Phát triển kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở việt nam

Đề án kinh tế chính trị
Mở đầu
Nền kinh tế nhà nớc trong thời kỳ quá độ lên CNXH là một nền kinh
tế nhiều thành phần. Đó là một tất yếu khách quan. Cơ cấu kinh tế nhiều
thành phần tồn tại không phải do ý muốn chủ quan của nhà nớc, nó tồn tại và
phát triển phụ thuộc vào những tiền đề kinh tế, chính trị khách quan của nền
kinh tế. Trong cơ cấu kinh tế này mỗi thành phần kinh tế luôn có vai trò vị
trí và vận động, phát triển theo một xu hớng nhất định.Tất cả chúng đều hình
thành từ tính quy luật vốn có của nền kinh tế,đều vận động theo hớng đến
mục tiêu lợi ích.Nhng để đảm bảo cho nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế
nhiều thành phần định hớng XHCN, Đảng và Nhà nớc luôn khẳng định kinh
tế nhà nớc phải giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân.
Thực tiễn trong hơn 20 năm đổi mới vừa qua Đảng và Nhà nớc đã có
nhiều cố gắng củng cố, nâng cao vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nớc và hiện
nay vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nớc đang từng bớc đợc khẳng định.Tuy
nhiên hiện nay đang có rất nhiều ý kiến khác nhau về việc phát triển thành
phần kinh tế này: đổi mới, cổ phần,sắp xếp, nâng cao hiệu quả Là một sinh
viên kinh tế, ý thức đợc nhu cầu phải tìm hiểu thông tin của ngành mình nên
em đã quyết định chọn đề tài;Phát triển kinh tế nhà nớc trong nền kinh tế thị
trờng định hớng XHCN ở Việt Nam.Trong đề án này em tập trung đi vào
việc nghiên cứu quan niệm về kinh tế nhà nớc,kinh tế thị trờng,nội dung vai
trò chủ đạo của kinh tế nhà nớc trong nền kinh tế nhiều thành phần,sự phát
trển của kinh tế nhà nớc trong nền kinh tế thị trờng đã đợc thể hiện nh thế
nào, các giải pháp để trong thời gian tới thúc đẩy sự phát triển của kinh tế
nhà nớc ở nớc ta.Em hi vọng nó sẽ góp phần nhỏ để mọi ngời hiểu hơn về
thành phần kinh tế này và góp một phần vào việc phát triển kinh tế nhà nớc
trở lên vững mạnh.
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 1 -
Đề án kinh tế chính trị
Em xin chõn thnh cm n thy giỏo hng dn PGS.TS Tô Đức
Hạnh ó giỳp em rt nhiu t khõu cung cp nhng kin thc c bn nht

cho ti, n vic hng dn tỡm c nhng ti liu b ớch t ú em cú
th hon thnh c ti nghiên cứu này.
Nội dung
I. Những vấn đề cơ bản
1. Kinh tế nhà nớc :
1.1 Khái niệm:
Kinh tế nhà nớc là loại hình kinh tế do nhà nớc nắm giữ bao gồm
quyền sở hữu, quyền tổ chức, chi phối hoạt động theo những hớng đã định.
Kinh tế nhà nớc đợc thể hiện dới những hình thức nhất định: doanh nghiệp
nhà nớc, ngân hàng nhà nớc, quỹ dự trữ quốc gia, hệ thống bảo hiểm. Nh vậy
kinh tế nhà nớc có nhiều bộ phận hợp thành, và tất cả các bộ phận đều thuộc
quyền sở hữu của nhà nớc.
1.2 Các bộ phận hợp thành của Kinh tế nhà nớc:
KTNN bao gm ba thnh phn c bn ú l: cỏc doanh nghip nh
nc (DNNN), cỏc t chc nh nc, nhng ti sn thuc s hu ton dõn.
*V Doanh nghip nh nc (DNNN)
Khỏi nim: DNNN l doanh nghip 100% vn ca nh nc hoc
Doanh nghip c phn trong ú vn ca nh nc chim t trng chi phi.
Trong ba nhõn t cu thnh KTNN trờn thỡ DNNN l nhõn t (hay
thnh phn) gi t l cao nht v vai trũ quan trng nht trong vic m bo
cho KTNN gi c vai trũ ch o trong nn kinh t quc dõn. Bi vy
khi cp n vai trũ ch o ca KTNN thỡ ngi ta thng cp n
DNNN l ch yu. Ngay trong ngh quyt hi ngh ln th ba ban chp hnh
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 2 -
Đề án kinh tế chính trị
trung ng ng khúa IX v tip tc sp xp, i mi, phỏt trin v nõng
cao hiu qu DNNN. Hi ngh ó khng nh rừ quan im KTNN cú vai
trũ quan trng trong vic gi vng nh hng XHCN. DNNN gi v trớ then
cht trong nn kinh t, lm cụng c vt cht quan trng nh nc nh
hng v iu tit v mụ, lm lc lng nũng ct, gúp phn quan trng

KTNN thc hin vai trũ ch o trong nn kinh t th trng nh hng
XHCN.
DNNN cng c chia ra lm hai loi: Doanh nghip hot ng kinh
doanh v hot ng cụng ớch. C hai loi doanh nghip ny u mang cỏc
c im ca cỏc thnh phn ca KTNN v thụng thng chỳng c chia
lm hai loi nh: cỏc doanh nghip do nh nc gi 100% v mt loi
doanh nghip do nh nc gi c phn chi phi.
i vi cỏc DNNN hot ng kinh doanh: Mc tiờu l nhm thu li
nhun.Nh nc s gi 100% vn i vi doanh nghip hot ng kinh
doanh trong cỏc lnh vc quan trng c bit v s c phn chi phi hoc
100% vn i vi cỏc doanh nghip hot ng trong cỏc lnh vc kinh doanh
m nh nc cn nm nhm bo m n nh nn kinh t. Cỏc doanh nghip
hot ng kinh doanh thụng thng l nhng doanh nghip cú quy mụ ln
cú úng gúp ln cho ngõn sỏch nh nc, phi luụn luụn i u trong ng
dng k thut - cụng ngh hin i, m bo nhu cu ca i sng nhõn
dõn.
Cũn cỏc doanh nghip hot ng cụng ớch l nhng doanh nghip hot
ng khụng vỡ mc ớch li nhun, cú th khụng cú thu m nh nc cp
kinh phớ - ú l nhng doanh nghip cung cp cỏc hng hoỏ cụng cng, dch
v cụng nh : An ninh, quc phũng, giao thụng, giỏo dc, yt
*V cỏc t chc KTNN:
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 3 -
Đề án kinh tế chính trị
Cỏc t chc KTNN l cỏc t chc hot ng gn vi chc nng qun
lý (kim tra, kim soỏt) nh ti chớnh ngõn hng, bo him, kho bc nh
nc, cỏc qu d tr quc giacỏc t chc ny cú th do nh nc cung
cp 100% vn hoc gi mt phn vn c nh m bo s hot ng n
nh cho cỏc t chc ny. Thnh phn ny cng cú nt v trớ quan trng
trong nn kinh t quc dõn.
*V cỏc ti sn thuc s hu nh nc:

