Ứng dụng một số vấn đề cơ bản của tâm lý trong công tác quản lý giáo dục

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH

ISO 9001:2015

BÁO CÁO HẾT HỌC PHẦN
TÂM LÝ HỌC QUẢN LÝ VÀ ỨNG DỤNG TÂM LÝ HỌC
TRONG QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Tên chủ đề: Ứng dụng một số vấn đề cơ bản của tâm lý trong công tác
quản lý giáo dục
Lớp: Cao học Quản lí giáo dục ( Mã lớp:)
Họ và tên học viên:
Mã số học viên:
Cán bộ giảng dạy: TS. Nguyễn Thị Thúy

TRÀ VINH, NĂM 2021


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN GIẢNG DẠY
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................


DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
STT

Kí hiệu viết tắt

Tên đầy đủ

1

GDNN – GDTX

Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên

2

THPT

Trung học phổ thông

3


MỤC LỤC
Trang
PHẦN 1: MỞ ĐẦU………………………………………….………………………….. 3
PHẦN 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN ………………………………….…………………………4
2.1. Khái niệm về tâm lý:…………………………..……………….……………………..4
2.2. Khái niệm quản lý và hoạt động quản lý.………………………….………………….4
2.3. Vai trò của tâm lý học quản lý ….. …………………………………….……………..5
PHẦN 3: THỰC TRẠNG TRONG TRUNG TÂM GDNN - GDTX HUYỆN BA TRI ,
TỈNH BẾN TRE ………………………………………………………………..…..……..7
3.1 Khái quát quá trình hình thành và phát triển của Trung tâm GDNN–GDTX Ba Tri.. ...7
3.2. Thực trạng tại Trung tâm GDNN – GDTX Ba Tri…………………………………....9
PHẦN 4: GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TÂM LÝ HỌC
TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ GIÁO DỤC…………………………………………..11

4.1. Giải pháp chung………………………………………………………….. …………11
4.2. Giải pháp ứng dụng tâm lý quản lý của người lãnh đạo trong quản lý giáo dục….…12
PHẦN 5: KẾT LUẬN ...…………………………………………………………………16
TÀI LIỆU THAM KHẢO ……………………………………………………………….17

4


PHẦN 1 - MỞ ĐẦU
Trong xu thế hội nhập của đất nước ta, vấn đề đặt ra là cần phải đổi mới công
tác quản lý lãnh đạo. Quản lý được xác định là khâu quyết định hiệu quả hoạt động
của nhóm, tập thể. Vì vậy cần phải nghiên cứu về tâm lý con người nói chung và
tâm lý của người lãnh đạo, quản lý nói riêng. Việc nắm được đặc điểm tâm lý của
mỗi con người trong tổ chức sẽ là cơ sở cho quyết định quản lý đúng đối với tổ
chức đó.Việc đổi mới nâng cao năng lực quản lý khơng chỉ địi hỏi có những thay
đổi trong việc hoạch định và thực thi các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước mà cần có sự tham gia của các ngành khoa học, trong đó có khoa học tâm lý.
Bởi lẽ, yếu tố quyết định hiệu quả quản lý xã hội là con người - con người với thế
giới tâm lý phức tạp của mình. Tâm lý học quản lý có thể giúp các nhà lãnh đạo và
quản lý hiểu tốt hơn vể con người - con người với tư cách là đối tượng của hoạt
động quản lý và có thể giúp họ có những kĩ năng, biện pháp quản lý phù hợp. Các
hoạt động quản lý dạy và học ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục
thường xuyên huyện Ba Tri cũng không nằm ngoài các nội dung và mục đích trên.
Do vậy, việc ứng dụng Tâm lý học quản lý trong các công tác của đơn vị và việc
tiến hành đề tài nghiên cứu về lĩnh vực Ứng dụng tâm lý học quản lý trong công tác
quản lý tại Trung tâm GDNN – GDTX huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre trở nên cần thiết
không thể thiếu được.

