Bai 14 ba lan khang chien chong quan xam luoc mong nguyen the ki XIII (3)

KIỂM TRA BÀI CŨ
1) Trình bày âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt của nhà Nguyên.
Trước âm mưu đó nhà Trần đã chuẩn bị kháng chiến như thế nào ?

2) Dựa vào lược đồ em hãy
trình bày cuộc kháng chiến
chống quân xâm lựợc Nguyên
năm 1285?


CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC NGUYÊN (1285)
NỘI DUNG

KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN NGUYÊN LẦN
THỨ HAI (1285)

Sau khi thống nhất toàn bộ Trung Quốc, vua Nguyên ráo riết
ÂM MƯU XÂM LƯỢC
chuẩn bị xâm lược Chăm –pa và Đại Việt.
CHUẨN BỊ CỦA NHÀ
TRẦN

CHIẾN THẮNG TIÊU
BIỂU
KẾT QUẢ

-Triệu tập hội nghị Bình Than bàn kế phá giặc
- Trần Quốc Tuấn được giao nhiệm vụ chỉ huy kháng chiến
- 1285, vua Trần mời các bơ lão có uy tín trong cả nước về dự
Hội nghị Diên Hồng.

- Tổ chức cuộc tập trận lớn và duyệt binh ở Đông Bộ Đầu.
Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương, giải phóng Thăng Long.
Giặc phần bị chết, phần cịn lại rút chạy về nước, Thốt
Hoan chui vào ống đồng về nước, Toa Đô bị chém đầu.


CHỦ ĐỀ

Thứ 6 ngày 10 tháng 12 năm
2021

ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN
( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)

Tiết 25

3

CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN
THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC NGUYÊN (1287-1288)


Nội dung cần nắm:
a. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt.
b. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn
thuyền lương của Trương Văn Hổ.
c. Chiến thắng Bạch Đằng.

Tiết 25: CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)
3. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN
(1287-1288)
a. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt .


Vì sao đã hai lần xâm lược Đại Việt đều thất bại nhưng
vua Nguyên vẫn tiếp tục xâm lược lần ba ?

- Quân Nguyên chưa từ bỏ ý đồ bành trướng
xuống phương Nam.
- Muốn trả thù, rửa nhục.


Nêu những dẫn chứng về việc quân Nguyên
chuẩn bị xâm lược Đại Việt ?
-Đình chỉ cuộc tấn cơng Nhật Bản, tập trung hàng
chục vạn quân, hàng trăm chiến thuyền,đoàn
thuyền lương chở hàng chục vạn thạch lương.
- Quân bộ 30 vạn: Thoát Hoan chỉ huy
- Quân thủy: Hàng trăm thuyền chiến và thuyền
lương do Ô Mã Nhi và Trương Văn Hổ chỉ huy
- Quân Tống huy động quân đội đông đảo,
nhiều tướng giỏi cho cuộc xâm lược Đại Việt
lần 3.
Tổng tư lệnh : Thốt Hoan
Phó tổng tư lệnh : A Lý Hải Nha

Quân đội nhà

Nguyên

SLIDESMANIA.C


Em có nhận xét gì về sự chuẩn bị của quân Nguyên so
với hai lần trước?

- Chuẩn bị chu đáo hơn, lực lượng
mạnh hơn đặt biệt là đoàn thuyền
lương của Trương Văn Hổ.


Mặc dù chuẩn bị rất chu đáo, nhưng
chúng đã bắt đầu run sợ. Vua
Nguyên Hốt Tất Liệt đã phải dặn
con :
" Không được cho Giao
Chỉ là nước nhỏ mà
khinh thường ».
Hốt Tất Liệt


Trước sự chuẩn bị của vua Nguyên vua tôi nhà Trần đã làm gì
?
-Vua Trần Nhân Tơng huy động nhân
dân chuẩn bị đánh giặc.
- Cử tổng chỉ huy : Trần Hưng Đạo
- Cử phó tướng : Trần Khánh Dư.
- Nhà Trần bình tĩnh, vững tin vào

thắng lợi.
Trần Nhân Tông
( 1278-1293 )
SLIDESMANIA.C


Tiêt 25 : CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)
3. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN
(1287-1288)
a. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt .
* Hoàn cảnh :
-Vua Nguyên quyết tâm xâm lược Đại Việt
lần III.
- Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.


Quân Nguyên tràn vào nước ta theo đường nào,
thế giặc ra sao ?


