tieu luan bao in(2)

Phần I:
Tổng quan về quá trình hình thành và
phát triển của báo chí
1/ Định nghĩa về báo chí
Báo chí là thuật ngữ dùng để chỉ một loại hình truyền thơng đại chúng hiện đại
mang tính định kì, thơng tin thời sự các sự kiện , vấn đề đời sống xã hội. Thuật
ngữ báo chí được hiểu theo hai góc độ sau:
- Theo khởi thủy, thuật ngữ báo chí được sử dụng để chỉ loại hình báo in.
- Theo sự phát triển của báo chí hiện đại, thuật ngữ báo chí cịn dùng để chỉ
các loại hình báo chí bao gồm: báo in, phát thanh, truyền hình, báo ảnh, báo trực
tuyến(báo mạng).
2/ Sơ lược về Quá trình hình thành và phát triển của báo chí thế giới
và ở Việt Nam.
a) Trên thế giới :
Có thể nói q trình ra đời của báo chí nói chung gắn liền với sự hình thành
của báo in (báo giấy). Cùng với nhu cầu thông tin và tiếp nhận thông tin, chữ
viết, nghề làm giấy, công nghệ in ra đời là tiền đề to lớn để báo in ra đời.
Báo chí thế giới được phát triển theo hai thời kì:
- Thời kì tiền báo chí:
Chỉ là những xuất hiện manh nha báo chí được thể hiện dưới dạng các tờ
thông tin.
Vd: Cuối thế kỉ 5 ở Bắc Kinh (Trung Quốc) có tờ báo đầu tiên mang tên cố vấn
nhà nước in bằng phương pháp khắc gỗ.
Khoảng năm 1485 bắt đầu có những tờ bướm tuyên truyền in tức chiến tranh
ở italia…
-> Tuy nhiên thời kì này chưa được coi là thời kì của báo chí hiện đại bởi tất cả
các dạng thơng tin cịn chưa mang tính định kì, thời sự, chưa phổ biến rộng rãi…
- Thời kì báo chí hiện đại :
1

Báo in chỉ được coi là loại hình truyền thơng đại chúng hiện đại khi các tờ báo
phát hành định kì và phổ biến rộng rãi.
Một số mốc thời gian quan trọng:
- Tờ tạp chí xuất bản hàng tuần đầu tiên trên thế giới là tờ Tijdingen (Bỉ), ra
đời năm 1605.
- Tờ báo tuần đầu tiên trên thế giới là tờ Avisa Relation oder Zeitung (Đức) ra
đời năm 1609.
- Năm 1631 ra đời tờ tin tức đầu tiên trên thế giới, đó là tờ tin tức thường
ngày (Nouvelles ordinaires) của Pháp.
- Năm 1966, ra đời tờ nhật báo đầu tiên ở Đức, đó là tờ Laixich (Leipziger
Zeitung)
- Ban đầu, những tờ báo này chủ yếu phục vụ giới quý tộc. giá báo đắt, in số
lượng ít.
- Cuối thế kỉ 19 là thời kỳ hồng kim của báo chí. Hầu hết các quốc gia đều
có báo. Giá báo rẻ, phát hành rộng rãi trong cơng chúng và trở thành món ăn
tinh thần quan trong đời sống của con người.
- Báo chí đã trở thành vũ khí quan trọng trong đấu tranh chinh trị.
- Các nước phương Tây coi báo chí là cơ quan quyền lực thứ tư sau khi các tờ
báo đồng loạt đưa ra ánh sáng những vụ việc gây xôn xao dư luận như vụ kiện
Đrây phuýt của Zola đăng trên tờ Rạng đông (Pháp) ngày 13/1/1898 với bài báo
tôi tố cáo và vụ Oa tơ ghết ngày 18/6/1972 khi tiết lộ những kẻ đặt máy nghe
trộm ở trụ sở của đảng Dân chủ Mỹ đã bị bắt của tờ Bưu điện Oa
sinh tơn.
- Cùng với sự thắng lợi của cách mạng tháng mười Nga năm 1917 và sự ra
đời bản tuyên ngôn của đảng cộng sản do C.Mac và PH.Ănggen sạo thảo năm
1948 đã cho ra đời dòng báo chí mới – báo chí vơ sản nhằm truyền bá hệ tư
tưởng vô sản của giai cấp công nhân.
- Trải qua nửa thế kỉ, nhất là từ giữa thập niên 70 cuộc cách mạng khoa học kĩ
thuật đã thu được nhiều thành tựu to lớn trên nhiều lĩnh vực. Trong bối cảnh đó
báo chí cũng ngày càng khởi sắc với sự giúp sức của công nghệ cao. Hàng loạt

2


các tập đồn báo chí- truyền thơng khổng lồ đã ra đời chi phối các lĩnh vực của
đời sống.
b) Ở Việt Nam :
Trong suốt chặng đường xây dựng và phát triển, báo chí cách mạng Việt Nam
ln gắn liền với sự nghiệp của Đảng, của Bác, làm tốt nhiệm vụ cổ vũ tinh thần
yêu nước cũng như vũ khí sắc bén đấu tranh với kẻ thù trên mặt trận tư tưởng và
ngoại giao. Từ khi cách mạng thành công, báo chí ngày càng được đầu tư cơ sở
vật chất nguồn nhân lực đào tạo kiến thức cho đội ngũ làm báo tạo đà tiếp tục
phát triển.
Ở Việt Nam, sự ra đời tờ Gia Định báo ngày 1/4/1865 có thể coi là thời điểm
khởi đầu của lịch sử báo chí hiện đại nước ta trên cơ sở nền văn minh du nhập
của phương tây. Mở ra cơ hội phổ cập rộng rãi tiếng việt thơng qua ngơn ngữ
báo chí quốc ngữ.
Tờ báo Người cùng khổ do Nguyễn Ái Quốc sáng lập năm 1922 tại Pháp có
thể coi là tờ báo cách mạng đầu tiên của nước ta. Số đầu tiên ra ngày 1/4/1922
tại thủ đô Pari ( Pháp) và được viết bằng tiếng pháp, báo phát hành mỗi tháng
một kỳ sau tăng lên hai kỳ.
.

Ngày 21/6/1925, tờ báo Thanh Niên do Người sáng lập và trực tiếp chỉ đạo

đã xuất bản số đầu, đánh dấu sử khởi đầu của nền báo chí cánh mạng Việt Nam.
Báo phát hành mỗi tuần một số với 100 bản chủ yếu bằng chữ hán và được lưu
hành ở Trung Quốc để giữ bí mật. Với vai trò của một tờ báo cách mạng tiền
thân báo Thanh Niên đã thực sự góp phần quan trọng vào việc tuyên truyền giáo
dục công tác tư tưởng, tinh thần ý thức và mở đường cho sự ra đời của Đảng
cộng sản Việt Nam 1930.