5

PHẦN 2 - CƠ SỞ LÝ LUẬN
2. Tổng quan về tâm lý và tâm lý học quản lý
2.1. Khái niệm về tâm lý
- Theo quan niệm thông thường: Tâm lý là sự hiểu biết người khác một
cách sâu sắc. Từ việc hiểu về tính cách, tâm tư, tình cảm, hoàn cảnh, điều kiện
riêng của họ đến việc đoán biết ý muốn, nhu cầu, sở thích thị hiếu… riêng của họ,
cho đến việc xử sự với những thái độ làm họ được hài lòng vừa ý, gây cho họ
ngưỡng mộ, mến phục và tin yêu… Hoặc cách xử lý tình huống của một người nào
đó gây cho họ cảm thấy tâm đắc. Thậm chí người ta cịn cho rằng tâm lý như một
khả năng để chinh phục người khác, chinh phục đối tượng. Nói chung tâm lý theo
quan niệm thơng thường, nó được khái quát thành câu sau: “anh ấy rất tâm lý”, “chị
ấy tâm lý thật” hay “cô ấy không tâm lý tí nào”….
- Theo quan niệm khoa học: Tâm lý là tất cả những hiện tượng tinh thần
xảy ra trong đầu óc con người gắn liền và điều hành mọi hoạt động, hành động của
con người. Theo cách hiểu này thì tâm lý của con người là nhận thức, trí tuệ xúc
cảm, tình cảm ý chí đến tính cách, ý thức và tự ý thức, là nhu cầu, năng lực của con
người, đến các động cơ hành vi, đến các hứng thú và khả năng sáng tạo, khả năng
lao động và sức làm việc, đến tâm thế xã hội và những định hướng giá trị….của họ.
2.2. Khái niệm quản lý và hoạt động quản lý
Quản lý là một hiện tượng xã hội, là một thuộc tính bất biến, nội tại của
mọi quá trình lao động xã hội, quản lý xuất hiện cùng một lúc với con người, biểu
hiện trong mối quan hệ giữa con người với con người. Nhà sử học Daniel A. Wren
đã nhận xét rằng: “Quản lý cũng xưa cũ như chính con người vậy”.
Theo: F.W. Taylor, Henry Fayol, Mary Parker, Follett:
-

Quản lý là biết chính xác điều mình muốn người khác làm và sau đó thấy
được rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất và rẻ nhất.

6


-

Quản lý là những hoạt động cần thiết được thực hiện khi những con người
kết hợp với nhau trong các nhóm, tổ chức nhằm đạt được những mục tiêu
chung.
Theo Từ điển Tiếng Việt, quản lý có nghĩa là: Trơng coi và giữ gìn theo

những yêu cầu nhất định và tổ chức và điều khiển các hoạt động theo những yêu
cầu nhất định
Như trên đã trình bày, có nhiều định nghĩa khác nhau về vấn đề này. Theo
nghĩa chung nhất từ góc độ Tâm lý học, quản lý được hiểu như sau: Quản lý là sự
tác động có định hướng, có mục đích, có kế hoạch và có hệ thống của chủ thể đến
khách thể của nó.
Hoạt động quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể
quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức
nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích.
2.3. Vai trò của tâm lý học quản lý
Về mặt lý thuyết tâm lý học quản lý giúp các nhà quản lý có được một hệ
thống lý luận và nhận thức được các quy luật chung nhất trong việc quản lý con
người trong đối nhân xử thế khi quản lý và lãnh đạo quần chúng. Mặt khác, nó cịn
giúp các nhà lãnh đạo tránh được những sai lầm trong tuyển chọn cán bộ, trong
ứng xử, trong giao tiếp trong họach định chính sách và kế họach quản lý.
Về mặt thực tiễn và ứng dụng, tâm lý học quản lý đã mang lại nhiều lợi ích
cho cơng tác quản lý, tạo ra năng suất và hiệu quả lao động cao hơn, làm cho xã
hội ngày càng văn minh và tiến bộ hơn. Một số vai trị chính của tâm lý học trong
quản lý như sau:
- Vận dụng tâm lý học trong công tác quản lý nhân sự

