BAO TON ĐDSH HE SINH THAI NONG NGIEP

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA MƠI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN

BẢO TỒN ĐA DẠNG SINH HỌC TRONG HỆ SINH THÁI NÔNG NGHIỆP
VIỆT NAM

 
GVHD: PGS TS. LÊ QUỐC TUẤN
HVTH: NGUYỄN VIỆT CƯỜNG


NỢI DUNG

1. Tởng quan về hệ sinh thái nơng nghiệp

2. Đa dạng sinh học và đa dạng sinh học trong nông nghiệp

3. Lý do cần phải bảo tồn đa dạng sinh học trong nông nghiệp

4. Thực trạng ĐDSH trong hệ sinh thái nông nghiệp Việt Nam hiện nay

5. Một số giải pháp bảo tồn đa dạng sinh học trong HST nông nghiệp VN


Tổng quan về hệ sinh thái nông nghiệp

1

Hệ sinh thái nông nghiệp là hệ sinh thái do con người tạo ra và duy trì trên cơ sở các quy luật khách quan
của hệ sinh thái, là các đơn vị sản xuất nông nghiệp, là các hệ sinh thái nhân tạo do lao động của con người
tạo ra.

Ví dụ:
- Nông trường;
- Hợp tác xã;
- Nông trại;
- Làng xóm;
- ……………


1

Tổng quan về hệ sinh thái nông nghiệp

Đặc điểm của HST nông nghiệp:
- HSTNN là hệ quả của sự cải tạo, biến đổi các HST tự nhiên của con người;
- HSTNN cung cấp cho con người các sản phẩm của cây trồng vật nuôi, sự sống trong HSTNN bị quy định bỡi
con người;
- HSTNN có chu trình vật chất hở, vật chất bị lấy đi khỏi HST để cung cấp cho con người;
- HSTNN là các HST thứ cấp do con người phục hồi, khi con người biết nuôi trồng mới có HSTNN;
- HST nông nghiệp có số lượng cây trồng, vật nuôi rất đơn giản;
- Là HST trẻ cho năng suất cao nhưng không ổn định, dễ bị thiên tai hay sâu bệnh phá hoại.


1

Tởng quan về hệ sinh thái nơng nghiệp

Mơ hình dòng vận chuyển năng lượng trong HSTNN

1

Tởng quan về hệ sinh thái nơng nghiệp

Chu trình dinh dưỡng của hệ sinh thái nông nghiệp


2

Đa dạng sinh học là gì?

Theo Quỹ bảo tờn thiên nhiên Thế giới (1989) quan niệm:
“ĐDSH là sự phồn thịnh của sự sống trên Trái đất, là hàng triệu
loài thực vật, động vật và vi sinh vật, là những gen chứa đựng
trong các loài và là những hệ sinh thái vô cùng phức tạp tồn tại
trong môi trường”


2

Đa dạng sinh học trong nơng ngiệp là gì?

Đa dạng sinh học trong nông nghiệp là một bộ phận của đa dạng sinh học, bao gồm tất cả các thành phần của ĐDSH –
ở cấp gen, cấp loài và cấp hệ sinh thái – liên quan đến thực phẩm, nông nghiệp và các hệ sinh thái nông nghiệp, bao
gồm các loài cây trồng, vật nuôi và các thành phần khác hỗ trợ cho sản xuất nông nghiệp. ĐDSH nông nghiệp còn là
kết quả của quá trình chọn lọc tự nhiên và nhân tạo


2

Chức năng của đa dạng sinh học trong nông nghiệp

Thu nhập

Nguyên vật liệu

Thực phẩm

Dược liệu


Chức năng của đa dạng sinh học trong nông nghiệp

2

Văn hóa - Xã hội

Thiên địch

Cảnh đẹp


Tổng quan đa dạng sinh học nông nghiệp của Việt Nam

2

Hệ
Hệ thống
thống sông
sông ngòi

ngòi dày
dày đặt,
đặt,
đổ
đổ ra
ra các
các đồng
đồng bằng
bằng lớn
lớn

Việt
Việt Nam
Nam trải
trải dài
dài trên
trên 15
15 vĩ
vĩ

Lượng mưa phân bố khơng

tún,
tún, có
có điều
điều kiện
kiện địa
địa hình
hình

đều trong năm và tại các

và
và khí
khí hậu
hậu đa
đa dạng
dạng

vùng.