Trong suốt hai cuộc kháng chiến chống thực dân đế quốc, lực lượng báo chí
ngày càng lớn mạnh, giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong tuyên truyền, giải
thích đường lối của Đảng và Nhà nước.
Hiện nay, cả nước có gần 300 tờ báo tạp chí cấp trung ương, 156 tờ báo cấp
địa phương với tổng số hơn 600 ấn phẩm. Với những bước phát triển tồn diện
về nội dung, hình thức, chất lượng và loại hình.
3


Về nội dung : Nét đổi mới nhất là báo chí khơng chỉ là cơ quan ngơn luận của
các tổ chức đảng, nhà nước mà còn là diễn đàn của nhân dân.
Về hình thức : Với sự phát triển của khoa học kĩ thuật thì báo chí hiện nay có
xu hướng hội nhập giao lưu quốc tế và ngày càng có nhiều loại hình phong phú
và đa dạng.
Trong q trình đổi mới hiện nay, báo chí cịn là kênh giám sát xã hội, giám
sát các cấp các ngành các cán bộ đảng viên trong việc thực hiện những nhiệm vụ
của Đảng và Nhà nước giao phó. Báo chí hiện nay cịn là mũi tên xung kích
trong cơng cuộc chống tiêu cực, tham nhũng quan liêu cửa quyền cùng với các
cơ quan chức năng đưa nhiều vụ việc tiêu cực ra ánh sáng.
-> Tóm lại, Có thể nói chưa bao giờ báo chí lại phát triển như hiện nay và sự
phát triển đó cũng gắn chặt với sự phát triển của khoa học công nghệ. Kể từ sau
cuộc cách mang khoa học công nghệ, báo chi ngày càng nở rộ với sự giúp sức
của các phương tiện truyền thông và đặc biệt là sự bùng nổ của truyền hình và
internet. Ngày nay báo chi đã không đơn thuần chỉ là mảnh đất của báo in nữa
mà đã cho ra đời những đứa con mới như báo phát thanh, truyền hình và báo
mạng. Điều này đã tao ra một cuộc đua vô cùng gay go và quyết liệt giữa các
loại hình báo chi nhằm thu hut độc giả về phía mình.

4

Một Số Loại Hình Báo Chí Cơ Bản
1/ Phát thanh :
a) Định nghĩa
Phát thanh là kênh truyền thông đại chúng sử dụng kĩ thuật sóng điện từ
và hệ thống truyền dẫn truyền đi âm thanh tác động trực tiếp vào thính giác của
người tiếp nhận. Chất liệu chính của phát thanh là nghệ thuật sử dụng lời nói,
tiếng động và âm nhạc trong việc phản ánh cuộc sống. Thông điệp được mã hóa
và truyền qua các kênh phát thanh và người nhận phải có máy thu thanh mới tiếp
nhận được thông tin.
b) Những thế mạnh và hạn chế của phát thanh
Ưu điêm :
Phát thanh có những thế mạnh mà các phương tiện truyền thơng khác khơng
thể có được
Thứ nhất, tính phổ biến rộng rãi. Đó là sự quảng bá thơng tin nhờ sự phủ
sóng điện từ trên phạm vi rộng lớn với tốc độ nhanh xấp xỉ 300000 km/s.
Thứ hai, đảm bảo tính riêng tư và thân mật. Bởi lẽ phát thanh là phương tiện
truyền thông chỉ dựa vào âm thanh bao gồm lời nói, tiếng động để truyền đạt
thơng tin. Chính vì vậy nó giúp cho q trình tương tác giữa khán giả với đài
phát thanh trở nên dễ dàng và thoải mái hơn rất nhiều vì người nghe đài khơng
phải lộ diện mà chỉ có lời nói.
Thứ ba, phát thanh là kênh truyền thông rẻ tiền. Chỉ với một chiếc radio bình
thường là người nghe đã có thể thưởng thức những chương trình trên sóng phát
thanh do đó, phát thanh vẫn là một kênh thơng tin hữu ích đối với cộng đồng dân
cư chủ yếu là nông dân với mức thu nhập thấp ở nước ta.
Thứ tư, vừa nghe đài phát thanh vừa có thể làm việc khác vì khơng cần tập
trung q nhiều giác quan vào việc tiếp nhận thơng tin. Từ đó tạo sự thoải mái
cho thính giả.
Thứ năm, phát thanh đến được với mọi đối tượng, khơng phân biệt trình độ
văn hóa cao hay thấp, biết chữ hay khơng biết chữ, chỉ cần có khả năng nghe là

được.
5


Thứ sáu, phát thanh góp phần vào việc gìn giữ ngôn ngữ của các dân tộc. tại
nam phi, trong khi đài phát thanh phát 11 ngơn ngữ trên sóng thì truyền hình
mới chỉ truyền tải được 3 loại ngơn ngữ.
Nhược điểm :
Thứ nhất, do tác động theo tuyến tính thời gian nên có thể nghe đoạn đầu mà
bỏ mất đoạn cuối, nếu khơng tập trung sự chú ý của thính giác liên tục.
Thứ hai, thông tin tiếp nhận qua đài phát thanh dễ qn, vì vậy khả năng lưu
trữ thơng tin cịn gặp nhiều khó khăn và hạn chế.
Thứ ba, trên sóng phát thanh khó có thể trình bày, phân tích những vấn đề
phức tạp mang tính chất chuyên sâu đặc biệt là phân tích số liệu.
Thứ tư, tính tương tác với thính giả nghe đài cịn thấp.
Thứ năm, những thơng tin truyền tải trên phát thanh cịn nhiều hạn chế thiếu
sự phong phú và đa dạng như những phương tiện truyền thơng khác.
c) Tình hình phát triển của báo phát thanh hiện nay.
Cùng với báo in thì báo phát thanh là một trong những phương tiện truyền
thông lâu đời nhất. Và có rất nhiều đóng góp cho sự phát triển của ngành truyền
thơng thế giói. Tuy nhiện, hiện nay với sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của các
loại hình truyền thơng hiện đại như truyền hình và internet đã gấy ra khơng ít
khó khăn cho phát thanh trong cuộc chiến để tồn tại và phát triển. Nhưng với
những thế mạnh mà các loại hình truyền thơng khác khơng có, phát thanh vẫn
đứng vững và phát triển các kênh sóng vẫn tiếp tục được mở rộng và nhiều tần
số mới đã ra địi. Thậm chí nhiều chun gia còn nhận định rằng trong vài thập
kỷ tới cùng với báo in phát thanh sẽ lại thu hút được khán giả như trước.
ở Việt Nam hiện nay, các đài phát thanh cũng đang không ngừng cải tiến chất
lượng bên cạnh việc tiếp tục hướng đến nhóm đối tượng trung niên và cao tuổi
thì cũng đã có một số kênh sóng dành riêng cho giói trẻ như XoneFM với tần số

102,70 mhz được đơng đảo bạn trẻ ưa thích. Đặc biệt, vào tối ngày 7/9 đài tiếng
nói Việt Nam đã chính thức phát sóng hệ phát thanh có hình VOVTV, thơng tin
về các sự kiện thời sự mới nhất, nóng hổi nhất ở trong nước và thế giới. Có thể
nói hệ phát thanh có hình là một bước đột phá mới của đài tiếng nói Việt Nam
6


trong q trình phát triển phương thức truyền thơng mới, nó khơng chỉ đem đến
những tin tức thời sự mà cịn đan xen cả các chương trình âm nhạc, văn học
nghệ thuật….
Trong thời gian đầu VOVTV sẽ phát sóng thử nghiệm 2 buổi/ngày, sáng từ
5h40 – 8h , chiều từ 18h – 21h. khán giả có thể theo dõi trên hệ thống phát sóng
của truyền hình cáp Trung ương, Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Phát biểu
tại lễ ra mắt VOVTV, phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã khẳng định việc ra
đời hệ phát thanh có hình đã giúp cho đài tiếng nói việt nam phục vị có hiệu quả
đông đảo nhân dân cả nước. Đây cũng là kênh thơng tin thể hiện đậm nét văn
hóa dân tộc bởi các chương trình âm nhạc cổ truyền, đem đến cho giới trẻ niềm
yêu thích các giá trị truyền thống.