Thực chất là vận dụng tâm lý học trong việc tổ chức, sử dụng đánh giá, điều
khiển con người. Các tri thức về tâm lý học giúp các nhà quản lý hiểu biết về năng
lực, sở trường, tính cách, đạo đức, sức khỏe … của con người. Từ đó có sự phân
cơng hợp lý, phát huy thế mạnh của mỗi cá nhân, tạo năng suất lao động cao và tạo
điều kiện phát triển con người. Ngoài ra, tâm lý học quản lý còn giúp cho việc
7


tuyển dụng nhân viên phù hợp với yêu cầu của đơn vị.
- Vận dụng tâm lý học trong việc hoàn thiện các quy trình sản xuất, cải tiến
các thao tác lao động.
Trong lĩnh vực này tâm lý học giúp các nhà quản lý giải quyết mối quan
hệ giữa con người và máy móc. Con người phải học cách sử dụng, điều khiển máy
móc đồng thời con người phải chế tạo, cải tiến máy móc cho phù hợp với đặc điểm
tâm sinh lý của con người để đạt hiệu quả làm việc tốt nhất.
Việc đưa ra các yếu tố thẩm mỹ vào môi trường sản xuất, kinh doanh như
màu sắc âm nhạc…tạo nên tâm trạng thỏai mái, nhẹ nhàng, giảm mệt mỏi, căng
thẳng cho người lao động.
- Vận dụng tâm lý học trong việc giải quyết những vấn đề tâm lý học xã hội
trong tập thể lao động
Mối quan hệ giữa các nhóm các phịng ban trong doanh nghiệp, xây dựng
bầu khơng khí tâm lý tốt đẹp, lành mạnh của tập thể, dư luận tập thể, truyền thống
của doanh nghiệp, ngăn chặn và xử lý kịp thời các mâu thuẩn và xung đột xảy ra
trong tập thể nếu có …
- Vận dụng tâm lý học để hoàn thiện nhân cách, năng lực quản lý bộ máy,
quản lý doanh nghiệp và của bản thân người lãnh đạo.
Nhân cách con người quản lý ảnh hưởng quan trọng đến hoạt động quản
lý, tâm lý học nêu ra những phẩm chất và năng lực cần thiết giúp các nhà lãnh đạo
dựa vào đó để hoàn thiện mình hơn. Các vấn đề uy tín phong cách của người lãnh
đạo…và các vấn đề khác có thể giúp các nhà các nhà lãnh đạo tránh được sai lầm

trong quan hệ người với người.
Công tác quản lý vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật và cả sự sáng tạo. Vì
vậy nhà lãnh đạo rất cần những tri thức về quản lý, về tâm lý học và các tri thức
khác để có thể đảm đương tốt vai trị “người cầm lái” trong tập thể lao động.

8


PHẦN 3: THỰC TRẠNG TRONG TRUNG TÂM GDNN – GDTX HUYỆN
BA TRI , TỈNH BẾN TRE
3.1. Khái quát quá trình hình thành và phát triển của Trung tâm GDNN –
GDTX huyện Ba Tri:
- Quá trình thành lập: Được thành lập theo Quyết định số 245/QĐ-UB, ngày
16 tháng 11 năm 1994 của Ủy ban nhân dân huyện Ba Tri về việc thành lập Trung
tâm Giáo dục thường xuyên huyện Ba Tri, đến tháng 8/2016 đổi tên thành Trung
tâm GDNN – GDTX huyện Ba Tri trên cơ sở sáp nhập Trung tâm GDTX Ba Tri và
Trung tâm Dạy nghề Ba Tri theo Quyết định số 1537/QĐ-UBND ngày 05 tháng 7
năm 2016 củ UBND tỉnh Bến Tre.
- Địa điểm trụ sở chính: Quốc lộ 57C, khu phố I, Thị Trấn Ba Tri, Huyện Ba
Tri, tỉnh Bến Tre. ĐT : 02753850324. Website: ttgdtxbatri.bentre.edu.vn
- Trung tâm GDNN – GDTX Ba Tri là đơn vị sự nghiệp công lập cấp huyện
thực hiện nhiệm vụ giảng dạy văn hóa bậc THPT hệ GDTX cho học sinh các lớp
10, 11, 12; dạy nghề sơ cấp, ngắn hạn cho học viên, người dân trên địa bàn huyện
Ba Tri; tổ chức quản lý, phối hợp , liên kết các lớp Trung cấp nghề với các trường
Trung cấp, Cao đẳng trong và ngoài tỉnh….
3.1.1. Cơ cấu Trung tâm GDNN – GDTX Ba Tri
CHI BỘ ĐẢNG

