Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành Sản phẩm tại công ty sứ Thanh Trì VIGLACERA

Lời nói đầu
Sự tồn tại và phát tiển của nền sản xuất xã hội gắn liền với sự tồn tại
và phát triển của xã hội loài ngời . Từ thời kỳ bắt đầu của nền văn minh loài
ngời , con ngời đã luôn tìm tòi , sáng tạo ra những cách thức lao động sao
cho bỏ ra ít công sức nhất nhng lại thu đợc nhiều kết quả nhất. Trong xã hội
hiện đại , cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trờng, con ngời tiến hành
sản xuất với mong muốn tột cùng là đạt lợi nhuận tối đa với chi phí tối thiểu
. Để đạt đợc điều đó con ngời phải tìm ra cách thức quản lý hiệu quả và phù
hợp nhất .
Kế toán là một trong những công cụ quản lý sản xuất kinh doanh rất
có hiệu quả . Thông tin kế toán có thể cho nhà quản lý thấy đợc bức tranh
toàn cảnh về tình hình tài chính của công ty cũng nh tình hình cụ thể từng
mặt tài chính trong doanh nghiệp .
Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm đa ra những chỉ
tiêu phản ánh kết quả hoạt động sản xuất của doanh nghiệp . Tính đúng ,
tính đúng chi phí sản xuất và gía thành là tiền đề để hạch toán kinh doanh
và xác định kết quả kinh doanh chính xác . Mặt khác , nhờ sử dụng phơng
pháp tính giá kế toán đã theo dõi , phản ánh đợc một cách tổng hợp và kiểm
tra đợc các đối tợng hạch toán kế toán bằng thớc đo tiền tệ . Cũng nhờ có
phơng pháp tính giá , kế toán tính giá và xác định đợc toàn bộ chi bỏ ra có
liên quan tới việc thu mua , sản xuất , chế độ tạo và tiêu thụ từng loại vật t ,
sản phẩm , từ đó so với kết quả mua , sản xuất , chế tại và tiêu thụ từng loại
vật t, sản phẩm , từ đó so với kết quả thu đợc để đánh giá hiệu quả kinh
doanh nói chung cũng nh kết quả kinh doanh từng mặt hàng , từng loại sản
phẩm , dịch vụ và từng hoạt động kinh doanh nói riêng . Có thể nói không
có phơng pháp tính giá thì các doanh nghiệp không thể thực hiện tốt chế độ
hạch toán kinh doanh đợc .
Không những vậy, tài liệu về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
còn là căn cứ quan trọng để phân tích và đánh giá tình hình thức hiện các
định mức chi phí và dự toán chi phí , tình hình sử dụng tài sản , vật t , lao
động tiền vốn , tình hình thực hiện kế hoạch giá thành sản phẩm trong

doanh nghiệp , từ đó có các quyết định quản lý phù hợp nhằm tăng cờng
hiệu quả quản lý nội bộ , đa ra cách quản lý sao cho tiết kiệm chi phí sản
xuất ở mức thấp nhất , hạ giá thành sản phẩm , tăng sức cạnh tranh của sản
phẩm trên thị trờng .
1
Xuất phát từ vai trò , tác dụng của công tác tập hợp chi phí và tính
thành sản phẩm cùng với sự giúp đó tận tình của các thầy cô giáo , đặc biệt
là sự hớng dẫn chỉ bảo của cô giáo TS Đặng Thị Hoà và các anh chị trong
phòng kế toán Công ty sứ Thanh Trì , em đã đi sâu nghiên cứu để tài: Tổ
chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty sứ
Thanh Trì - VIGLACERA" .
Hà nội , ngày 10 tháng 3 năm 2003
SV thực hiện
Tống Hoàng Quang
2
Chơng I
Những vấn đề lý luận chung về kế toán chi phí
sản xuất và tính giá thành sản phẩm
I . Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm .
1 . Chi phí sản xuất và phân loại các chi phí sản xuất .
1.1 . Khái niệm chi phí sản xuất .
Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao
động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra có liên quan đến
hoạt động sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ nhất định (tháng, năm,
quý).
Để tiến hành sản xuất một sản phẩm, lao vụ, dịch vụ bất kỳ, ngời sản
xuất phải bỏ ra các khoản chi phí về thù lao lao động, về t liệu lao động và
đối tợng lao động. Vì thế, có thể nói quá trình sản xuất là quá 5trình kết hợp
và tiêu hao của các yếu tố sản xuất , cụ thể là của 3 yếu tố: t liệu lao động,
đối tợng lao động và sức lao động để sản xuất ra sản phẩm, lao vụ, dịch vụ.

Nh vậy, thực chất chi phí là sự dịch chuyển vốn - chuyển dịch giá trị của các
yếu tố sản xuất vào các đối tợng tính giá (sản phẩm, lao vụ, dịch vụ).
Chi phí sản xuất có rất nhiều loại khác nhau nên, để tạo thuận lợi cho
công tác quản lý và hạch toán chi phí, cần phải phân loại chi phí.
1.2 .Phân loại chi phí sản xuất : là việc sắp xếp các loại chi phí khác nhau
vào từng loại, từng nhóm khác nhau theo những đặc trng nhất định. Trên
thực tế, chi phí sản xuất có thể đợc phân loại theo nhiều tiêu thức khác nhau.
Tuy nhiên, về mặt hạch toán, chi phí sản xuất thờng đợc phân loại theo các
tiêu thức sau:
* Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung , tính chất kinh tế của chi
phí : tức là việc phân loại dựa vào việc các chi phí giống nhau xếp vào một
yếu tố không phân biệt chi phí đó phát sinh trong lĩnh vực hoạt động nào, và
ở đâu . Toàn bộ chi phí sản xuất đợc chia ra thành 5 yếu tố sau:
Chi phí nguyên liệu , vật liệu : Bao gồm tất cả nguyên vật liệu chính
và nguyên vật liệu phụ doanh nghiệp sử dụng cho hoạt động sản xuất .
3
Chi phí nhân công : Bao gồm tất cả tiền lơng , phụ cấp , các khoản
trích BHXH , BHYT , KPCĐ theo tỷ lệ quy định của chế độ kế toán hiện
hành và các khoản khác phải trả cho công nhân sản xuất.
Chi phí khấu hao tài sản cố định : là toàn bộ số phải trích trong kỳ đối
với tất cả các loại tài sản cố định trong doanh nghiệp.
Chi phí dịch vụ mua ngoài : là số tiền trả về các loại dịch vụ mua
ngoài phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp.
Chi khác bằng tiền : Gồm tất cả các khoản chi phí bằng tiền cho hoạt
động sản xuất trong kỳ trừ các khoản chi phí kể trên .
Phân loại chi phí theo nội dung, tích chất kinh tế của chi phí có tác
dụng cho biết kết cấu, tỷ trọng từng loại chi phí mà doanh nghiệp đã chi ra
trong hoạt động sản xuất kinh doanh để làm cơ sở lập bảng thuyết minh báo
cáo tài chính phục vụ cho yêu cầu thông tin và quản trị doanh nghiệp; đồng
thời còn là căn cứ để lập dự toán chi phí sản xuất, phân tích tình hình lập dự