LƯỢC ĐỒ DIỄN BIẾN CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN NGUYÊN (1287- 1288)

Qua lược đồ
trình bày diễn
biến giai đoạn
đầu của cuộc
kháng chiến lần
thứ 3 chống

quân Nguyên
của nhà Trần?

an
o
tH
á
o
Th

hàn Tiếp
Ô Mã Nhi- P

- Cuối tháng
12 – 1287,
quân Nguyên
tiến vào nước
ta. Cánh quân
bộ do Thoát
Hoan chỉ huy
vượt biên giới
đánh vào
Lạng Sơn,
Bắc Giang
rồi kéo về Vạn
Kiếp. Cánh
quân thủy do
Ô Mã Nhi chỉ
huy theo
đường biển

tiến vào sông
Bạch Đằng rồi
tiến về Vạn
Kiếp


Tiết 25: CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)
3. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN
(1287-1288)
a. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt .
* Hoàn cảnh :
-Vua Nguyên quyết tâm xâm lược Đại Việt
lần III.
- Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
*Diễn biến :
-12-1287, quân Nguyên ồ ạt tấn cơng Đại Việt .
-Đầu năm 1288, Thốt Hoan chọn Vạn Kiếp để
xây dựng căn cứ .
b. Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền
lương của Trương Văn Hổ.


ƠVì
Mã
saoNhi
lần được
này qn
giaoNgun
nhiệm lại

vụ chuẩn
gì khibịtiến
thêm
vào
nước ta?
đồn thuyền lương?

- Rút kinh nghiệm 2 lần trước, chuẩn
bị lương thực đánh lâu dài với ta.


Ô Mã Nhi được lệnh bảo vệ đoàn thuyền lương của Trương
Văn Hổ. Vậy tại sao lại tiến về Vạn Kiếp hội quân với Thoát
Hoan?


Trình
bày
diễn
biến
trận
Vân
Đồn.

Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba
chống quân Nguyên (1287- 1288)

Trương Văn Hổ

Trần Khánh Dư

mai phục ở Vân
Đồn đợi đồn
thuyền của Ơ
Mã Nhi đi qua ,
mấy ngày sau
đoàn thuyền
lương của
Trương Văn Hổ
chậm chạp tiến
đến Vân Đồn.
Trần Khánh Dư
đã tổ chức hơn
10 trận đánh dữ
dội cầm chân
quân địch trên
biển. Phần lớn
thuyền lương
địch bị đắm, số
còn lại bị ta
chiếm.


Chiến thắng Vân Đồn có ý nghĩa
gì?

- Làm cho qn Nguyên rơi vào thế bị động,
khốn đốn, gặp nhiều khó khan, tinh thần
hoang mang. Tạo thời cơ để quân Trần mở
cuộc phản công.
- Đánh tan ý đồ dựa vào lương thực để đánh

lâu dài của địch.

=> Có thể nói trận Vân Đồn có ý nghĩa to lớn
trong việc đóng góp sự thắng lợi vào cuộc kháng
chiến lần thứ ba của quân Đại Việt.

Trần Khánh Dư
( 1240 – 1340 )

SLIDESMANIA.C


Tiết 25; CHỦ ĐỀ: ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN ( Thế kỉ XIII- XIV ) (Tiếp theo)
3. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN
(1287-1288)
a. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt .
* Hoàn cảnh :
-Vua Nguyên quyết tâm xâm lược Đại Việt
lần III.
- Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến.
*Diễn biến :
-12-1287, quân Nguyên ồ ạt tấn cơng ĐV .
-Đầu năm 1288, Thốt Hoan chọn Vạn Kiếp để
xây dựng căn cứ .
b. Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền
lương của Trương Văn Hổ.

*Diễn biến :
- Trần Khánh Dư cho quân mai phục

- Khi đoàn thuyền của Trương Văn Hổ đến,
quân ta đánh dữ dội.
* Kết quả: Phần lớn thuyền lương bị đắm, số
còn lại bị quân ta chiếm .


Sau trận Vận Đồn tình thế quân Nguyên như thế nào ?

Tình thế của giặc rất khó khăn,
thiếu lương thực trầm trọng.


Đợi mãi khơng thấy đồn thuyền lương đến Thốt
Hoan đã làm gì?

-Thốt Hoan chia qn tiến vào thành Thăng Long (1/1288)
=> Trần Hưng Đạo đã chọn và chuẩn bị trận địa ở sông Bạch
Đằng.


1/1288

Quan sát lược đồ h33
sgk, em có nhận xét gì
về vi trí sơng Bạch
Đằng

Bạch Đằng là con sơng rộng
lớn, do sông Đá Bạc, sông
Giá và nhiều sông nhánh

khác đổ vào. Lịng sơng
rộng mênh mơng, bên phải
có dãy đá vơi Tràng Kênh
ăn sát ra bờ sông, bên trái là
rừng cây um tùm.

22


Trên đoạn sông Bạch Đằng này
đã từng diễn ra những chiến
thắng lớn nào trong Lịch Sử?


Vì sao ta lại quyết định chọn
sơng Bạch Đằng làm nơi tiêu
diệt giặc?