Cỏc ti sn thuc s hu ton dõn (hay s hu nh nc) c xem l
thnh phn ca kinh t nh nc khi Nh nc nhn c li ớch kinh t do
quyn s hữu mang li nh: t ai, ti nguyờn thiờn nhiờn,.
2. Kinh tế thị trờng định hớng XHCN
2.1 Khái niệm:
Kinh t th trng nh hng xó hi ch ngha thc cht l nn kinh
t hng hoỏ nhiu thnh phn, vn ng theo c ch th trng cú s qun lớ
ca nh nc, theo nh hng xó hi ch ngha. Kinh t th trng l trỡnh
phỏt trin cao ca kinh t hng hoỏ. Hay cũn núi, kinh t th trng l
kinh t hng hoỏ vn ng theo c ch th trng, trong ú ton b cỏc yu
t u vo v u ra ca sn xut u thụng qua th trng. iu kin ra
i v tn ti ca kinh t hng hoỏ cng nh cỏc trỡnh phỏt trin ca nú
do s phỏt trin ca lc lng sn xut to ra
2.2. Đặc trng của kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa ở n-
ớc ta:
Mục đích của nền kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa là phát
triển lực lợng sản xuất, phát triển kinh tế để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật
của chủ nghĩa xã hội, nâng cao đời sống nhân dân lao động và tất cả các
thành viên trong xã hội. Phát triển lực lợng sản xuất hiện đại gắn liền với xây
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 4 -
Đề án kinh tế chính trị
dựng quan hệ sản xuất mới phù hợp trên cả ba mặt: sở hữu, quản lý và phân
phối.
Về sở hữu sẽ phát triển theo hớng còn tồn tại nhiều hình thức sở hữu
khác nhau, nhiều thành phần kinh tế khác nhau trong đó kinh tế nhà nớc giữ
vai trò chủ đạo. Tiêu chuẩn căn bản để đánh giá hiệu quả xây dựng quan hệ
sản xuất theo định hớng xã hội chủ nghĩa là thúc đẩy phát triển lực lợng sản
xuất, cải thiện đời sống nhân dân và thực hiện công bằng xã hội nên phải
từng bớc xác lập và phát triển chế độ sở hữu công cộng về t liệu sản xuất chủ
yếu một cách vững chắc, tránh nóng vội xây dựng ồ ạt mà không tính đến

hiệu quả nh trớc đây.
Về quản lý trong kinh tế thị trờng địng hớng xã hội chủ nghĩa phải có
sự quản lý của nhà nớc xã hội chủ nghĩa. Nhà nớc xã hội chủ nghĩa sẽ quản
lý nền kinh tế bằng pháp luật, chiến lợc, kế hoạch, chính sách đồng thời sử
dụng cơ chế thị trờng, các hình thức kinh tế và phơng thức quản lý kinh tế thị
trờng để kích thích sản xuất, giải phóng sức sản xuất, phát huy tính tích cực
và hạn chế những mặt tiêu cực, khuyết tật của cơ chế thị trờng, bảo vệ lợi ích
nhân dân lao động và toàn thể quần chúng nhân dân.
Về phân phối kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa thực hiện
phân phối chủ yếu theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế, đồng thời phân
phối theo mức đóng góp vốn và các nguồn lực khác vào sản xuất kinh doanh
và thông qua phúc lợi xã hội. Cơ chế phân phối này vừa tạo động lực kích
thích các chủ thể kinh tế nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh,
đông thời hạn chế những bất công trong xã hội.Thực hiện tăng trởng kinh tế
gắn liền với công bằng xã hội ngay trong từng bớc phát triển.
Tính định hớng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trờng nớc ta còn
thể hiện ở chỗ tăng trởng kinh tế phải đi đôi với phát triển văn hoá, giáo dục
xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, làm cho
chủ nghĩa Mác Lênin, t tởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 5 -
Đề án kinh tế chính trị
tinh thần của nhân dân, nâng cao dân trí, giáo dục và đào tạo con nguời, xây
dựng và phát triển nguồn nhân lực của đất nớc.
Chủ trơng xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trờng, định hớng xã
hội chủ nghĩa có sự quản lý của nhà nớc thể hiện trình độ t duy và vận dụng
của Đảng ta về qui luật sự phù hợp giữa quan hệ sản xuất với tính chất và
trình độ phát triển của lực lợng sản xuất. Đây là mô hình kinh tế tổng quát
của nớc ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
3.Trong nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN của nớc
ta, KTNN giữ vai trò chủ đạo :

3.1. KTNN là lực lợng vật chất, công cụ sắc bén để nhà nớc thực hiện
chức năng định hớng, điều tiết và quản lý vĩ mô nền kinh tế. Trong nền kinh
tế hàng hoá nhiều thành phần có sự quản lý của nhà nớc theo định hớng
XHCN, KTNN với t cách là một yếu tố, một chủ thể kinh tế đặc biệt. Nó có
vai trò vĩ mô điều tiết, điều hành trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế đất nớc
làm cho nền kinh tế hoạt động thông suốt, tạo lập những cân đối lớn theo
định hớng XHCN mà kinh tế thị trờng không tự điều chỉnh đợc.
Đây là một vai trò cực kỳ quan trọng của KTNN nó là cơ sở để đảm bảo sự
can thiệp của nhà nớc là có hiệu quả. Hơn nữa KTNN xuất hiện nh là một
chủ thể kinh tế độc lập và các chủ thể kinh tế khác trong một số trờng hợp lợi
ích của nhà nớc có thể mâu thuẫn với lợi ích của thành phần kinh tế khác đặc
biệt là t nhân. Sự điều tiết của nhà nớc không thể thuận chiều với động cơ lợi
nhuận, và lợi ích cá nhân, của các chủ thể. Để đảm bảo sự điều tiết, nhà nớc
cần có một tiềm lực kinh tế, đủ hoặc đền bù xứng đáng cho thua thiệt của các
thành phần kinh tế khác, hớng họ và những hành động theo mục tiêu nhà nớc
đặt ra. Tất cả những tiềm lực ấy đều do KTNN tạo ra.
3.2. Hoạt động của khu vực KTNN là nhằm mở đờng, hớng dẫn, hỗ
trợ, thúc đẩy sự phát triển của các thành phần kinh tế khác. Chức năng tạo
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 6 -
Đề án kinh tế chính trị
lập môi trờng. Tức là nó phải tạo đợc tiền đề thuận lợi để khai thông và tận
dụng mọi nguồn lực ở tất cả các thành phần khác nhau vì sự tăng trởng
chung của nền kinh tế, bảo đảm kinh tế phát triển đúng mục tiêu đã chọn.
3.3. Kinh tế nhà nớc là khu vực xung kích chủ yếu thực hiện CNH,
HĐH đất nớc mặc dù sự nghiệp CNH là sự nghiệp của toàn dân. Nhng trong
bối cảnh tiềm lực của khu vực dân doanh còn cha đủ mạnh để đảm đơng
nhiệm vụ này nên sự nghiệp cao cả đó lại đặt lên vai KTNN. Vì vậy trong
giai đoạn hiện nay KTNN đặc biệt là việc đầu t mới của nhà nớc vẫn là lực l-
ợng chủ chốt đi đầu trong quá trình chuyển nớc ta thành nớc công nghiệp văn
minh. Để đảm bảo đợc nhiệm vụ này khu vực KTNN phải huy động tổng lực