toán chi phí sản xuất kinh doanh cho kỳ sau.
* Phân loại chi phí sản xuất theo khoản mục ( phân loại theo mục đích công
dụng của của chi phí ).
Theo cách phân loại này thì chi phí sản xuất đợc xếp thành một số
khoản mục nhất định có công dụng kinh tế khác nhau để phục vụ cho yêu
cầu tính giá thành và phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành.Theo
quy định hiện nay thì chi phí sản xuất sản phẩm bao gồm 3 khoản mục:
Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp : Phản ánh toàn bộ chi phí về
nguyên, vật liệu chính, phụ, nhiên liệu ... tham gia trực tiếp vào việc sản
xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ.
Chi phí nhân công trực tiếp : Gồm các chi phí phải trả cho công nhân
trực tiếp sản xuất sản phẩm nh tiền lơng, phụ cấp lơng và các khoản trích
BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ với tiền lơng phát sinh .
Chi phí sản xuất chung : Là những chi phí phát sinh trong phạm vi
phân xởng sản xuất (trừ chi phí vật liệu và nhân công trực tiếp).
Phân loại chi phí sản xuất theo khoản mục có ý nghĩa quan trọng hàng
đầu trong việc phục vụ cho công tác tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính
giá thành ; có tác dụng xác định số chi phí đã chi ra trong từng lĩnh vực hoạt
4
động của doanh nghiệp làm cơ sở số liệu để tính giá thành sản phẩm trong
kỳ, phục vụ cho việc quản lý chi phí theo định mức ; là tài liệu để lập kế
hoạch giá thành để phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành . Mặt
khác, phân loại chi phí theo cách này còn cung cấp tài liệu cho doanh
nghiệp tham khảo để lập định mức chi phí sản xuất và phục vụ cho yêu cầu
quản lý giá thành.
2 . Giá thành sản phẩm và phân loại giá thành sản phẩm .
2.1 . Khái niệm giá thành sản phẩm .
Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao
phí về lao động sống và lao động vật hoá có liên quan đến khối lợng công
tác, sản phẩm, lao vụ đã hoàn thành.

Giá thành sản phẩm là một cơ sở quan trọng để các doanh nghiệp xác
định giá bán sản phẩm của mình. Chỉ tiêu giá thành sản phẩm phản ánh kết
quả sử dụng tài sản, vật t, lao động, tiền vốn trong quá trình sản xuất của
doanh nghiệp cũng nh tính đúng đắn của các giải pháp tổ chức kinh tế, kỹ
thuật và công nghệ mà doanh nghiệp đã sử dụng.
2.2 . Phân loại giá thành sản phẩm .
Để đáp ứng các yêu cầu của quản lý, hạch toán và kế hoạch hoá giá
thành cũng nh yêu cầu xây dựng giá cả hàng hoá, giá thành đợc xem xét dới
nhiều góc độ, nhiều phạm vi tính toán khác nhau. Tuy nhiên, trên thực tế,
ngời ta thờng xem xét giá thành theo 2 góc độ sau:
* Căn cứ vào cơ sở số liệu và thời điểm tính giá : Theo cách này, giá thành
đợc chia thành giá thành kế hoạch, giá thành định mức và giá thành thực tế:
- Giá thành kế hoạch : Giá thành kế hoạch đợc xác định trớc khi bớc
vào kinh doanh trên cơ sở giá thành thực tế kỳ trớc và các định mức, các dự
toán chi phí của kỳ kế hoạch.
Giá thành kế hoạch thể hiện mục tiêu phấn đấu về giá thành của
doanh nghiệp, là căn cứ để so sánh, phân tích, đánh giá tình hình thực hiện
kế hoạch hạ giá thành của doanh nghiệp.
- Giá thành định mức: Là giá thành đợc xác định trớc khi bắt đầu sản
xuất sản phẩm trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm
nhất định trong kỳ kế hoạch (thờng là ngày đầu tháng). Do vậy, giá thành
định mức luôn thay đổi phù hợp với sự thay đổi của các định mức chi phí
đạt đợc trong quá trình sản xuất sản phẩm.
5
Giá thành định mức là thớc đo xác định kết quả sản xuất, là công cụ
quản lý định mức, giúp doanh nghiệp đánh giá đúng đắn các giải pháp kinh
tế để nâng cao hiệu quả kinh doanh.
- Giá thành thực tế : là chỉ tiêu đợc xác định sau khi kết thúc quá
trình sản xuất sản phẩm trên cơ sở các chi phí phát sinh trong quá trình sản
xuất sản phẩm.

Giá thành thực tế là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả phấn
đấu của doanh nghiệp trong tổ chức, sử dụng các biện pháp nâng cao hiệu
quả sản xuất kinh doanh.
Cách phân loại này có tác dụng trong việc quản lý và giám sát chi
phí, xác định đợc các nguyên nhân vợt (hụt) định mức chi phí trong kỳ hạch
toán. Từ đó, điều chỉnh kế hoạch hoặc định mức chi phí cho phù hợp.
* Căn cứ vào phạm vi các chi phí và giá thành : theo cách này giá thành đợc
chia thành giá thành sản xuất và giá thành toàn bộ sản phẩm tiêu thụ:
- Giá thành sản xuất : là chỉ tiêu phản ánh tất cả những chi phí phát
sinh liên quan đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm trong phạm vi phân xởng
sản xuất (chi phí vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất
chung). Do vậy, giá thành sản xuất còn có tên gọi là giá thành công xởng.
Giá thành sản xuất đợc sử dụng để hạch toán thành phẩm nhập kho và
giá vốn hàng bán (khi bán hàng trực tiếp), là căn cứ để xác định giá vốn
hàng bán và mức lãi gộp trong kỳ kinh doanh của doanh nghiệp.
- Giá thành toàn bộ sản phẩm tiêu thụ : là chỉ tiêu phản ánh toàn bộ
các khoản chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất, tiêu thụ sản phẩm
(chi phí sản xuất, quản lý và bán hàng ). Do vậy, giá thành tiêu thụ còn gọi
là giá thành toàn bộ hay giá thành đầy đủ. Giá thành tiêu thụ là căn cứ để
xác định lợi nhuận trớc thuế của doanh nghiệp.
3 . Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm .
Về thực chất, chi phí sản xuất và giá thành là 2 mặt khác nhau của
quá trình sản xuất (chi phí sản xuất phản ánh mặt hao phí sản xuất, còn giá
thành phản ánh mặt kết quả sản xuất).
Tất cả những khoản chi phí phát sinh (phát sinh trong kỳ, kỳ trớc
chuyển sang) và các chi phí trích trớc có liên quan đến khối lợng sản phẩm,
lạo vụ, dịch vụ đã hoàn thành trong kỳ sẽ tạo nên chỉ tiêu giá thành sản
phẩm.
6
Ngợc lại, giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các