ĐOÀN TNCS HCM

TỔ KHOA HỌC
TỰ NHIÊN

BAN GIÁM ĐỐC

TỔ HÀNH CHÍNH – TỔNG HỢP VÀ DẠY NGHỀ
9

CƠNG ĐỒN CƠ SỞ

TỔ KHOA HỌC
XÃ HỘI


3.1.2. Chức năng nhiệm vụ của Trung tâm
1. Tổ chức đào tạo nhân lực trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh và dịch vụ ở
trình độ sơ cấp, đào tạo nghề nghiệp dưới 03 tháng; đào tạo theo hình thức kèm cặp
nghề, truyền nghề, tập nghề; đào tạo bồi dưỡng nâng cao kỹ năng nghề cho người
lao động trong doanh nghiệp; bồi dưỡng hoàn thiện kỹ năng nghề nghiệp cho người
lao động; đào tạo nghề cho lao động nông thôn và tổ chức thực hiện các chính sách
hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp và đào tạo dưới 03 tháng.
2. Tổ chức thực hiện các chương trình giáo dục thường xun bao gồm:
chương trình xóa mù chữ và tiếp tục sau khi biết chữ; chương trình giáo dục đáp
ứng yêu cầu người học, cập nhật kiến thức, kỹ năng, chuyển giao cơng nghệ;
chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ về chun mơn , nghiệp vụ;
chương trình giáo dục để lấy bằng của hệ thống giáo dục quốc dân.
3. Tổ chức xây dựng và thực hiện các chương trình, giáo dục, học liệu trình
độ sơ cấp, dưới 03 tháng đối với những nghề được phép đào tạo; chương trình đào
tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, cập nhật kiến thức, kỹ
năng, chuyển giao công nghệ.

4. Xây dựng kế hoạch tuyển sinh, tổ chức tuyển sinh.
5. Quản lý đội ngũ viên chức, giáo viên và nhân viên của Trung tâm theo quy
định của pháp luật.
6. Tổ chức lao động sản xuất và dịch vụ kỹ thuật phục vụ đào tạo.
7. Nghiên cứu ứng dụng các đề tài khoa học về giáo dục nghề nghiệp, giáo
dục thường xuyên và hướng nghiệp, thử nghiệm, ứng dụng và chuyển giao công
nghệ mới phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
8. Tổ chức các hoạt động dạy và học; kiểm tra và cấp chứng chỉ theo quy
định.

10


9. Tư vấn nghề nghiệp, tư vấn việc làm cho người học; phối hợp với các
trường trung học cơ sở, trung học phổ thông tuyên truyền hướng nghiệp, phân
luồng học sinh.
10. Phối hợp với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, gia đình người học
trong hoạt động đào tạo nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên và hướng nghiệp; tổ
chức cho người học tham quan, thực hành, thực tập tại doanh nghiệp.
11. Thực hiện dân chủ, công khai trong việc thực hiện các nhiệm vụ đào tạo
nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên và hướng nghiệp.
12. Quản lý sử dụng đất đai, cơ sở vật chất, thiết bị và tài chính theo quy
định của pháp luật.
13. Tạo điều kiện hoặc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho viên chức, giáo viên
và nhân viên của Trung tâm được học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ.
3.2. Thực trạng tại Trung tâm GDNN – GDTX huyện Ba Tri:
3.2.1. Điểm mạnh:
Cơ sở vật chất về cơ bản có thể đáp ứng tương đối tốt các hoạt động giảng
dạy và học tập của giáo viên và học viên cũng như tổ chức các hoạt động giáo dục