Hình thành 7
vùng sinh thái
nơng nghiệp


2

Tổng quan đa dạng sinh học nông nghiệp của Việt Nam

Có năm kiểu đa dạng hệ sinh thái được phân biệt rõ rệt trong cảnh quan nông nghiệp Việt Nam:

1. Hệ sinh thái đồng ruộng, cây hằng năm (lúa, cây nông ngiệp ngắn ngày)


2

2. Vườn cây lâu năm

3. Đồng cỏ chăn nuôi

Tổng quan đa dạng sinh học nông nghiệp của Việt Nam


2

4. Ao nuôi thủy sản

5. Khu dân cư

Tổng quan đa dạng sinh học nông nghiệp của Việt Nam


Lý do cần phải bảo tồn ĐDSH trong HST nông nghiệp

3

Nơng nghiệp VN được hình thành từ nhiều HST khác nhau, hình thành nên ng̀n tài ngun giàu có của đất
nước.

Đa dạng sinh học trong nông nghiệp cung cấp cơ sở sản xuất lương thực và các sản phẩm phi lương thực cho
cuộc sống hằng ngày của con người.

Đa dạng sinh học tạo nên sự đa dạng trong các sản phẩm nông nghiệp: sản phẩm trồng trọt và chăn nuôi

Đa dạng sinh học trong HST nông nghiệp là yếu tố đảm bảo tính bền vững của các hệ thống nông nghiệp trên
các phương diện sinh thái, môi trường và kinh tế – xã hội.


Thực trạng ĐDSH trong hệ sinh thái NN Việt Nam hiện nay

4

Trong hệ thống trồng trọt

Thực trạng

Hậu quả

Chuyển đổi đất nông nghiệp thành đất đô thị, khu

Mất vĩnh viễn sinh cảnh tự nhiên, gây nên các nguồn

công nghiệp…..

ô nhiễm cho môi trường

Sử dụng hóa chất nông nghiệp

Mất mát các lọa đợng thực vật

Quá trình chun canh hóa

Mất đa dạng sinh học ở cấp độ gen


Thực trạng ĐDSH trong hệ sinh thái NN Việt Nam hiện nay

4

Trong hệ thống chăn nuôi
Thực trạng

Sự thay thế các giống mới năng suất cao

Thâm canh trong chăn nuôi

Hậu quả

Làm đơn điệu, nghèo nàn và mất đi các giống vật
nuôi địa phương có giá trị

Chất thải chăn nuôi gây nên các vấn đề ô nhiễm môi
trường

Chăn nuôi trang trại lớn không đảm bảo các yếu tố

Bùng phát dịch bênh, gây ảnh hưởng xấu đến sức

kỹ thuật và vệ sinh

khỏe con người


Giải pháp bảo tồn ĐDSH trong hệ sinh thái NN Việt Nam

5

Giải pháp chung:
- Quá trình quy hoạch các vùng đô thị cần có sự tham gia của người dân.

- Khuyến cáo và giúp người dân thực hành thói quen dùng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách. Tăng cường sử
dụng IPM trong trờng trọt cho người dân;
- Tìm kiếm và bảo tồn các giống cây trồng, vật nuôi quý hiếm cũng như các giống cây trồng, vật nuôi địa
phương.
- Nghiên cứu thức ăn chăn nuôi cũng như các mô hình chăn ni sao cho hạn chế các dịch bệnh, bảo vệ sức
khỏe người tiêu dùng.


Giải pháp bảo tồn ĐDSH trong hệ sinh thái NN Việt Nam

5

Một số giải pháp cụ thể:
- Đối với các cánh đồng:

Nối thông các cánh đồng

Không hóa chất

Hạn chế thuốc trừ sâu

Không đốt phế phẩm NN

Sử dụng phân hữu cơ


5

Giải pháp bảo tồn ĐDSH trong hệ sinh thái NN Việt Nam

Một số giải pháp cụ thể:
- Đối với ao, hồ, kênh, sông:
+ Kết nối ao hồ, kênh, sông với ruộng để các sinh vật sống trong
nước có thể di chuyển qua lại.
+ Giữ nước, không để khô cạn, đảm bảo ánh sáng.

+ Không khai thác cạn kiệt nguồn thủy sản, không rửa thùng
chứa hoặc dụng cụ phun thuốc trừ sâu, không vứt
rác xuống ao, hồ.
+ Khuyến khích trồng cây khu vực ven bờ, đặc biệt là cây có giá
trị kinh tế hay lợi ích khác


5

Giải pháp bảo tồn ĐDSH trong hệ sinh thái NN Việt Nam

Một số giải pháp cụ thể:
- Đối với khu dân cư, vườn nhà:
+ Trồng nhiều loại cây khác nhau: cây ăn quả, các loại thân cỏ,
rau, cây thuốc ...
+ Vệ sinh môi trường vườn nhà

+ Không dùng thuốc trừ sâu.
+ Ủ phân, sử dụng phế phẩm nông nghiệp
+ Áp dụng mơ hình vườn - ao – ch̀ng.


CẢM ƠN
THẦY VÀ CÁC BẠN

ĐÃ LẮNG NGHE