khoản chi phí có liên quan đến khối lợng công việc, sản phẩm đã hoàn thành
trong kỳ mà doanh nghiệp bỏ ra bất kể ở kỳ nào.
Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm :
Giá thành sản phẩm là một phạm trù của sản xuất hàng hoá, phản ánh
lợng giá trị của những hao phí lao động sống và lao động vật hoá đã thực sự
chi ra cho sản xuất sản phẩm. Trong giá thành sản phẩm chỉ bao gồm các
chi phí sản xuất tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình sản xuất cần
phải đợc bồi hoàn để tái sản xuất ở doanh nghiệp mà không bao gồm toàn
bộ những chi phí phát sinh trong kỳ kinh doanh của doanh nghiệp. Bản chất
của giá thành sản phẩm chính là sự chuyển dịch giá trị của các yếu tố chi
phí vào những sản phẩm, công việc, lao vụ nhất định đã hoàn thành .
II . Nhiệm vụ của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
trong doanh nghiệp
1 . Vị trí , vai trò của kế toán CPSX và tính GTSP .
Hạch toán kế toán - một trong những công cụ quản lý kinh tế rất có
hiệu quả với chức năng phản ánh và giám đốc một cách liên tục, toàn diện
và có hệ thống các mặt hoạt động kinh tế tài chính ở doanh nghiệp - nói
chung, hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nói riêng, với
các phơng pháp của mình đã đáp ứng đợc nhu cầu hạch toán chặt chẽ quá
trình sản xuất trong doanh nghiệp. Cụ thể, hạch toán chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm (bằng việc kết hợp giữa các phơng pháp tính giá, chứng
từ, đối ứng tài khoản , tổng hợp - cân đối kế toán) đã ghi nhận và phản ánh
sự vận động và biến đổi không ngừng cả về hình thái hiện vật và giá trị của
vật t, sản phẩm, lao vụ, dịch vụ,... trong quá trình sản xuất vào chứng từ, tài
khoản kế toán và tổng hợp các thông tin khác nhau qua các báo cáo. Do đó,
thực hiện tốt chức năng phản ánh và giám đốc một cách liên tục, toàn diện
và có hệ thống quá trình sản xuất, hay nói cách khác, là hạch toán một cách
chặt chẽ quá trình sản xuất. Nhờ vậy, hạch toán chi phí sản xuất và tính giá
7
Tổng giá thành

sản phẩm, dịch vụ
lao vụ hoàn thành
Chi phí sản
xuất dở
dang đầu kỳ
Chi phí sản
xuất dở
dang cuối kỳ
Chi phí sản
xuất phát sinh
trong kỳ
=
-
+
thành sản phẩm không những đáp ứng đợc yêu cầu trong quản lý chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm, mà còn cung cấp các thông tin về kinh tế
tài chính quan trọng về quá trình sản xuất cho những ngời ra quyết định,
góp phần đề ra các giải pháp pháp nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp.
2 . Nhiệm vụ của hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm .
Để thực hiện đợc chức năng của mình, hạch toán chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm phải thực hiện đầy đủ những nhiệm vụ chủ yếu sau:
- Tập hợp, kết chuyển và phân bổ chính xác, kịp thời các loại chi phí
sản xuất theo các đối tợng hạch toán chi phí và đối tợng tính giá thành. Trên
cơ sở đó, kiểm tra tình hình thực hiện các định mức và dự toán chi phí sản
xuất.
- Kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang một cách khoa học, hợp lý.
Tính toán chính xác giá thành sản xuất (giá thành công xởng) của sản phẩm,
dịch vụ hoàn thành. Đồng thời, phản ánh lợng sản phẩm, dịch vụ hoàn
thành, nhập kho hay tiêu thụ (chi tiết từng hoạt động, từng mặt hàng).

- Tổ chức vận dụng chứng từ, tài khoản kế toán để hạch toán chi phí
sản xuất và tính giá thành sản phẩm cho phù hợp.
- Lập báo cáo chi phí sản xuất theo yếu tố, định kỳ tổ chức phân tích
chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ở doanh nghiệp .
III . Nội dung tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá sản
phẩm .
1 . Kế toán tập hợp chi phí sản xuất .
1.1 . Đối t ợng tâp hợp chi phí sản xuất .
Đối tọng hạch toán chi phí sản xuất là giới hạn tập hợp chi phí trong
hạch toán chi phí sản xuất. Do vậy, xác định đối tợng hạch toán chi phí sản
xuất chính là việc xác định giới hạn tập hợp chi phí mà thực chất là xác định
nơi phát sinh chi phí và nơi chịu chi phí.
Các căn cứ xác định đối tợng hạch toán chi phí sản xuất:
Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất (sản xuất giản đơn hay phức
tạp).
8
Loại hình sản xuất (đơn chiếc, sản xuất hàng loạt nhỏ hay sản xuất
hàng loạt với khối lợng lớn).
Yêu cầu và trình độ quản lý, tổ chức sản xuất kinh doanh.
Các phơng tiện tính toán.
1.2 . Các ph ơng pháp tập hợp chi phí sản xuất .
Phơng pháp trực tiếp : áp dụng với các chi phí có liên quan đến đối t-
ợng tập hợp chi phí đã xác định và công tác hạnh toán , ghi chép ban đầu
cho phép quy nạp trực tiếp các chi phí này vào từng đối tợng kế toán tập hợp
chi phí có liên quan .
Phơng pháp phân bổ gián tiếp : Đợc áp dụng khi một laọi chi phí có
liên quan tới nhiều đối tợng kế toán tập hợp chi phí sản xuất , không thể tập
hợp trực tiếp cho từng đối . Trờng hợp này phải trọn tiêu chuẩn hợp lý để
tiến hành phân bổ chi phí cho các đối tợng có liên quan theo công thức sau :