của nhà trường.
Tổ chức chi bộ Đảng; các đoàn thể như Công Đoàn, Đoàn thanh niên hoạt
động hiệu quả, đạt trong sạch, vững mạnh hàng năm.
Hoạt động khuyến học, khuyến tài phát triển mạnh, hỗ trợ tốt nhà trường
trong việc động viên, khích lệ cán bộ giáo viên tích cực cơng tác và đặc biệt hỗ trợ,
khuyến khích học sinh khắc phục khó khăn, vươn lên học tập khá giỏi.
Đội ngũ giáo viên có cơ cấu về độ tuổi khá thuận lợi cho việc triển khai và
thực hiện đổi mới giáo dục, xây dựng văn hóa chất lượng trong trường học: Đa số
là giáo viên trẻ, năng động, sáng tạo, nhạy bén, dễ tiếp thu cái mới. Bên cạnh đó là
những giáo viên có kinh nghiệm, có trình độ chun mơn vững vàng..vv.. có thể
học hỏi, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau, nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ.

11


Nhìn chung đội ngũ có năng lực chun mơn vững vàng, có đạo đức nghề nghiệp,
yêu nghề, mến trẻ, có tâm huyết và đạo đức tốt.
3.2.2. Điểm yếu:
Trung tâm còn thiếu nhiều giáo viên như: giáo viên Toán, Ngữ văn, Vật Lý ,
Hóa học, chưa có giáo viên dạy ngoại ngữ và Giáo dục thể chất. Tỷ lệ giáo viên
trên lớp thấp, tỉ lệ giáo viên giữa các bộ môn khơng đồng đều,. Chưa có nhân viên
chun trách cơng nghệ thơng tin, gây khó khăn cho việc quản lý thơng tin,
website, các phần mềm..vv..
Một vài giáo viên có tâm lý ngại đổi mới, chưa chịu khó nghiên cứu, học tập,
vận dụng phương pháp mới trong thực hiện nhiệm vụ giảng dạy cũng như cơng tác
chủ nhiệm lớp nên cịn lúng túng khi triển khai, thực hiện đổi mới, xây dựng văn
hóa chất lượng trong trường học .
Cơng tác quản lý học viên, duy trì nề nếp cịn nhiều khó khăn do thiếu vị trí
việc làm của cán bộ quản sinh trong các trường phổ thông. Một số giáo viên chủ
nhiệm chưa sâu sát trong việc phối kết hợp quản lý và giáo dục học sinh.

Số lượng phịng học khơng đủ bố trí 1 phịng/lớp, khó khăn cho việc tổ chức
dạy thêm hoặc dạy 2 buổi/ngày. Nhà trường chưa bố trí được các phịng bộ mơn.
Kinh phí cho các hoạt động giáo dục còn hạn hẹp. Hệ thống mạng Internet của
trường yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu sử dụng của học sinh và giáo viên.
Đa số học sinh định hướng chọn các mơn Khoa học xã hội, khó khăn cho
việc sắp xếp, bố trí giáo viên, đặc biệt là giáo viên các môn khoa học tự nhiên một
cách hợp lý, phù hợp với cơ cấu, số lượng giáo viên các mơn học.
Giáo viên dạy nghề cịn thiếu do chính sách ưu đãi, tiền lương không cao nên
không thu hút được giáo viên có tay nghề cao của các nghề như May, Điện,…
Xưởng thực hành các lớp nghề còn thiếu nhiều dụng cụ thực hành cho học
sinh, học viên học các lớp nghề sơ cấp và trung cấp.