2/ Truyền hình :
a) Định nghĩa :
Truyền hìn là kênh truyền thồng chuyền tải thơng điệp bằng hình ảnh sống
động với đầy đủ sắc màu âm thanh lời nói. Và được thực hiện dựa vào sự hỗ trợ
của các máy móc trang thiết bị hiện đạ, chuyên dụng.
b) Những thế mạnh và hạn chế của truyền hình
Ưu điểm :
Thứ nhất, việc truyền tải thơng điệp bằng hình ảnh với tất cả màu sắc vốn có
của cuộc sống, cùng với thế giới âm thanh sống động đã tạo nên tính hấp dẫn
cho truyền hình. Thế mạnh này bắt nguồn từ việc truyền hình tác động vào cả
hai giác quan, quan trọng nhất của con người là thính giác và thị giác tạo cho

người xem có cảm giác như đang được trực tiếp xúc với cuộc sống.
Thứ hai, ngồi tính hấp dẫn thơng điệp trên truyền hình là những thơng tin
mang tính chất phổ biến rộng rãi nên dễ đọc dễ hiểu phù hợp với mọi nhóm
cơng chúng và trình độ văn hóa.
Thứ ba, truyền hình có thế mạnh trong việc hướng dẫn các hoạt động các
thao tác và đặc biệt là năng lực vổ vũ, kêu gọi tham gia các hoạt động xã hội của

7


đông đảo quần chúng nhân dân trong một thời điểm nhất định và trên một diện
rộng
Thứ tư, truyền hình là kênh truyền thơng giao lưu văn hóa với nhiều ưu thế
vượt trội, nhất là các phóng sự tài liệu, phim ảnh, trị chơi…
Nhược điểm:
Thứ nhất, các chương trình phát sóng phải theo lịch nên làm cho đối tượng
tiếp nhận bị động về thời gian tiếp nhận thông tin.
Thứ hai, nhận chương trình phải có may thu. Trong khi đó với điều kiện kinh
tế và mức sống của một số nước chậm phát triển thì việc mua được một chiếc vơ
tuyến là tương đối khó khăn
Thứ ba, sản xuất chương trình thường khá tốn kém, cồng kềnh và mất nhiều
thời gian
Thứ tư, tính lưu trữ thơng tin thấp và tốn kém mặc dù điều kiện băng đĩa ghi
hình đã có nhiều tiến bộ
Thứ năm, tính hai mặt của truyền hình là rõ rệt. Vì năng lực tác động vào tâm
lý của khán giả là rất mạnh mẽ vì thế nếu truyền hình đưa ra những thơng tin
thiếu chính xác về một vấn đề thì ngay lập tức sẽ ảnh hưởng tới cơng chúng và
làm cho họ có những suy nghĩ sai lệch về vấn đề đó.
c) Tình hình phát triển của truyền hình ở việt nam hiện nay:
Có thể nói với sự hỗ trợ ngày càng đắc lực của các phương tiện truyền thơng

hiện đại thì chưa bao giờ truyền hình lại phát triển nở rộ như hiện nay. Kể cả
trên analog lẫn truyền hình cáp và kĩ thuật số, khiến khán giả đôi khi cũng phải
hoa mắt. Nếu lấy cột mốc là tháng 4-2007 khi kênh truyền hình dành cho lớp trẻ
VTV6 ra mắt, thì đến nay đã có hơn chục kênh truyền hình của Việt Nam mới
hoặc được làm mới ra đời, với nội dung và hình thức ngày càng chuyên nghiệp
và đáp ứng được yêu cầu của khán giả.
Trên hệ thống truyền hình cáp và ki thuật số một loạt các kênh đã ra đời.cụ
thẻ như HTVC đã co thêm kênh HTVC phụ nữ, htvc du lịch, HTVC mua sắm…
8


hệ thống truyền hình cáp VCTV cũng cho ra đời kênh sức khỏe và đời sống và
TV shopping.
Hiện nay, các kênh truyền hình cáp ra đời mang tính chun biệt hóa. Mỗi
kênh có một tiêu chí nhất định đề cập tới đề tài mà một nhóm đối tượng xã hội
quan tâm. Cịn kênh trên analog thì đi theo hướng giải trí tổng hợp với nhiều nội
dung, chuyên mục.
Tuy nhiên, trong tương lai khơng xa truyền hình sẽ tiếp tục phát triển với rất
nhiều dịch vụ mới, các phương tiện mới như :
Máy ghi hình cá nhân pvr: người xem có thể ghi lại nội dung truyền trực tiếp
vào pc để xem lại sau đó. Trong q trình ghi hình chúng ta có thể tạm dưng,
xem lại,tua….
Xem video theo yêu cầu (on demand) có nghĩa là người xem có thể xem danh
sách các chương trình để lựa chọn các chương trình muốn xem và khơng bị bó
buộc về thời gian xem
Ngồi ra cịn có truyền hình di động, 1 thiết bị là sự kết hợp giữa TV và máy
tính, tv độ nét cao…

3/ Báo mạng :
a) Định nghĩa

Báo mạng là 1 loại hình báo chí có thể đồng thời tích hợp nhiều hình thức đa
phương tiện – từ chữ viết âm thanh cho đến hình ảnh tĩnh và động.
b) Một số uu điểm và hạn chế của báo mạng :
Ưu điểm :
Xét về nội dung truyền tải, bao điện tử có những lợi thế mà báo in thậm chí
cả phát thanh và truyền hình cũng phải kính nể. Báo điện tử có thể truyền tải đầy
đủ và phong phú các nội dung liện quan đến các lĩnh vực kinh tế xã hội văn hóa
đời sống với dung lượng rất lớn cùng những hình ảnh, âm thanh, từ ngữ, màu
sắc…mà tờ báo truyền thống khó co thể đáp ứng được.
Về cơng nghệ, thì báo mạng mang trong mình một hệ thống truyền thơng đa
phương tiện và có tốc độ truyền thơng tin vô địch. Không cần chờ đến giờ ra báo