Ci = H x Ti C : Tổng CPSX đã tập hợp cần phân bổ
H : Hệ số phân bổ
C T : Tổng tiêu chuẩn cần phân bổ
Trong đó : H = -------- Ci : CPSX đã tập hợp cần phân bổ thứ i
T Ti : Tiêu chuẩn phân bổ
1.3 . Kế toán chi phí sản xuất .
1.3.1 . Theo ph ơng pháp kê khai th ờng xuyên .
a . Kế toán chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp:
* Khái niệm :
Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp bao gồm giá trị nguyên, vật liệu
chính, vật liệu phụ, nhiên liệu... đợc xuất dùng trực tiếp cho việc chế tạo sản
phẩm.
* Cách thức tập hợp và phân bổ:
Đối với những vật liệu khi xuất dùng có liên quan trực tiếp đến từng
đối tợng tập hợp chi phí riêng biệt (phân xởng, bộ phận sản xuất hoặc sản
phẩm, loại sản phẩm, lao vụ, v.v...) thì hạch toán trực tiếp cho đối tợng đó.
9
Trờng hợp vật liệu xuất dùng có liên quan đến nhiều đối tợng tập hợp
chi phí, không thể tổ chức hạch toán riêng đợc thì phải áp dụng phơng pháp
phân bổ gián tiếp để phân bổ chi phí cho các đối tợng có liên quan. Tiêu
thức phân bổ thờng đợc sử dụng là phân bổ theo định mức tiêu hao, theo hệ
số, theo trọng lợng, số lợng sản phẩm...
Công thức phân bổ nh sau:
* Tài khoản sử dụng:
TK621 - Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp. Tài khoản này đợc mở chi tiết
theo từng đối tợng tập hợp chi phí (phân xởng, bộ phận sản xuất...)
Bên Nợ: - Giá trị nguyên, vật liệu xuất dùng trực tiếp cho chế tạo sản
phẩm hay thực hiện lao vụ , dịch vụ .
Bên Có: - Giá trị vật liệu xuất dùng không hết
- Kết chuyển chi phí vật liệu trực tiếp.

TK 621 cuối kỳ không có số d.
*Ph ơng pháp hạch toán
- Xuất kho nguyên, vật liệu sử dụng trực tiếp cho việc chế tạo sản
phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ:
Nợ TK 621 (Chi tiết theo từng đối tợng)
Có TK 152: Giá thực tế xuất dùng theo từng loại
- Trờng hợp nhận vật liệu về không nhập kho mà xuất dùng trực tiếp
cho sản xuất sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ, căn cứ giá thực tế xuất
dùng:
Nợ TK 621 (Chi tiết theo từng đối tợng)
10
Chi phí vật liệu phân bổ cho
từng đối tượng (hoặc sản
phẩm)
Tổng tiêu thức phân bổ của
từng đối tượng (hoặc sản
phẩm)
Tỷ lệ
phân
bổ
=
x
Tỷ lệ (hay hệ
số) phân bổ
Tổng tiêu thức phân bổ của tất cả các đối tư
ợng
Tổng chi phí vật liệu cần phân bổ
=
Trong đó :
Nợ TK 133 (1331) - Thuế GTGT đợc khấu trừ (với vật liệu

mua ngoài và doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phơng pháp khấu trừ).
Có TK 331, 111, 112: Vật liệu mua ngoài.
Có TK 411: Nhận cấp phát, nhận liên doanh.
Có TK 154: Vật liệu tự SX hay thuê ngoài gia công
Có các TK khác (311,336,338...): Vật liệu vay, mợn...
- Giá trị vật liệu xuất dùng không hết:
Nợ TK 152 (Chi tiết vật liệu)
Có TK 621 (Chi tiết theo từng đối tợng)
- Cuối kỳ, kết chuyển chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp theo từng đối
tợng để tính giá thành:
Nợ TK 154 (Chi tiết theo đối tợng)
Có TK 621 (Chi tiết theo đối tợng)
b . Kế toán chi phí nhân công trực tiếp
* Khái niệm :
11
Kết chuyển chi phí
nguyên, vật liệu trực tiếp
Vật liệu dùng không hết nhập
kho chuyển sang kỳ sau
Vật liệu dùng trực tiếp
chế tạo sản phẩm, tiến
hành lao vụ, dịch vụ
TK 621
TK 151, 152, 331,
111, 112, 411,...
TK 152
TK 154
Sơ đồ : Hạch toán tổng hợp chi phí vật liệu trực tiếp
Chi phí nhân công trực tiếp là những khoản thù lao phải trả cho công
nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm, trực tiếp thực hiện các lao vụ, dịch vụ nh

tiền lơng chính, lơng phụ và các khoản phụ cấp có tính chất lơng (Phụ cấp
khu vực, đắt đỏ, độc hại, phụ cấp làm đêm, thêm giờ...). Ngoài ra, chi phí
nhân công trực tiếp còn bao gồm các khoản đóng góp cho các quỹ Bảo hiểm
xã hội, Bảo hiểm y tế, Kinh phí công đoàn do chủ sử dụng lao động chịu và
đợc tính vào chi phí kinh doanh theo một tỷ lệ nhất định với số tiền lơng
phát sinh của công nhân trực tiếp sản xuất.
* Tài khoản sử dụng :
TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp..
Nội dung và kết cấu của tài khoản này nh sau:
Bên Nợ: - Chi phí nhân công trực tiếp sản xuất sản phẩm , thực hiện lao
vụ , dịch vụ
Bên Có: - Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp vào tài khoản tính giá
thành.
TK 622 cuối kỳ không có số d.
TK 622 đợc mở chi tiết theo từng đối tợng tập hợp chi phí nh TK 621.
*Ph ơng pháp hạch toán:
- Tính ra tổng số tiền công, tiền lơng và phụ cấp phải trả trực tiếp cho
công nhân sản xuất sản phẩm hay thực hiện lao vụ, dịch vụ trong kỳ.
Nợ TK 622 (Chi tiết theo đối tợng)
Có TK 334: Tổng số tiền lơng phải trả cho công nhân
trực tiếp.
- Trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ quy định
Nợ TK 622 (Chi tiết theo đối tợng)
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3382,3383, 3384)
- Cuối kỳ, kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp vào tài khoản tính
giá thành theo từng đối tợng:
Nợ TK 154 - Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang
Có TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp
12
Kết chuyển chi phí