12


PHẦN 4: GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TÂM
LÝ HỌC TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ GIÁO DỤC
4.1. Giải pháp chung:
4.1.1. Xây dựng hệ thống tổ chức hợp lý: Xây dựng cơ cấu tổ chức Trung
tâm đáp ứng được các hoạt động chuyên môn – nghiệp vụ : Giám đốc, các Phó
giám đốc, phân chia các tổ chuyên môn, nghiệp vụ, đoàn thể để triển khai và quản
lý các hoạt động của nhà trường.
4.1.2. Xây dựng bộ máy quản lý có tính hiệu lực
- Mỗi thành viên đều có đủ năng lực đảm đương trách nhiệm, hoàn thành
nhiệm vụ được giao.
- Các thành viên có sự phối hợp đồng bộ, phục tùng lẫn nhau, phục tùng nhà
quản trị
- Các thành viên có uy tín với tập thể
4.1.3. Nắm vững kịp thời tình hình tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng, những
vấn đề tâm lý nảy sinh trong tập thể và giải quyết kịp thời

4.1.4. Tuyển chọn, sử dụng, đánh giá, huấn luyện, đề bạt các thành viên một
cách hợp lý.
4.1.5. Truyền đạt giao nhiệm vụ, mệnh lệnh rõ ràng, cụ thể.
4.1.6. Có kế hoạch sử dụng, tuyển chọn người tài, bồi dưỡng huấn luyện để
sử dụng lâu dài.
4.1.7. Lấy đức quản người. Người xưa nói “Bản thân phải chính trực, khơng
cần ra lệnh cấp dưới vẫn nghe theo, bản thân khơng chính trực, có ra lệnh cấp dưới
cũng không thi hành” Như vậy, người lãnh đạo lợi dụng chức quyền, vi phạm pháp
luật, kỷ luật làm tổn hại đến của cơng vì lợi ích cá nhân thì sẽ mất hết uy tín.
Ngược lại “Khơng tư lợi, thân giá sẽ cao, không kiêu căng, uy càng lớn”.
13


4.1.8. Lấy học thức quản người. Một người lãnh đạo nếu khơng có đủ tri
thức và trình độ nghiệp vụ cao, thậm chí vơ học mà lại khoa chân múa tay trứoc
mặt cấp dưới có chun mơn thật khó tưởng tượng liệu có ai phục anh ta. Ví dụ
hiệu trưởng một trường lại không thể lên lớp giảng bài, viện trưởng bệnh viện lại
khơng biết gì về y thuật, thì làm gì có uy tín. Ngược lại, nếu có đầy đủ chun mơn
cần thiết, khơng những có thể vận dụng hiểu biết của mình lãnh đạo tốt cơng tác
của nàgnh mình đồng thời lại có nhiều tiếng nói chung với cấp dưới. Người lãnh
đạo như thế ai cũng phải kính phục.
4.1.9. Lấy tài quản người. Một người lãnh đạo tài hoa có thể tạo ra cho
người khác cảm giác tin cậy, an toàn dù trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn và hết
sức nguy hiểm, nhân viên do người đó lãnh đạo vẫn đồng tâm nhất trí theo người
lãnh đạo vượt qua mọi khó khăn. Nếu người lãnh đạo có cách nói năng sinh động,
lưu lốt, ngắn gọn, có tính logic, có sức thuyết phục lan truyền thì đó là một người
lãnh đạo có tư tưởng sâu sắc, hiểu biết rộng, trình độ cao. Cịn nói năng thơ thiển,
khơ khan, sáo rỗng, lề mề, câu sau không ăn nhập với câu trước, khơng hề có một
sự khiêu gợi, khuyến khích khiến người ta cảm thấy đó là một người lãnh đạo có
trình độ q tồi.

4.2. Giải pháp ứng dụng tâm lý quản lý của người lãnh đạo:
4.2.1. Biện pháp của người lãnh đạo
Quản lý khoa học: Giám đốc Trung tâm phải coi cấp dưới là “con người
kinh tế” chủ yếu dựa vào hiền tài và định mức để kích thích tính tích cực của con
người.
Khoa học hành vi: Coi cấp dưới là “con người xã hội, điều động tính tích
cực của các giáo viên trong nhà trường”
Quản lý hiện đại: Coi cấp dưới là “con người phức tạp”, chú ý nghiên cứu
từ các khía cạnh thoả mãn các yêu cầu của giáo viên, điều động tính tích cực của
họ trong công tác giảng dạy.
4.2.2. Chế độ của người lãnh đạo
Xây dựng bộ máy quản lý nhân tài và đặt ra các quy tắc, chế độ quản lý nhân
14