Sông Chanh - nơi diễn ra trận Bạch Bằng lịch sử (1288)

24


Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng năm 1288

THỦY NGUYÊN

XX
X

XXX

YÊN
YÊNHƯNG
HƯNG

(Hải Phòng)

XX
X

Nhà
Cuốidân
Trần
tháng
mở
1 –cuộc
phản
cơng
Thăng
Long
đã thực
--Nhân
Nhà
Trần
mở
cuộc
phản
cơng
ở1288,

cả
hai
Thốt
mặt
bộ.
hiện
« vườn
khơng
ở
cả kế
haihoạch
mặt trận
trận thủy,
thủy,
bộ.
Tháng
Hoan
vào
4thành
Đồn
thuyền
nhà trống »
để đối
phó
với
Tháng
4- 1288,
1288,
Đồn
thuyền

của
Thăng
Mã
Long
lọt
địa
giặc.Ơ
Hoan
điên
cuồng
của
ƠThốt
Mã Nhi
Nhi
lọt vào
vào trận
trận
địa
phục
trống
kích,
vắng,
ta
dùng
thuyền
nhỏ
cho qn
đánh
các căn
cứ của

phục
kích,
taSau
dùng
thuyền
nhỏ
nhẹ
trận
Vân
nhử
địch
vào
bãi
cọc
nhà ra
Trần,
đuổi
nhẹ
ra
nhửĐồn,
địch bắt
vàohai
bãivua
cọc
ngầm.
tình
Đồn
thuyền
Trần. thế
ngầm.

Đồnqn
thuyền của
của Ơ
Ơ Mã
Mã
Nhi
Ngun
đã
vào
ngày
trận
địa
bãi
- T.Hoan
đánh
Nhi
đã lọt
lọttiến
vào
trậncăn
địacứ
bãi cọc
cọc
trên
càng
khó Bạch
khăn,
do
qn
qnsơng

Trần,
sai ƠĐằng
Mã Nhi
trên
sơng
Bạch
Đằng
dođuổi
qn
ta
nhiều
nơi
từ
trước.
Hàng
bắtbố
haitrí
vua
Trần
nhưng
thấttrăm
ta
bố
trí
từxung
trước.
Hàng
trăm
thuyền
yếu

bị nhỏ
nhỏ
qn
bất
ta
ngờ
xơng
ra
bại.chúng
điên
cuồng
tàn
sátchia
thuyền
bất
ngờ
xơng
ra
chia
tấn
nhỏ
chiếm
đội sót
hình,
lúc
nhâncơng
dân cịn
lại , cùng
khai
nhỏ

đội
hình,
cùng
lúc thủy
thủy
lại,
triều
rútthực
thuyền
va
quật lương
lăng
mộ
vua
Trầnchúng
Thái
triều
rút thuyền
chúng
va vào
vào
ngày
nhau
ùn Long
tác,
cạn
đắm.
Giữa
Tơng
ởcàng

phủ
Hưng
(Thái
nhau
ùn
tác,
vỡ, vỡ,
đắm.
Giữa
lúc
lúc
kiệt,
đó hàng
Thăng
loạt
bè xi
lửa xi
Bình)
đó
hàng
loạt
bè lửa
dịng
dịng
Long
có
nguy
vào
thuyền
giặc.

=> Do
khơng
tiêu
diệtNhững
được
lao
vàolao
thuyền
giặc.
tên
Những
cơ
bị
cơ
cịn
lập.sót
lại
bị bị
lực lương
đó
cịn
sóttên
lạik.chiến,
lên
bịkhi
bị lên
qn
bộ
qn
Thốt

bộ
nhà
Hoan
trần
tiêubịchiến
diệt.
những
noitiêu
xung
yếuCuộc
đều
ta
nhà
trần
diệt.
Cuộc
quyết
định
đấu
rútlại,
ác
diễn Nhi
ra,
tấn cơng
chiếm
lương
đấu
ácchiến
liệt
diễn

ra,liệt
Ơ Mã
Ơ
qn
Mã
Nhi
bịcơ
bắt
sống.
Trên
thực
cạnvề
kiệt,Vạn
lập->
bị
bắt
sống.
Trên
bộ,tinh
Thốt
bộ,
kiếp
vàdẫntừmang.
Hoan
đây từ
dẫnVạn
qnKiếp
từ
thầnThốt
hoan

Hoan
qn
Vạn
rút
Kiếp
qn theo
vềVạn
hướng
Lạng
-GV: hướng
T.Hoan->
Kiếp->
theo
Lạng
Sơn
rút
về
Sơn
nước
rútQuốc
theo
vềSơn->về
Trung
haiquân
Quốc
quân
bộ: Lạng
nước.
Trung
bị

ta bị
liên
tục
ta
đường
liênđánh.
tục
thủy,
chặn
bộĐăng->về
đánh. nước.
Thủy->
Bạch
chặn

(Quảng
(QuảngNinh)
Ninh)