
trị xã hội cho HS. Đổi mới giáo dục theo hướng khắc phục các thành tố giáo
dục đã lạc hậu, tạo điều kiện cho người học hoạt động tích cực, độc lập và
sáng tạo. Đổi mới giáo dục là tăng cường vận dụng những thành tựu mới của
khoa học, kĩ thuật, công nghệ thông tin có khả năng ứng dụng trong quá trình
dạy học và giáo dục nhằm nâng cao chất lượng. Đổi mới giáo dục phải được
tổ chức, chỉ đạo một cách có hệ thống, khoa học, đồng bộ, khả thi. Đổi mới
giáo dục phải thực sự góp phần nâng cao chất lượng giáo dục [10].
Đổi mới giáo dục đòi hỏi phải kiên quyết loại bỏ các thành tố giáo dục
như nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục…lạc hậu, lối truyền thụ
một chiều, HS thụ động trong học tập và mất dần khả năng sáng tạo vốn có
của người học, khắc phục những chướng ngại vật về tâm lí, những thói quen
cổ hủ ở cả người dạy và người học. Phải quyết tâm, mạnh dạn chiếm lĩnh
những thành tựu mới của khoa học kĩ thuật, ứng dụng sáng tạo khoa học kĩ
thuật vào quá trình dạy học và giáo dục nhằm góp phần nâng cao chất lượng .
Đổi mới giáo dục phải được tổ chức, chỉ đạo một cách có hệ thống,
khoa học, đồng bộ, có tính khả thi; không được cầu toàn, thụ động, phải mạnh
dạn vừa làm, vừa rút kinh nghiệm. Đổi mới giáo dục phải thực sự góp phần
nâng cao chất lượng dạy học. Định hướng đổi mới giáo dục theo hướng tiếp
cận hệ thống quá trình dạy học đặt sự đổi mới đồng bộ biện chứng với sự đổi
mới các thành tố giáo dục từ mục tiêu, đổi mới nội dung, chương trình,
phương pháp, hình thức, phương tiện, kiểm tra đánh giá. Đổi mới giáo dục, về
bản chất là đổi mới cách thức tổ chức dạy học phát huy “tính tích cực, chủ