nhân công trực tiếp
Các khoản trích BHXH, BHYT,
KPCĐ theo quy định tính vào
chi phí nhân công trực tiếp
xuất.
Tiền lương và phụ cấp
lương phải trả cho công
nhân trực tiếp
TK 621
TK 334
TK 338
TK 154
Sơ đồ : Hạch toán tổng hợp chi phí nhân công trực tiếp
c . Kế toán chi phí sản xuất chung:
*Khái niệm:
Chi phí sản xuất chung là những chi phí cần thiết còn lại để sản xuất
sản phẩm ngoài chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực
tiếp. Đây là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân xởng, bộ phận sản
xuất của doanh nghiệp.
* Tài khoản sử dụng:
TK 627 - Chi phí sản xuất chung, mở chi tiết theo từng phân xởng, bộ phận
sản xuất, dịch vụ. Nội dung và kết cấu của tài khoản này nh sau:
Bên Nợ: - Chi phí sản xuất chung thực tế phát sinh trong kỳ.
Bên Có: - Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chung.
- Kết chuyển (hay phân bổ) chi phí sản xuất chung vào chi phí sản
phẩm hay lao vụ, dich vụ.
TK 627 cuối kỳ không có số d.
TK 627 đợc mở chi tiết thành 6 tiểu khoản:
TK 6271 - Chi phí nhân viên phân xởng
TK 6272 - Chi phí vật liệu

TK 6273 - Chi phí dụng cụ sản xuất
TK 6274 - Chi phí khấu hao TSCĐ
TK 6277 - Chi phí dịch vụ mua ngoài
TK 6278 - Chi phí bằng tiền khác
13
Ngoài ra, tuỳ yêu cầu quản lý của từng doanh nghiệp, từng ngành, tài
khoản 627 có thể đợc mở thêm một số tiểu khoản khác để phản ánh một số
nội dung hoặc yếu tố chi phí.
* Ph ơng pháp hạch toán
- Tính ra tiền lơng phải trả cho nhân viên phân xởng:
Nợ TK 627 - 6271 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Có TK 334 - Phải trả công nhân viên
- Trích BHXH, BHYT,KPCĐ theo tỷ lệ quy định
Nợ TK 627 - 6271 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Có TK 338 : Phải trả, phải nộp khác(3382, 3383, 3384)
- Chi phí vật liệu xuất kho dùng chung cho từng phân xởng
Nợ TK 627 - 6272 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Có TK 152, 611 (Chi tiết tiểu khoản)
- Các chi phí công cụ, dụng cụ sản xuất dùng cho các bộ phận
Nợ TK 627 - 6273 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Có TK 153, 611 - Công cụ, dụng cụ (phân bổ một lần)
- Trích khấu hao TSCĐ của phân xởng, bộ phận:
Nợ TK 627 - 6274 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Có TK 214 (Chi tiết tiểu khoản)
- Chi phí dịch vụ mua ngoài:
Nợ TK 627 - 6277 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Nợ TK 133 (1331) - Thuế GTGT đợc khấu trừ (nếu có)
Có TK 111, 112, 331,...: Giá trị mua ngoài
- Các chi phí phải trả khác tính vào chi phí sản xuất chung trong kỳ
(chi phí sửa chữa TSCĐ, chi phí ngừng sản xuất theo kế hoạch...):

Nợ TK 627 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Có TK 335 (Chi tiết chi phí phải trả)
- Phân bổ các chi phí trả trớc:
Nợ TK 627 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Có TK 142 (Chi tiết chi phí trả trớc)
- Các chi phí bằng tiền khác (tiếp tân, hội nghị,...)
Nợ TK 627 - 6278 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
Có TK liên quan (111, 112)
14
- Các khoản chi phí ghi giảm chi phí sản xuất chung:
Nợ TK liên quan (111, 112, 152, 138,...)
Có TK 627 (Chi tiết phân xởng, bộ phận)
- Cuối kỳ, tiến hành phân bổ chi phí sản xuất chung theo tiêu thức
phù hợp cho các đối tợng chịu phí (sản phẩm, nhóm sản phẩm, lao vụ, dịch
vụ):
Nợ TK 154 (Chi tiết theo từng đối tợng)
Có TK 627 (Chi tiết theo từng tiểu khoản).
* Phơng pháp phân bổ chi phí sản xuất chung:
Do chi phí sản xuất chung có liên quan đến nhiều loại sản phẩm, lao
vụ, dịch vụ trong phân xởng nên cần phải phân bổ khoản chi phí này cho
từng đối tợng (sản phẩm, lao vụ, dịch vụ) theo tiêu thức phù hợp. Cụ thể,
theo công thức sau:
15
Các khoản ghi giảm chi phí
sản xuất chung (phế liệu thu
hồi, vật tư dùng không hết)
Chi phí vật liệu,
công cụ, dụng cụ
Chi phí nhân viên
TK 627

TK 334, 338
TK 152, 153
TK 111, 112, 152, 611...
Sơ đồ: Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất chung
TK 154 (631)
Phân bổ (hoặc kết chuyển)

chi phí sản xuất chung
Chi phí vật liệu,
công cụ, dụng cụ
Chi phí theo dự toán
TK 1421, 335
TK 152, 153
Trong thực tế, các tiêu thức thờng đợc sử dụng để phân bổ chi phí sản
xuất chung là định mức chi phí, giờ làm việc thực tế của công nhân sản
xuất, tiền lơng công nhân sản xuất...
d . Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất theo ph ơng pháp kê khai th ờng xuyên .
Chi phí sản xuất sau khi tập hợp riêng từng khoản mục sẽ đợc tập hợp
trên toàn doanh nghiệp và chi tiết cho từng đối tợng kế toán tập hợp chi phí
sản xuất.
Theo phơng pháp này, để tổng hợp chi phí sản xuất, kế toán sử
dụng :
TK 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.
Nội dung phản ánh của TK 154 nh sau:
Bên Nợ: - Tập hợp các chi phí sản xuất trong kỳ (chi phí nguyên, vật liệu
trực tiếp; chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung).
Bên Có: - Các khoản ghi giảm chi phí sản phẩm.
- Tổng giá thành sản xuất thực tế hay chi phí thực tế của sản
phẩm, lao vụ, dịch vụ đã hoàn thành.
D Nợ: - Chi phí thực tế của sản phẩm, lao vụ, dịch vụ dở dang, cha