trớc hết là chiến lợc đầu t đúng đắn, trong đó bao hàm cả đầu t trực tiếp của
nhà nớc. Lập chính sách khuyến khích để tập thể, t nhân tập trung vào các
ngành mũi nhọn, tạo đà tăng trởng nhanh cho nền kinh tế. Tiếp nữa là các nỗ
lực về tài chính ngoại giao, chính trị để thực thi chiến lợc, chuyển giao công
nghệ hiệu quả. Có thêm một điểm mới ở đây là KTNN không chỉ tiến hành
CNH, HĐH đơn độc nh trớc đây mà trở thành một hạt nhân tổ chức lôi kéo
các thành phần kinh tế khác cùng tham gia vào quỹ đạo CNH, HĐH nhà nớc.
3.4. KTNN giữ các vị trí then chốt trong nền kinh tế t nhân đảm bảo
cân đối vĩ mô của nền kinh tế cũng nh tạo đà tăng trởng lâu dài bền vừng và
hiệu quả cho nền kinh tế. Đó là các lĩnh vực nh công nghiệp sản xuất, t liệu
sản xuất, quan trọng các ngành công nghiệp mũi nhọn, kết cấu hạ tầng vật
chất cho kinh tế nh giao thông, bu chính, năng lợng. Các ảnh hởng to lớn đến
kinh tế đối ngoại nh các liên doanh lớn, xuất nhập khẩu hoặc các lĩnh vực
liên quan đến an ninh quốc phòng và trật tự xã hội. Tuy nhiên quan điểm
nắm giữ này không có nghĩa là nhà nớc độc quyền, cứng nhắc trong các lĩnh
vực ấy mà có sự hợp tác, liên doanh hợp lý và các thành phần kinh tế khác
nhất là trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, xuất nhập khẩu công nghiệp.
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 7 -
Đề án kinh tế chính trị
Nh vậy KTNN phải tạo ra lực lợng vật chất hàng hoá và dịch vụ khả dĩ
chi phối đợc giá cả thị trờng dẫn dắt giá cả thị trờng bằng chính chất lợng và
giá của sản phẩm dịch vụ mình làm ra. Mặt khác, trong điều kiện toàn cầu
hoá, cuộc cách mạng KHCN đang diễn ra nh vũ bão để giữ vững độc lập, sự
ổn định về kinh tế - xã hội, kinh tế nhà nớc phải vững mạnh và giữ vị trí then
chốt trong nền kinh tế.
Vậy,với vai trò quan trọng then chốt của mình thì hiện trạng của khu
vực kinh tế nhà nớc trong giai đoạn hiện nay ra sao?
II. Thực trạng của khu vực kinh tế nhà nớc
trong nền kinh tế thị trờng định hớng XNCN
1. Nhng bc chuyn bin ch yu ca KTNN trong

thi kỡ i mi (từ 1986 đến nay):
T giai on u thc hin i mi c ch kinh t, chuyn t kinh t
k hoch hoỏ tp trung sang kinh t th trng cú s qun lý ca nh nc
theo nh hng XHCN (Giai on 1986 1990), mt nn kinh t a phn
c hỡnh thnh, nhng cng ngay t õy KTNN ó gi vng v khng nh
c vai trũ ch o ca nú. Nm 1990 KTNN to ra 66% tng sn phm xó
hi vi s lng DNNN l 1200 doanh nghip.
Sang thp niờn 90 l giai on ng v Nh nc ta thc thi nhiu
chớnh sỏch, bin phỏp ln mnh nhm ci t v sp xp li c cu li cỏc
doanh nghip nh nc hot ng hiu qu hn.
Vi cỏc chớnh sỏch, c ch i mi DNNN t ch trong c ch th
trng, v k hoch, cỏc doanh nghip c ch ng xõy dng v t chc
thc hin k hoch sn xut kinh doanh cn c vo chc nng, nhim v m
Nh nc giao cho ú l k hoch sn xut, cung ng vt t k thut, u t
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 8 -
Đề án kinh tế chính trị
xõy dng c bn, ti chớnh, lao ng trờn c s tớnh toỏn nhu cu th
trng v sn phm, dch v ca Doanh nghip mỡnh. V ti chớnh Doanh
nghip c Nh nc giao vn, t ch s dng vn v s dng qu khu
hao u t, i mi ti sn V t chc b mỏy v nhõn lc: Doanh
Nghip cú quyn t ch ng t chc b mỏy qun lý v t chc kinh doanh
cho phự hp vi mc tiờu, nhim v Nh nc giao, c o to v s
dng lao ng theo quy nh ca phỏp lut trờn c s hp ng ký kt vi
ngi lao ng v tho c lao ng tp th, thc hin tr cp cho ngi lao
ng khi thụi vic, mt vit V qun lý Nh nc i vi DNNN: tng
bc xoỏ b ch ch quan ca c quan hnh chớnh Nh nc cp trờn
trc tip can thip quỏ sõu vo cỏc hot dng ca DNNN, ch qun lý trờn
cỏc mt cú tớnh tng quan, chin lc, to mụi trng thun li cho cỏc
doanh nghip hot ng v kim tra vic chp hnh phỏp lut. V thc hin
chc nng ch s hu, Nh nc i vi DNNN: cú mt bc i mi ln

da trờn c s phõn cụng, phõn cp gia chớnh ph v cỏc cp qun lý vi
i din ch s hu Doanh nghip.
Quỏ trỡnh i mi c ch, chớnh sỏch ó hỡnh thnh c khung phỏp
lý tng i rừ rng v c bn DNNN sang kinh doanh theo c ch th
trng, xỏc lp dõn quyn t ch, t chu trỏch nhim trong sn xut kinh
doanh ca cỏc doanh nghip, cỏc doanh nghip ó c s dng hiu qua
hn tin vn v ti sn, nõng cao cht lng sn phm, sc cnh tranh v n
nh vic lm cho ngi lao ng.
Kt qu hot ng ca cỏc DNNN sau cỏc chớnh sỏch i mi ú c
th hin qua nhng con s sau: thi k 1991 1995, tc tng trng ca
cỏc DNNN bỡnh quõn theo GDP l 11,7% bng 1,5 ln tc tng trng
chung ca nn kinh t v bng 2 ln tc tng trng ca nn kinh t ngoi
quc doanh. T 1991 n nay do nh hng ca khng hong kinh t khu
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 9 -
Đề án kinh tế chính trị
vc v th gii cựng nhiều thiờn tai liờn tip xy ra thỡ tc tng trng
ca nn kinh t có nhiều biến động(từ 1990-1997 tăng,từ 1997-1999
giảm,sau đó tăng trở lại, 2007 đạt mức cao nhất 8,48%) DNNN cng nm
trong tỡnh trng ú, t trng tng sn phm ca DNNN trong GDP tng
33,3% nm 1991 lờn 40,07% nm 1996 và 38.4% nm 2005 .T l np vn
ngõn sỏch trờn vn nh nc nm 1993 l 6,8%, nm 1999 l 12,31% và
tăng lên 22,7% trong quý 1/2008. Nm 2005 cỏc doanh nghip nhà nớc lm
39% GDP và trờn 50% giỏ tr xut nhp khu, úng gúp trên 50% ngõn sỏch
Nh nc. T 1995 n nay, hng nm DNNN úng gúp t 26 32% ngun
thu thu ni a.
T thp niờn 90 tr li õy, Nh nc ó sp xp, t chc, cng c v
phỏt trin cỏc DNNN, cỏc tng cụng ty Nh nc: Chớnh ph ó liờn tc ch
o v thc hin sp xp ln cỏc DNNN, qua mi t sp xp ú l cỏc
DNNN ó cú s i mi v quy mụ, v c cu t chc qun lý bng cỏch sỏt
nhp, gii th phỏ sn cỏc doanh nghip yu kộm, lm n thua l kộo di,