9


hay giờ phát sóng và thao tác thì q đơn giản là người đọc đã có thể cập nhật
những thơng tin mới nhất.
Tính tương tác của báo điện tử với bạn đọc là rất cao, một tin tức gửi đi có
thể nhanh chóng nhận ngay phản hồi của rất nhiều độc giả nhận xét về nội dung
thông tin, chia sẻ tình cảm với người trong cuộc hoặc thậm chí phản ứng ngay
với tờ báo về cách đưa tin.
Báo mạng cũng cho phép một tính năng đặc biệt - tìm kiếm và lưu trữ thơng
tin. Với phát thanh và truyền hình thì đương nhiên là khơng thể thực hiện được,
với báo in cũng vơ cùng khó khăn khi phải tìm từ các số trước. Ngay cả với
những tờ báo lâu đời như Washington post hay New york time, thì vẫn khơng
đơn giản chút nào. Trong khi đó với báo điện tử chỉ cần gõ từ khóa rồi enter là
xong.
Tuy nhiên, báo mạng cũng có những han chế :
Độ tin cậy của thông tin không cao, lệnh lạc nếu không được kiểm soát chặt
chẽ khi đưa lên báo mạng sẽ gây hậu quả nghiêm trọng do sự phát tán thông tin

là rất nhanh và trên phạm vi rộng lớn.
Báo mạng cũng ghặp kho khăn trong truyền thông khi không phải ở đâu cơng
chúng cũng có điều kiện tiếp cận với internet, đăc biệt là ở những quốc gia chậm
phát triển và vùng xâu vùng xa.
Vấn đề an ninh mạng và sự trục trặc của các tuyến đường truyền như cáp
quang cũng đang đặt ra nhiều vấn đề mà một tờ báo không thể tự giả quyết nổi.
Một số bài viết trên báo điện tử thường được xào lại từ báo giấy nên chất
lượng bài chưa cao.
c) Tình hình phát triển của báo mạng nước ta hiện nay:
Có thể nói trong thời đại ngày nay, báo điện tử là một xu thế phát triển tất yếu
của báo chí hiện đại. Tuy nhiên do Việt Nam mới chỉ chính thức kết nối Internet
từ năm 1997 vì vậy báo mạng ở nước ta mới chỉ bước khởi đầu. Hiện nay trên cả
nước mới chỉ có 3 báo được công nhận đúng nghĩa là báo điện tử là: Vietnamnet,
vne xpress, vdc media. Còn lại mới chỉ được coi là trang web báo.

10


Báo điện tử Việt Nam vẫn còn là một loại hình báo chí non trẻ nên cịn nhiều
hạn chế cần phải khắc phục. Mặc dù tinh ưu việt của báo mạng đã rõ song một
số tòa soạn của chúng ta vẫn nhìn báo mạng một cách dè dặt và băn khoăn tự
hỏi: có cần phải đầu tư cho báo mạnh hay khơng. Vì thực tế để phát triển được
báo mạng đòi hỏi việc đầu tư trang thiết bị là rất tốn kém bên cạnh đó là yêu cầu
về đội ngũ phóng viên phải có trình độ cao giỏi ngoại ngữ, tin học, nhạy bén,
kiến thức sâu rộng và đặc biệt là có kinh nghiệm xử lý bài vở. So với báo viết,
báo mạng có lợi thế kinh doanh hơn tuy nhiên hiện nay do nước ta còn thiếu đội
ngũ kinh doanh chuyên nghiệp nên các báo còn chưa khai thác hết tiềm năng của
loại hình báo mới và đương nhiên việc bù lỗ là khơng thể tránh khỏi. Trong khi
đó ở nước ngồi muốn tìm hiểu kĩ về một thơng tin nào đó người đọc sẽ phải trả
tiền thơng qua tài khoản ngân hàng. Sắp tới Bộ Văn hóa- Thơng tin sẽ kiến nghị

với Bộ Bưu chính viễn thơng tri trả một phần phí truy cập của bạn đọc để các tịa
soạn có thể trang trải chi phí và đầu tư cho sự phát triển. Khi loại hình báo điện
tử ra đời và phát triển như hiện nay, có rất nhiều vấn đề đặt ra, luật báo chí, pháp
lệnh quảng cáo phù hợp với báo in báo nói và báo hình nhưng khơng thể áp
dụng cho báo điện tử. Chẳng hạn, theo pháp lệnh quảng cáo thì các báo khơng
được phép đăng quảng cáo ở trang nhất, nhưng đó là báo viết, cịn với báo điện
tử thì chưa có quy định cụ thể nào vì vậy hiện nay hầu hết các báo điện tử đều
đăng quảng cáo trên trang nhất.
Vừa qua, Bộ Văn hóa và Thơng tin đã khỏa sát và nhận đinh rằng hệ thống
quản lý báo chí hiện nay chưa phù hợp với sự phát triển của báo điện tử vì vậy
trong thời gian sắp tới bộ sẽ có những quy định mới đối với hoạt động của báo
điện tử.

4/ Báo in :
a) Định nghĩa:
Báo in là thuật ngữ dùng để chỉ một loại hình báo chí định kì thơng tin thời
sự các sự kiện, vấn đề trong đời sống xã hội thông qua việc sử dụng ngôn ngữ
chữ viết và kỹ thuật in ấn đẻ truyền tải thông tin.

11


b) Đặc điểm của báo in:
Ưu điểm:
Thứ nhất, báo in chuyển tải nội dung thông tin qua văn bản in bao gồm chữ
in, hình vẽ, ảnh….
Thứ hai, nội dung thơng tin xuất hiện đồng thời trước người đọc.
Thứ ba, người đọc tiếp nhận thông tin qua thị giác.
Thứ ba, báo in có thể thơng tin, phân tích, giải thích những vấn đề phức tạp
một cách có hệ thống và chuyên sâu với độ chính xác cao.

Thứ năm, người đọ hồn tồn chủ động trong việc tiếp nhận thơng tin. Sự
chủ động bao gồm từ việc bố chí thời điểm đọc, lựa chọn trình tự đọc đến chủ
động về tốc độ, cách thức đọc và khả năng suy luận, phán đoán, tiếp nhận thông
tin dễ dàng nhờ khả năng diễn đạt của người viết.
Thứ sáu, sự tiếp nhận thông tin chủ động đòi hỏi người đọc phải tập trung
cao độ, huy động sự làm việc tích cực của trí não. Nếu nguồn thơng tin có độ
chính xác cao sẽ làm tăng khả năng ghi nhớ và cảm nhận sự kiện của người đọc.
Thứ bảy, việc lưu trữ báo dễ, đơn giản, do đó báo trở thành nguồn tài liệu quý
đối với bạn đọc. Nguồn tư liệu đó có thể sử dụng lâu dài nguyên bản phục vụ
việc nghiên cứu.
Thứ tám, báo in khá nhỏ gọn có thể dễ dàng truyền tay nhau, do đó chúng
trực tiếp có khả năng phát triển và việc hình thành dư luận xã hội bền vững hơn.
Hạn chế:
Tính thời sự và độ nhanh nhạy của thơng tin còn kém, trong khi tốc độ cập
nhật và yêu cầu của bạn đọc ngày càng cao.
Sự đơn điệu của thơng tin khi chỉ có chữ viết và hình ảnh tĩnh. Ngoài ra chỉ
nhưng người biết chữ mới tiếp nhận được thơng tin từ báo in.
Việc phát hành bằn hình thức trao tay nên dễ bị các yếu tố khác chi phối như
điều kiện đường giao thông, phương tiện giao thơng…đặc biệt là các vùng sâu
vùng xa ít có khả năng đọc báo hoặc tiếp nhận những thông tin thới sự tư báo.
Chi phí làm ra được một tờ báo tương đối cao so với các loại hình truyền
thơng khác.
12


