Tài liệu Văn hoá doanh nghiệp - Trách nhiệm không của riêng nhà lãnh đạo docx

Văn hoá doanh nghiệp - Trách nhiệm
không của riêng nhà lãnh đạo

Trong 10 năm trở lại đây, người ta bắt đầu nói nhiều đến văn hoá
doanh nghiệp, văn hoá doanh nhân, đạo đức kinh doanh… Tên gọi
có thể khác nhau, nhưng chung quy lại là các giá trị vô hình làm
nên sự thành - bại của một doanh nghiệp. Văn hoá, cũng như văn
hoá doanh nghiệp vốn là một khái niệm rộng, nhưng suy cho cùng
nó được quyết định bởi sự tài ba của nhà lãnh đạo cũng như ý chí
của các thành viên trong doanh nghiệp.
Đời sống xã hội không thể thiếu yếu tố văn hoá
Cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ tưởng như kết thúc thành công và trọn
vẹn thì tại buổi lễ mừng tân Hoa hậu lại diễn ra một sự cố đáng
tiếc: người nhà của một thành viên Ban tổ chức cuộc thi đã đánh
một phóng viên ảnh đến chảy máu mũi khi anh đang tác nghiệp.
Chưa hết, người đàn ông còn văng tục và đáp trả lời giải thích của
anh phóng viên ảnh bằng những lời lẽ cực kỳ khiếm nhã trước sự
chứng kiến của rất nhiều quan khách và bạn bè quốc tế có mặt tại
buổi lễ. Đáng tiếc là hành vi vô văn hoá này lại xảy ra ở một sự
kiện văn hoá mang tầm quốc tế diễn ra ở Việt Nam. Đây cũng chỉ
là một trong rất nhiều hệ quả đau lòng khi mà đời sống xã hội thiếu
đi yếu tố văn hoá.
Trong một không gian hẹp hơn, ở lĩnh vực kinh tế, khi đi tìm câu
hỏi vì sao doanh nghiệp này thành công, tạo được chỗ đứng và
thương hiệu trên thương trường thì lại có doanh nghiệp kia thất
bại, phá sản, người ta nhận ra rằng văn hoá là yếu tố quan trọng chi
phối sự thành - bại này, chứ không đơn thuần là vấn đề nguồn vốn.
Nói cách khác, để thành công, một doanh nghiệp cần có chiến lược
xây dựng văn hoá doanh nghiệp của riêng mình. Văn hoá doanh
nghiệp nên được hiểu rộng ra thành yếu tố đạo lý trong kinh
doanh, định hướng giá trị kinh doanh, nhân cách văn hoá trong

kinh doanh (GS.TS Hoàng Vinh). Hay khái quát hơn, có thể định
nghĩa như TS Phan Quốc Việt (Trung tâm Phát triển Kỹ năng Con
người Tâm Việt), "văn hoá doanh nghiệp là bất kể cái gì liên quan
đến người lao động miễn sao doanh nghiệp liên tục tạo ra được
nhiều lợi nhuận hơn mà chi phí ít hơn"… chứ không đơn thuần là
văn hoá ứng xử như cách hiểu của đại bộ phận chúng ta bấy lâu
nay.
Nhà lãnh đạo – vị nhạc trưởng tài ba
Định hình và phát triển những chuẩn mực cho một doanh nghiệp,
trách nhiệm trước hết thuộc về người lãnh đạo doanh nghiệp. Nhà
lãnh đạo doanh nghiệp là vị nhạc trưởng in đậm dấu ấn cá nhân và
dấu ấn tập thể lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp lên toàn bộ hoạt
động của doanh nghiệp. Người lãnh đạo doanh nghiệp phải xác
định rõ chiến lược hoạt động của doanh nghiệp trên thương trường,
xác lập quy tắc ứng xử trong đối nội và đối ngoại. Về đối nội,
người lãnh đạo phải tập trung xây dựng được kế hoạch chiến lược,
tuyển chọn nhân viên và sử dụng nhân viên hợp lý; xây dựng được
quy trình hoạt động và tổ chức điều hành, tổ chức kiểm tra các hoạt
động của doanh nghiệp. Trong đối ngoại, người lãnh đạo phải tạo
dựng được uy tín, thương hiệu cho doanh nghiệp.
Rõ ràng sự tài ba của vị nhạc trưởng - nhà lãnh đạo - là yếu tố hàng
đầu quyết định sự thành công của một doanh nghiệp. Vì vậy văn
hoá doanh nghiệp trước hết là dấu ấn cá nhân của nhà lãnh đạo.
Mỗi nhân viên là một cá thể có văn hoá
Nhưng những giá trị, chuẩn mực do nhà lãnh đạo tạo nên không
được gọi là văn hoá doanh nghiệp khi không được phổ biến đến
mọi thành viên của doanh nghiệp hoặc được phổ biến nhưng không
được số đông đồng thuận. Vậy thì văn hoá doanh nghiệp phải được
xây dựng nên từ nền tảng ý kiến của số đông và phải phục vụ được
lợi ích của số đông này.

Thêm nữa, một doanh nghiệp có văn hoá trước hết mỗi thành viên
phải là một cá thể có văn hoá. Các thành viên có nghĩa vụ cùng với
người lãnh đạo xây dựng văn hoá cho doanh nghiệp mình. Cũng
trong quá trình đó, anh ta sẽ thấu hiểu và cảm thông với những khó
khăn mà công ty đang gặp phải trong một giai đoạn nhất định. Khi
đó, các thành viên sẽ nhận thức khó khăn như một trở lực tạm thời
và chắc chắn sẽ có giải pháp, chứ không phải là sự bế tắc của
doanh nghiệp khiến anh ta phải tìm lối thoát cho mình ở một doanh
nghiệp đối thủ.
Mỗi thành viên cần xem mình là một yếu tố cấu thành của doanh
nghiệp. Chỉ như vậy, thành viên đó mới sống chết với doanh
nghiệp, bởi sự tồn vong của doanh nghiệp quyết định sự sống còn
của bản thân mình.
Văn hoá con người cần được thể hiện mọi nơi, mọi lúc, chứ không
đơn thuần chỉ trong môi trường cơ quan, công sở. Một người
không thể gọi là một công dân có văn hoá khi anh ta sẵn sàng văng
tục khi bị một ai đó vô tình quệt xe khi qua đường, hay sẵn sàng
chen lấn để lao lên phía trước trong một đám tắc đường, cho dù
anh ta là một công chức mẫu mực.
Như vậy, để tạo ra nét văn hoá đặc trưng cho doanh nghiệp, trách
nhiệm thuộc về cả cá nhân nhà lãnh đạo và tập thể thành viên của
doanh nghiệp. Trong đó, nhà lãnh đạo đóng vai trò xác lập nên bản
sắc văn hoá, các thành viên có nghĩa vụ vun đắp và quảng bá để
đặc trưng văn hoá của doanh nghiệp mình có sức sống bền vững
trong cộng đồng.