chuyn doanh nghip nh nc thnh cỏc cụng ty c phn hoc giao, bỏn,
khoỏn, cho thuờ DNNN cú quy mụ nh. Kt qu sau những t sp xp i
mi ú l hiu qu hot ng ca cỏc DNNN tng lờn, mc dự s DN gim
xung rt nhiu t 12.084 doanh nghip (nm 1990) xung còn 5.759(năm
2000), 4.597 doanh nghiệp(năm2004) và 3.720 doanh nghiệp(năm 2006).
Mt b phn DNNN ó c c phn hoỏ m Nh nc khụng cn nm gi
100% vn v DNNN u t mt phn vn thnh lp mi cụng ty c phn.
Trong vũng 6 nm t 2001-2006, vic ban hnh ti 5 Ngh nh hng dn
vic sp xp, c phn hoỏ cỏc DNNN đã phn ỏnh n lc rất lớn ca Chớnh
ph trong công tác cổ phần hoá. Kt qu l t 2001 n ht 2005 ó thc
hin c phn hoỏ đợc 2.472 DNNN vi khong 11% tng s vn ca cỏc
DNNN.Sang nm 2006,cú thờm 595 doanh nghip c c phn hoỏ vi
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 10 -
Đề án kinh tế chính trị
tng s vn t 12%, nm 2007 tiếp tục c phn hoỏ thêm 82 doanh nghip
a tng s vn ó c phn hoỏ lờn 17%. Sau mt thi gian hot ng, phn
vn nh nc cỏc cụng ty c phn ó tng c giỏ tr tuyt i, theo bỏo
cỏo ca 202 DN ó c phn hoỏ c trờn 1 nm, phn vn Nh nc khụng
nhng c bo ton m cũn tng thờm 65.420 t ng bng ngun li
nhun li; doanh thu tng 1,4 ln, li nhun tng gp 2 ln, np ngõn
sỏch tng 1,2 ln, thu nhp ca ngi lao ng tng 22%, s lng cụng
nhõn viờn tng 5,1% v khụng cú doanh nghip c phn no lõm vo tỡnh
trng phỏ sn. Nhng kt qu t c ú ó chng t rng chớnh sỏch c
phn hoỏ cỏc DNNN l mt chớnh sỏch ỳng n v ó phỏt huy c nhng
tớnh tớch cc ca DNNN, to c hi cho DNNN thc s hot ng trong c
ch th trng, cnh tranh bỡnh ng vi mi DN khỏc.
Thc hin chớnh sỏch giao, bỏn, khoỏn kinh doanh, cho thuờ nhng
DNNN quy mụ nh, thua l kộo di ú l nhng doanh nghip nh cú vn
ít, kinh doanh thua l kộo di m khụng cn thit duy trỡ s hu Nh nc,
cn ỏp dng cỏc hỡnh thc x lý thớch hp nh: sỏt nhp, u thu cụng khai,

cho thuờ, khoỏn kinh doanh hoc bỏn, giao cho tp th cỏn b, cụng nhõn vi
iu kin m bo cụng n vic lm cho ngi lao ng v thc hin lut
phỏp ca nh nc.
Nh vy trong sut quỏ trỡnh i mi t 1986 n nay, nh nhng
chớnh sỏch i mi, sp xp t chc li cỏc DNNN ca chớnh ph m cỏc
DNNN ó cú nhng chuyn bin tớch cc: vic tỏch quyn s hu ó tỏc
ng tớch cc n quyn t ch ca cỏc doanh nghip v do ú hot ng cú
hiu qu hn trc, trỡnh cụng ngh v qun lý cú nhiu tin b, vn
c bo ton v tng thờm (năm 2000 là 670234 tỷ đồng,năm 2006
là1601109 tỷ đồng,chiếm 52.28% tổng nguồn vốn cả nớc), bc u a dng
cỏc ngun vn phỏt trin, sc cnh tranh ca DNNN ang tng bc
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 11 -
Đề án kinh tế chính trị
c nõng lờn, giỳp KTNN thc hin c vai trũ ch o ca nn kinh t
quc dõn, chi phi c cỏc ngnh lnh vc then cht, l lc lng nũng ct
trong tng trng kinh t, trong xut khu v úng gúp cho ngõn sỏch Nh
nc, bo m cõn i vn v gúp phn quan trng trong n nh kinh t v
mụ, l lc lng rt quan trng trong vic bo m cỏc sn phm ch yu
ca nn kinh t.
2. Kt qu bc u phỏt huy vai trũ ch o ca KTNN t
nhng bc i mi:
Th nht, h thng kinh t Nh nc cỏc th ch thng nht ang lm
ũn by thỳc y tng trng kinh t vi tc khỏ( 2000 tng 6,79%, 2001
tng 6,89%, 2002 tng 7,08%, 2003 tng 7,34%, 2004 tng 7,79%, 2005
tng 8,43%, 2006 tng 8,17%, 2007 tng 8,48%).
Th hai, trong nhng nm li õy, ho chung vo xu th ton cu hoỏ
nn kinh t th gii, kinh t hp tỏc, liờn doanh vi nc ngoi rt c phỏt
trin m ch yu l vi thnh phn KTNN.( Việt Nam đã có quan hệ ngoại
giao với 169 nớc,kí kết hiệp định thơng mại với trên 80 quốc gia). iu ú
khng nh l thnh phn kinh t i u trong vic nõng cao hiu qu sn