Vì những hạn chế của báo in mà từ khi phat thanh, truyền hình, báo mạng ra
đời đã có khơng ít luận điểm cho rằng báo in sẽ bị thay thế. Tuy nhiên, trên thực
tế với những ưu điểm của mình báo in vẫn khẳng định được sự tồn tại của nó,
điều này được chưng minh khi số cơ quan báo chi và đầu báo in trên thế giới
phát triển không ngừng tăng gấp 2 lần so với 10 năm trước đây.

c) Diện mạo và tình hình phát triển của báo in hiện nay.
Diên mạo của báo in hiện nay:
Báo in là cơng cụ thơng tin hữu ích với nhiều vai trò quan trọng đối với xã
hội. Bởi chúng giữ vai trị như những cơ quan kiểm sốt trong xã hội, giúp
người đọc nhận diện được những vấn đề quan trọng và đưa ra cách nhìn nhận
đánh giá khách quan, đúng đắn nhất. Hay cung cấp cho bạn đọc những thông tin
cập nhật của mọi mặt trong đời sống, xã hội….
Báo in là phương tiện, công cụ thông tin tuyên truyền quan trọng của các tổ
chức chính trị, đảng phái nhà nước.
Báo in trở thành sản phẩm hàng hóa như các sản phẩm khác phục vụ cho như
cầu thông tin của công chúng.
Từ đầu thế kỉ 20 đến nay báo in thế giới đã co những bước phát triển vượt bậc
. Đặc biệt là báo in Việt Nam đã phát triển trong thời kỳ đổi mới từ năm 1986
đến nay.
Tình hình phát triển của báo in hiện nay:
Người ta thường nói nhiều đến việc một phương tiện truyền thơng mới ra đời
sẽ loại bỏ những gì tồn tại trước nó. Đầu tiên, sách sẽ xóa bỏ những bài thuyết
giáo, sau đó báo có thể sẽ có thể xóa bỏ sách, phát thanh xóa bỏ báo và khi
truyền hình ra đời có thể sẽ tiêu diệt tất cả các phương tiện truyền thơng khác.
Nhưng điều đó đã khơng xảy ra.
Khơng thể phủ nhận rằng truyền hình và báo mạng đã và đang lấn sân của
báo in và có tác động khá lớn tới sự phát triển của báo in hiện nay. Một thực tế
là từ đầu thế kỉ 21, nhiều tờ báo trên thế giới đã bị giảm sút số lượng bản I
nhanh chóng. Le monde diplomatique ( Pháp) giảm 12% số lượng phát hành
trong năm 2004. nhật báo Mỹ International Herald Tribune giảm hơn 4%. ở Mỹ,
13


từ năm 2000-2004, riêng ngành báo in đã có 2000 chức vụ bị thôi việc. hãng tin
reuters cũng đã cắt giảm 4500 nhân viên( theo tạp chí chân trời unesco tháng

6/2005). Trong xu thế cạnh tranh gay gắt đó, báo in sẽ phải thích nghi và tự
chứng tỏ mình bằng những phương thức kinh doanh, tồn tại và phát triển một
cách hợp lý từ việc viết thế nào cho hấp dẫn, trình bày thiết kế, in ấn rồi quản lý
ra sao ….
Ngồi sự cạnh tranh của các loại hình truyền thông khác báo in hiện đại với
một số thách thức. Đó là xu hướng chi phối và kiểm sốt ngày càng chặt chẽ của
các tập đoàn kinh tế các thế lực chính trị, biến báo in thành cơng cụ phục vụ cho
các mục đích phi báo chí. Gây tổn hại đến sự đánh giá của cơng chúng về báo
chí nói chung và báo in nói riềng. Bên cạnh đó, trong cơ chế thị trường hiện nay
và với xu thế thương mại hoa báo chí đang ngày càng lan rộng thì dường như
mục tiêu lợi nhuận đã khiến một số tờ báo đánh mất mình và làm sai lệch tơn chỉ
mục đích nghề báo là truc thực và khách quan. Nhiều tờ báo đã không phát huy
được thế mạnh của báo in là tác động vào nhận thức, khai thác chiều sâu sự kiện
bằng lối viết gần gũi, hấp dẫn .
ở Việt Nam tính đến năm 2006 số nhật báo của chúng ta là khoảng 20 tờ
trong tổng số 680 cơ quan báo chí. Tuy nhiên lượng thơng tin cịn thường trùng
lặp và khơng có sự sáng tạo giưa các báo nên gây ra sự nhàm chán cho người
đọc. Có lẽ vì thế mà số lượng cơng chúng báo chí tăng tương đối chậm và giới
trẻ cũng khá dửng dưng với báo chi. Ở Việt Nam hiện nay, xu hướng thương
mại hóa báo chí cũng đang đặt làng báo nước ta trước những khó khăn mới, khi
đã bắt đầu xuất hiện những tờ báo lá cải chuyên đưa ra những bài viết giật gân,
tình dục… rẻ tiền với mục đích câu khách.
Đứng trước những khó khăn trên hiện nay báo in nước ta đã và đang có
những khắc phục theo xu hướng phát triển của báo chí hiện đại từng bước khơi
phục vị thế của mình trong làng báo nước nhà.

14


Trước hết, để phù hợp với nhu cầu sử dụng của độc giả khổ báo in đã có xu

hướng thu nhỏ lại, chủ yếu in theo khổ A3 bởi lẽ trong nhịp sống hối hả ngày
nay người đọc không những chỉ cần thơng tin nóng hổi mà cịn địi hỏi được
tieps nhận thông tin dễ dàng và thuận tiện nhất. Bên cạnh đó, với tình hình phát
triển của đất nước hiện nay cũng như mức thu nhập chung của người dân cịn
thấp thì các cơ quan báo chi đang tập trung khá nhiều ở các khu dân cư, nơi đối
tượng đọc báo in có rất nhiều từ đó giúp tờ báo có thể đúng vững và phát triển
trong cơ chế thị trường hiện nay.
Một ví dụ điển hình là hiện nay tại Hà Nội tập trung tới hàng chuc tờ báo lớn
như báo Nhân dân, báo Tiền phong, báo Lao động, báo Quân đội….
Cũng giống như báo in trên thế giới báo in Việt Nam đang phải chịu sự cạnh
tranh khốc liệt với báo mạng và truyền hình và đó cũng là một xu hướng mà báo
in không thẻ tránh khỏi. Tuy nhiên theo ý kiến của các chuyên gia, trong vài
thập kỉ tới báo in sẽ lại chiếm đa số độc giả bởi những thế mạnh của loại hình.
Cùng với đó, hiện nay báo in cũng đã biết lợi dụng những ưu điểm của internet
để tự làm mới mình bằng việc cho ra đời thêm những trang báo hoặc web điện
tử nhằm đáp ứng nhu cấu đọc báo của các độc giả khơng có thời gian .
Ví dụ: www.baobongda.com.vn,
Các doanh nhân cũng đã bắt đầu coi trọng báo in bởi những lợi thế hơn các
loại hình khác là tính lưu trữ, phân tích sâu, dự báo xu thế của thị trường ….
họ sử dụng báo in như một hình thức để thu lợi nhuận ( thông qua quảng cáo và
các bài viết quảng cáo trá hình) bằng chứng là các tờ báo ngày càng dày đặc các
thông tin quảng cáo, số trang dành cho dịch vụ này cũng tăng nhiều hơn trước.
Thông tin trên báo in đã bước đầu được kết hợp với giải trí. Xu thế chung của
các phương tiện truyền thông hiện nay là tăng thời lượng giải trí nhiều hơn. Bởi
lẽ nhu cầu của cơng chúng không chỉ dừng lại ở tiếp nhận thông tin đơn thuần,
nhất là những thơng tin chính trị khơ cứng mà cịn địi hỏi tính giải trí của các
thơng tin đó.
15