tài.
Đề ra các chính sách, kế hoạch khai thác và phát triển nhân tài và giám sát
tình hình thực hiện.
Tổ chức giao lưu và luân chuyển hợp lý nhân tài giữ các vị trí khác nhau
trong ngành, trong các xí nghiệp và trong nội bộ xí nghiệp.
Xây dựng hồ sơ nhân tài, làm căn cứ để quản lý nhân tài.
4.2.3. Nguyên tắc của người lãnh đạo
Nguyên tắc có thể lên, có thể xuống. Phải dựa vào tính chất khác nhau, trình
độ khác nhau của nhân tài để quản lý đúng vị trí và nâng cao tài năng từng cấp.
Nguyên lý điều tiết tầng thứ theo hệ thống. Quản lý phải có tầng thứ. Tầng
thứ ít, biên độ quản lý phải rộng, biên độ quản lý hẹp, tàng thứ sẽ tăng.
Nguyên tắc bổ sung cho nhau. Xí nghiệp hiện đại cần phải có nhiều nhân tài.
Ngun tắc phải theo tình hình động. Tình hình cơng tác có thay đổi, nhân
tài cũng sẽ thay đổi, nhân tài lưu động sẽ giúp cho việc phát huy tài năng.
4.2.4. Phương pháp của người lãnh đạo

Coi cơng việc của cấp dưới là việc của mình.
Phải hoà mình với cấp dưới. Hành vi thường ngày của người lãnh đạo cấp
dưới đã nhìn thấy rõ. Đừng nên cho rằng mình có thể thao túng mọi người mãi
mãi, khi lợi ích thiết thân của nhân viên bị tổn hại, họ cũng sẽ vùng lên chống lại.
Cho nên phải hoà mình với họ, có thể xố bỏ được ý nghĩ thù hằn của họ.
Phải đặt mình vào vị trí của họ. Phải luôn xuất phát từ quan điểm của họ để
kiểm nghiệm quyết định của mình.
Phải biết giao quyền, một người lãnh đạo kinh doanh có hiệu suất cao cần
phải hết sức phóng tay giao quyền để dành thời gian vào những việc người lãnh
đạo cần làm.
Phải nói cho nhân viên biết những khó khăn, và ngăn ngừa những mâu
thuẫn.
Phải quan tâm đến nhân viên. Có khi chỉ quan tâm đến một việc nhỏ cũng có
thể cải thiện rất lớn đến quan hệ quần chúng của bạn.
15


Khai thác phát triển trí tuệ của nhân viên. Tranh thủ ý kiến của nhân viên
dưới quyền, khiến họ phải động não suy nghĩ, khai thác phát triển trí tuệ của họ.
Phải biết lắng nghe nhiều loại ý kiến. Khi đưa ra quyết định, phải biết lựa
chọn những phương án có thể lựa chọn. Phương án tốt là phương án được chọn ra
qua việc loại các phương án kém hơn.
Phải quan tâm đến cách thức bố trí các nhiệm vụ. Người cấp trên thơng minh
nhất là người rất ít phải sử dụng đến uy quyền.
Phải nhìn vào kết quả cơng việc chứ khơng phải lượng cơng việc nhiều hay
ít. Đánh giá một con người phải chú trọng đến những cống hiến của anh ta.
Phải có dũng khí nói “khơng”. Một nhà kinh doanh giỏi phải có dũng khí nói
khơng và sau chữ khơng mạnh mẽ đó phải làm cho cấp dưới thấy sự uy nghiêm của
người lãnh đạo.
4.2.5. Bản lĩnh của người lãnh đạo