hoàn thành.
TK 154 đợc mở chi tiết theo từng loại sản phẩm, từng loại lao vụ,
dịch vụ... của các bộ phận sản xuất - kinh doanh chính, phụ (kể cả thuê
ngoài gia công chế biến).
*Ph ơng pháp hạch toán:
- Cuối kỳ, kết chuyển chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp (chi tiết theo
từng đối tợng, từng phân xởng, sản xuất, lao vụ, dịch vụ...)
Nợ TK 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang
Có TK 621 - Chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp
- Cuối kỳ, kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp (chi tiết theo đối t-
ợng):
Nợ TK 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang
Có TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp
16
Mức chi phí
SXC phân bổ
cho từng đối tư
ợng
Tổng tiêu thức phân bổ của tất cả các đối
tượng
=
Tổng chi phí sản xuấtchung cần phân bổ
Tổng tiêu
thức phân bổ
của từng đối
tượng
x
- Phân bổ (hoặc kết chuyển) chi phí sản xuất chung cho từng sản
phẩm, lao vụ, dịch vụ (chi tiết theo từng đối tợng):
Nợ TK 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang

Có TK 627 - Chi phí sản xuất chung
- Giá trị ghi giảm chi phí:
+ Phế liệu thu hồi trong sản xuất:
Nợ TK 152 (Chi tiết phế liệu)
Có TK 154 (Chi tiết sản phẩm, lao vụ, dịch vụ...)
+ Sản phẩm hỏng ngoài định mức không sửa chữa đợc:
Nợ TK 1381 (Chi tiết sản phẩm hỏng ngoài định mức)
Có TK 154 (Chi tiết sản phẩm, lao vụ, dịch vụ...)
+ Giá trị sản phẩm, vật t thiếu hụt bất thờng trong sản xuất:
Nợ TK liên quan (138, 334, 821,...)
Có TK 154 (Chi tiết sản phẩm, lao vụ, dịch vụ...)
+ Vật liệu xuất dùng không hết nhập kho (nếu cha phản ánh ở
TK 621):
Nợ TK 152 (Chi tiết vật liệu)
Có TK 154 (Chi tiết sản phẩm, lao vụ, dịch vụ...)
- Giá thành thực tế sản phẩm, lao vụ hoàn thành:
Nợ TK 155: Nhập kho thành phẩm
Nợ TK 157: Gửi bán
Nợ TK 632: Tiêu thụ thẳng (không qua kho)
Có TK 154 (Chi tiết sản phẩm, lao vụ, dịch vụ...)
- Trờng hợp giá trị sản phẩm, lao vụ, dịch vụ của sản xuất kinh doanh
phục vụ cho các đối tợng, kế toán ghi:
Nợ TK 627: Phục vụ cho sản xuất sản phẩm và nhu cầu khác
ở PX.
Nợ TK 641, 642: Phục vụ cho bán hàng, cho quản lý doanh
nghiệp.
Nợ TK 152, 153, 155: Nhập kho vật t, thành phẩm.
Nợ TK 632: Tiêu thụ trực tiếp ra ngoài.
Có TK 154 (Chi tiết từng loại hoạt động sản xuất kinh
doanh phụ)

17
1.3.2 . Kế toán chi phí sản xuất theo ph ơng pháp kiểm kê định kỳ .
Giống nh phơng pháp kê khai thờng xuyên , các tài khoản 621 , 622 ,
627 đợc dùng để tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp , chi phí nhân
công trực tiếp , chi phí sản xuất chung .
Tuy nhiên TK 154 Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang ; chỉ
phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh dở dang đầu kỳ và cuối kỳ .
Việc tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm đợc thc hiện trên TK
631- Giá thành sản xuất .
Kết cấu TK631 :
Bên nợ : - Giá trị sản phẩm dở dang đàu kỳ .
- Chi phí sản xuất thực tế phát sinh trong kỳ .
Bên có : - Giá trị của sản phẩm dở dang cuói kỳ kết chuyển vào TK154
- Giá thành sản phẩm nhập kho kết chuyển vào TK 632 Giá vốn
hàng bán .
TK 631 không có số d cuối kỳ .
18
Các khoản ghi giảm
chi phí sản phẩm
Chi phí nguyên,
vật liệu trực tiếp
TK 154
TK 152, 111,...
TK 152, 155
TK 621
Sơ đồ : Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất
TK 622
Tiêu thụ thẳng
Chi phí sản xuất chung
Chi phí nhân công trực tiếp

TK 157
TK 632
Gửi bán
Nhập kho vật
tư sản phẩm
Tổng giá thành
thực tế sản phẩm,
lao vụ , dịch vụ
hoàn thành
TK 627
DĐK:xxx
DCK:xxx
*Ph ơng pháp hạch toán :
- Đầu kỳ : kế toán kết chuyển chi phí thực tế của sản xuất kinh doanh
dở dang ;
Nợ TK 631 : Giá thành sản xuất
Có TK 154 : Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang .
- Cuối kỳ : Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp , chi phí nhân
công trực tiếp , chi phí sản xuất chung phát sinh trong kỳ :
Nợ TK 631 : Giá thành sản phẩm
Có TK 621 : Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .
Có TK 622 : Chi phí nhân công trực tiếp .
Có Tk 627 : Chi phí sản xuất chung .
- Căn cứ kết quả kiểm kê thực tế kết toán xác định chi phí sản xuất
kinh doanh dở dang :
Nợ TK 154 Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang .
Có TK631 : Giá thành sản xuất .
- Tính giá thành thực tế của sản phẩm hoàn thành :
Nợ TK 632 : Giá vốn hàng bán .
Có TK 631 : Giá thành sản xuất .

19
TK 154 TK 631 TK 154
Kết chuyển chi phí sản Chi phí dở dang
phẩm dở dang đầu kỳ cuối kỳ

TK621 TK611,821
Chi phí nguyên liệu Phế liệu thu hồi
vật liệu trực tiếp. sau sản xuất.
TK622 TK138(1388)
Chi phí nhân công trực tiếp. Tiền bồi thờng về
sản phẩm hỏng
TK627 TK 632
Chi phí sản xuất chung Giá thành sản xuất của
SP hoàn thành trong kỳ.
Sơ đồ : Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất
2 . Các ph ơng pháp đánh giá sản phẩm dở dang .
Sản phẩm dở dang là những sản phẩm cha hoàn thành đầy đủ các bớc
gia công chế biến trong quy trình công nghệ, còn đang nằm trong quá trình
sản xuất hoặc đã hoàn thành nhng cha đợc kiểm tra kỹ thuật.
Để tính đợc giá thành sản phẩm, doanh nghiệp cần phải tiến hành
kiểm kê, xác định mức độ hoàn thành của sản phẩm và đánh giá sản phẩm
dở dang.
2.1 . Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .
Theo phơng pháp này, trong giá trị sản phẩm dở dang chỉ bao gồm
chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp hoặc chi phí vật liệu chính, còn các chi phí
chế biến không tính cho sản phẩm dở dang mà tính hết vào sản phẩm hoàn
thành. Phơng pháp này thờng đợc áp dụng trong các doanh nghiệp mà chi
phí nguyên, vật liệu trực tiếp hoặc chi phí vật liệu chính chiếm tỷ trọng lớn
trong giá thành sản phẩm.
Dđk + Cn