Ngồi ra, cơng chúng hiện đại địi hỏi tiếp nhận thơng tin nhanh, chính xác,
hấp dẫn. Bạn đọc bắt đầu ngại đọc các bài báo dài nhiều chữ. Chính vì vậy báo
in nước ta đang có những động thái trong q trình chun nghiệp hóa báo chí
như tích hợp các ban chun mơn trong tịa soạn bổ sung báo chí cơng dân và
đặc biệt là chú trọng đến hình ảnh, đồ họa, phụ trương…tập trung đến cách viết
để tạo được tính thuyết phục.
Hiện nay, một số tờ báo hàng đầu thế giới đang có dự định giới thiệu một
hình thức mới của báo in đó là ‘‘báo in điện tử’’, cho phép người đọc download
toàn bộ nội dung từ web rồi đọc chúng trên màn hình số phản chiếu. Theo dự
kiến những tờ báo cầm tay hoàn chỉnh đầu tiên sẽ cập bến đầu năm tới.
Hướng phát triển chiến lược của báo in đến năm 2010 theo nghị định số
219/2005/QĐ_TTG là phát triển toàn diện mạng lưới báo in trong cả nước theo
phương châm không chồng chéo về tôn chỉ mục đích đối tượng phục vụ. Quy
hoạch lại mạng lưới báo in bằng cách giảm đầu mối các cơ quan báo chí theo
phương thức một cơ quan báo chí quản lý nhiều ấn phẩm báo chí, thử nghiệm
xây dựng tổ hợp báo chí với các hoạt động mang tính kinh doanh và dịch vụ.

16


Một số xu hướng phát triển của báo chí
Hiện nay, báo chí đang phát triển theo rất nhiều xu hướng trong đó nổi bật
lên ba xu hướng chính :

1/ Thương mại hóa báo chí
Nhắc đến thương mại hóa là người ta nghĩ ngay tới vấn đề lợi nhuận, vấn đề
làm thế nào để kiếm được càng nhiều tiền càng tôt. Nhất là hiện nay cơ chế thị
trường đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống và tri phối rất nhiều hoạt
động trong đó báo chí cũng khơng ngoại lệ. Có thể nói thương mại hóa báo chí
là một xu thế tất yếu và không thẻ tránh khỏi trong thời đại ngày nay. Tuy nhiên

thương mại hoa thế nào để khơng đánh mất mình và liệu thương mại hóa báo chí
là tơt hay xấu thì vẫn cịn là một câu trả lời để ngỏ. Tuy nhiên với tính chất hai
mặt của một vấn đề thì thương mại hóa cũng mang trong mình những tích cực
và cả hạn chế.
a) Thương mại hóa báo chí theo xu hướng tích cực
Nghĩa là các tịa soạn tìm cách thay đổi mình thay đổi trang thiết bị kĩ thuật,
tạo điều kiện tốt cho người làm báo nhằm mục đích bán được nhiều hơn các ấn
phẩm của mình. Đẻ rồi sử dụng lợi nhuận đó vào việc vào việc cân bằng thu chi
và phát triển hơn nữa tờ báo của mình cũng như tham gia vào các hoạt động từ
thiện nhằm gây ấn tượng tôt với cơng chúng.
b) Thương mại hóa báo chí theo nghĩa tiêu cực
Tức là tìm đủ mọi cách để thu lợi nhuận, chạy theo đáp ứng những thị hiếu
tầm thường của một bộ phận độc giả mà xa rời tôn chỉ mục đích của báo chí, tự
hạ thấp vai trị của báo chí trong xã hội. Thương mại hóa báo chi thường được
thể hiện trên các mặt chủ yếu như : quên đi thiên chức là vũ khí tuyên truyền,
giáo dục mà chú ý quá nhiều tới những vụ án dật gân câu khách coi nhẹ việc
biểu dương nhân tố mới người tốt việc tốt mà tập trung sức vào phản ánh các vụ
án tiêu cực khen những cái không đáng khen và chê những cái không đáng chê
làm lẫn lộn tiêu chí tơt xấu thiện ác quan tâm khai thác quá nhiều đòi tư của
17


những cán bộ có chức có quyền những chính khách những ngơi sao trong và
ngồi nước. Với ý đị tìm kiếm những chi tiết để thỏa mãn sự tò mò của độc giả
quảng cáo quá quy định của nhà nước…
Như vậy bản thân thương mại hoa báo chí khơng phải là điều gì xấu đó chỉ là
một xu hướng phát triển chung của báo chí hiện đại. Điều đáng nói ở đây là cách
mà các tòa soạn các cơ quan báo chí phát triển xu hướng này như thế nào và đi
theo cách nào mà thôi. Rõ ràng với một số con sâu đang làm giàu cả nồi canh,
khơng ít độc giả đã và đang hiểu sai về cụm từ thương mại hóa nói chung cũng

như những gì mà báo chí hiện đại đang làm nói riêng. Địi hỏi các cơ quan báo
chí chân chính phải cố gắng và nỗ lực hơn nữa để hồn thiện mình trong mắt
độc giả. Bên cạnh đó các cơ quan có trách nhiệm cũng cần hồn thiên luật báo
chí hơn nữa để có thể hạn chế các thông tin thiếu phù hợp.
Hiện nay ở nước ta, làng báo đã đạt được 1 bước tiến lớn đó là tự chủ về tài
chính nghĩa là khơng phải dựa vào ngân sách của nhà nước, họ đã có thể tự cân
bằng thu chi bằng tiền bán báo và các dịch vụ khác. Dĩ nhiên vẫn còn nhiều tờ
báo vì nhiệm vụ chính trị hay vai trị xã hội mà nhà nước cịn phải trợ cấp như
tạp chí cộng sản, các tờ báo nghiên cứu về hán nơm.
Tóm lại, nếu chúng ta thương mại hóa báo chí một cách đúng đắn thì chính là
chun nghiệp hóa cho làng báo Việt Nam.

2/ Tồn cầu hóa báo chí:
Trước hết tồn cầu hoa là qua trình thay đổi trong văn hoa xã hội kinh tế chính
trị…của các nước trên thế giới do sự liên kết trao đổi ngày càng chặt chẽ giữa
các quốc gia, tổ chức hay các nhân trong quy mơ tồn cầu. Và báo chí cung nằm
trong xu thế đó.
Tồn cầu hoa báo chí được hiểu là một hiện tượng khách quan, là q trình
quy chuẩn hóa, mở rộng quy mơ và tính chất tồn cầu về nội dung phản ánh,
phạm vi ảnh hưởng nguồn tin công chúng phương tiện kĩ thuật và các tiếp nhận
thông tin của các loại hình truyền thơng đại chúng.

18


Những tác động của tồn cầu hóa tới q trình phát triển của báo chí:
Về mặt tích cực :
Tồn cầu hóa đem lại cho báo chí một diện mạo mới với sự phát triển vượt bậc
cả về loại hình, số lượng, chất lượng nội dung hình thức, cơng nghệ, sản xuất
phát hành.