xut kinh doanh, m ng cho cỏc thnh phn kinh t khỏc cựng phỏt trin
theo xu hng chung ca nn kinh t hi nhp vi khu vc v th gii.
Th ba, KTNN phỏt trin n nh l mt nhõn t c bn, quan trng giỳp
Nh nc gii quyt c mt s vn kinh t v mụ v vn xó hi nh
gim tht nghip, bo him cho ngi lao ng, tr cp mt vic hay thụi
vic, gúp phn xúa úi gim nghốo, cõn bng kinh t, phỏt trin vn hoỏ,
giỏo dc
Th t, KTNN ang to ra lc lng vt cht ti thiu cn thit Nh
nc thc hin chc nng iu tit v qun lý v mụ, n nh xó hi, hn ch
khuyt tt ca kinh t th trng.
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 12 -
Đề án kinh tế chính trị
Th nm, KTNN phỏt trin, va to ra ng lc thỳc y s phỏt trin
ca cỏc thnh phn kinh t khỏc, va l tm gng cỏc thnh phn kinh t
khỏc i theo trong vic qun lý, tuõn th phỏp lut, bo v mụi trng
Nh ú to nờn s phỏt trin ng b, n nh cho nn kinh t quc dõn.
Th sỏu, KTNN ó gúp phn to nờn con ngi mi XHCN vi nhng
phm cht, trỡnh cn cú xõy dng ch xó hi mi. iu ú c th
hin qua i ng cỏn b lao ng trong cỏc DNNN ang ngy cng cú trỡnh
cao, phm cht tt, nng lc qun lý tin b t ú to iu kin phỏt
huy vai trũ giai cp cụng nhõn trong xõy dng xó hi mi XHCN.
3. Nhng tn ti yu kộm trong quỏ trỡnh i mi v thc hin vai
trũ ch o ca KTNN:
3.1. Nhng hn ch yu kộm ca KTNN trong thi k i mi:
Bờn cnh nhng thnh qu ó t c ca KTNN (DNNN) m ta ó
ghi nhn trờn thỡ KTNN cũn nhng hn ch, yu kộm, m ó c hi ngh
TW ng khoỏ IX ỏnh giỏ: Nhng mt hn ch, yu kộm, cú mt rt
nghiờm trng ca DNNN v DNNN ang ng trc thỏch thc gay gt ca
yờu cu i mi, phỏt trin v ch ng hi nhp kinh t quc t.
Nhn nh trờn c th hin qua cỏc mt sau:

Th nht: hiu qu sn xut kinh doanh, sc cnh tranh ca DNNN cũn
thp tc phỏt trin cha cao, khụng ớt DNNN vn cũn li vo s bo h
bao cp ca nh nc. Hin cỏc DNNN vn nm gi 75% ti sn c nh
quc gia, trờn 80% vn u t ca Nh nc, 60% tng lng tớn dng trong
nc, trờn 70% vn vay nc ngoi. Mc c quyn ca cỏc doanh
nghip ny l rt ln. ú l cỏc đại doanh nghiệp nh VNPT, Viettel, Tng
cụng ty Xi mng, Tng cụng ty Giy, Tng cụng ty Thộp, Tp on in
lc, Tp on Than-Khoỏng sn, Tng cụng ty Chố, Tng cụng ty C phờ,
Tng cụng ty Cao su Tuy nhiờn, trờn thc t cỏc DNNN ch sn xut ra
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 13 -
Đề án kinh tế chính trị
cha ti 40% GDP (so vi 45% ca khu vc ngoi quc doanh v 15% ca
cỏc doanh nghip FDI), úng gúp 30% thu ngõn sỏch v thu v ch to ra
vic lm cho gn 10% lc lng lao ng. Thờm vo ú, xu hng gia tng
nhanh h s ICOR ca khu vc Nh nc: t 3,6 nm 1995 lờn 9,1 nm
2005 l ỏng lo ngi (trong khi ICOR ca khu vc cỏc doanh nghip t nhõn
ch tng t 2 lờn 4,1, cũn ICOR ca khu vc cỏc doanh nghip cú vn u t
nc ngoi li gim t 9,6 xung 5,2), hm ý rng hiu qu u t ca cỏc
DNNN ang gim sỳt nhanh chúng.
Bỏo cỏo Kim toỏn nh nc cụng b ngy 17/8/2006 cng cho thy,
li nhun trc thu ca 19 tp on v DNNN c kho sỏt ch t t
0,18% n 0,8%, vớ d, ca Vinashin l 0.42%, ca Vinatex l 0.8%. Cỏc
doanh nghip ny ch s dng 50% hiu sut ti sn, nhng li cú tng n
ng v thu lờn ti 4.300 t ng, trong khi vn tip tc c Nh nc
bo lónh cỏc khon vay trong v ngoi nc vi khi lng rt ln. Tỡnh
trng thiu hiu qu ca nhiu DNNN, n lt nú, lm tng mc ri ro
v kộo tt hiu qu kinh doanh cng nh kh nng sinh li ca cỏc ch n l
khi ngõn hng thng mi quc doanh.
Tc phỏt trin sn xut ca DNNN hiện nay là cha cao, cũn thp
hn cỏc DN thuc cỏc thnh phn kinh t khỏc,, bỡnh quõn 15 nm t 1991-

2006 ca DNNN l 11%, ca DN ngoi quc doanh l 14%
Nhiều DNNN xõy dng v thc hin k hoch sn xut kinh doanh
khụng gn vi nh hng phỏt trin chung ca ton ngnh, khụng phự hp
vi mc tiờu, nhim v c giao v cha xut phỏt t nhu cu th trng,
không ít các DNNN a ra cỏc d ỏn khụng cú kh nng thc thi, hiu qu
u t thp, lóng phớ tin vn, phỏt sinh tiờu cc, tham nhng, li nhng
hu qu, khú khc phc.Vic bo ton v phỏt trin vn nhiu DN thc hin
không tt, tỡnh trng n vo vn, mũn vn, mt vn vn cũn rt nhiu,
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 14 -
Đề án kinh tế chính trị
Khụng ớt doanh nghip cha thc hin tt quy ch dõn ch ti DNNN, nht
l cụng khai ti chớnh, vic chi tiờu tu tin, lóng phớ.
Th hai: DNNN quy mụ vn cũn nh, c cu cũn nhiu bt hp lý,
dn tri, chng chộo, v ngnh v t chc qun lý.Nhiu DNNN cựng loi
hot ng trong tỡnh trng chng chộo v ngnh ngh kinh doanh, cp qun
lý v trờn cựng mt a bn.
Th ba: Cụng n ca DNNN ngy cng tng, u t i mi cụng
ngh chm, trỡnh cụng ngh lc hu; lao ng thiu vic lm va dụi d
cũn ln; trỡnh qun lý phn ln cũn yu kộm.
Cụng n ca DNNN hin nay l quỏ ln. N quỏ hn, n khú ũi
ngy cng tng.Mt s cụng ty cú s n phi tr gp nm ln vn nh nc
ti cụng ty, cú cụng ty vay gp hn 20 ln vn, dn n ri ro cao, kh
nng thanh toỏn n thp. c bit cú nhng DNNN vay vn gp nhiu ln
vn ch s hu nh: TCT XD cụng trỡnh giao thụng 5 cú s vn vay gp 42
ln vn ch s hu, TCT XD cụng trỡnh giao thụng 1 22,5 ln, Vinashin
21,8 ln, Lilama 21,5 ln(2008).(Vn t ra l s vn vay ú vo õu
thỡ khụng ai rừ).Có thể nói,tỡnh trng ti chớnh khụng lnh mnh mt phn
do lch s li, phn ln l mi phỏt sinh, nhng cũn lỳng tỳng, cha cú
phng ỏn kh thi x lý dt im, lm cho hoch toỏn kinh t b mộo mú,
khụng minh bch v DNNN luụn trong tỡnh trng b ng, ng phú vi cỏc