Dck = ------------------ x Qd
20
Qtp + Qd
Trong đó :
Dck : Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang cuối kỳ
Dđk : Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang đầu kỳ
Cn : Chi phí NVL chính hoặc chi phí NVLTT phát sinh trong kỳ
Qtp : Sản lợng thành phẩm trong kỳ
Qd : Sản lợng sản phẩm dở dang cuối kỳ
2.2 . Đánh giá sản phẩm dở dang theo khối l ợng sản phẩm hoàn thành t ơng
đ ơng .
Dựa theo mức độ hoàn thành và số lợng sản phẩm dở dang để quy sản
phẩm dở dang thành sản phẩm hoàn thành. Tiêu chuẩn quy đổi thờng dựa
vào giờ công hoặc tiền lơng định mức. Để bảo đảm tính chính xác của việc
đánh giá, phơng pháp này thờng chỉ áp dụng để tính các chi phí chế biến
(chi phí nguyên, vật liệu phụ; chi phí nhân công trực tiếp; chi phí sản xuất
chung), còn các chi phí nguyên, vật liệu chính phải xác định theo số thực tế
đã dùng.
Dđk + C
Dck = --------------- x Qd
Qtp + Qd
Trong đó : Qd = Qd x ( % hoàn thành )
C : Tính theo khoản mục
Qd : Khối lợng sản phẩm dở dang tính quy đổi ra khối lợng sản phẩm hoàn
thành tơng đơng theo tỷ lệ hoang thành
2.3 . Đánh giá sản phẩm sở dang theo chi phí sản xuất định mức .
Phơng pháp này thích hợp với hệ thống kế toán chi phí sản xuất và
tính giá thành theo định mức . Theo phơng pháp này kế toán căn cứ vào khối
lợng sản phẩm dở dang đã kiểm kê , xác định ở từng công đoạn sản xuất và
định mức từng khoản mục chi phí ở từng ông đoạn sản xuất và định mức

từng khoản mục chi phí ở từng công đoạn sản xuất tơng ứng cho từng đơn vị
sản phẩm , để tính ra chi phí định mức của khối lợng sản phẩm dở dang từng
công đoạn , sau đó tập hợp lại cho từng loại sản phẩm .
21
3 . Các ph ơng pháp tính giá thành sản phẩm .
3.1 . Đối t ợng tính giá thành và kỳ tính giá thành .
Đối tợng tính giá thành là sản phẩm, bán thành phẩm, công việc, lao
vụ nhất định cần phải tính giá thành theo yêu cầu của hạch toán kinh tế nội
bộ và tiêu thụ sản phẩm. Do vậy, về thực chất, xác định đối tợng tính giá
thành sản phẩm chính là việc xác định sản phẩm, bán thành phẩm, công
việc, lao vụ nhất định đòi hỏi phải tính giá thành một đơn vị.
Khi xác định đối tợng tính giá thành sản phẩm , cần dựa vào các cơ sở sau :
Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất (sản xuất giản đơn hay
phức tạp).
Loại hình sản xuất (đơn chiếc, sản xuất hàng loạt nhỏ hay sản
xuất hàng loạt với khối lợng lớn).
Yêu cầu và trình độ quản lý, tổ chức sản xuất kinh doanh.
Đối tợng hạch toán chi phí sản xuất.
Kỳ tính giá thành : là thời kỳ mà bộ phận kế toán giá thành cần phải
tiến hành công việc tính giá thành cho các đối tợng tính giá thành.
Để xác định kỳ tính giá thành, cũng cần dựa vào 4 cơ sở để xác định
đối tợng tính giá thành (đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất; loại hình
sản xuất; yêu cầu và trình độ quản lý, tổ chức sản xuất kinh doanh và đối t-
ợng hạch toán chi phí sản xuất). Ngoài ra, còn cần căn cứ vào chu kỳ kinh
doanh của doanh nghiệp...
Tại Việt Nam, kỳ tính giá thành có thể là tháng, quý hoặc năm, tuy
nhiên, các doanh nghiệp thờng sử dụng kỳ tính giá thành là tháng vì nó phản
ánh một cách thờng xuyên hoạt động sản xuất kinh doanh và phát huy đợc
nhiều u điểm hơn so với kỳ tính giá thành quý hoặc năm.
3.2 . Các ph ơng pháp tính giá thành sản phẩm :

3.2.1 . Ph ơng pháp tính giá thành giản đơn ( Ph ơng pháp trực tiếp ).
Phơng pháp này đợc áp dụng trong các doanh nghiệp thuộc loại hình
sản xuất giản đơn, số lợng mặt hàng ít, sản xuất với khối lợng lớn và chu kỳ
sản xuất ngắn nh các nhà máy điện, nớc, các doanh nghiệp khai thác
(quặng, than, gỗ...). Đối tợng tập hợp chi phí sản xuất và đối tợng tính giá
thành đều là sản phẩm. Theo phơng pháp này:
22
Tổng giá thành
sản phẩm
Giá trị sản phẩm
dở dang đầu kỳ
Giá trị sản phẩm
dở dang cuối kỳ
Chi phí sản xuất
trong kỳ
=
+
+
Giá thành
đơn vị sản
phẩm
Khối lượng sản phẩm hoàn thành
Tổng giá thành sản phẩm
=
*Ph ơng pháp hệ số : đợc áp dụng trong những doanh nghiệp có cùng một
quy trình công nghệ sản xuất, sử dụng một loại nguyên vật liệu, một lợng
lao động nhng thu đợc đồng thời nhiều sản phẩm khác nhau . Trờng hợp này
đối tợng tập hợp chi phí sản xuất là toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất ,
đối tợng tính giá thành là từng loại sản phẩm .
Trình tự tính giá : Căn cứ đặc điểm kinh tế ( kỹ thuật ) quy định cho mỗi sản