Báo chí có thể đáp ứng được nhu cầu đa dạng của cơng chúng, tham gia tích
cực và hiệu quả vào cuộc đấu tranh vì sự nghiệp tiến bộ của xã hội.
Nhờ xu hướng tồn cầu hóa mà hầu hết các dữ liệu, thông tin đều trở thành
nguồn tài sản chung của cả nhân loại. Chúng ta có thể tiếp nhận nguồn thơng tin
đó một cách dễ dàng dù ở bất cứ nơi nào trên thế giới mà không bị hàng rào biên
giới ngăn cách.
Các tin tức, sự kiện của một quốc gia nào đó xảy ra sẽ được cả thế giới quan
tâm, các ngôn ngữ quốc tế sẽ trở nên thơng dụng, các phương tiện kĩ thuật hồn
thiện một cách nhanh chóng.
Khơng chỉ đem đến những thuận lợi, tồn cầu hóa báo chí cũng có những
mặt hạn chế cần được khắc phục:
Cùng với q trình tồn cầu hóa và sụ phụ thuộc ngày càng lớn vê kinh tế,
giờ đây các quốc gia nhỏ còn bị các nước lớn tri phối thơng qua lĩnh vưc báo
chí. Họ dùng chiêu bài tự do báo chí để nhúng tay vào mọi hoạt động tù kinh tế
chính trị tới xã hội, điều này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền tự chủ
của các nước phụ thuộc.
Do tác động ngày càng to lớn cũng như trên phạm vi toàn thế giới của báo
chi, mà hiện nay một số cường quốc đã sử dụng nó như một cơng cụ để thực
hiện các toan tính của mình trên chính trường quốc tế. Nguy nhiểm hơn đó có
thể là những thơng tin sai lệch hịng đánh lạc hướng dư luận với một mục đích
nào đó.
Ví dụ như vào năm 2001 các tờ báo Mỹ đã đưa tin Irac có sở hữu vũ khí hủy
diệt hàng loạt nhằm dọn đường cho quân đội Mỹ tất công Irac, nhưng cho tới
nay vẫn chưa tìm thấy bất cứ 1 loại vũ khí nào như vậy.

19


Do ảnh hưởng của các tập đồn báo chí xun quốc gia và xu thế mua bản
quyển truyền hình đã làm cho các sản phẩm báo chí và truyền thơng tương đối

giống nhau. Từ đó đã hạn chế khả năng sáng tạo cũng như tính bản sắc trong
lĩnh vực truyền thông của các dân tộc. tại việt nam hầu hết các chương trình giải
trí trên truyền hình hiện nay đều là mua bản quyền của nước ngồi. Có thể điều
này đã đem lại lợi nhuận cho các đài truyền hình song để phát triển lâu dài thì
chúng ta vẫn nên phát huy nội lực hơn là tận dụng ngoại lực.
Những vấn đề đặt ra đối với báo chí việt nam trong q trình tồn cầu
hóa:
Các tờ báo phải tạo được uy tín đối với người đọc nhưng đồng thời cũng nên
phát huy những nét riêng biệt của mình để độc giả có điều kiện so sánh.
Nơi dung phản ánh cần phong phú đa dạng tạo sức hấp dẫn với công chúng.
Giữ gìn và phát huy các giá trị bản sắc dân tộc phải đi liền với cơng cuộc đổi
mới tồn diện cả về nội dung lẫn hình thức các tờ báo, tạp chí…
Đội ngũ người làm báo cần có bản lĩnh chính trị vững vàng trong hoạt động
nghề nghiệp cũng như là lực lượng nòng cốt trong xây dựng cấu trúc và quyết
định sự sống còn của các phương tiện truyền thơng.
Cần có sự phối hợp và học hỏi lẫn nhau giữa cơ quan báo chí truyền thơng
của Việt Nam với các nước trong khu vực cũng như trên thế giới nhằm tích lũy
kinh nghiệm và tiếp thu những kĩ thuật tiên tiến để theo kịp thời đại.
Quá trình kiểm duyệt thông tin trước khi đăng tải phải được tiến hành thật
chặt chẽ bởi lẽ các thế lực thù địch có thể tận dụng bất cứ điểm yếu nào của
thơng tin để sử dụng vào mục đích chống phá đất nước ta.
Như vậy tồn cầu hoa báo chí là một xu hướng thế khơng gì thay đổi được.
Nó có khơng ít mặt tốt cũng như mặt hạn chế vì vậy chúng ta cần tiếp thu những
điểm tích cực nhưng đồng thời cũng phải cảnh giác trước những mối đe dọa mà
nó đem lại.

3/ Tập đồn báo chí:
Tồn cầu hóa kinh tế đã trở thành tiền đề và động lực cho tồn cầu hóa truyền
thơng đại chúng. Và đó cũng là cơ sở để hình thành nên các tập đồn báo chí.
20

a) Thực chất của các tập đồn báo chí trên thế giới
Thực chất, tập đồn báo chí là các tập đồn kinh tế mà báo chí, truyền thơng
đại chúng là lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính.chủ yếu hoặc là một bộ phận tạo
thành có ỹ nghĩa quan trọng, có vai trò độc lập tương đối. Hiện nay rất hiếm
thấy tâp đồn báo chí nào khơng có hoạt động sản xuất kinh doanh ngồi báo chí
và truyền thơng.
b) Ngun nhân hình thành:
Có thể nói vì là tập đồn kinh tế nên nói chung sự hình thành của các tập
đồn báo chí cũng xuất phát tư nhũng ngun nhân hình thành tập đoàn kinh tế.
Thứ nhất, do sự phát triển của các lục lượng sản xuất mà trước hết là dưới tác
động của cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật và cơng nghệ,đã cho phép hình
thành cơ cấu tổ chức sản xuất mới trên cơ sở vừa chun mơn hóa vừa tăng
cường liên kết giữa các nhà máy doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế.
Thứ hai, đó là sự cạnh tranh tất yếu dẫn đến việc liên kết với nhau để tạo ra
sức mạnh to lớn hơn nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh và tránh rủi ro.
Thứ ba, do sự phát triển và tính chất của nền kinh tế thị trường địi hỏi phải
có sự đầu tư lớn vào nghiên cứu, dự báo, hoạnh định chính sách phát triển để
đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Cơng việc này địi hỏi
nguồn lực to lớn mà chỉ có những đơn vị kinh tế quy mơ lớn mới có khả năng
thực hiện.
c) Các loại hình tập đồn báo chí:
Tùy theo loại hình hoạt động mà hiện nay có thể chia tập đồn báo chí thành 3
nhóm:
Nhóm những tâp đoàn chỉ hoạt động trong lĩnh vực báo chí truyền thơng.
Có thể thấy điển hình là một số tập đồn như: tập đồn Gannett một trong các vị
trí hàng đầu của những tập đồn báo chí ở Mỹ. Tập đoàn Bertelsmann của Đức
hiện đang khống chế toàn bộ lĩnh vực nghe nhìn ở châu Âu, với những hoạt
động chính là âm nhạc, truyền hình,phát thanh, xuất bản,báo chí và internet.