khon n khú ũi.
Th bn: V hot ng sn xut kinh doanh kộm nng ng, sỏng to,
mt hng a ra cnh tranh trờn th trng rt n iu, cht lng thp.
Cỏc DNNN thng sn xut cỏc mt hng rt n diu v thng chy theo
nhng mu mó ó cú sn ca cỏc nc khỏc. Tuy khi lng sn xut ra
nhiu nhng tiờu th kộm do chất lng thp nhng giỏ thnh li khụng hp
lý, mu mó ớt thay i.
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 15 -
Đề án kinh tế chính trị
Th nm : Cỏc DNNN liờn doanh vi u t nc ngoi thng b
thua thit vn .Tuy hot ng hp tỏc, liờn doanh vi nc ngoi cú mt rt
tớch cc l thu hỳt c vn u t,i mi c cụng ngh, nhng thc t
hot ng ca DNNN khụng nhng khụng t c tớch cc y m thm chớ
b thua thit, mt vn, vỡ cỏc ch u t nõng giỏ u vào ca thit b v vt
t cú khi 1,5 n 2 ln, lm cho giỏ thnh sn phm tng cao.Mc tiờu phỏt
trin sn xut kinh doanh khụng thc hin c, vn ca nh nc b l, t
trng gim. Thc cht õy cỏc ch u t ó li dng danh ngha vo u
t vo thu li nhun t phớa Vit nam. ú l hu qu ca vic thiu c
ch qun lý kim tra, kim soỏt, nht l v mt hoch toỏn, ti chớnh.
Th sáu: Trỡnh , phm cht ca cỏn b qun lý DNNN cũn rt
nhiu yu kộm. õy l hu qu, d õm ca c ch kinh t c li, cỏc cỏn
b qun lý DN ngy trc ó quen vi ch bao cp, ca nh nc - dự
hot ng khụng hiu qu vn c hng lng - thiu nng ng, nhanh
nhy trc cỏc tỡnh hung phỏt minh kinh t trong c ch mi, mc dự vy
nhng vn bo th, khụng chu tỡm hiu, hc hi nõng cao trỡnh thớch
ng v qun lý DN i ỳng hng, m ngc li mt s tr lờn sa sỳt v
phm chõt o c, vi phm phỏp lut, trong khi ú, vic thay i, b trớ li
s cỏn b ny rt khú khn, chm chp, cha cú c ch phự hp cho vic
tuyn chn nhng ngi cú nng lc vo qun lý iu hnh DNNN.
3.2. Nguyờn nhõn ca nhng hn ch yu kộm trờn:

Ngh quyt TW III ó khng nh: Nhng hn ch, yu kộm ca doanh
nghip nh nc cú nguyờn nhõn khỏch quan, nhng ch yu do nhng
nguyờn nhõn ch quan.
*Th nht: Cha cú s thng nht cao, trong nhn thc v vai trũ, v
trớ ca kinh t nh nc v DNNN, v yờu cu v gii phỏp sp xp i mi,
i mi, phỏt trin v nõng cao hiu qu DNNN.
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 16 -
Đề án kinh tế chính trị
Rt nhiu ý kin hoi nghi, thiu tin tng vo s vo s cn thit cng
nh vai trũ ch o ca KTNN v DNNN, dn n s bt dng trong quan
im, nhn thc v vai trũ ca KTNN trong nn kinh t. Theo h, DNNN
khụng th hot ng cú hiu qu, khụng cú kh nng cnh tranh bng DN t
nhõn v do vy khụng nht thit phi duy trỡ, vỡ nhng lý do:
Một là:Theo h, vn quan trng khụng phi l DNNN hay DN t
nhõn, v l sn xut cú hiu qu hay khụng, vỡ quy cho n cựng thỡ sở hữu
chỉ l phng tin, tng trng kinh t mi l mc tiờu.
Hai l: Ch ch t nhõn l ch s hu ti sn mt cỏch chớnh ỏng mi
quan tõm chm lo cho DN ca mỡnh, qun lý chi phớ hp lý, tit kim ng
thi cú kh nng nhanh nhy, linh hot trong c ch th trng.
Ba l: DNNN cú ch s hu l nh nc nờn cú mt b phn khụng nh
cỏn b qun lý ly ti sn ti sn ra s dng lóng phớ, mt khỏc, DNNN b
chi phi bi nhiu c quan qun lý nờn hn ch nhiu kh nng kinh doanh
dn n hiu qu kinh doanh thp, sc cnh tranh kộm.
Trong vic hoch nh cỏc chớnh sỏch, gii phỏp nhm nõng cao hiu qu
DNNN cng gp nhng tr ngi, bi s bt ng v cỏc gii phỏp, v yờu
cu v v trớ ca KTNN hay DNNN trong nờn kinh t, iu ú dn n việc
tạo ra nhng chớnh sỏch thiu tớnh kh thi.
* Th 2: Cht lng i ng qun lý cú nhiu sai sút hn ch v phm
cht cng nh kh nng qun lý. Cụng tỏc t chc qun lý v khuyn khớch
sn xut cha hp lý.

-Mt b phn khụng nh cỏn b cụng nhõn nhõn viờn b thoỏi hoỏ, bin
cht ó vi phm chớnh sỏch, phỏp lut gõy tht thoỏt ti sn, tin vn v lm
tn hi cho nh nc v tp th rt nhiu.
-Mt b phn khụng nh cỏc cỏn b qun lý t khi kinh t c bo th
li, thiu nng ng nhng vn gi cỏc chc v qun lý, lónh o quan trng
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 17 -
Đề án kinh tế chính trị
trong DN. S cỏn b qun lý thiu trỏch nhim, thiu kin thc v kinh
doanh, qun lý cha c o to, bi dng li dn n nhng sai sút gõy
hu qu khụng nh cho nn kinh t nh: thua thit trong liờn doanh vi
nhng ch u t nc ngoi, kinh doanh kộm hiu qu, lóng phớ ti sn nh
nc.
-S lng cụng nhõn viờn chc trong cỏc DNNN tuy ln nhng trỡnh
hc vn vn hoỏ, k thut cũn thp, cụng nhõn thiu tay ngh do ú khụng
ỏp ng c yờu cu cht lng sn phm, trong khi giỏ thnh cao, sc
cnh tranh yu v phc v nhu cu cụng cng khụng tt.
-Cỏc DNNN cũn chm i mi cụng ngh, cũn nhiu bt cp trong vic t
chc sn xut, b trớ xõy dng dõy chuyn sp xp cỏn b, cụng nhõn viờn
cha ỳng chc nng.Trong khi ú b mỏy qun lý DN cũn nng n, cng
knh s lng lao ng cũn d tha cha c gii quyt nờn nng sut
thp.
-Vic qun lý, s dng ti sn v tin vn hin cú trong cỏc DN cũn thiu
cht ch, chớnh xỏc, hiu qu s dng vn thp dn n tỡnh trng thiu vn
tng lờn. Tỡnh trng tin lng, khen thng phõn phi cho ngi lao ng
cha cụng bng, cha ỳng vi nng lc lm vic ca mi ngi, do ú
cha khuyn khớch phỏt trin ti nng v nõng cao nng sut lao ng.
-Cụng tỏc kim tra, kim soỏt ca c quan qun lý Nh nc i vi cỏc
hot ng ca cỏc DN v th trng ca cỏc n v sn xut cũn b buụng
lng.
* Th ba: Qun lý ca nh nc i vi KTNN vũn nhiu thit sút.