phẩm một hệ số quy đổi .
*Ph ơng pháp tỷ lệ : áp dụng trong các doanh nghiệp sản xuất nhiều loại sản
phẩm có quy cách, phẩm chất khác nhau . Trờng hợp này đối tợng tập hợp
chi phí là sản xuất là nhóm sản phẩm cùng loại còn đối tợng tính giá thành
là từng quy cách sản phẩm trong nhóm sản phẩm đó.
*Ph ơng pháp loại trừ gi á trị sản phẩm phụ : áp dụng đối với các doanh
nghiệp mà trong cùng một quá trình sản xuất thu đợc sản phẩm chính và sản
23
Giá thành thực
tế đơn vị sản
phẩm từng loại
Giá thành kế hoạch
(hoặc định mức) đơn
vị sản phẩm từng
loại
Tỷ lệ giữa chi phí thực
tế so với chi phí kế
hoạch (hoặc định
mức)
=
x
Tổng giá thành
liên sản phẩm
Giá trị sản
phẩm dở
dang đầu kỳ
Giá trị sản
phẩm dở
dang cuối kỳ
Chi phí sản

xuất phát sinh
trong kỳ
=
-
+
Tổng sản lượng
quy đổi
Sản lượng
thực tế sản
phẩm i
Hệ số quy đổi
sản phẩm i
=
x

Hệ số phân bổ
chi phí SP i
Tổng sản lượng quy đổi
Tổng sản lượng quy đổi sản phẩm i
=
Tổng giá thành sản
phẩm i
Tổng giá thành liên
sản phẩm
Hệ số phân bổ chi phí
sản phẩm i
= x
i = 1
n
phẩm phụ . Đối tợng tập hợp chi phí là toàn bộ quy trình công nghệ , đối t-

ợng tính giá thành là sản phẩm chính đã hoàn thành .Chi phí sản xuất sản
phẩm phụ thờng đợc tính theo giá kế hoạch hoặc lấy giá bán trừ lợi nhuận
định mức .
*Doanh nghiệp sản xuất theo đơn đặt hàng : thì đối tợng tập hợp chi phí là
từng đơn đặt hàng , đối tợng tính giá thành là từng đơn đặt hàng đã hoàn
thành . Trờng hợp này kế toán phải mở cho mỗi đơn đặt hàng một bảng tính
giá thành . Hàng tháng căn cứ chi phí sản xuất đã tập hợp theo từng phân x-
ởng trong sổ kế toán chi tiết để ghi vào các bảng tính giá thành liên quan .
Khi hoàn thành việc sản xuất kế toán tính giá thành thành phẩm bằng cắch
cộng toàn bộ chi phí sản xuất đã tập hợp trên bảng tính giá thành .
*Doanh nghiệp áp dụng hệ thống hạch toán định mức:
*Doanh nghiệp áp dụng hệ thống hạch toán định mức:
Tại các doanh nghiệp này, trên cơ sở hệ thống định mức tiêu hao lao
động, vật t hiện hành và dự toán về chi phí sản xuất chung, kế toán tiến hành
các công việc sau:
- Xác định giá thành định mức của từng loại sản phẩm : Tuỳ theo tính chất
quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm và đặc điểm sản phẩm, yêu cầu và
trình độ quản lý, tổ chức sản xuất kinh doanh, kế toán sẽ lựa chọn đối tợng
tính giá thành và phơng pháp tính giá thành phù hợp
- Xác định các thay đổi, các chênh lệch so với định mức phát sinh trong quá
trình sản xuất sản phẩm.
- Phân tích toàn bộ chi phí thực tế phát sinh trong kỳ thành 3 loại: theo định
mức, chênh lệch do thay đổi định mức và chênh lệch do thoát ly định mức.
Từ đó tiến hành xác định giá thành thực tế của sản phẩm qua công thức
sau:
3.2.2 . Ph ơng pháp tính giá thành phân b ớc .
* Phơng pháp tính giá thành phân bớc có tính giá nửa thành phẩm (NTP).
24
Tổng giá
thành sản

phẩm chính
Giá trị sản
phẩm chính
dở dang đầu
kỳ
Giá trị sản
phẩm chính
dở dang cuối
kỳ
Tổng chi phí
sản xuất phát
sinh trong kỳ
= -+
Chi phí
SX sản
phẩm
phụ
-
Giá thành
NTP giai
đoạn i
Giá thành
NTP giai đoạn
i-1 chuyển
sang
CPSX dở
dang cuối kỳ
giai đoạn i
CPSX dở
dang đầu kỳ

giai đoạn i
= -+
CPSX
phát sinh
trong kỳ
giai đoạn
i
-
Giá thành thực
tế sản phẩm
Giá thành định
mức sản phẩm
Chênh lệch so
với định mức
Chênh lệch do
thay đổi định
mức
=

*Phơng pháp tính giá thành phân bớc không tính giá nửa thành phẩm .
CPSX dở dang + CPSX phát sinh
CPSX thành ĐK giai đoạn i giai đoạn i
phẩm giai = ------------------------------------------------------ x
đoạn i Số lợng NTP(TP) + Số lợng SPDD
hoàn thành giai đoạn i cuối kỳ giai đoạn i

4.Sổ kế toán .
4.1 .
4.1 .

Hình thức Nhật ký chung:


Đặc trng cơ bản của hình thức Nhật ký chung là tất cả các nghiệp vụ
kinh tế - tài chính phát sinh đều phải đợc ghi vào sổ Nhật ký chung theo
trình tự thời gian phát sinh và nội dung kinh tế của nghiệp vụ đó thể hiện
qua định khoản kế toán. Sau đó, lấy số liệu từ Nhật ký chung để ghi vào Sổ
Cái theo từng nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
Việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đợc thực
hiện trên hệ thống sổ sách kế toán sau:
- Sổ Chi phí sản xuất kinh doanh mở cho từng tài khoản 621, 622,
627, 154, 631, 142, 335, 641, 642.
- Thẻ tính giá thành sản phẩm, dịch vụ
- Sổ Nhật ký chung
- Sổ Cái các TK 621, 622, 627, 154, 631, 142, 335, 641, 642.
4.2 . Hình thức Nhật ký - Sổ Cái:
Theo hình thức Nhật ký - Sổ cái, các nghiệp vụ kinh tế - tổ chức phát
sinh đợc kết hợp ghi chép theo trình tự thời gian và theo nội dung kinh tế
trên sổ Nhật ký - Sổ Cái.
Việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đợc thực
hiện trên các sổ sách kế toán sau:
25
Số lợng
thành phẩm
hoàn thành
ở giai đoạn
cuối