Phải biết nói năng: Đó là năng lực cơ bản nhất của con người dù là ra lệnh,
biện hộ cho bản thân hay trình bày lập trường của mình, nếu nói năng khéo léo có
thể có được hiệu quả lớn gấp bội.
Quan hệ tốt với mọi người: Đó là một nghệ thuật, trong đời sống hàng ngày,
có nhiều lúc ta phải có quan hệ với người khác, cả khi quan hệ với cấp dưới khó xử
ta vẫn là người chiến thắng.
Phải có tính hài hước: Tính hài hước là một vũ khí khá quan trọng trong
cơng tác quản lý vì nó có thể hố giải mối quan hệ căng thẳng giữa người với
người, có thể làm dịu sự căng thẳng giữa người này với người kia, đó là một cơng
cụ khơng đắt mà lại có hiệu quả nhất.
4.2.6. Lời nói của người lãnh đạo
Phải học cách nói năng để có tài nói.
Phải có tính quyền uy, người lãnh đạo cần phải sử dụng ngôi thứ nhất “tôi”
làm cách nói khẳng định.
Thường dùng cách nói ở thời hiện tại, không được dùng “lần sau anh nhất
định phải giữ bình tĩnh” vì thật sự là nếu bỏ qua một lần thì lần sau người lãnh đạo
16


cũng sẽ bỏ qua như thế, như vậy sẽ không tạo được sự uy nghiêm, khơng bao giờ
xố bỏ được hiện trạng.
Cách nói nhật định phải rõ ràng, tuyệt đối không được phép do dự trù trừ.
Nhất thiết phải tránh cách nói dùng những từ như “tương đối” hoặc “nếu có điều
kiện” mà phải dùng các cụm từ khẳng định “anh phải hiểu”, “anh phải thực hiện
như thế”
Mỗi lần chỉ nói một việc. Khơng được nói kèm việc này vào việc khác, khi
nói lý do, chỉ nói 1 lý do, khơng nói nhiều nữa.
Tăng cường ngữ khí trong lời nói sẽ làm lời nói có thêm sức mạnh. Ví dụ
cách nói “mọi người phải tin tưởng” cũng tốt nhưng nếu thêm vào thành “tơi tin
mọi người đều tin tưởng” thì hiệu quả cịn tốt hơn nữa.

Nghĩ kỹ rồi hãy nói. Tuyệt đối kiêng kị nói ra một việc chưa được suy nghĩ
kỹ, vì lỡ một, hai lần nhất định sẽ làm cấp dưới mất tin tưởng. Cho nên khi đề ra
mục tiêu phải thực tế và có khả năng thực hiện được. Các cụm từ như “vĩnh viễn”,
“tuyệt đối”, “hoàn mỹ”, “hoàn toàn” nên tránh dùng.
Nên vận dụng những câu danh ngơn. Những câu danh ngơn lập chí cần được
treo ở chỗ dễ thấy để có thể vận dụng được thường xun nhờ đó mà nâng cao uy
tín.

17


PHẦN 5- KẾT LUẬN
Ngày nay, công tác quản lý trong đó có quản lý giáo dục đã trở thành một
trọng những yếu tố có tầm quan trọng hàng đầu đối với việc phát triển kinh tế - xã
hội, phát triển giáo dục và đào tạo ở nước ta. Đã đến lúc chúng ta cần phải nâng
cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lí, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ
chức trong mọi lĩnh vực của cuộc sống xã hội. Những yêu cầu trên đã đặt ra cho
chúng ta cần ứng dụng tâm lí học quản lý vào công tác của những người lãnh đạo
nhà trường và của các tổ chức giáo dục. Bởi lẽ mỗi con người, mỗi tổ chức xã hội
là một thế giới tâm lí rất phức tạp và phong phú. Thế giới tâm lí này là động lực
nội tâm chi phối từ nhận thức đến hành vi của các chủ thể. Chính vậy vậy, chúng ta
nên có nhiều nghiên cứu và nâng cao việc ứng dụng tâm lý học vào công tác quản
lý như thế nào cho hợp lý, đúng đắn, phù hợp, sáng tạo,... để đạt được hiệu quả cao
góp phần vào sự phát triển của cơ quan, tổ chức, đơn vị trường học cũng như cho
sự phát triển lớn mạnh lâu dài của ngành giáo dục nói riêng và của đất nước nói
chung ở hiện tại và tương lai.

18

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] TS. Nguyễn Thị Thúy (10/2019), Tài liệu tham khảo môn tâm lý học quản lý, Trường
Đại học Trà Vinh.

19