Nhóm các tập đồn hoạt động chính trong lĩnh vực báo chí, trên cơ sở đó mở
rộng sang một số lĩnh vực khác.
21


Ví dụ như: tập đồn đa quốc gia Thomson ngồi các cơng ty xuất bản, phát
thanh, truyền hình tại Mỹ, Anh, Canada thì tập đồn này cịn nắm các doanh
nghiệp dầu mỏ và khí đốt, giao thơng, thương mại, bảo hiểm…nhưng lợi nhuận
lớn nhất vẫn từ các phương tiện thông tin đại chúng.
Nhóm các tập đồn hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau, trong đó báo chí
truyền thơng chỉ chỉ là một thành phần, một công ty thành viên. Thu nhập từ các
hoạt động khác đem lại nhiều lợi nhuận hơn, hoạt động báo chí ở đây chỉ mang
tính hỗ trợ.
Ví dụ như: tập đồn báo chí Newspaper Group và Evening standard là những tập
đồn có nguồn thu lớn từ khai thác dầu mỏ.
d) Con đường hình thành và phát triển của các tập đồn báo chí
Về cơ bản, các tập đồn báo chí được hình thành trên cơ sở cạnh trang và tích
tụ tư bản, cá lớn nuốt cá bé hoặc các cơng ty bao chí truyền thơng tự nguyện sáp
nhập với nhau nhằm tăng nguồn lực và khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Cũng có thể các q trình diễn ra giữa những tập đồn kinh tế với các cơng ty
báo chí truyền thơng nhằm mở rộng lĩnh vực kinh doanh.
Trong nửa đầu của thế kỷ 20 do phát thanh và truyền hình mới chỉ ở trình độ
sơ khai, báo in là loại hình truyền thơng quan trọng nhất. Ngoài ra do điều kiện
kinh tế- xã hội cịn hạn chế mà việc phát triển các tập đồn báo chí mới ỏ giai
đoạn đầu tiên. Cho tới nửa sau thế kỉ 20 khi mà phát thanh và truyền hình đã
phát triển mạnh mẽ cùng với đó là sự tăng trưởng của kinh tế các nước công
nghiệp. Mặt khác các phương tiện truyền thông đại chúng ngày càng mở rộng
phạm vi ảnh hưởng, tăng cường tác động vào xã hội, có khả năng tạo ra ưu thế
về chính trị và kinh tế. Đây chính là những điều kiện để thúc đẩy và phát triển
quy mô cũng như sức mạnh của các tập đồn báo chi.

Trong xu hướng tích tụ và tập trung tư bản ngày nay, các công ty báo chí
truyền thơng ngày càng bành trướng mạnh mẽ bằng cách mua lại, thơn tính các
cơng ty nhỏ hơn. Chính những hoạt động này đã tạo những tập hợp mới trong
lĩnh vực truyền thông đại chúng, tạo ra quy mô và sức mạnh vượt ra ngoài biên
giới quốc gia, phạm vi khu vực.
22


Có thể thấy các tập đồn báo chí ngày nay phát triển theo hai xu thế chủ đạo
sau:
Xu hướng thứ nhất là phát triển theo chiều dọc. Đó là sự phát triển đảm bảo
bao quát đầy đủ các công đoạn sản xuất một loại hình sản phẩm truyền thơng,
hoặc liên kết trong nội bộ các loại hình báo chí truyền thơng nhằm tăng cường
ưu thế trong cạnh tranh.
Ví dụ như: bbc chỉ tập trung phát triển các công đoạn của 3 loại hình dịch vụ
chính của mình là phát thanh, truyền hình và web
Xu hướng thứ hai là liên kết và bành trướng theo chiều ngang, đầu tư vào
những ngành khác nhau nhằm tạo sự liên kết giữa các ngành báo chí truyền
thơng tài chính cơng nghiệp dịch vụ nhằm hạn chế rủi ro tăng cường sức mạnh.
Ví dụ như: năm 1986 công ty General Electric đã mua mạng truyền hình Mỹ
NBC
Tuy nhiên, dù phát triển theo hướng nào đi nữa thì đều dẫn tới một kết cục
chung là tình trạng tập trung độc quyền ngày càng tăng.
e) Vai trò chính trị xã hội của các tập đồn báo chí:
Việc hình thành các tập đồn báo chí ban đàu chỉ là một quá trình thuần túy
kinh tế. Các yếu tố liên quan cũng chỉ nhằm tìm đến lợi nhuận. Tuy nhiên, ngày
nay với sự bành trướng ngày càng rộng lớn của mình các tập đồn báo chí đã và
đang có những vai trị hết sức to lớn trong chính trị và xã hội. Ở một số quốc gia
hiện nay, các đảng cầm quyền và nhà nước vẫn đang chủ động xây dựng các tập
đồn báo chí nhằm mục đích tạo ra sức mạnh truyền thông chi phối dư luận xã

hội, phục vụ cho các yếu cầu, nhiệm vụ chính trị. Ngoài ra các cường quốc trên
thế giới cũng đang sử dụng các tập đồn báo chí để nhúng tay vào công việc nội
bộ của các nước nhỏ, đồng thời truyền bá các giá trị văn hóa, lối sống phương
Tây.
Các tập đồn báo chí đã trở thành một quyền lực tồn cầu. Nó tác động vào
dư luận xã hội, một cách tự nhiên vạch ra hướng đi cho nhận thúc thúc đẩy việc
hình thành thái độ quan điểm chính trị - xã hội.

23


Đối với Việt Nam hiện nay, chúng ta cũng đang có kế hoạch phát triển tập
đồn báo chí. Theo Thứ trưởng Đỗ Q Dỗn cho biết chính phủ đã cho phép thí
điểm mơ hình tập đồn báo chí tại Việt Nam. Tuy nhiên do tập đồn báo chí là
một mơ hình mới nên cần thời gian nghiên cứu xây dựng đề án tiêu chí cụ thể
nhưng chắc chắn trước năm 2010 chúng ta sẽ có tập đồn báo chí.

24


Phần II :Tìm hiểu tạp chí cộng sản
1. Tên gọi tạp chí qua các thời kỳ:
• Tạp chỉ Đảng từ 1930 đến 1954.
• Tạp chí Học tập từ 1955 đến 1976.
• Tạp chí Cộng sản từ 1977 đến nay.

2. Các ấn bản hiện nay:
• Tạp chí Cộng sản: 1 số/1 tháng, ra vào đầu tháng.
• Tạp chí Cộng sản chun đề cơ sở: 1 số/1 tháng, ra vào ngày 15 hàng
tháng.

• Hồ sơ sự kiện: 2 số/1 tháng, ra ngày 10 và 25 hàng tháng.

3. Địa chỉ liên hệ:
• Trụ sở chính:
28 Trần Bình Trọng, Hà Nội.
043. 9429753
• Cơ quan thường trú tại miền Trung:
26 Trần Phú, Đà Nẵng.
080351301
• Cơ quan thường trú tại miền Nam:
19 Phạm Ngọc Thạch, TP Hồ Chí Minh.
083. 8274638.
• Nguyễn Văn Hưng - Ban chính trị xã hội (Bút danh: Từ Thanh)
043. 8337745
0979406366.

4. Tiêu chí của tạp chí Cộng sản:
Tuyên truyền lý luận, chính trị vì mục đích của Trung ương Đảng Cộng
sản Việt Nam.

25