-Mt l: Cha cú chin lc quy hoch di hn y v phỏt trin cỏc
ngnh kinh t, kinh doanh, c bit l quy hoch phỏt trin DNNN trờn cỏc
vựng kinh t, khu kinh t trng im trong cỏc ngnh kinh t, dch v then
cht mi nhn. Do vy m h thng DNNN cha cú c cu hp lý, cha cú
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 18 -
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ
chiến lược kinh doanh và phát triển DN một cách đầy đủ và đúng. Đó là
nguyên nhân dẫn đến việc tổ chức sản xuất, kinh doanh chưa có hiệu quả.
Hoặc do cơ quan quản lý không đầu tư đúng hướng dẫn đến sản phẩm làm ra
không tiêu thụ được đưa DN đến làm ăn thua lỗ, phá sản.
-Hai là: Chính sách đổi mới công nghệ, phương pháp, phương tiện trong
sản xuất – kinh doanh và quản lý chậm được thực hiện. Trong những năm
đổi mới, công nghệ thiết bị, phương tien trong sản xuất kinh doanh và quản
lý tuy có hiện đại hơn trước nhưng lại nhập từ các nước khác nhau dẫn đến
thiếu đồng bộ, khi muốn thay thế đòi hỏi chi phí rất lơn do đó mà công nghệ
rất chậm được cải tiến. Mặt khác, do thiếu trình độ mà một số DNNN khi đã
có kinh phí để đổi mới công nghệ thì lại mua về “rác thải công nghiệp” là
những máy móc lạc hậu của các nước tiên tiến về mình, làm cho công nghệ
nước ta vốn đã lạc hậu thì nay vẫn cứ lạc hậu.
-Ba là: một số chính sách vốn để phát triển doanh nghiệp và kinh doanh
chưa hợp lý và đồng bộ khi chuyển sang cơ chế mới, DN cần phải lo cho cả
ba loại vốn: vốn cho đầu vào, vốn cho sản xuất, vốn cho tiêu thụ, khác với
trước đây nhà nước chỉ lo vốn mỗi khâu đầu vào, do đó nhà nước không
cung cấp đủ vốn cho DN sản xuất – kinh doanh, dẫn đến hoạt động sản xuất
bị trì trệ.
-Bốn là: Hệ thống pháp luật cơ chế ban hành và thực hiện chưa cơ bản.
Luật pháp nước ta còn rất nhiều bất cập , thêng mang tính tình thế, thay đổi
liên tục.§iều đó gây trở ngại cho các nhà hoạt động kinh tế trong việc hoạch
định kế hoạch sản xuất lâu dài cho DN. Hiệu quả thực thi pháp luật còn rất
chậm, chưa nghiêm túc. Một điều bất ổn đó là các chính sách còn chồng

chéo, thiếu thống nhất giữa các cấp làm cho các DN khó nắm bắt để thực
hiện. Môi trường pháp luật như vậy cũng ảnh hưởng rất lớn đến khả năng
hîp tác với các nước trên thế giới.
Vò TuÊn D ¬ng-Kinh tÕ ®Çu t 49D - 19 -
Đề án kinh tế chính trị
-Nm l: Quy nh v trỏch nhim hot dụng c th ca tng i din ch
s hu cha c thc hin y .
* Th t : nguyờn nhõn lch s : nhiu DNNN phi gỏnh chu hu qu
do quỏ trỡnh lch s hỡnh thnh v phỏt trin: c s vt cht nghốo nn, lc
hu, giỏ tr s dng ca s ti sn, thit b thp, nhng tớnh giỏ tr bo
ton vn v khu hao vn. C ch bao cp li mt i ng lao ng quỏ
ln,thiếu tổ chức, trỡnh d thp, tác phong chậm, khụng ỏp ng c yờu
cu ca sn xut hin nay.
Mc dự ch s hu DNNN l nh nc song phi thụng qua nhiu i din
ch s hu giỏn tip - trỏch nhim b phõn tỏn mt cỏch khụng ng b dn
n rt phc tp khi cn quyt nh mt vn kinh t cn thit.
DNNN cũn vai trũ rt ln l thc hin nhng nhim v xó hi cụng cng
lm c s xõy dng nn tng cho ch xó hi mi. Vỡ l ú m ngoi hot
ng kinh doanh, DNNN cũn hot ng trong cỏc lnh vc cụng ớch, iu ú
cú tỏc ng n tc tng trng ca KTNN s chm hn so vi cỏc thnh
phn kinh t khỏc ch hot ng vỡ mc ớch li nhun.
III. MộT Số GIảI PHáP Để PHáT TRIểN KHU VựC KINH Tế
NHà NƯớC
1. Mt s gii phỏp:
Mt l: Thc hin chớnh sỏch u t thớch ỏng cho cỏc b phn
KTNN nhm va m bảo hot ng ca các bộ phận va to tớnh t lc,
nng ng ca các bộ phận đó trong kinh t th trng. Hin nay, do nhng
tr cp v ti chớnh ca nh nc i vi cỏc DN vũn thiu tớnh thc t, cú
khi DN lm n ó cú lói vn c tr cp m trong khi DN cn vn hn thỡ
li c tr cp quỏ ớt. iu ú ũi hi vic qun lý ca chớnh ph v ti

Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 20 -
Đề án kinh tế chính trị
chớnh, v thc trng hot ng ca cỏc DN s rừ hn cú chớnh sỏch u t
thớch ỏng, va to ng lc va khuyn khớch cỏc DN hot ng cú hiu
qu hn.
Hai l: i mi, sp xp li c cu li nhng b phn cũn nhiu yu
kộm, nht l cỏc DNNN. Cn t chc li mt cỏch cú quy mụ, hot ng cú
hiu qu v thc hin c vai trũ ch o, chớnh yu trong nn kinh t,
quc dõn. Mun thc hin c gii phỏp ny ũi hi cỏc nh hoch nh
phi cú chớnh sỏch ỳng ng, cú kh nng thc thi v phự hp vi tỡnh hỡnh
thc t ca cỏc doanh nghip. Mun nm c tỡnh hỡnh hot ng quy mụ
ca cỏc doanh nghip, ũi hi nh nc phi cú mt h thng chi tiờu, hoc
theo tiờu chun trong nc hoc theo tiờu chun ca khu vc v quc t,
t ú phõn cỏc DN vo nhng mc c th, t ú cú gii phỏp i mi, sp
xp phự hp hn.
Ba l: y mnh cụng tỏc c phn hoỏ cỏc DNNN. Qua thc t tin
hnh c phn hoỏ mt s lng cỏc DNNN t trc n nay, ta thy rng ú
l mt gii phỏp mang nhiu u im v cú kh nng cao nht trong vic õy
nhanh hiu qu hot ng, sn xut kinh doanh ca cỏc DN: hu ht cỏc DN
sau khi c phn hoỏ thỡ doanh thu, thu nhp ca ngi lao ng, vn, np th
u tng hn so vi trc. Mt khỏc, thc cht ca c phn hoỏ l nhm huy
ng v s dng rng rói vn du t xó h, do ú m kh nng m rng sn
xut, kinh doanh c nõng lờn.
Bn l: phi sa i, b sung, hon thin c ch chớnh sách ca nh
nc nhm to hnh lang phỏp lý cho cỏc DN c hot đng hiu qu hn:
-Phõn bit quyn vi s hu v quyn kinh doanh ca nh nc nhm
to ra mụi trng v quyn t ch DNNN cnh tranh trờn th trng mt
cỏch bỡnh ng, t chu trỏch nhim sn xut ca minh.
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 21 -
Đề án kinh tế chính trị

-Cú c ch kim tra, kim soỏt, thanh tra ca nh nc i vi DNNN
nht l v vn ti chớnh, ngõn sỏch, trỡnh qun lý ca cỏn b.
-Nh nc phi n nh cỏc chớnh sỏch kinh t v mụ, ra nhng chin
lc kinh t lõu di, n nh to lũng tin cho cỏc DNNN hot ng cú
hiu qu hn.
-Khụng phõn bit quỏ sõu sc gia DNNN v DNTN to ra khong cỏch
gia cỏc DN, m phi to mụi trng phỏp lý bỡnh ng cỏc DN cnh
tranh mt cỏch cú hiu qu nht.
2. Mt s kin ngh:
dỏnh giỏ hiu qu hot ng ca cỏc DNNN, cn cú h thng ch
tiờu ỏnh giỏ t ú cú chớnh sỏch khen thng hp lý kớch thớch, to ng
lc cỏc DN hot ng tt hn
Tng cng vic phõn tớch ti chớnh trong cỏc DNNN bi mt vn
ni bt hin nay l ti chớnh khụng rừ rng - mi khon tr cp, chi phớ u
phi c bỏo cỏo, quyt toỏn rừ rng. Cn phi cú ban thanh tra, kim tra
ti chớnh ca cỏc DN ũi hi ú phi l nhng cỏn b cú phm cht o
c tt.
Trong quỏ trỡnh i mi DNNN, trong nõng cao quy trỡnh cụng ngh
hin i nhng vn phi m bo to cụng n vic lm cho s lao ng b
dụi d.
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 22 -
Đề án kinh tế chính trị
Kết luận
Kinh tế nhà nớc là thành phần quan trọng chủ đạo trong nền kinh tế. Đó là
sức mạnh vật chất để nhà nớc điều tiết nền kinh tế vĩ mô. Nó dựa trên chế độ
sở hữu nhà nớc về t liệu sản xuất vì vậy việc phát triển nó vừa là mục tiêu tr-
ớc mắt vừa là bớc chuẩn bị để ta đi lên CNXH. Trong giai đoạn hiện nay
kinh tế nhà nớc đang dần hoàn thiện và phát triển, hơn 20 năm thực hiện
chính sách đổi mới, kinh tế nhà nớc đã đạt thành tựu đáng kể góp phần vào
việc phát triển chung đồng thời cũng khẳng dịnh đợc vai trò chủ đạo then

chốt của mình. Tuy nhiên kinh tế nhà nớc cũng bộc lộ nhiều yếu kém, bất
cập, trình độ còn hạn chế, công nghệ lạc hậu, quản lý yếu kém, nên để
KTNN thực sự trở thành một thành phần chủ đạo thì ta phải có nhiều biện
pháp để đẩy mạnh phát triển nó nh: đổi mới sắp xếp, tiến hành cổ phần
hoá,nâng cao chất lợng quản lý,đội ngũ nhân lực Đặc biệt là vấn đề cổ
phần hoá các doanh nghiệp nhà nớc. Đó là một trong những giải pháp tích
cực để nâng cao tính năng động, hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp.
Nếu ta thực hiện đúng đờng lối, chính sách của Đảng và Nhà nớc thì chắc
chắn sẽ làm cho các thành phần kinh tế này ngày càng phát triển cả về chất l-
ợng và số lợng.Trong thời kì hiện nay,đẩy mạnh hơn nữa sự phát triển của
kinh tế nhà nớc là một trong những nhân tố quyết định đến sự thành công để
chúng ta xây dựng mô hình kinh tế thị trờng định hớng XHCN,sớm đa nớc ta
ra khỏi tình trạng kém phat triển, thu hẹp dần khoảng cách với các cờng quốc
năm châu.
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 23 -
Đề án kinh tế chính trị
Danh mục tài liệu tham khảo.
1. Kinh tế chính trị học Mac - Lênin. NXB chính trị Quốc gia 2007
2. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, X.
3. Kinh tế nhà nớc và quá trình đổi mới doanh nghiệp nhà nớc. Nhà XB
kinh tế chính trị Quốc gia Hà Nội - 2001.
4.Doanh nghip nh nc trong thi k CNH-HH T.S. Phan ng
Tut (ch biờn).
5.Doanh nghiệp nhà nớc-quy mô mới bệnh tật cũ-www.vietnamnet.vn-
( 6/11/2006)
6.Phát triển khu vực kinh tế nhà nớc-Nguyễn Trần Bạt-
www.chungta.com.vn-(13/4/2008)
7.Doanh nghiệp nhà nớc-nền tảng hay bè mảng-TS Đặng Xuân Thanh-
www.tgvn.com.vn-(28/4/2008)
8.Khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nớc-www.cpv.org.vn-

(2/4/2008)
9.Các trang web : www.google.vn
www.tapchicongsan.org.vn
www.vietnamnet.vn
www.vnep.org.vn- Cổng thông tin kinh tế Việt nam
www.chinhphu.vn
www.gso.gov.vn -Tổng cục thống kê
www.mofa.gov.vn -Bộ ngoại giao
www.cpv.org.vn -Đảng CS Việt Nam
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 24 -
Đề án kinh tế chính trị
Mục lục
Trang
Mở Đầu 1
Nội dung 2
I. Những vấn đề cơ bản 2
1.Kinh tế nhà nớc 2
1.1 Khái niệm 2
1.2 Các bộ phận hợp thành của kinh tế nhà nớc 2
2.Kinh tế thị trờng định hớng XHCN 4
2.1 Khái niệm 4
2.2 Đặc trng của kinh tế thị trờng định hớng XHCN
ở nớc ta 4
3.Trong nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN
ở nớc ta,kinh tế nhà nớc giữ vai trò chủ đạo 6
II.Thực trạng của khu vực kinh tế nhà nớc trong
nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN 8
1.Những bớc chuyển biến chủ yếu của kinh tế nhà nớc
trong thời kì đổi mới 8
2.Kết quả bớc đầu phát huy vai trò chủ đạo của kinh tế

nhà nớc từ những bớc đổi mới 12
3.Những tồn tại yếu kém trong quá trình đổi mới và thực
hiện vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nớc 13
3.1 Những hạn chế yếu kếm của KTNN trong thời kì đổi mới 13
3.2 Nguyên nhân của những hạn chế yếu kém trên 16
III. Một số giải pháp để phát triển khu vực kinh tế nhà nớc 20
1.Một số giải pháp . 20
2.Một số kiến nghị . 22
Kết luận 23
Vũ Tuấn D ơng-Kinh tế đầu t 49D - 25 -